У.бр.224/2024 – Уставен суд на Република Северна Македонија

Уставен суд
на Република Северна Македонија
У.бр.224/2024
Скопје, 12.03.2025 година
С к о п ј е

Уставниот суд на Република Северна Македонија, во состав д-р Дарко Костадиновски, претседател на Судот и судиите Насер Ајдари, м-р Татјана Васиќ-Бозаџиева, д-р Јадранка Дабовиќ-Анастасовска, Елизабета Дуковска, д-р Осман Кадриу, Добрила Кацарска, д-р Ана Павловска-Данева и м-р Фатмир Скендер, врз основа на член 110 алинеја 1 од Уставот на Република Северна Македонија и член 38 алинеи 1 и 3 и член 73 алинеја 3 од Актот на Уставниот суд на Република Северна Македонија („Службен весник на Република Северна Македонија” бр.115/2024), на седницата одржана на 12 март 2025 година, донесе

Р Е Ш Е Н И Е

СЕ ОТФРЛА иницијативата за оценување на уставноста на член 366 реченица втора, член 376 став 3 во делот „јавниот обвинител или“, член 393 став 2 реченица прва во делот „обвинетиот во текот на главната расправа во заседанието стори кривично дело или ако“, член 426 став 4 во делот „став (3)“, член 435 став 3 во деловите „овите“ од зборот „членовите“ и „и 175 ставови (1) и (5)“, член 439 став 3 во делот „на членот 435“, член 448 став 2 реченица втора и член 449 став 1 точка 1 во делот „односно толкувачот“ и став 2 реченица втора во делот „и 3“ од Законот за кривичната постапка („Службен весник на Република Македонија“ бр.150/2010, 100/2012, 142/2016 и 198/2018).

О б р а з л о ж е н и е

Д-р Леонид Трпеноски, адвокат од Скопје, поднесе иницијатива за оценување на уставноста на одредбите и деловите од одредбите од Законот за кривичната постапка означени во диспозитивот на ова решение.

Иницијативата содржи општ дел со констатации по однос на Законот за кривичната постапка и осврт на релевантните уставни одредби и Европската конвенција за заштита на правата на човекот и основните слободи.

Во посебниот дел, се дадени наводи за несогласноста на оспорените одредби и делови од одредби од Законот за кривичната постапка со одделни одредби од Уставот:

– Член 366 реченица втора, не е во согласност со член 9 од Уставот на Република Северна Македонија и член 14 од Европската конвенција. Истата предвидува бранителот да ги надомести трошоците во случај на одложување на главната расправа по негова вина. Од друга страна, таква обврска не е предвидена за јавниот обвинител, за што не постои никакво оправдување за законодавецот. Последица на ова е дека, ако по вина на јавниот обвинител се одложи главната расправа, тој не би бил санкциониран.

– Член 376 став 3 во делот „јавниот обвинител или“ не е во согласност со член 8 став 1 алинеја 3 од Уставот, бидејќи создава непотребна конфузија во правниот систем. Со терминот „овластен тужител“, исто така содржан во овој став како генерички поим, обвинителот веќе е опфатен и нема никаква уставна или законска потреба да се повторува преку оспорениот дел.

– Член 393 став 2 реченица прва во делот „обвинетиот во текот на главната расправа во заседанието стори кривично дело или ако“, не е во согласност со член 8 став 1 алинеи 1, 3 и 11 од Уставот и член 6 од Европската конвенција за заштита на правата на човекот и основните слободи. Суштината на оспорувањето е тоа што на овој начин е можна фузија на улогите на судија и оштетен истовремено или судија и сведок очевидец што е недозволиво.

– Член 426 став 4 во делот „став (3)“ е спротивен на член 8 став 1 алинеја 3 од Уставот, бидејќи упатува на непостоечки трет став на членот 438 од Законот за кривичната постапка, што е спротивно на барањето за правна предвидливост и правна сигурност како составни елементи на владеењето на правото.

– Член 435 став 3 во деловите „овите“ од зборот „членовите“ и „и 175 ставови (1) и (5)“ е спротивен на член 8 став 1 алинеја 3 од Уставот. На овој начин, погрешно се упатува на член 175 став 1 и 5 од Законот како основ по кој може да се определи или укине притворот, бидејќи овој член нема пет става. Двата става кои ги содржи оваа одредба, предвидуваат обврска за известување на семејството на притвореното лице или ако е странски државјанин за известување на дипломатско – конзуларното претставништво на државата чиј државјанин е лицето. Погрешното упатување е спротивно на барањето за правна предвидливост и правна сигурност како елементи на владеењето на правото.

– Член 439 став 3 во делот „на членот 435“ е спротивен на член 8 став 1 алинеја 3 од Уставот. Членот 439 дефинира во кои случаи може до судот што одлучува во трет степен, да се поднесе жалба против пресудата на второстепениот суд. Во такви случаи не може да се одржи расправа, туку се одлучува на седница на советот согласно одредбите што важат за постапката во втор степен. Ставот 3 предвидува аналогна примена на одредена одредба и врз сообвинетиот кој нема право да изјави жалба против второстепената пресуда при што упатува на член 435 кој се однесува на друго прашање. Упатувањето на погрешна одредба е спротивно на барањето за правна предвидливост и правна сигурност како елементи на владеењето на правото.

– Член 448 став 2 реченица втора е спротивна на член 8 став 1 алинеја 3 од Уставот. Согласно реченица прва од став 2 на овој член, кривичната постапка која е правосилно запрена до почетокот на главната расправа, може да се повтори кога јавниот обвинител се откажал од гонењето, под услов ако се докаже дека до откажувањето дошло поради сторување кривично дело. Притоа, во поглед на докажувањето на кривичното дело на јавниот обвинител, оспорената одредба упатува на непостоечки став 2 на член 450 од Законот за кривичната постапка, со оглед дека овој член има само еден став. Упатувањето на непостоечка одредба е спротивно на барањето за правна предвидливост и правна сигурност.

– Член 449 став 1 точка 1 во делот „односно толкувачот“ и став 2 во делот „и, 3“ е спротивен на член 8 став 1 алинеја 3 од Уставот. Во ставот 1 точка 1 на овој член, два пати е употребен зборот „толкувачот“ што создава конфузија. Поради очигледна грешка во ставот 2 на овој член е наведена и точка 3, иако на почетокот на реченица прва од ставот 2 се предвидени само случаите од точките 1 и 2 од став 1 на овој член. Ова се случаи, во кои со правосилна пресуда мора да се докаже дека наведените лица се огласени за виновни за односните кривични дела, додека во случаите предвидени со точка 3 не може да се бара правосилна пресуда, ниту пак тоа е можно, па оттаму и погрешното упатување на точка 3, што е спротивно на правната предвидливост и правна сигурност.

Судот, утврди дека во член 366 којшто е насловен „Недоаѓање на бранителот на главна расправа“ реченица прва од Законот за кривичната постапка е предвидено дека ако на главната расправа не дојде бранителот кој е уредно повикан, а не го извести судот за причините на спреченост кога за таа причина сознал или ако бранителот без одобрение ја напушти главната расправа, а не постои можност веднаш да се земе друг бранител без штета за одбраната, главната расправа по предлог на обвинетиот ќе се одложи, а може да се одржи и без присуство на бранител, ако одбраната не е задолжителна. Согласно оспорената реченица втора на овој член, во случај на одлагање, советот со решение ќе одлучи бранителот да ги поднесе трошоците што настанале поради одложувањето ако тоа може да се припише на негова вина.

Според член 376 којшто е насловен „Влегување на судијата, односно на советот во судницата“ став 3 од истиот закон, во судницата во која се одржува главната расправа, странките седат наспроти претседателот на советот и тоа од неговата лева страна обвинетиот и неговиот бранител, а од неговата десна страна јавниот обвинител или овластениот тужител, оштетениот и неговиот полномошник.

Во член 393 којшто е насловен „Измена и проширување на обвинението“ став 3 реченица прва од Законот за кривичната постапка е уредено дека ако обвинетиот во текот на главната расправа во заседанието стори кривично дело или ако во текот на главната расправа се открие некое порано сторено кривично дело на обвинетиот, советот по правило, по обвинение на овластениот тужител, кое може да биде и усно изнесено, ќе ја прошири главната расправа и на тоа дело. Според реченица втора на овој став, против тоа обвинение не е дозволен приговор.

Член 426 којшто е насловен „Донесување пресуда од советот на второстепениот суд“) став 4 од истиот закон, уредува дека ако обвинетиот е во притвор, советот е должен да постапи според членот 438 став (3) од овој закон.

Согласно член 435 којшто е насловен „Преиначување на пресудата“ став 3 од Законот, ако поради преиначувањето на првостепената пресуда се стекнале услови да се определи, односно да се укине притвор врз основа на членовите 174 став (1) точка 5 и 175 ставови (1) и (5) од овој закон, второстепениот суд за тоа ќе донесе посебно решение против кое не е дозволена жалба.

Според член 439 којшто е насловен „Дозволеност на жалба“ став 3 од истиот закон, одредбите на членот 435 од овој закон ќе се применат и врз сообвинетиот кој немал право да изјави жалба против второстепената пресуда.

Во член 448 којшто е насловен „Продолжување на постапката“ став 2 реченица прва од Законот за кривичната постапка е предвидено дека кривичната постапка правосилно запрена до почетокот на главната расправа може да се повтори кога јавниот обвинител се откажал од гонењето, ако се докаже дека до откажувањето дошло поради сторување на кривично дело, додека согласно оспорената реченица втора на овој став, во поглед на докажувањето на кривичното дело на јавниот обвинител ќе се применуваат одредбите од членот 450 став 2 на овој закон.

Согласно со член 449 којшто е насловен „Повторување на постапката во корист на осудениот“ став 1 точка 1 од Законот за кривичната постапка, кривичната постапка завршена со правосилна пресуда може да се повтори во корист на осудениот, ако се докаже дека пресудата е заснована врз лажна исправа, визуелно-тонска снимка или врз лажен исказ на сведокот, вештакот, толкувачот или преведувачот, односно толкувачот.

И на крајот, според став 2 реченица прва од овој член, во случаите од ставот 1 точки 1 и 2 на овој член, со правосилна пресуда мора да се докаже дека наведените лица се огласени за виновни за односните кривични дела, додека според реченица втора, ако постапката против овие лица не може да се спроведе поради тоа што умреле или поради тоа што постојат околности што го исклучуваат кривичното гонење, фактите од ставот 1 точки 1, 2 и 3 на овој член можат да се утврдат и со други докази.

III

Член 110 алинеја 1 од Уставот на Република Северна Македонија, утврдува дека Уставниот суд на Република Северна Македонија, одлучува за согласноста на законите со Уставот.

Согласно со член 38 алинеја 1 од Актот на Уставниот суд на Република Северна Македонија, Уставниот суд ќе ја отфрли иницијативата ако не е надлежен да одлучува за барањето.

Според алинејата 3 на истиот член, Судот ќе ја отфрли иницијативата ако постојат други процесни пречки за одлучување по иницијативата.

Имајќи ги предвид цитираните одредби од Уставот и Актот на Судот, како и наводите во иницијативата, причините поради кои Судот го зазеде својот став во овој предмет по однос на оспорените одредби, односно делови од одредби, се следните:

а) Член 366 реченица втора од Законот за кривичната постапка

Според Судот, наводите во иницијативата во однос на овој дел, не може да бидат основ за уставно проблематизирање, бидејќи Уставниот суд одлучува за согласноста на постојната содржина на нормата со одредбите на Уставот, а не од аспект на содржина што ја нема во истата, односно која според подносителот би требало да ја има, што е всушност прашање од надлежност на Собранието на Република Северна Македонија кое ги креира законите.

Поради отсуство на уставни аргументи за оспорување, постојат процесни пречки за одлучување по иницијативата и истата се отфрла во овој дел, врз основа на член 38 алинеја 3 од Актот на Уставниот суд на Република Северна Македонија.

б) Член 376 став 3 во делот „јавниот обвинител или“ од Законот за кривичната постапка

Согласно со член 17 став 1 од Законот за кривичната постапка, кривичната постапка се поведува и се води само по барање од овластениот тужител.

Според вториот став на истиот член, за дела за кои се гони по службена должност или по предлог на оштетениот овластен тужител е јавниот обвинител, а за дела за кои се гони по приватна тужба овластен тужител е приватниот тужител.

Потоа, во член 21 точка 7 од истиот закон е дефинирано дека „тужител“ е јавниот обвинител и приватниот тужител.

Предмет на уредување на член 376 став 3 од Законот за кривичната постапка е начинот на кој седат странките во судницата во која се одржува главната расправа – сите странки седат наспроти претседателот на советот и тоа од неговата лева страна обвинетиот и неговиот бранител, а од неговата десна страна јавниот обвинител или овластениот тужител, оштетениот и неговиот полномошник.

Според Судот, неспорно е дека во случајот од страна на законодавецот е сторен очигледен пропуст, при што покрај генеричкиот поим – овластен тужител, во овој став непотребно е содржан и поимот „јавен обвинител“ како еден од овластените тужители согласно Законот.

Сепак, ова не претставува пречка точно и недвосмислено да се утврди содржината на нормата и притоа сторениот пропуст нема никакво влијание.

Впрочем, на тоа упатуваат и наводите во иницијативата, според кои ова удвојување било непотребно, а не дека нејзината содржина е нејасна.

Имајќи ги предвид утврдените надлежности на Уставниот суд во член 110 од Уставот на Република Северна Македонија и претходно изнесеното, Судот оцени дека се исполнети условите од член 38 алинеја 1 од Актот на Уставниот суд на Република Северна Македонија за отфрлање на иницијативата во овој дел, со оглед дека се работи за прашање коешто е во надлежност на Собранието на Република Северна Македонија кое ги донесува, изменува и дополнува законите.

в) Член 393 став 2 реченица прва во делот „обвинетиот во текот на главната расправа во заседанието стори кривично дело или ако“ од Законот за кривичната постапка

Причината поради која овој дел се оспорува е дека со ваквото нормирање била можна фузија на улогите на судија и оштетен истовремено или судија и сведок очевидец.

По однос на овие наводи во иницијативата, став на Судот е дека нема надлежност да оценува закон или друг пропис, односно одредба или дел од одредба од закон или друг пропис од аспект на нивната фактичка примена или како би се применувале во пракса, за што иницијативата во овој дел отсуствува со конкретни причини и издржани аргументи за оспорување.

Поради тоа, иницијативата во овој дел се отфрла поради постоење процесни пречки за одлучување, согласно член 38 алинеја 3 од Актот на Судот.

г) Член 426 став 4 во делот „став (3)“ од Законот за кривичната постапка

Наводите во однос на овој оспорен дел се дека истиот упатува на непостоечки став 3 на членот 438 од Законот за кривичната постапка што е спротивно на барањето за правна предвидливост и правна сигурност како елементи на владеењето на правото.

Според став 1 на истиот член од овој закон, второстепениот суд ќе му ги врати сите списи на судот од прв степен со неговата одлука во доволен број заверени преписи заради предавање на странките и на другите заинтересирани лица.

Додека, согласно со став 2 повторно на истиот член, ако обвинетиот е во притвор, второстепениот суд е должен својата одлука со списите да ја достави до судот од прв степен најдоцна во рок од 45 дена, a во посложени случаи во рок од 60 дена од денот кога ги примил списите од јавниот обвинител.

Од друга страна, предмет на уредување на член 426 е донесувањето пресуда од второстепениот суд при што: утврден е процесниот момент кога советот на второстепениот суд ја донесува пресудата (по одржаната расправа) и се упатува на членовите 434 до 437 на овој закон според кои треба да се донесе пресудата (став 1); се предвидува обврска за советот на второстепениот суд за примена на роковите предвидени во член 407 од овој закон во однос на писмената изработка на пресудата (став 2); предвидена е обврска за советот да ја почитува забраната од член 428 од овој закон при изрекувањето на пресудата (став 3); и советот има обврска да постапи според член 438 став 3 од овој закон ако обвинетиот е во притвор (став 3).

Неспорно е дека член 438 од Законот за кривичната постапка содржи два става и дека оспорениот дел од член 426 од истиот закон упатува на непостоечки став на овој член.

Сепак, ако се има предвид содржината на упатувачката одредба и предметот на уредување на вториот став на член 438 од Законот за кривичната постапка, јасно е дека овој став го уредува постапувањето на советот на второстепениот суд при враќањето на списите до првостепениот суд во случаите кога обвинетиот е во притвор и дека упатувањето всушност се однесува на оваа одредба.

Според тоа, јасно е дека станува збор за очигледен номотехнички пропуст, но тоа не значи дека не постои законско уредување на постапувањето на советот на второстепениот суд во овој случај и тоа токму во истиот член на којшто законодавецот погрешно упатува на непостоечки став, што може да се утврди преку толкување.

Впрочем и самиот подносител го констатира ова во својата иницијатива и наведува дека всушност станува збор за упатување на вториот став на член 438 од Законот за кривичната постапка.

Од тие причини, предлага укинување на оспорениот дел без кој одредбата би „била функционална и применлива во пракса“.

д) Член 435 став 3 во деловите „овите“ од зборот „членовите“ и „и 175 ставови (1) и (5)“ од Законот за кривичната постапка

Наводите поради кои се оспоруваат овие делови е дека погрешно упатуваат на член 175 ставови 1 и 5 како основ за определување или укинување на притворот, со оглед дека овој член нема пет става и воопшто не го уредува ова прашање, а што не е во согласност со барањето за правна предвидливост и правна сигурност како елементи на владеењето на правото.

Неспорно е дека членот 175 од Законот за кривичната постапка има два става и уредува прашања кои не се однесуваат на притворот.

Имено, според првиот став на овој член, судот е должен во рок од 24 часа за притворувањето да го извести семејството на притвореното лице, освен ако лицето се противи на тоа. За притворувањето ќе се извести надлежниот орган за социјални работи, ако е потребно да се преземат мерки за згрижување на децата и на другите членови на семејството за кои се грижи притвореното лице.

Согласно со вториот став на истиот член, доколку притвореното лице е странски државјанин, судот е должен во рок од 24 часа да го извести за притворувањето дипломатско-конзуларното претставништво на државата чиј државјанин е лицето.

Од друга страна, член 435 став 3 од Законот за кривичната постапка, се однесува на ситуација кога поради преиначување на пресуда се стекнале услови за определување, односно укинување на притвор за што се донесува посебно решение против кое не е дозволена жалба.

Меѓутоа, овој став истовремено упатува и на член 174 од истиот закон кој го уредува прашањето за определување или укинување притвор по објавувањето пресуда.

При таква ситуација, кога во една иста одредба има упатување и на одредба која ги уредува релевантните прашања, фактот дека другата одредба на која се упатува, има друг предмет на уредување и не го содржи ставот на кој се упатува, значи дека станува збор за номотехнички пропуст кој нема суштинско влијание при утврдувањето на соодветната норма на која се однесува упатувањето.

Имајќи ги предвид утврдените надлежности на Уставниот суд во член 110 од Уставот на Република Северна Македонија и претходно изнесеното, Судот оцени дека се исполнети условите од член 38 алинеја 1 од Актот на Уставниот суд на Република Северна Македонија за отфрлање на иницијативата во овој дел, со оглед дека се работи за прашање коешто е надлежност на Собранието на Република Северна Македонија кое ги донесува, изменува и дополнува законите, а на што всушност се сведуваат наводите во иницијативата во овој дел.

ѓ) Член 439 став 3 во делот „на членот 435“ од Законот за кривичната постапка

Причините поради кои се оспорува овој дел на член 439 став 3 од Законот за кривичната постапка е дека упатува на погрешна одредба која уредува друго прашање што не е во согласност со барањето за правна предвидливост и правна сигурност како елементи на владеењето на правото.

Членот 439 од Законот за кривичната постапка се однесува на дозволеноста на жалба против пресудата на второстепениот суд.

Во ставот 1 на овој член, утврдени се случаите кога е дозволена жалба против пресуда на второстепен суд до суд што одлучува во трет степен и тоа ако: 1) второстепениот суд изрекол казна доживотен затвор, или ако ја потврдил пресудата на првостепениот суд со која е изречена таква казна; 2) второстепениот суд донел пресуда врз основа на одржаната расправа; и 3) второстепениот суд ја преиначил пресудата на првостепениот суд со која обвинетиот е ослободен од обвинението и изрекол пресуда со која обвинетиот се огласува за виновен.
Со став 2 реченица прва на истиот член е предвидено дека за жалбата против второстепената пресуда решава судот од трет степен на седница на советот согласно со одредбите што важат за постапката во втор степен. Согласно реченица втора од истиот став, пред овој суд не може да се одржи расправа.

И на крајот, според став 3 од овој член во кој е содржан оспорениот дел, пропишано е дека одредбите на членот 435 од овој закон ќе се применат и врз сообвинетиот кој немал право да изјави жалба против второстепената пресуда.

Од друга страна, членот 435 од Законот за кривичната постапка на кој упатува оспорениот дел на ставот 3 од член 439 од истиот закон, уредува сосем друго прашање – преиначување на пресуда од страна на второстепен суд, односно не го уредува она на што упатува другата норма.

Ова секако се квалификува како номотехнички пропуст, но притоа според Судот, мора да се земат предвид и други елементи. Имено, неспорно е дека со ставот 3 на член 435 од Законот за кривичната постапка се упатува на примена на тн. привилегија на здружувањето (beneficium cohaesionis, лат.). Овој институт е уреден во два члена од Законот за кривичната постапка.

Првиот е член 430 кој што е насловен „Привилегија на здружувањето (Beneficium cohaesionis)“, во кој е предвидено дека ако второстепениот суд по повод на која и да е жалба утврди дека причините поради кои ја донел одлуката во корист на обвинетиот се од корист и за некој од сообвинетите кој не изјавил жалба или не ја изјавил во тој правец, ќе постапи по службена должност како да постои таква жалба.

Оваа одредба е систематизирана во главата XXVI „РЕДОВНИ ПРАВНИ ЛЕКОВИ“ на Законот за кривичната постапка, односно во истата глава во кој е систематизиран и член 439 во кој е содржан оспорениот дел од неговиот став 3.

Вториот е член 459 којшто е насловен „Привилегија на здружување (Beneficium cohaesionis) и забрана за менување на полошо“, според кој: при решавањето по барањето за заштита на законитоста судот ќе се ограничи само на испитување на повредите на законот на кои се повикува подносителот во своето барање (став 1); ако судот најде дека причините поради кои ја донел одлуката во корист на осудениот постојат и за некој од соосудените во однос на кои не е подигнато барање за заштита на законитоста, ќе постапи по службена должност како да постои такво барање (став 2); ако барањето за заштита на законитоста е подигнато во корист на осудениот, судот при донесувањето на одлуката е врзан со забраната пропишана во членот 428 од овој закон (став 3). Одредбата е систематизирана во главата XXVII „ВОНРЕДНИ ПРАВНИ ЛЕКОВИ“ на Законот за кривичната постапка.

Според Судот, тоа што има упатување на погрешна одредба, како и дека во истиот закон е уредено прашањето на кое упатува оспорениот дел, значи дека станува збор за очигледен номотехнички пропуст кој нема суштинско влијание при утврдувањето на соодветната норма на која се однесува упатувањето.

е) Член 448 став 2 реченица втора од Законот за кривичната постапка

Според наводите во иницијативата, оспорената одредба упатува на непостоечки став 2 од членот 450 од Законот за кривичната постапка што не е во согласност со барањето за правна предвидливост и правна сигурност.

Членот 448 став 2 реченица прва од истиот закон, предвидува кривичната постапка која била правосилно запрена до почетокот на главната расправа да може да се повтори кога јавниот обвинител се откажал од гонењето, ако се докаже дека до откажувањето дошло поради сторување на кривично дело.

Во втората реченица на овој став е содржана упатувачка одредба според која во поглед на докажувањето на кривичното дело на јавниот обвинител ќе се применуваат одредбите од член 450 став 2 на овој закон.

Притоа, член 450 од овој закон нема втор став, туку само еден, кој се однесува на друго прашање – повторување на постапката на штета на осудениот.

Меѓутоа, прашањето на кое упатува оспорената реченица од член 448 став 2 е уредено со друга одредба од овој закон и тоа во член 449 став 2 од Законот за кривичната постапка.

Според член 449 став 1 од Законот за кривичната постапка, кривичната постапка завршена со правосилна пресуда може да се повтори во корист на осудениот, ако: 1) се докаже дека пресудата е заснована врз лажна исправа, визуелно-тонска снимка или врз лажен исказ на сведокот, вештакот, толкувачот или преведувачот, односно толкувачот; 2) се докаже дека до пресудата дошло поради кривично дело на судијата, на судијата – поротник или на лице кое ги вршело истражните дејствија; 3) се изнесат нови факти или се поднесат нови докази што самите за себе или во врска со поранешните докази се подобни да причинат ослободување на лицето кое било осудено или негова осуда според поблаг кривичен закон; 4) на некое лице за исто дело повеќе пати му е судено или ако повеќе лица се осудени поради исто дело што можело да го стори само едно лице или некои од нив; 5) во случај на осуда за продолжено кривично дело или за друго кривично дело што според законот опфаќа повеќе истовидни или повеќе разновидни дејствија се изнесат нови факти или се поднесат нови докази што укажуваат дека осудениот не го сторил дејствието што е опфатено со делото од осудата, а постоењето на овие факти би било од суштествено влијание врз одмерување на казната и 6) со правосилна одлука на Европскиот суд за човековите права се утврди повреда на човековите права и основни слободи во текот на постапката.

Согласно став 2 од овој член, во случаите од ставот 1 точки 1 и 2 на овој член со правосилна пресуда мора да се докаже дека наведените лица се огласени за виновни за односните кривични дела. Ако постапката против овие лица не може да се спроведе поради тоа што умреле или поради тоа што постојат околности што го исклучуваат кривичното гонење, фактите од ставот 1 точки 1, 2 и 3 на овој член можат да се утврдат и со други докази.

Според Судот, тоа што има упатување на погрешна одредба и дека во истиот закон е уредено прашањето на кое упатува оспорениот дел, значи дека станува збор за очигледен номотехнички пропуст, кој нема суштинско влијание при утврдувањето на соодветната норма на која се однесува упатувањето.

ж) Член 449 став 1 точка 1 во делот „односно толкувачот“ и став 2 реченица втора во делот „и, 3“ од Законот за кривичната постапка

Наводите во однос на овој оспорен дел се дека во член 449 став 1 точка 1 од Законот за кривичната постапка, два пати е употребен поимот „толкувач“, додека во став 2 реченица втора, по грешка е содржано повикување на точката 3, со оглед дека на почетокот на реченица прва од овој став, биле наведени само точките 1 и 2 што е спротивно на правната сигурност и предвидливост.

Согласно со член 449 став 1 точка 1 од Законот за кривичната постапка, кривичната постапка завршена со правосилна пресуда може да се повтори во корист на осудениот, ако се докаже дека пресудата е заснована врз лажна исправа, визуелно-тонска снимка или врз лажен исказ на сведокот, вештакот, толкувачот или преведувачот, односно толкувачот (оспорен дел).

Според точката 2 на овој став, постапката може да се повтори во корист на обвинетиот ако се докаже дека до пресудата дошло поради кривично дело на судијата, на судијата – поротник или на лице кое ги вршело истражните дејствија.

И на крајот, точката 3 на истиот став, предвидува дека постапката може да се повтори ако се изнесат нови факти или се поднесат нови докази што самите за себе или во врска со поранешните докази се подобни да причинат ослободување на лицето кое било осудено или негова осуда според поблаг кривичен закон.

Според член 449 став 2 реченица прва од Законот, во случаите од ставот 1 точки 1 и 2 на овој член со правосилна пресуда мора да се докаже дека наведените лица се огласени за виновни за односните кривични дела.

Во втората реченица на истиот став е предвидено дека ако постапката против овие лица не може да се спроведе поради тоа што умреле или поради тоа што постојат околности што го исклучуваат кривичното гонење, фактите од ставот 1 точки 1, 2 и 3 (оспорен дел) на овој член можат да се утврдат и со други докази.

Според Судот, неспорно е дека во случајот од страна на законодавецот е сторен очигледен пропуст, на начин што во една одредба два пати употребил ист поим, додека во другата предвидел точка од одредба која не е опфатена со првата реченица на ставот.

Сепак, ваквиот пропуст не претставува пречка точно и недвосмислено да се утврди содржината на нормите, како во однос на член 449 став 1 точка 1, така и по однос на реченица втора од став 2 од истиот член од Законот за кривичната постапка.

Имено и покрај тоа што во првата одредба, два пати е употребен ист поим (толкувачот), јасно е дека може да има повторување на кривичната постапка, меѓу другото, ако се докаже дека пресудата е заснована на лажен исказ на толкувачот, при што повторно употребениот ист поим на крајот од ставот, не создава никаква забуна при нејзиното толкување.

Со ставот 2 од овој член, во кој е содржана реченицата со оспорениот дел, се предвидува докажувањето на исполнувањето на условот од точки 1 и 2 од ставот 1 од член 449 од Законот, да биде со правосилна пресуда (реченица прва), додека во втората реченица се уредува ситуацијата – кога кривичната постапката не може да се спроведе против лицата наведени во овие точки (сведокот, вештакот, толкувачот или преведувачот, судијата, судијата – поротник или лицето кое ги вршело истражните дејствија) поради тоа што умреле или поради тоа што постојат околности што го исклучуваат кривичното гонење, па поради тоа, докажувањето не е можно со правосилна пресуда.

Притоа, упатувањето на точка 1 од став 1 од член 449 од Законот за кривичната постапка во реченица втора од став 2 на овој член, значи дека тоа се следните факти: давањето лажен исказ од страна на сведокот, вештакот, толкувачот или преведувачот, додека со упатувањето на точка 2 од истиот член во истата реченица значи дека тоа се однесува на сторено кривично дело од судијата, судијата – поротник или лице кое ги вршело истражните дејствија.

И на крајот, третото упатување се однесува на точката 3 од став 1 на член 449, која како основ за повторување на постапката го предвидува изнесувањето нови факти или со поднесувањето нови докази што самите за себе или во врска со поранешните докази се подобни да причинат ослободување на лицето кое било осудено или негова осуда според поблаг кривичен закон.

Притоа, ако се земат предвид сите овие одредби, јасно е дека предмет на уредување на ставот 2 од член 449 од Кривичниот законик се прашања поврзани со лицата наведени во точките 1 и 2 од член 449 од Законот за кривичната постапка, додека точката 3 од истиот став се однесува на сосема друго прашање што е очигледен номотехнички пропуст кој нема никакво влијание при утврдување на содржината на нормата.

Имајќи ги предвид утврдените надлежности на Уставниот суд во член 110 од Уставот на Република Северна Македонија и претходно изнесеното, Судот оцени дека се исполнети условите од член 38 алинеја 1 од Актот на Уставниот суд на Република Северна Македонија за отфрлање на иницијативата во овој дел, со оглед дека се работи за прашање коешто е во надлежност на законодавецот, кој ги донесува, изменува и дополнува законите, а на што се сведуваат наводите во иницијативата.

Врз основа на наведеното, Судот одлучи како во диспозитивот на ова решение.

ПРЕТСЕДАТЕЛ
на Уставниот суд на Република Северна Македонија,
д-р Дарко Костадиновски

* * *

Gjykata Kushtetuese e
Republikës së Maqedonisë së Veriut
U.nr.224/2024
Shkup, 12.03.2025

Gjykata Kushtetue e Republikës së Maqedonisë së Veriut, në përbërje të kryetarit të Gjykatës, dr. Darko Kostadinovski dhe gjykatësve Naser Ajdari, mr.Tatjana Vasiq-Bozaxhieva, dr.Jadranka Daboviq-Anastasovska, Eliazabeta Dukovska, dr. Osman Kadriu, Dobrilla Kacarska, dr. Ana Pavllovska-Daneva dhe mr. Fatmir Skender, në bazë të nenit 110 alineja 1 të Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë së Veriut, nenit 38 alinetë 1 dhe 3 dhe nenin 73 alineja 3 të Aktit të Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut („Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut“ nr.115/2024), në seancën e mbajtur më 12 mars 2025, miratoi

A K T V E N D I M

REFUZOHET iniciativa për vlerësimin e kushtetutshmërisë së nenit 366 fjalia e dytë, neni 376 paragrafi 3 në pjesën “prokurori publik ose”, nenit 393 paragrafi 2 fjalia e parë në pjesën “i akuzuari gjatë diskutimit kryesor në kryesim kryen vepër penale ose nëse”, neni 426 paragrafi 4 në pjesën “paragrafi (3)”, nenit 435 paragrafi 3 në pjesën “këto” të fjalës “nenet” dhe “dhe 175 paragrafët (1) dhe (5)”, neni 439 paragrafi 3 në pjesën “të nenit 435”, nenit 448 paragrafi 2 fjalia e dytë dhe neni 449 paragrafi 1 pika 1 në pjesën “përkatësisht interpretuesi” dhe paragrafi 2 fjalia e dytë në pjesën “dhe 3” të Ligjit për Procedurën Penale (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr.150/2010, 100/2012, 142/2016 dhe 198/2018).

A r s y e t i m

Dr. Leonid Trpenoski, avokat nga Shkupi, parashtroi iniciativë për vlerësimin e kushtetutshmërisë së dispozitave dhe pjesëve të dispozitave të Ligjit për Procedurën Penale të paraqitura në pjesën dispozitive të këtij aktvendimi.

Iniciativa përmban një pjesë të përgjithshme me konstatime në lidhje me Ligjin për Procedurën Penale dhe një shqyrtim të dispozitave përkatëse kushtetuese dhe Konventës Evropiane për Mbrojtjen e të Drejtave të Njeriut dhe Lirive Themelore.

Në pjesën e veçantë, jepen pretendime për mospërputhjen e dispozitave dhe pjesëve të dispozitave të Ligjit për Procedurën Penale të kontestuara me dispozita të caktuara të Kushtetutës:

– Neni 366, fjalia e dytë, nuk është në përputhje me nenin 9 të Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë së Veriut dhe nenin 14 të Konventës Evropiane. E njëjta parashikon që avokati mbrojtës do të kompensojë shpenzimet në rast të shtyrjes së diskutimit kryesor për shkak të fajit të tij. Nga ana tjetër, një detyrim i tillë nuk është parashikuar për prokurorin publik, për të cilin nuk ka asnjë justifikim për ligjvënësin. Pasoja e kësaj është se, nëse diskutimi kryesor shtyhet për shkak të fajit të prokurorit publik, ai nuk do të sanksionohet.

– Neni 376 paragrafi 3 në pjesën “prokurori publik ose” nuk është në përputhje me nenin 8 paragrafi 1 alineja 3 të Kushtetutës, sepse krijon konfuzion të panevojshëm në sistemin juridik. Termi “prokuror i autorizuar”, i përfshirë gjithashtu në këtë paragraf si term i përgjithshëm, tashmë e mbulon prokurorin dhe nuk ka nevojë kushtetuese ose ligjore për ta përsëritur atë përmes pjesës së kontestuar.

– Neni 393 paragrafi 2 fjalia e parë në pjesën “i akuzuari gjatë seancës kryesore në seancë kryen një vepër penale ose nëse”, nuk është në përputhje me nenin 8 paragrafi 1 alinetë 1, 3 dhe 11 të Kushtetutës dhe nenin 6 të Konventës Evropiane për Mbrojtjen e të Drejtave të Njeriut dhe Lirive Themelore. Thelbi i kundërshtimit është se në këtë mënyrë është e mundur të bashkohen rolet e gjykatësit dhe palës së dëmtuar në të njëjtën kohë ose gjykatësit dhe dëshmitarit okular, gjë që është e palejueshme.

– Neni 426 paragrafi 4 në pjesën “paragrafi (3)” është në kundërshtim me Nenin 8 paragrafi 1 alineja 3 të Kushtetutës, sepse i referohet një paragrafi të tretë joekzistent të Nenit 438 të Ligjit të Procedurës Penale, i cili është në kundërshtim me kërkesën për parashikueshmëri ligjore dhe siguri ligjore si elementë përbërës të sundimit të së drejtës.

– Neni 435 paragrafi 3 në pjesa “këto” të fjalës “nene” dhe “dhe 175 paragrafët (1) dhe (5)” është në kundërshtim me Nenin 8 paragrafi 1 alineja 3 të Kushtetutës. Në këtë mënyrë, i referohet gabimisht Nenit 175 paragrafët 1 dhe 5 të Ligjit si bazë mbi të cilën mund të përcaktohet ose hiqet paraburgimi, sepse ky nen nuk ka pesë paragrafë. Dy paragrafët e përfshirë në këtë dispozitë parashikojnë një detyrim për të njoftuar familjen e personit të ndaluar ose, nëse ai është shtetas i huaj, për të njoftuar misionin diplomatik ose konsullor të vendit, shtetas i të cilit është personi. Referenca e pasaktë është në kundërshtim me kërkesën për parashikueshmëri ligjore dhe siguri ligjore si elementë të sundimit të të së drejtës.

– Neni 439 paragrafi 3 në pjesën “mbi nenin 435” është në kundërshtim me nenin 8 paragrafi 1 alineja 3 të Kushtetutës. Neni 439 përcakton se në cilat raste mund të paraqitet ankim në gjykatën që vendos në shkallë të tretë kundër vendimit të gjykatës së shkallës së dytë. Në raste të tilla, nuk mund të mbahet diskutim, por vendimi merret në një seancë të këshillit në përputhje me dispozitat që zbatohen për procedurën e shkallës së dytë. Paragrafi 3 parashikon zbatimin analog të një dispozite të caktuar ndaj të bashkëakuzuarit i cili nuk ka të drejtë të paraqesë ankim kundër vendimit të shkallës së dytë, ndërsa i referohet nenit 435 i cili i referohet një çështjeje tjetër. Referimi në një dispozitë të pasaktë është në kundërshtim me kërkesën për parashikueshmëri ligjore dhe siguri ligjore si elementë të sundimit të ligjit.

– Neni 448 paragrafi 2 fjalia e dytë është në kundërshtim me nenin 8 paragrafi 1 alineja 3 të Kushtetutës. Sipas fjalisë së parë të paragrafit 2 të këtij neni, procedurat penale që janë pezulluar ligjërisht deri në fillimin e seancës kryesore mund të rifillojnë kur prokurori publik ka hequr dorë nga ndjekja penale, me kusht që të vërtetohet se braktisja ka ndodhur për shkak të kryerjes së një vepre penale. Për më tepër, në lidhje me vërtetimin e veprës penale të prokurorit publik, dispozita e kontestuar i referohet një paragrafi 2 joekzistent të nenit 450 të Ligjit të Procedurës Penale, duke qenë se ky nen ka vetëm një paragraf. Referenca ndaj një dispozite joekzistente është në kundërshtim me kërkesën për parashikueshmëri ligjore dhe siguri ligjore.

– Neni 449 paragrafi 1 pika 1 në pjesën “përkatësisht interpretuesi” dhe paragrafi 2 në pjesën “dhe, 3” është në kundërshtim me nenin 8 paragrafi 1 alineja 3 të Kushtetutës. Në paragrafin 1 pika 1 të këtij neni, fjala “interpretues” përdoret dy herë, gjë që krijon konfuzion. Për shkak të një gabimi të dukshëm, pika 3 përmendet edhe në paragrafin 2 të këtij neni, megjithëse në fillim të fjalisë së parë të paragrafit 2, parashikohen vetëm rastet nga pikat 1 dhe 2 të paragrafit 1 të këtij neni. Këto janë raste në të cilat duhet të provohet me vendim të formës së prerë se personat në fjalë shpallen fajtorë për veprat penale përkatëse, ndërsa në rastet e parashikuara në pikën 3, nuk mund të kërkohet, as nuk është i mundur, një vendim i formës së prerë, prandaj edhe referenca e gabuar në pikën 3, e cila është në kundërshtim me parashikueshmërinë ligjore dhe sigurinë ligjore.

Gjykata konstatoi se neni 366, i titulluar “Mosardhja e prokurorit mbrojtës në seancën kryesore”, fjalia e parë e Ligjit të Procedurës Penale, parashikon që nëse avokati mbrojtës i thirrur rregullisht nuk paraqitet në seancën kryesore dhe nuk e njofton gjykatën për arsyet e mungesës së tij/saj kur ai/ajo mëson për këtë arsye, ose nëse avokati mbrojtës largohet nga seanca kryesore pa leje, dhe nuk ka mundësi të marrë menjëherë një avokat tjetër mbrojtës pa dëmtuar mbrojtjen, seanca kryesore shtyhet me propozimin e të akuzuarit, dhe mund të mbahet edhe pa praninë e një avokati mbrojtës, nëse mbrojtja nuk është e detyrueshme. Sipas fjalisë së dytë të kontestuar të këtij neni, në rast të shtyrjes, këshilli vendos me vendim që avokati mbrojtës të mbulojë shpenzimet e shkaktuara për shkak të shtyrjes nëse kjo mund t’i atribuohet fajit të tij/saj.

Sipas nenit 376, të titulluar “Hyrja e Gjykatësit ose e këshillit në Sallën e Gjykimit”, paragrafi 3 i të njëjtit ligj, në sallën e gjyqit ku mbahet seanca kryesore, palët ulen përballë kryetarit këshillit, me të pandehurin dhe avokatin e tij mbrojtës në të majtë të tij, dhe prokurorin publik ose prokurorin e autorizuar, palën e dëmtuar dhe avokatin e tij në të djathtë të tij.

Neni 393, i titulluar “Ndryshimi dhe Zgjerimi i Aktakuzës”, paragrafi 3, fjalia e parë e Ligjit të Procedurës Penale, përcakton se nëse i akuzuari kryen një vepër penale gjatë seancës kryesore në seancë ose nëse një vepër penale e kryer më parë nga i akuzuari zbulohet gjatë seancës kryesore, këshilli, si rregull, mbi një akuzë nga prokurori i autorizuar, e cila mund të paraqitet edhe gojarisht, do ta zgjerojë diskutimin kryesor për të përfshirë atë vepër penale. Sipas fjalisë së dytë të këtij paragrafi, nuk lejohet kundërshtim kundër asaj akuze.

Neni 426, i titulluar “Miratimi i një vendimi nga këshilli i gjykatës së shkallës së dytë”), paragrafi 4 i të njëjtit ligj, përcakton se nëse i akuzuari është në paraburgim, këshilli është i detyruar të veprojë në përputhje me nenin 438, paragrafi (3) të këtij ligji.

Sipas nenit 435, të titulluar “Anulimi i vendimit”, paragrafi 3 i Ligjit, nëse për shkak të anulimit të vendimit të shkallës së parë, janë përmbushur kushtet për të përcaktuar ose për të anuluar paraburgimin në bazë të neneve 174, paragrafi (1), pika 5 dhe 175, paragrafët (1) dhe (5) të këtij ligji, gjykata e shkallës së dytë miraton vendim të veçantë kundër të cilit nuk lejohet ankim.

Sipas nenit 439, të titulluar “Lejueshmria e ankesës”, paragrafi 3 i të njëjtit ligj, dispozitat e nenit 435 të këtij ligji zbatohen edhe ndaj të bashkëakuzuarit i cili nuk ka pasur të drejtë ankese kundër aktgjykimit të shkallës së dytë.

Neni 448, i titulluar “Vazhdimi i procedurës”, paragrafi 2, fjalia e parë e Ligjit për Procedurën Penale, parashikon që procedurat penale që janë pezulluar ligjërisht deri në fillimin e diskutimit kryesor mund të përsëriten kur prokurori publik është tërhequr nga ndjekja penale, nëse vërtetohet se tërheqja ka ndodhur për shkak të kryerjes së një vepre penale, ndërsa sipas fjalisë së dytë të kontestuar të këtij paragrafi, dispozitat e nenit 450, paragrafi 2 i këtij ligji zbatohen në lidhje me provën e veprës penale të prokurorit publik.

Sipas nenit 449 të titulluar “Përsëritja e procedurës në favor të personit të dënuar”, paragrafi 1 pika 1 e Ligjit për Procedurën Penale, procedura penale e përfunduar me vendim të formës së prerë mund të përsëritet në favor të personit të dënuar, nëse vërtetohet se vendimi është bazuar në një dokument të rremë, një regjistrim vizual-audio ose në një deklaratë të rreme të dëshmitarit, ekspertit, interpretit ose përkthyesit, pra interpretuesit.

Së fundmi, sipas paragrafit 2 fjalia e parë e këtij neni, në rastet e përmendura në paragrafin 1 pikat 1 dhe 2 të këtij neni, duhet të vërtetohet me vendim të formës së prerë se personat në fjalë janë shpallur fajtorë për veprat penale përkatëse, ndërsa sipas fjalisë së dytë, nëse procedura kundër këtyre personave nuk mund të zhvillohet për shkak se kanë vdekur ose për shkak se ekzistojnë rrethana që përjashtojnë ndjekjen penale, faktet e përmendura në paragrafin 1 pikat 1, 2 dhe 3 të këtij neni mund të vërtetohen me prova të tjera.

III

Neni 110, alineja 1 të Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë së Veriut përcakton se Gjykata Kushtetuese e Republikës së Maqedonisë së Veriut vendos për përputhshmërinë e ligjeve me Kushtetutën.

Në përputhje me nenin 38, alineja 1 të Aktit të Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut, Gjykata Kushtetuese e hedh poshtë iniciativën nëse nuk është kompetente të vendosë për kërkesën.

Në përputhje me paragrafin 3 të të njëjtit nen, Gjykata e hedh poshtë iniciativën nëse ka pengesa të tjera procedurale për të vendosur për iniciativën.

Duke marrë parasysh dispozitat e cituara të Kushtetutës dhe Aktit të Gjykatës, si dhe pretendimet në iniciativë, arsyet pse Gjykata mori qëndrimin e saj në këtë rast në lidhje me dispozitat e kontestuara, ose pjesë të dispozitave, janë si më poshtë:

a) Neni 366, fjalia e dytë e Ligjit për Procedurën Penale

Sipas Gjykatës, pretendimet në iniciativë në lidhje me këtë nen nuk mund të jenë bazë për problematizim kushtetues, sepse Gjykata Kushtetuese vendos për përputhshmërinë e përmbajtjes ekzistuese të normës me dispozitat e Kushtetutës, dhe jo nga aspekti i përmbajtjes që nuk është në të, ose që sipas parashtruesit duhet të jetë e pranishme, e cila në fakt është një çështje në kompetencë të Kuvendit të Republikës së Maqedonisë së Veriut, i cili krijon ligjet.

Për shkak të mungesës së argumenteve kushtetuese për kundërshtim, ekzistojnë pengesa procedurale për të vendosur mbi iniciativën dhe ajo refuzohet në këtë nen, bazuar në nenin 38, paragrafi 3 të Aktit të Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut.

b) Neni 376 paragrafi 3 në pjesën “prokurori publik ose” i Ligjit për procedurën penale

Sipas nenit 17 paragrafi 1 të Ligjit për procedurën penale, procedura penale fillohet dhe zhvillohet vetëm me kërkesë të paditësit të autorizuar.

Sipas paragrafit të dytë të të njëjtit nen, për veprat që ndiqen sipas detyrës zyrtare ose me propozim të palës së dëmtuar, paditës i autorizuar është prokurori publik, dhe për veprat që ndiqen pas një padie private, paditës i autorizuar është paditësi privat.

Pastaj, në nenin 21 pika 7 të të njëjtit ligj, përcaktohet se “paditës” është prokurori publik dhe paditësi privat.

Lënda e rregullimit të nenit 376 paragrafi 3 të Ligjit për Procedurën Penale është mënyra se si palët ulen në sallën e gjyqit ku mbahet shqyrtimi kryesor – të gjitha palët ulen përballë kryetarit të këshillit, në anën e tij të majtë i akuzuari dhe avokati i tij mbrojtës, dhe në anën e tij të djathtë prokurori publik ose paditësi i autorizuar, i dëmtuari dhe personi i tij i autorizuar.

Sipas Gjykatës, është e padiskutueshme se në këtë rast ligjvënësi ka bërë një lëshim të dukshëm, ku përveç termit të përgjithshëm – paditës i autorizuar, ky paragraf përmban panevojshëm termin “prokuror publik” si një nga paditësit e autorizuar në përputhje me Ligjin.

Megjithatë, kjo nuk përbën pengesë për përcaktimin e saktë dhe të qartë të përmbajtjes së normës, dhe mospërfshirja nuk ka ndikim.

Në fakt, kjo tregohet edhe nga pretendimet në iniciativë, sipas të cilave ky dyfishim ishte i panevojshëm, dhe jo se përmbajtja e saj është e paqartë.

Duke marrë parasysh kompetencat e përcaktuara të Gjykatës Kushtetuese në nenin 110 të Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë së Veriut dhe të përmendurat më parë, Gjykata vlerësoi se kushtet e nenit 38, paragrafi 1 i Aktit të Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut për refuzimin e iniciativës në këtë pjesë janë përmbushur, duke pasur parasysh se kjo është një çështje që është në kompetencë të Kuvendit të Republikës së Maqedonisë së Veriut, i cili miraton, ndryshon dhe plotëson ligjet.

c) Neni 393 paragrafi 2 fjalia e parë në pjesën “i akuzuari gjatë diskutimit kryesor në kryesim ka kryer një vepër penale ose nëse” të Ligjit për Procedurën Penale

Arsyeja pse kjo pjesë kontestohet është se me një normim të tillë, ishte e mundur një bashkim i roleve të gjykatësit dhe palës së dëmtuar në të njëjtën kohë ose gjykatësit dhe dëshmitarit okular.

Lidhur me këto pretendime në iniciativë, qëndrimi i Gjykatës është se nuk ka juridiksion për të vlerësuar një ligj ose rregullore tjetër, d.m.th. një dispozitë ose pjesë të një dispozite të një ligji ose rregulloreje tjetër nga aspekti i zbatimit të tyre faktik ose se si do të zbatoheshin në praktikë, për të cilat mungon iniciativa në këtë pjesë me arsye specifike dhe argumente të argumentuara për kundërshtim.

Prandaj, iniciativa në këtë pjesë refuzohet për shkak të ekzistencës së pengesave procedurale në vendimmarrje, në përputhje me nenin 38 paragrafi 3 të Aktit të Gjykatës.

ç) Neni 426 paragrafi 4 në pjesën “paragrafi (3)” të Ligjit të Procedurës Penale

Pretendimet në lidhje me këtë pjesë të kontestuar janë se i referohet një paragrafi 3 joekzistent të nenit 438 të Ligjit të Procedurës Penale, i cili është në kundërshtim me kërkesën për parashikueshmëri ligjore dhe siguri ligjore si elementë të sundimit të së drejtës.

Sipas paragrafit 1 të të njëjtit nen të këtij ligji, gjykata e shkallës së dytë ia kthen të gjitha dokumentet gjykatës së shkallës së parë së bashku me vendimin e saj në një numër të mjaftueshëm kopjesh të vërtetuara për t’ua dorëzuar palëve dhe personave të tjerë të interesuar.

Ndërsa, sipas paragrafit 2 të të njëjtit nen, nëse i akuzuari është në paraburgim, gjykata e shkallës së dytë është e detyruar t’ia paraqesë vendimin e saj së bashku me dokumentet gjykatës së shkallës së parë jo më vonë se brenda 45 ditëve, dhe në raste më komplekse brenda 60 ditëve nga dita kur ka marrë dokumentet nga prokurori publik.

Nga ana tjetër, objekt i rregullimit të nenit 426 është miratimi i një vendimi nga gjykata e shkallës së dytë, ku: përcaktohet momenti procedural kur këshilli i gjykatës së shkallës së dytë miraton vendimin (pas diskutimit të mbajtur) dhe bëhet referencë në nenet 434 deri në 437 të këtij ligji sipas të cilave duhet të miratohet vendimi (paragrafi 1); parashikohet një detyrim për këshillin e gjykatës së shkallës së dytë për të zbatuar afatet e parashikuara në nenin 407 të këtij ligji në lidhje me përgatitjen me shkrim të vendimit (paragrafi 2); parashikohet një detyrim për këshillin për të respektuar ndalimin e nenit 428 të këtij ligji gjatë shpalljes së vendimit (paragrafi 3); dhe këshilli është i detyruar të veprojë në përputhje me nenin 438 paragrafi 3 të këtij ligji nëse i akuzuari është në paraburgim (paragrafi 3).

Është e pakontestueshme që neni 438 i Ligjit të Procedurës Penale përmban dy paragrafë dhe se pjesa e kontestuar e nenit 426 të të njëjtit ligj i referohet një paragrafi joekzistent të këtij neni.

Megjithatë, nëse marrim parasysh përmbajtjen e dispozitës referuese dhe objektin e rregullimit të paragrafit të dytë të nenit 438 të Ligjit të Procedurës Penale, është e qartë se ky paragraf rregullon sjelljen e këshillit të gjykatës së shkallës së dytë kur i kthen dosjet gjykatës së shkallës së parë në rastet kur i akuzuari është në paraburgim dhe se referenca në të vërtetë i referohet kësaj dispozite.

Rrjedhimisht, është e qartë se ky është një lëshim i dukshëm nomoteknik, por kjo nuk do të thotë se nuk ka rregullim ligjor të veprimeve të këshillit të gjykatës së shkallës së dytë në këtë rast, dhe kjo është pikërisht në të njëjtin nen të cilit ligjvënësi gabimisht i referohet një paragrafi joekzistent, i cili mund të përcaktohet përmes interpretimit.

Në fakt, vetë parashtruesi e pohon këtë në iniciativën e tij dhe pohon se në fakt kjo është një referencë për paragrafin e dytë të nenit 438 të Ligjit të Procedurës Penale.

Për këto arsye, ai propozon shfuqizimin e nenit të kontestuar, pa të cilin dispozita do të “ishte funksionale dhe e zbatueshme në praktikë”.

Duke marrë parasysh kompetencat e përcaktuara të Gjykatës Kushtetuese në nenin 110 të Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë së Veriut dhe sa më sipër, Gjykata vlerësoi se kushtet e nenit 38, paragrafi 1 i Aktit të Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut për refuzimin e iniciativës në këtë pjesë janë përmbushur, duke pasur parasysh se kjo është një çështje që është në kompetencë të Kuvendit të Republikës së Maqedonisë së Veriut, i cili miraton, ndryshon dhe plotëson ligjet, dhe në të cilën në fakt përmblidhen pretendimet në iniciativën në këtë pjesë.

d) Neni 435 paragrafi 3 në pjesët “këto” të fjalës “nene” dhe “dhe 175 paragrafët (1) dhe (5)” të Ligjit për Procedurën Penale

Pretendimet për shkak të të cilave këto pjesë kontestohen janë se ato gabimisht i referohen Nenit 175 paragrafët 1 dhe 5 si bazë për përcaktimin ose revokimin e paraburgimit, duke pasur parasysh se ky nen nuk ka pesë paragrafë dhe nuk e rregullon fare këtë çështje, gjë që nuk është në përputhje me kërkesën për parashikueshmëri ligjore dhe siguri ligjore si elementë të sundimit të ligjit.

Është e padiskutueshme se Neni 175 i Ligjit për Procedurën Penale ka dy paragrafë dhe rregullon çështje që nuk kanë të bëjnë me paraburgimin.

Përkatësisht, sipas paragrafit të parë të këtij neni, gjykata është e detyruar të njoftojë familjen e personit të paraburgosur brenda 24 orëve nga paraburgimi, përveç nëse personi kundërshton këtë. Organi kompetent i punëve sociale njoftohet për paraburgimin, nëse është e nevojshme të merren masa për t’u kujdesur për fëmijët dhe anëtarët e tjerë të familjes për të cilët kujdeset personi i paraburgosur.

Sipas paragrafit të dytë të të njëjtit nen, nëse personi në paraburgim është shtetas i huaj, gjykata është e detyruar të njoftojë misionin diplomatik-konsullor të shtetit, shtetas i të cilit është personi, për ndalimin brenda 24 orëve.

Nga ana tjetër, neni 435 paragrafi 3 i Ligjit për Procedurën Penale i referohet një situate ku, për shkak të ndryshimit të një vendimi, janë përmbushur kushtet për përcaktimin, pra anulimin e ndalimit, për të cilin miratohet një vendim i posaçëm kundër të cilit nuk lejohet ankim.

Megjithatë, ky paragraf i referohet edhe nenit 174 të të njëjtit ligj, i cili rregullon çështjen e përcaktimit ose anulimit të paraburgimit pas shpalljes së një vendimi.

Në një situatë të tillë, kur në të njëjtën dispozitë ka një referencë për një dispozitë që rregullon çështjet përkatëse, fakti që dispozita tjetër të cilës i referohet ka një objekt të ndryshëm rregullimi dhe nuk përmban paragrafin të cilit i referohet do të thotë se është një lëshim nomoteknik që nuk ka një ndikim thelbësor në përcaktimin e normës përkatëse të cilës i referohet referenca.

Duke marrë parasysh kompetencat e përcaktuara të Gjykatës Kushtetuese në nenin 110 të Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë së Veriut dhe sa më sipër, Gjykata vlerësoi se kushtet e nenit 38, paragrafi 1 i Aktit të Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut për refuzimin e iniciativës në këtë pjesë janë përmbushur, duke pasur parasysh se kjo është një çështje që është kompetencë e Kuvendit të Republikës së Maqedonisë së Veriut, i cili miraton, ndryshon dhe plotëson ligjet, dhe në të cilën në fakt reduktohen pretendimet në iniciativë në këtë pjesë.

dh) Neni 439, paragrafi 3 në pjesën “i nenit 435” të Ligjit për Procedurën Penale

Arsyet për kontestimin e kësaj pjese të nenit 439, paragrafi 3 i Ligjit për Procedurën Penale janë se ajo i referohet një dispozite të gabuar që rregullon një çështje tjetër që nuk është në përputhje me kërkesën për parashikueshmëri ligjore dhe siguri ligjore si elementë të sundimit të ligjit.

Neni 439 i Ligjit të Procedurës Penale i referohet pranueshmërisë së një ankese kundër një vendimi të gjykatës së shkallës së dytë.

Paragrafi 1 i këtij Neni përcakton rastet në të cilat është e pranueshme një ankesë kundër një vendimi të gjykatës së shkallës së dytë në një gjykatë të shkallës së tretë, përkatësisht nëse: 1) gjykata e shkallës së dytë ka vendosur një dënim me burgim të përjetshëm, ose nëse ka konfirmuar vendimin e gjykatës së shkallës së parë që ka vendosur një dënim të tillë; 2) gjykata e shkallës së dytë ka dhënë një vendim bazuar në diskutimij e mbajtur; dhe 3) gjykata e shkallës së dytë ka përmbysur vendimin e gjykatës së shkallës së parë me të cilin i akuzuari është liruar nga akuzat dhe ka dhënë një vendim me të cilin i akuzuari është shpallur fajtor.

Paragrafi 2, fjalia e parë e të njëjtit Neni përcakton se ankesa kundër vendimit të shkallës së dytë do të vendoset nga gjykata e shkallës së tretë në një seancë të këshillit në përputhje me dispozitat që zbatohen për procedurën e shkallës së dytë. Sipas fjalisë së dytë të të njëjtit paragraf, nuk mund të mbahet diskutim para kësaj gjykate.

Dhe së fundmi, sipas paragrafit 3 të këtij neni, i cili përmban pjesën e kontestuar, përcaktohet se dispozitat e nenit 435 të këtij ligji do të zbatohen edhe ndaj të bashkëakuzuarit i cili nuk kishte të drejtë ankese kundër vendimit të shkallës së dytë.

Nga ana tjetër, neni 435 i Ligjit të Procedurës Penale, të cilit i referohet pjesa e kontestuar e paragrafit 3 të nenit 439 të të njëjtit ligj, rregullon një çështje krejtësisht të ndryshme – prishjen e një vendimi nga një gjykatë e shkallës së dytë, d.m.th. nuk rregullon atë për të cilën referohet norma tjetër.

Kjo sigurisht që kualifikohet si një lëshim nomoteknik, por sipas Gjykatës, duhet të merren në konsideratë edhe elementë të tjerë. Konkretisht, është e padiskutueshme që paragrafi 3 i nenit 435 të Ligjit të Procedurës Penale i referohet zbatimit të të ashtuquajturit privilegj i shoqërimit (beneficium cohesionis, latinisht). Ky institut rregullohet në dy nene të Ligjit të Procedurës Penale.

I pari është neni 430, i cili titullohet “Privilegji i shoqërimit (Beneficium cohesionis)”, i cili parashikon që nëse gjykata e shkallës së dytë, me rastin e ndonjë ankese, përcakton se arsyet për të cilat ka marrë vendimin në favor të të pandehurit janë gjithashtu në favor të ndonjërit prej të bashkëakutuarve që nuk kanë paraqitur ankim ose nuk e kanë paraqitur atë në atë drejtim, ajo do të veprojë sipas detyrës zyrtare sikur të ekzistonte një ankim i tillë.

Kjo dispozitë është sistematizuar në Kapitullin XXVI “MJETET E RREGULLTA LIGJORE” të Ligjit të Procedurës Penale, pra në të njëjtin kapitull në të cilin është sistematizuar edhe neni 439, i cili përmban pjesën e kontestuar të paragrafit 3 të tij.

I dyti është neni 459, i cili titullohet “Privilegji i shoqërimit (Beneficium cohesionis) dhe ndalimi i ndryshimit për keq”, sipas të cilit: kur vendos për një kërkesë për mbrojtje të ligjshmërisë, gjykata kufizohet vetëm në shqyrtimin e shkeljeve të ligjit të cilave u referohet parashtruesi në kërkesën e tij (paragrafi 1); nëse gjykata konstaton se arsyet për të cilat ka marrë vendimin në favor të personit të dënuar ekzistojnë edhe për ndonjë nga personat e bashkëdënuar për të cilët nuk është paraqitur kërkesë për mbrojtje të ligjshmërisë, ajo vepron sipas detyrës zyrtare sikur të ekzistonte një kërkesë e tillë (paragrafi 2); Nëse kërkesa për mbrojtje të ligjshmërisë paraqitet në favor të personit të dënuar, gjykata, kur merr vendimin, është e detyruar nga ndalimi i përcaktuar në nenin 428 të këtij Ligji (paragrafi 3). Dispozita është sistematizuar në Kapitullin XXVII “MJETET E JASHTËZAKONSHME LIGJORE” të Ligjit për Procedurën Penale.

Sipas Gjykatës, fakti që ka një referencë për një dispozitë të gabuar, si dhe fakti që çështja për të cilën referohet neni i kontestuar rregullohet në të njëjtin ligj, do të thotë se ky është një lëshim i dukshëm nomoteknik që nuk ka ndikim thelbësor në përcaktimin e normës së përshtatshme për të cilën referohet referenca.

Duke marrë parasysh kompetencat e përcaktuara të Gjykatës Kushtetuese në nenin 110 të Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë së Veriut dhe sa më sipër, Gjykata vlerësoi se kushtet e nenit 38, paragrafi 1 i Aktit të Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut për refuzimin e iniciativës në këtë seksion janë përmbushur, duke pasur parasysh se kjo është një çështje që është në kompetencë të Kuvendit të Republikës së Maqedonisë së Veriut, i cili miraton, ndryshon dhe plotëson ligje, dhe në të cilën në fakt përmblidhen pretendimet në iniciativë në këtë seksion.

e) Neni 448, paragrafi 2, fjalia e dytë, i Ligjit për Procedurën Penale

Sipas pretendimeve në iniciativë, dispozita e kontestuar i referohet një paragrafi 2 joekzistent të nenit 450 të Ligjit për Procedurën Penale, i cili nuk është në përputhje me kërkesën për parashikueshmëri ligjore dhe siguri ligjore.

Neni 448 paragrafi 2 fjalia e parë e të njëjtit ligj parashikon që procedurat penale që ishin pezulluar ligjërisht deri në fillimin e diskutimit kryesor mund të përsëriten kur prokurori publik ka hequr dorë nga ndjekja penale, nëse vërtetohet se braktisja ka ndodhur për shkak të kryerjes së një vepre penale.

Fjalia e dytë e këtij paragrafi përmban një dispozitë referuese sipas së cilës, në aspektin e vërtetimit të veprës penale të prokurorit publik, zbatohen dispozitat e nenit 450 paragrafi 2 të këtij ligji.

Për më tepër, neni 450 i këtij ligji nuk ka një paragraf të dytë, por vetëm një, i cili i referohet një çështjeje tjetër – përsëritjes së procedurës në dëm të personit të dënuar.

Megjithatë, çështja për të cilën referohet fjalia e kontestuar e nenit 448 paragrafi 2 rregullohet nga një dispozitë tjetër e këtij ligji, përkatësisht neni 449 paragrafi 2 i Ligjit për Procedurën Penale.

Sipas nenit 449, paragrafi 1 i Ligjit për Procedurën Penale, procedura penale e përfunduar me vendim të formës së prerë mund të përsëritet në favor të personit të dënuar, nëse: 1) vërtetohet se vendimi është bazuar në një dokument të rremë, regjistrim audio-vizual ose në një deklaratë të rreme të dëshmitarit, dëshmitarit ekspert, përkthyesit ose interpretuesit; 2) vërtetohet se vendimi është arritur për shkak të një vepre penale të gjykatësit, gjykatësit porotë ose personit që ka kryer veprimet hetimore; 3) paraqiten fakte të reja ose paraqiten prova të reja që, vetë ose në lidhje me provat e mëparshme, kanë gjasa të shkaktojnë lirimin e personit që është dënuar ose dënimin e tij sipas një ligji penal më të butë; 4) një person është gjykuar për të njëjtën vepër penale më shumë se një herë ose nëse disa persona janë dënuar për të njëjtën vepër penale që mund të ishte kryer vetëm nga një person ose disa prej tyre; 5) në rastin e një dënimi për një vepër penale të vazhdueshme ose për një vepër tjetër penale e cila, sipas ligjit, mbulon disa vepra identike ose më të ndryshme, paraqiten fakte të reja ose paraqiten prova të reja që tregojnë se personi i dënuar nuk e ka kryer veprën e mbuluar nga vepra penale e dënimit, dhe ekzistenca e këtyre fakteve do të kishte një ndikim të rëndësishëm në përcaktimin e dënimit, dhe 6) një vendim përfundimtar i Gjykatës Evropiane të të Drejtave të Njeriut vërteton një shkelje të të drejtave të njeriut dhe lirive themelore gjatë procedurës.

Në përputhje me paragrafin 2 të këtij neni, në rastet e përmendura në paragrafin 1, pikat 1 dhe 2 të këtij neni, duhet të provohet me një vendim përfundimtar se personat e përmendur janë shpallur fajtorë për veprat penale përkatëse. Nëse procedurat kundër këtyre personave nuk mund të zhvillohen për shkak se ata kanë vdekur ose për shkak se ekzistojnë rrethana që përjashtojnë ndjekjen penale, faktet e përmendura në paragrafin 1, pikat 1, 2 dhe 3 të këtij neni mund të vërtetohen me prova të tjera.

Sipas Gjykatës, fakti që ka një referencë për një dispozitë të pasaktë dhe se çështja e përmendur në nenin e kontestuar rregullohet në të njëjtin ligj do të thotë se ky është një lëshim i dukshëm nomoteknik, i cili nuk ka ndikim thelbësor në përcaktimin e normës së përshtatshme së cilës i referohet referenca.

Duke marrë parasysh kompetencat e përcaktuara të Gjykatës Kushtetuese në nenin 110 të Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë së Veriut dhe sa më sipër, Gjykata vlerësoi se kushtet e nenit 38, paragrafi 1 i Aktit të Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut për refuzimin e iniciativës në këtë nen janë përmbushur, duke pasur parasysh se kjo është një çështje që është në kompetencë të Kuvendit të Republikës së Maqedonisë së Veriut, i cili miraton, ndryshon dhe plotëson ligjet, dhe në të cilën në fakt përmblidhen pretendimet në iniciativën në këtë nen.

ë) Neni 449 paragrafi 1 pika 1 në seksionin “përkatësisht interpretuesi” dhe paragrafi 2 fjalia e dytë në seksionin “dhe, 3” të Ligjit për Procedurën Penale

Pretendimet në lidhje me këtë seksion të kontestuar janë se në Nenin 449 paragrafi 1 pika 1 të Ligjit për Procedurën Penale, termi “interpretues” përdoret dy herë, ndërsa në paragrafin 2 fjalia e dytë, gabimisht përmbahet një referencë për pikën 3, duke pasur parasysh se në fillim të fjalisë së parë të këtij paragrafi, ishin renditur vetëm pikat 1 dhe 2, gjë që është në kundërshtim me sigurinë ligjore dhe parashikueshmërinë.

Në përputhje me Nenin 449 paragrafi 1 pika 1 të Ligjit për Procedurën Penale, procedura penale e përfunduar me një vendim gjyqësor të formës së prerë mund të përsëritet në favor të personit të dënuar, nëse vërtetohet se vendimi bazohet në një dokument të rremë, një regjistrim vizual-audio ose në një deklaratë të rreme të dëshmitarit, dëshmitarit ekspert, interpretuesit ose përkthyesit, pra interpretuesit (pjesa e kontestuar).

Sipas pikës 2 të këtij paragrafi, procedura mund të përsëritet në favor të të akuzuarit nëse vërtetohet se vendimi është arritur për shkak të një vepre penale të gjyqtarit, gjyqtarit porotë ose një personi që ka kryer veprimet hetimore.

Së fundmi, pika 3 e të njëjtit paragraf parashikon që procedura mund të përsëritet nëse paraqiten fakte të reja ose paraqiten prova të reja që, vetë ose në lidhje me provat e mëparshme, ka të ngjarë të shkaktojnë lirimin e personit që është dënuar ose dënimin e tij sipas një ligji penal më të butë.

Sipas nenit 449 paragrafi 2 fjalia e parë e Ligjit, në rastet e përmendura në paragrafin 1 pikat 1 dhe 2 të këtij neni, duhet të provohet me vendim të formës së prerë se personat e listuar janë shpallur fajtorë për veprat penale përkatëse.

Fjalia e dytë e të njëjtit paragraf parashikon që nëse procedura kundër këtyre personave nuk mund të zhvillohet për shkak se kanë vdekur ose për shkak se ekzistojnë rrethana që përjashtojnë ndjekjen penale, faktet nga paragrafi 1, pikat 1, 2 dhe 3 (pjesa e kontestuar) e këtij neni mund të vërtetohen me prova të tjera.

Sipas Gjykatës, është e padiskutueshme që në rastin konkret ligjvënësi ka bërë një lëshim të dukshëm, në një mënyrë që në një dispozitë e ka përdorur të njëjtin term dy herë, ndërsa në tjetrën ka parashikuar një pikë të një dispozite që nuk mbulohet nga fjalia e parë e paragrafit.

Megjithatë, një lëshim i tillë nuk përbën pengesë për përcaktimin e saktë dhe të qartë të përmbajtjes së normave, si në lidhje me nenin 449 paragrafi 1 pika 1, ashtu edhe në lidhje me fjalinë e dytë të paragrafit 2 të të njëjtit nen të Ligjit për Procedurën Penale.

Përkatësisht, pavarësisht faktit se në dispozitën e parë, i njëjti term (interpretuesi) përdoret dy herë, është e qartë se mund të ketë përsëritje të procedurës penale, ndër të tjera, nëse vërtetohet se vendimi bazohet në një deklaratë të rreme nga interpretuesi, me ç’rast i njëjti term i përdorur përsëri në fund të paragrafit nuk krijon ndonjë konfuzion në interpretimin e tij.

Paragrafi 2 i këtij neni, i cili përmban fjalinë me pjesën e kontestuar, përcakton se prova e përmbushjes së kushtit nga pikat 1 dhe 2 të paragrafit 1 të nenit 449 të Ligjit do të bëhet me një vendim të formës së prerë (fjalia e parë), ndërsa fjalia e dytë rregullon situatën – kur procedura penale nuk mund të zhvillohet kundër personave të specifikuar në këto pika (dëshmitari, eksperti, përkthyesi ose interpretuesi, gjyqtari, anëtari i jurisë ose personi që ka kryer veprimet hetimore) sepse ata kanë vdekur ose sepse ekzistojnë rrethana që përjashtojnë ndjekjen penale, dhe për këtë arsye, prova nuk është e mundur me një vendim të formës së prerë.

Për më tepër, referenca në pikën 1 të paragrafit 1 të nenit 449 të Ligjit të Procedurës Penale në fjalinë e dytë të paragrafit 2 të këtij neni do të thotë se këto janë faktet e mëposhtme: dhënia e një deklarate të rreme nga dëshmitari, eksperti, përkthyesi ose përkthyesi, ndërsa referenca në pikën 2 të të njëjtit nen në të njëjtën fjali do të thotë se i referohet një vepre penale të kryer nga gjykatësi, gjykatësi porotë ose personi që ka kryer veprimet hetimore.

Së fundmi, referenca e tretë i referohet pikës 3 të paragrafit 1 të nenit 449, i cili, si bazë për përsëritjen e procedurës, parashikon paraqitjen e fakteve të reja ose paraqitjen e provave të reja që, vetë ose në lidhje me provat e mëparshme, ka të ngjarë të shkaktojnë lirimin e personit që është dënuar ose dënimin e tij sipas një ligji penal më të butë.

Për më tepër, nëse merren parasysh të gjitha këto dispozita, është e qartë se objekt i rregullimit të paragrafit 2 të nenit 449 të Kodit Penal janë çështjet që lidhen me personat e listuar në pikat 1 dhe 2 të nenit 449 të Ligjit për Procedurën Penale, ndërsa pika 3 e të njëjtit paragraf i referohet një çështjeje krejtësisht të ndryshme, e cila është një lëshim i dukshëm nomoteknik që nuk ka ndikim në përcaktimin e përmbajtjes së normës.

Duke marrë parasysh kompetencat e përcaktuara të Gjykatës Kushtetuese në nenin 110 të Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë së Veriut dhe sa më sipër, Gjykata vlerësoi se kushtet e nenit 38, rreshti 1 i Aktit të Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut për refuzimin e iniciativës në këtë pjesë janë përmbushur, duke pasur parasysh se kjo është një çështje që është në kompetencën e ligjvënësit, i cili miraton, ndryshon dhe plotëson ligjet, dhe në të cilën reduktohen pretendimet në iniciativë.

Bazuar në sa më sipër, Gjykata vendosi si në pjesën dispozitive të këtij aktvendimi.

KRYETAR
i Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut,
dr. Darko Kostadinovski