164/1994-1-0

Вовед

Уставниот суд на Република Македонија, врз основа на член 110 од Уставот на Република Македонија и член 28 алинеја 3 и член 71 од Деловникот на Уставниот суд на Република Македонија (“Службен весник на Република Македонија” бр.70/92), на седницата одржана на 14 октомври 1994 година, донесе

Р Е Ш Е Н И Е

Текст

1. СЕ ОТФРЛА иницијативата за оценување уставноста на

а) Законот за дополнување на Законот за предучилишно и основно воспитание и образование (“Службен весник на Република Македонија” бр.40/91) и

б) Законот за дополнување на Законот за насочено образование (“Службен весник на Република Македонија” бр.40/91).

2. На Уставниот суд на Република Македонија, Тодор Петров – независен пратеник, му поднесе иницијатива за оценување уставноста на законите означени во точката 1 од ова решение, затоа што предвидувале во училиштата и паралелките во кои воспитно-образовната работа се изведува на јазиците на народностите, педагошката евиденција и документација да се води односно издава на македонски јазик и на јазикот на кој се изведува наставата, што не било во согласност со Уставот.

3. На седницата Судот утврди дека иницијативата е поднесена во време на важењето на Уставот на СР Македонија од 1974 година односно дека со неа се бара оспорените закони да се оценуваат во однос на точка 1 од Амандманот LXX на тој Устав кој предвидуваше во службена и јавна употреба да биде македонскиот јазик и неговото писмо кирилица.

Исто така, Судот утврди дека во текот на постапката е донесен Уставот на Република Македонија и дека со него е изменета одредбата на Амандманот LXX точка 1 во смисла што прашањето за службената употеба на јазиците е поинаку уредено. Така, според член 7 став 1 во Република Македонија службен јазик е македонскиот јазик и неговото кирилско писмо. Согласно став 2 на овој член од Уставот во единиците на локалната самоуправа, во кои како мнозинство живеат припадниците на националностите, во службена употреба, покрај македонскиот јазик и кирилското писмо, се и јазикот и писмото на националностите на начин утврден со закон. Во единиците на локалната самоуправа во кои како значителен број живеат припадниците на националностите, според став 3 на овој член од Уставот, во службена употреба, покрај македонскиот јазик и кирилското писмо, се и јазикот и писмото на националностите, под услови и начин утврден со закон.

Со оглед на тоа дека со членот 7 од Уставот на Република Македонија, за употребата на јазиците на националностите во единиците на локалната самоуправа се предвидува донесување на закони, а со одредбата од член 48 од Уставот се предвидува припадниците на националностите да имаат право на настава на својот јазик во основното и
средното образование, на начин утврден со закон, Судот оцени дека и за оспорените закони важи рокот за усогласување предвиден во член 6 од Уставниот закон за спроведување на Уставот на Република Македонија и дека не постои можност за нивно оценување во однос на Уставот на Република Македонија. Што се однесува до барањето во иницијативата оспорените закони да се оценуваат во однос на Уставот на СР Македонија од 1974 година, Судот смета дека овластувањата на Уставниот суд за оценување согласноста на законите со Уставот и според порано важечкиот и според сега важечкиот Устав се однесува на важечкиот Устав, поради што оцени дека не постојат уставни мочности за оценка на оспорените закони во однос на поранешниот Устав.

4. Врз основа на изнесеното, Судот одлучи како во точката 1 од ова решение.

5. Ова решение Судот го донесе во состав од претседателот на Судот д-р Јован Проевски и судиите Бахри Исљами, д-р Никола Крлески, Олга Лазова, д-р Стојмен Михајловски, д-р Милан Недков, Бесим Селими, д-р Јосиф Талевски и д-р Тодор Џунов.