У.бр.245/2024 – Уставен суд на Република Северна Македонија

Уставен суд на
Република Северна Македонија
У.бр.245/2024
Скопје, 09.04.2025 година

Уставниот суд на Република Северна Македонија, во состав д-р Дарко Костадиновски, претседател на Судот и судиите Насер Ајдари, м-р Татјана Васиќ-Бозаџиева, д-р Јадранка Дабовиќ-Анастасовска, Елизабета Дуковска, д-р Осман Кадриу, Добрила Кацарска, д-р Ана Павловска-Данева и м-р Фатмир Скендер, врз основа на член 110 од Уставот на Република Северна Македонија, член 38 алинеја 1 и член 73 алинеја 3 од Актот на Уставниот суд на Република Северна Македонија („Службен весник на Република Северна Македонија” број 115/2024), на седницата одржана на 9 април 2025 година, донесе

Р Е Ш Е Н И Е

СЕ ОТФРЛА иницијативата за поведување постапка за оценување на уставноста и законитоста на Одлуката за недавање согласност на Годишниот план за вработување во општинската администрација на Општина Битола за 2025 година, донесена од Советот на Општина Битола, на седницата одржана на ден 20.09.2024 година, број 09-99/21 од 20.09.2024 година и Одлуката за потврдување на донесената Одлука за недонесување на Годишниот план за вработување во општинската администрација на Општина Битола за 2025 година, донесена од Советот на Општина Битола, на седницата одржана на ден 10.10.2024 година, број 09-119/3 од 10.10.2024 година, објавена на 15.10.2024 година во „Службен гласник на Општина Битола” број 14/2024.

Образложение

Градоначалникот на Општина Битола, до Уставниот суд на Република Северна Македонија, поднесе иницијатива за поведување постапка за оценување на уставноста и законитоста на актите, означени во диспозитивот на ова решение.

Во иницијативата наведува дека согласно со одредбите од член 62 став 1 од Законот за локалната самоуправа, оспорените одлуки се пропис, и дека согласно со член 51 став 3 од истиот закон, е пропишана должност на градоначалникот да поведе иницијатива за оцена на уставноста и законитоста, со што смета дека поднесената иницијатива пред Уставниот суд е дозволена, а во продолжението на иницијативата ги изнесува причините за неуставноста и незаконитоста на оспорените одлуки повикувајќи се на одредби од Законот за вработување во јавниот сектор, Законот за локалната самоуправа, како и на Уставот на Република Северна Македонија.

Имено, според одредбите од член 20-а и член 20-б од Законот за вработените во јавниот сектор, вработувањата во институциите на јавниот сектор се вршат врз основа на годишни планови за вработување, за што функционерот кој раководи со институцијата, во случајов градоначалникот, е должен, најдоцна до 1 септември во тековната година, да изготви предлог-план, којшто заедно со предлог на буџетското барање го доставува на согласност до органот надлежен за буџетот на институцијата, во случајов советот на општината. Воедно, органите надлежни за буџетот на институцијата се должни да дадат согласност, односно да дадат забелешки во однос на предлог-планот, најдоцна во рок од еден месец од приемот на предлог-планот, а функционерот кој раководи со институцијата е должен да постапи по забелешките дадени од органот надлежен за буџетот, односно да го усогласи предлог-планот. Подносителот постапил согласно со Законот и навремено на 30.08.2024 година, до Советот на Општина Битола го доставил предлог-планот. Меѓутоа, Советот на Општината, наместо да донесе одлука за давање согласност или одлука за изгласани забелешки, ја донел првооспорената Одлука за недавање согласност на Годишниот план за вработување во општинската администрација на Општина Битола за 2025 година, со што истата е незаконита, бидејќи според Законот за вработените во јавниот сектор, таков вид на одлука не може да биде донесена. Наведува дека по предложениот годишен план за вработување, Советот не изгласал конкретни забелешки по кои функционерот би бил должен да постапи и да го усогласи планот.

Од изнесените причини, а согласно овластувањата од член 51 став 1 од Законот за локалната самоуправа, подносителот на 01.10.2024 година, донел Решение за запирање на објавувањето на погоре наведената одлука, меѓутоа Советот на одржана седница на 10.10.2024 година, ја донел второоспорената Одлука за потврдување на донесената Одлука за недонесување на Годишниот план за вработување во општинската администрација на Општина Битола за 2025 година, којашто, исто така е незаконита, од една страна, затоа што се потврдува одлука којашто е спротивна на закон, а од друга страна, затоа што освен изгласување забелешки по кои функционерот е должен да постапи, со Законот не е пропишана можност да се донесе одлука за недонесување на предлог-план за вработување, ниту пак е предвидено повторно донесување на одлука или друг акт со кој се одобрува годишниот план за вработување по истакнати забелешки.

Дополнително, второоспорената одлука е нејасна и неразбирлива бидејќи со истата се потврдува Одлука за недонесување на Годишниот план за вработување во општинската администрација на Општина Битола за 2025 година, број 09-99/21 од 20.09.2024 година, но Одлуката број 09-99/21 од 20.09.2024 година, не е Одлука за недонесување на Годишниот план, туку Одлука за недавање согласност на Годишниот план, па и од овој аспект второоспорената одлука е незаконита бидејќи со неа се потврдува одлука којашто не е ниту донесена, што е спротивно на член 51 ставови 2 и 3 од Законот за локалната самоуправа.

Според подносителот, оспорените одлуки, покрај тоа што се незаконити, со нив се повредува и член 23 од Уставот, затоа што нема да можат да се реализираат потребните вработувања во јавната администрација на Општина Битола за 2025 година, а на тој начин се оневозможува граѓаните да го остварат своето право на работа во општинската администрација под истите услови како и во другите јавни претпријатија, институции и други правни лица каде е утврдена потреба од вработување.

Подносителот предлага Уставниот суд да поведе постапка за оцена на уставноста и законитоста на оспорените одлуки, и истите да се поништат.

На седницата Судот утврди дека Советот на Општина Битола на седницата одржана на 20.09.2024 година, донел Одлука за недавање согласност на Годишниот план за вработување во општинската администрација на Општина Битола за 2025 година, број 09-99/21 од 20.09.2024 година, а на седницата одржана на ден 10.10.2024 година, и Одлука за потврдување на донесената Одлука за недонесување на Годишниот план за вработување во општинската администрација на Општина Битола за 2025 година, број 09-119/3 од 10.10.2024 година, објавена во „Службен гласник на Општина Битола” број 14/2024.

III

Според член 110 алинеја 2 од Уставот на Република Северна Македонија, Уставниот суд на Република Северна Македонија одлучува за согласноста на другите прописи и на колективните договори со Уставот и со законите.

Согласно со член 38 алинеја 1 од Актот на Уставниот суд на Република Северна Македонија, Уставниот суд ќе ја отфрли иницијативата ако не е надлежен да одлучува за барањето.

Со иницијативата се оспорува уставноста и законитоста на Одлуката за недавање согласност на Годишниот план за вработување во општинската администрација на Општина Битола за 2025 година, донесена од Советот на Општина Битола, на седницата одржана на ден 20.09.2024 година, број 09-99/21 од 20.09.2024 година.

Во член 1 од погоре наведената одлука се наведува дека не се дава согласност на Годишниот план за вработување во општинската администрација на Општина Битола за 2025 година, а во член 2, дека Одлуката влегува во сила со објавувањето во „Службен гласник на Општина Битола”. Одлуката не е објавена во службеното гласило на Општината поради нејзино запирање од страна на градоначалникот на Општината.

Со иницијативата се оспорува и Одлуката за потврдување на донесената Одлука за недонесување на Годишниот план за вработување во општинската администрација на Општина Битола за 2025 година, донесена од Советот на Општина Битола, на седницата одржана на ден 10.10.2024 година, број 09-119/3 од 10.10.2024 година, објавена на 15.10.2024 година во „Службен гласник на Општина Битола” број 14/2024.

Во член 1 од погоре наведената одлука се наведува дека се потврдува донесената Одлука за недонесување на Годишниот план за вработување во општинската администрација на Општина Битола за 2025 година, со број 09-99/21 од 20.09.2024 година, а во член 2, дека Одлуката влегува во сила со објавувањето во „Службен гласник на Општина Битола”.

Согласно со член 110 алинеја 2 од Уставот, во надлежност на Уставниот суд, е да одлучува за согласноста на другите прописи и на колективните договори со Уставот и со законите. Меѓутоа, не сите прописи можат да бидат предмет на оцена пред Уставниот суд, туку само оние коишто ги содржат правните елементи коишто го определуваат прописот подобен за уставно-судска оцена, а тоа се прописите чие суштинско обележје е нивната општост, изразена преку содржани општи норми на однесување на неопределен број субјекти во правото, и нивната примена да се однесува на сите правни случаи што ќе се појават во иднина во рамки на соодветните општествени односи.

Од содржината на оспорените одлуки, меѓутоа не произлегува дека станува збор за прописи со такви обележја, односно истите не содржат општи норми на однесување и не уредуваат односи на субјектите во правото на општ начин. Станува збор за акт со кој не се дава согласност на годишен план за вработување и за акт со кој се потврдува недонесување на годишен план за вработување за конкретна јавна институција. Оспорените одлуки немаат сопствен предмет на нормативно уредување на општествени односи, а како такви не се подобни за уставно-судска оцена.

Од изнесените причини, Судот утврди дека барањето со иницијативата излегува надвор од уставно утврдените надлежности на Уставниот суд, што е причина за отфрлање на иницијативата согласно со член 38 алинеја 1 од Актот на Уставниот суд.

Врз основа на наведеното, Судот одлучи како во диспозитивот на ова решение.

ПРЕТСЕДАТЕЛ
на Уставниот суд на Република Северна Македонија,
д-р Дарко Костадиновски

* * *

Gjykata Kushtetuese e
Republikës së Maqedonisë së Veriut
U.nr.245/2024
Shkup, 09.04.2025

Gjykata Kushtetue e Republikës së Maqedonisë së Veriut, në përbërje të kryetarit të Gjykatës, dr. Darko Kostadinovski dhe gjykatësve Naser Ajdari, mr.Tatjana Vasiq-Bozaxhieva, dr.Jadranka Daboviq-Anastasovska, Eliazabeta Dukovska, dr. Osman Kadriu, Dobrilla Kacarska, dr. Ana Pavllovska-Daneva dhe mr. Fatmir Skender, në bazë të nenit 110 të Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë së Veriut, nenit 38 alineja 1 dhe nenit 73 alineja 3 të Aktit të Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut („Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut“ nr.115/2024), në seancën e mbajtur më 9 prill 2025, miratoi

A K T V E N D I M

REFUZOHET Iniciativa për të filluar procedurën për vlerësimin e kushtetutshmërisë dhe ligjshmërisë së Vendimit për mosdhënien e pëlqimit për Planin Vjetor të Punësimit në Administratën Komunale të Komunës së Manastirit për vitin 2025, të miratuar nga Këshilli i Komunës së Manastirit, në seancën e mbajtur më 20.09.2024, numër 09-99/21 i datës 20.09.2024 dhe Vendimi për të konfirmuar Vendimin e miratuar për mosmiratimin e Planit Vjetor të Punësimit në Administratën Komunale të Komunës së Manastirit për vitin 2025, të miratuar nga Këshilli i Komunës së Manastirit, në seancën e mbajtur më 10.10.2024, numër 09-119/3 i datës 10.10.2024, i publikuar më 15.10.2024 në “Gazetën Zyrtare të Komunës së Manastirit” numër 14/2024.

Arsyetim

Kryetari i Komunës së Manastirit ka parashtruar iniciativë në Gjykatën Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut për inicimin e procedurës për vlerësimin e kushtetutshmërisë dhe ligjshmërisë së akteve, të shënuara në pjesën dispozitive të këtij vendimi.

Në iniciativë, thekson se në përputhje me dispozitat e nenit 62, paragrafi 1 i Ligjit për vetëqeverisje lokale, vendimet e kontestuara janë rregull, dhe se në përputhje me nenin 51, paragrafi 3 i të njëjtit ligj, është detyrë e kryetarit të komunës të fillojë një iniciativë për vlerësimin e kushtetutshmërisë dhe ligjshmërisë, prandaj ai konsideron se iniciativa e parashtruar para Gjykatës Kushtetuese është e lejueshme, dhe në vazhdim të iniciativës ai i thekson arsyet për jokushtetutshmërinë dhe paligjshmërinë e vendimeve të kontestuara, duke iu referuar dispozitave të Ligjit për punësim në sektorin publik, Ligjit për vetëqeverisje lokale, si dhe Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë së Veriut.

Konkretisht, sipas dispozitave të nenit 20-a dhe nenit 20-b të Ligjit për të punësuarit në sektorin publik, punësimi në institucionet e sektorit publik kryhet në bazë të planeve vjetore të punësimit, për të cilat funksionari që menaxhon institucionin, në këtë rast kryetari i komunës, është i detyruar, jo më vonë se 1 shtatori i vitit aktual, të përgatisë një propozim-plan, të cilin së bashku me kërkesën buxhetore ia dergon për miratim organit përgjegjës për buxhetin e institucionit, në këtë rast këshillit të komunës. Në të njëjtën kohë, organet përgjegjëse për buxhetin e institucionit janë të detyruara të japin pëlqimin e tyre, përkatësisht të japin vërejtje në lidhje me propozim-planin, jo më vonë se brenda një muaji nga marrja e propozim-planit, ndërsa funksionari që mrnaxhon institucionin është i detyruar të veprojë sipas vërejtjeve të dhëna nga organi përgjegjës për buxhetin, përkatësisht ta harmonizojë propozim-planin. Parashtruesi ka vepruar në përputhje me Ligjin dhe e ka dërguar në kohë propozim-planin në Këshillin e Komunës së Manastirit më 30.08.2024. Megjithatë, Këshilli i Komunës, në vend që të miratonte një vendim për dhënien e pëlqimit ose një vendim mbi vërejtjet e votuara, miratoi Vendimin e parë të kontestuar për të mos dhënë pëlqim për Planin Vjetor për punësim në administratën komunale të Komunës së Manastirit për vitin 2025, gjë që është e paligjshme, sepse sipas Ligjit për të Punësuarit në Sektorin Publik, një vendim i tillë nuk mund të miratohet. Thekson se pas planit vjetor të propozuar të punësimit, Këshilli nuk votoi për vërejtjet specifike mbi të cilat funksionari do të ishte i detyruar të vepronte dhe ta harmonizonte planin.

Për arsyet e përmendura, dhe në përputhje me autorizimet nga neni 51, paragrafi 1 i Ligjit për vetëqeverisje lokale, parashtruesi më 01.10.2024 miraton Aktvendim për ndalimin e publikimit të vendimit të lartpërmendur, megjithatë, Këshilli, në mbledhjen e mbajtur më 10.10.2024, mori Vendimin e dytë të kontestuar për të konfirmuar Vendimin e miratuar për mosmiratimin e Planit Vjetor për Punësim në administratën komunale të Komunës së Manastirit për vitin 2025, i cili është gjithashtu i paligjshëm, nga njëra anë, sepse vërteton një vendim që është në kundërshtim me ligjin dhe nga ana tjetër, sepse, përveç votimit për vërejtjet mbi të cilat funksionari është i detyruar të veprojë, Ligji nuk parashikon mundësinë e miratimit të vendimit për mosmiratimin e një propozim-plani për punësim, as nuk parashikon rimiratimin e një vendimi ose akti tjetër me të cilin miratohet plani vjetor i punësimit mbi vërejtjet e theksuara.

Për më tepër, vendimi i dytë i kontestuar është i paqartë dhe i pakuptueshëm sepse vërteton Vendimin për mosmiratimin e Planit Vjetor të Punësimit në Administratën Komunale të Komunës së Manastirit për vitin 2025, numër 09-99/21 i datës 20.09.2024, por Vendimi numër 09-99/21 i datës 20.09.2024 nuk është Vendim për mosmiratimin e Planit Vjetor, por Vendim për mosdhënien e pëlqimit për Planin Vjetor, kështu që edhe nga ky aspekt, vendimi i dytë i kontestuar është i paligjshëm sepse vërteton një vendim që as nuk është miratuar, gjë që është në kundërshtim me nenin 51 paragrafët 2 dhe 3 të Ligjit për vetëqeverisje lokale.

Sipas parashtruesit, vendimet e kontestuara, përveçse janë të paligjshme, shkelin edhe nenin 23 të Kushtetutës, sepse punësimi i nevojshëm në administratën publike të Komunës së Manastirit për vitin 2025 nuk do të realizohet, dhe kështu qytetarët pengohen të ushtrojnë të drejtën e tyre për të punuar në administratën komunale në të njëjtat kushte si në ndërmarrjet e tjera publike, institucionet dhe personat e tjerë juridikë ku është përcaktuar nevoja për punësim.

Parashtruesi propozon që Gjykata Kushtetuese të fillojë një procedurë për vlerësimin e kushtetutshmërisë dhe ligjshmërisë së vendimeve të kontestuara, dhe që ato të anulohen.

Në seancë, Gjykata përcaktoi se Këshilli i Komunës së Manastirit, në seancën e mbajtur më 20.09.2024, miratoi Vendim për mosmiratimin e Planit Vjetor të Punësimit në Administratën Komunale të Komunës së Manastirit për vitin 2025, numër 09-99/21 i datës 20.09.2024, dhe në seancën e mbajtur më 10.10.2024, edhe Vendim për konfirmimin e Vendimit të miratuar për mosmiratimin e Planit Vjetor të Punësimit në Administratën Komunale të Komunës së Manastirit për vitin 2025, numër 09-119/3 i datës 10.10.2024, i publikuar në “Gazetën Zyrtare të Komunës së Manastirit” numër 14/2024.

III

Sipas nenit 110, alineja 2 të Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë së Veriut, Gjykata Kushtetuese e Republikës së Maqedonisë së Veriut vendos për përputhshmërinë e rregullave të tjera dhe marrëveshjeve kolektive me Kushtetutën dhe ligjet.

Sipas nenit 38, paragrafi 1 i Aktit të Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut, Gjykata Kushtetuese do ta refuzojë iniciativën nëse nuk është kompetente të vendosë për kërkesën.

Me iniciativën kontestohet kushtetutshmëria dhe ligjshmëria e Vendimit për mosdhënien e pëlqimit për Planin Vjetor të Punësimit në Administratën Komunale të Komunës së Manastirit për vitin 2025, të miratuar nga Këshilli i Komunës së Manastirit, në seancën e mbajtur më 20.09.2024, numër 09-99/21 i datës 20.09.2024.

Në nenin 1 të vendimit të lartpërmendur theksohet se jepet pëlqim për Planin Vjetor të Punësimit në Administratën Komunale të Komunës së Manastirit për vitin 2025 dhe në nenin 2 theksohet se Vendimi hyn në fuqi me botimin e tij në “Gazetën Zyrtare të Komunës së Manastirit”. Vendimi nuk është publikuar në Gazetën Zyrtare të Komunës për shkak të pezullimit të tij nga kryetari i Komunës.

Me iniciativën gjithashtu kontestohet Vendimi që konfirmon Vendimin e miratuar për mosmiratimin e Planit Vjetor të Punësimit në Administratën Komunale të Komunës së Manastirit për vitin 2025, të miratuar nga Këshilli i Komunës së Manastirit, në seancën e mbajtur më 10.10.2024, numër 09-119/3 i datës 10.10.2024, të publikuar më 15.10.2024 në “Gazetën Zyrtare të Komunës së Manastirit” numër 14/2024.

Në nenin 1 të vendimit të lartpërmendur theksohet se konfirmohet Vendimi i miratuar për mosmiratimin e Planit Vjetor të Punësimit në Administratën Komunale të Komunës së Manastirit për vitin 2025, me numër 09-99/21 të datës 20.09.2024 dhe në nenin 2, se Vendimi hyn në fuqi me publikimin në “Gazetën Zyrtare të Komunës së Manastirit”.

Në pajtim me nenin 110 alineja 2 të Kushtetutës, është në kompetencë të Gjykatës Kushtetuese të vendosë për përputhshmërinë e rregullave të tjera dhe marrëveshjeve kolektive me Kushtetutën dhe ligjet. Megjithatë, jo të gjitha rregullat mund t’i nënshtrohen vlerësimit para Gjykatës Kushtetuese, por vetëm ato që përmbajnë elementet ligjore që përcaktojnë rregulloren e përshtatshme për vlerësim kushtetues-gjyqësor, dhe këto janë rregullore, tipari thelbësor i të cilave është përgjithësia e tyre, e shprehur përmes normave të përgjithshme të sjelljes së një numri të pacaktuar subjektesh në ligj, dhe zbatimi i tyre për t’u zbatuar në të gjitha çështjet ligjore që do të lindin në të ardhmen në kuadrin e marrëdhënieve shoqërore përkatëse.

Megjithatë, nga përmbajtja e vendimeve të kontestuara nuk rrjedh se këto janë rregullore me karakteristika të tilla, d.m.th. ato nuk përmbajnë norma të përgjithshme të sjelljes dhe nuk rregullojnë marrëdhëniet e subjekteve në ligj në mënyrë të përgjithshme. Bëhet fjalë për akt që nuk jep pëlqimin për një plan vjetor punësimi dhe një akt që konfirmon mosmiratimin e një plani vjetor punësimi për një institucion publik specifik. Vendimet e kontestuara nuk kanë objekt të tyre të rregullimit normativ të marrëdhënieve shoqërore, dhe si të tilla nuk janë të përshtatshme për vlerësim kushtetues-gjyqësor.

Për arsyet e lartpërmendura, Gjykata konstaton se kërkesa me iniciativën bie jashtë kompetencave të përcaktuara kushtetuese të Gjykatës Kushtetuese, gjë që është një arsye për refuzimin e iniciativës në përputhje me nenin 38, paragrafi 1 të Aktit të Gjykatës Kushtetuese.

Nisur nga sa më sipër, Gjykata vendosi si në dispozitivin e këtij aktvendimi.

KRYETAR
i Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut,
dr. Darko Kostadinovski