Уставен суд на
Република Северна Македонија
У.бр.219/2024
Скопје, 12.02.2025 година
Уставниот суд на Република Северна Македонија, во состав д-р Дарко Костадиновски, претседател на Судот и судиите Насер Ајдари, м-р Татјана Васиќ-Бозаџиева, д-р Јадранка Дабовиќ-Анастасовска, Елизабета Дуковска, д-р Осман Кадриу, Добрила Кацарска, д-р Ана Павловска-Данева и м-р Фатмир Скендер, врз основа на член 110 од Уставот на Република Северна Македонија, член 38 алинеја 3 и член 73 од Актот на Уставниот суд на Република Северна Македонија („Службен весник на Република Северна Македонија” број 115/2024), на седницата одржана на 12 февруари 2025 година, донесе
Р Е Ш Е Н И Е
СЕ ОТФРЛА иницијативата за поведување постапка за оценување на уставноста на член 2 став 3 и член 4 од Законот за изменување и дополнување на Законот за облигационите односи („Службен весник на Република Северна Македонија” број 154/2023).
Образложение
I
Благица Весковска, адвокат од Прилеп, до Уставниот суд на Република Северна Македонија, поднесе иницијатива за поведување постапка за оценување на уставноста на одредбите од Законот, означен во диспозитивот на ова решение.
Подносителката на иницијативата смета дека оспорените одредби од член 2 став 3 и член 4 од Законот за изменување и дополнување на Законот за облигационите односи („Службен весник на Република Северна Македонија” број 154/2023) не се во согласност со член 8 став 1 алинеи 1, 3 и 6, член 9, член 30 и член 52 став 4 од Уставот на Република Северна Македонија, член 14 од Европската конвенција за заштита на човековите права и член 1 од Протоколот 1 на Европската конвенција за човековите права.
Во иницијативата подносителката ги изложува причините за оспорување на одредбите од Законот, по што предлага Уставниот суд истите да ги поништи како спротивни на Уставот.
II
На седницата Судот утврди дека оспорениот член 2 став 3 од Законот за изменување и дополнување на Законот за облигационите односи („Службен весник на Република Северна Македонија” број 154/2023), уредува
„Член 2
Членот 368 се менува и гласи:
„(3) Застареноста на правосилна судска одлука или со одлука на друг надлежен орган, или со порамнување пред суд или пред друг надлежен орган прекинува со поднесување барање за извршување пред надлежен извршител, при што почнува да тече одново застареноста, која во извршната постапка трае десет години од моментот на поднесеното барање за извршување.“
Судот, утврди и дека според оспорениот член 4 од истиот закон „Започнатите постапки за наплата на побарувања предвидени во членот 2 од овој закон ќе завршат во согласност со овој закон.”
III
Согласно со член 110 алинеја 1 од Уставот на Република Северна Македонија, Уставниот суд на Република Северна Македонија одлучува за согласноста на законите со Уставот.
Според член 38 алинеја 3 од Актот на Уставниот суд на Република Северна Македонија, Уставниот суд ќе ја отфрли иницијативата ако постојат други процесни пречки за одлучување по иницијативата.
Со иницијативата се оспорува член 2 став 3 и член 4 од Законот за изменување и дополнување на Законот за облигационите односи (Службен весник на Република Северна Македонија” број 154/2023).
Разгледувајќи ја предметната иницијатива и одредбите од Законот коишто се оспоруваат, Судот утврди дека постапувајќи по претходно поднесени иницијативи, Уставниот суд со Одлуката У.бр.98/2024 и 139/2024 од 25 септември 2024 година, во целина ги укина член 2 и член 4 од Законот за изменување и дополнување на Законот за облигационите односи („Службен весник на Република Северна Македонија” број 154/2023).
Имајќи предвид дека предметно оспорените одредби не се повеќе во правниот поредок, Судот констатира процесни пречки за постапување по иницијативата, што е причина за отфрлање на истата согласно со член 38 алинеја 3 од Актот на Уставниот суд.
IV
Врз основа на наведеното, Судот, со мнозинство гласови, одлучи како во диспозитивот на ова решение.
ПРЕТСЕДАТЕЛ
на Уставниот суд на Република Северна Македонија,
д-р Дарко Костадиновски
* * *
Gjykata Kushtetuese e
Republikës së Maqedonisë së Veriut
U.nr.219/2024
Shkup, 12.02.2025
Gjykata Kushtetuese e Republikës së Maqedonisë së Veriut, në përbërje të dr. Darko Kostadinovski kryetar i Gjykatës dhe gjykatësve Naser Ajdari, mr.Tatjana Vasiq-Bozaxhieva, dr.Jadranka Daboviq-Anastasovska, Elizabeta Dukovska, dr. Osman Kadriu, Dobrilla Kacarska, dr. Ana Pavllovska-Daneva dhe mr. Fatmir Skender, në bazë të nenit 110 të Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë së Veriut, nenit 38 alinesë 3 dhe nenit 73 të Aktit të Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut („Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut“ nr.115/2024), në seancën e mbajtur më 12 shkurt 2025, miratoi
A K T V E N D I M
HIDHET POSHTË iniciativa për inicimin e procedurës për vlerësimin e kushtetutshmërisë së nenit 2 paragrafit 3 dhe nenit 4 të Ligjit për ndryshimin dhe plotësimin e Ligjit për Marrëdhëniet Obliguese („Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut” numër 154/2023).
Arsyetim
I
Bllagica Veskovska, avokate nga Prilepi, i parashtroi iniciativë Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut për të filluar procedurë për vlerësimin e kushtetutshmërisë së dispozitave të Ligjit, të paraqitura në dispozitiv të këtij aktvendimi.
Parashtruesja e iniciativës konsideron se dispozitat e kontestuara të nenit 2 paragrafi 3 dhe nenit 4 të Ligjit për ndryshimet dhe plotësimet e Ligjit për Marrëdhëniet Obliguese (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut” nr. 154/2023) nuk janë në përputhje me nenin 8, paragrafi 1, alinetë 1, 3 dhe 6, nenin 9, nenin 30 dhe nenin 52 paragrafin 4 të Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë së Veriut, nenin 14 të Konventës Evropiane për Mbrojtjen e të Drejtave të Njeriut dhe nenin 1 të Protokollit 1 të Konventës Evropiane për të Drejtat e Njeriut.
Në iniciativë, parashtruesja i përcakton arsyet për kundërshtimin e dispozitave të Ligjit, pas së cilës ajo propozon që Gjykata Kushtetuese t’i anulojë ato si në kundërshtim me Kushtetutën.
II
Në seancë, Gjykata përcaktoi se neni 2, paragrafi 3 i kontestuar i Ligjit për ndryshimet dhe plotësimet e Ligjit për Marrëdhëniet Obliguese (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut” nr. 154/2023), rregullon
„ Neni 2
Neni 368 ndryshohet dhe thotë:
“(3) Afati i parashkrimit të një vendimi gjyqësor të formës së prerë ose me vendim të një autoriteti tjetër kompetent, ose me një marrëveshje para gjykatës ose para një autoriteti tjetër kompetent, ndërpritet me paraqitjen e një kërkese për ekzekutim para një përmbaruesi kompetent, me ç’rast afati i parashkrimit fillon të ecë përsëri, i cili në procedurën e ekzekutimit zgjat dhjetë vjet nga momenti i paraqitjes së kërkesës për ekzekutim.”
Gjykata gjithashtu përcaktoi se sipas nenit 4 të kontestuar të të njëjtit ligj, “Procedurat e filluara për mbledhjen e kërkesave të parashikuara në nenin 2 të këtij ligji do të përfundojnë në përputhje me këtë ligj.”
III
Në përputhje me nenin 110 paragrafin 1 të Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë së Veriut, Gjykata Kushtetuese e Republikës së Maqedonisë së Veriut vendos për përputhshmërinë e ligjeve me Kushtetutën.
Në përputhje me nenin 38 alineja 3 e Aktit të Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut, Gjykata Kushtetuese e hedh poshtë iniciativën nëse ka pengesa të tjera procedurale për të vendosur mbi iniciativën.
Me iniciativën kontestohet neni 2 paragrafi 3 dhe neni 4 i Ligjit për ndryshimet dhe plotësimet e Ligjit për Marrëdhëniet Obliguese (Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut, numër 154/2023).
Duke e shqyrtuar iniciativën në fjalë dhe dispozitat e Ligjit që kontestohen, Gjykata vendosi që, duke vepruar mbi iniciativat e paraqitura më parë, Gjykata Kushtetuese, me Vendimin U.nr.98/2024 dhe 139/2024 të 25 shtatorit 2024, e shfuqizoi nenin 2 dhe nenin 4 të Ligjit për ndryshimet dhe plotësimet e Ligjit për Marrëdhëniet Obliguese (Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut, nr. 154/2023).
Duke marrë parasysh se dispozitat e kontestuara nuk janë më në rendin juridik, Gjykata konstatoi pengesa procedurale për të vepruar mbi iniciativën, gjë që është një arsye për ta hedhur poshtë atë në përputhje me nenin 38 alinenë 3 të Aktit të Gjykatës Kushtetuese.
IV
Në bazë të sa më sipër, Gjykata, me shumicë votash, vendosi si në dispozitiv të këtij aktvendimi.
KRYETAR
i Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut,
dr. Darko Kostadinovski