У.бр.104/2024

Уставен суд на
Република Северна Македонија
У.бр.104/2024
Скопје, 12.02.2025 година

 

Уставниот суд на Република Северна Македонија, во состав д-р Дарко Костадиновски, претседател на Судот и судиите Насер Ајдари, м-р Татјана Васиќ-Бозаџиева, д-р Јадранка Дабовиќ-Анастасовска, Елизабета Дуковска, д-р Осман Кадриу, Добрила Кацарска, д-р Ана Павловска-Данева и м-р Фатмир Скендер, врз основа на член 110 од Уставот на Република Северна Македонија и член 73 од Актот на Уставниот суд на Република Северна Македонија („Службен весник на Република Северна Македонија” бр.115/2024), на седницата одржана на 12 февруари 2025 година, донесе

Р Е Ш Е Н И Е

НЕ СЕ ПОВЕДУВА постапка за оценување на уставноста на член 245 став 3 од Законот за извршување („Службен весник на Република Македонија“ број 72/2016, 142/2016, 178/2017, 26/2018 и 233/2018 и „Службен весник на Република Северна Македонија“ број 14/2020, 86/2020, 136/2020 и 154/2023).

Образложение

I

Оливер Давидовски од Скопје, до Уставниот суд на Република Северна Македонија поднесе иницијатива за поведување постапка за оценување на уставноста на член 245 став 3 од Законот за извршување.

Подносителот во иницијативата наведува дека со Законот за извршување се уредуваат правилата според кои извршителите постапуваат заради присилно извршување на судската одлука која гласи на исполнување на обврска, на одлука донесена во управна постапка која гласи на исполнување на парична обврска, како и  нотарски исправи и други извршни исправи предвидени со закон.

Во иницијативата се наведува дека во делот од Законот во кој се регулира испитот за извршители, како и условите за полагање на истиот, се наоѓа и оспорениот член 245 став 1 во кој е пропишано дека испитот за извршители може да го полагаат диплoмирани правници со завршено четиригодишно високо образование на правни студии VII/1 или 300 кредити според Европскиот кредит трансфер систем (ЕКТС) во Република Северна Македонија кои имаат најмалку пет години работно искуство на правни работи, во став 2 е наведено дека кандидатите треба да достават доказ за уплатен износ на предвидените средства за полагање на испитот.

Подносителот наведува дека ставот 3 кој пропишува дека министерот ја утврдува висината на реално направените трошоци за полагање на испит за извршител, неопходни за спроведување на првиот и вториот дел од испитот, изготвување на материјали и покани, уверенија и надоместок за работата на членовите и секретарот на Комисијата која го спроведува испитот и изготвување на уверенијата, е спорен и истиот не е во согласност со член 8 став 1 алинеи 3 и 4, член 33, член 51, член 68 став 1 алинеи 2 и 3 и член 91 став 1 алинеи 1 и 5 од Уставот на Република Северна Македонија.

Во иницијативата подносителот ги цитира уставните одредби со кои смета дека оспорената одредба е во спротивност.

Притоа, наведува дека од анализата на горенаведените уставни одредби произлегува дека со Уставот точно и прецизно се дефинирани и утврдени носителите на законодавната, извршната и судската власт и јасно е направена разлика во поделбата на власта, при што со Уставот не е допуштено мешање на една во друга власт.

Подносителот на иницијативата смета дека овластувањето на министерот за правда да ја утврдува висината на реално направените трошоци за полагање на испит за извршител, неопходни за спроведување на првиот и вториот дел од испитот, изготвување на материјали и покани, уверенија и надоместок за работа на членовите и секретарот на Комисијата која го спроведува испитот за извршители и изготвување на уверенијата, нема уставна основа.

Понатаму, подносителот наведува дека во Законот за извршување не постои дел во кој се содржани мерила и критериуми за определување на какви било трошоци, од што произлегува дека со оспорената одредба се дава овластување на министерот за правда, да ги определи трошоците, надоместокот за работа на членовите и секретарот на Комисијата која го спроведува испитот како и овластување да ги утврди самите критериуми и мерила за определување на трошоците и надоместокот за работа.

Со ваквото пропишување во оспорената одредба, според подносителот, извршната власт навлегува во законодавната власт.

Подносителот на иницијативата наведува дека имајќи ја предвид содржината на оспорената одредба, нејасно е со каков вид на акт министерот ќе ги определи трошоците предвидени во истата. Следствено на ова, според подносителот, се поставува прашањето дали министерот со општ акт или со поединечен акт – решение, ќе ги определи тие трошоци, и во тој случај кој би бил органот кој би постапувал по изјавен правен лек против тоа решение.

Поради сето погоре наведено подносителот наведува дека основано може да се постави прашањето за согласноста на оспорената одредба со одредбите од Уставот, врз основа на што бара од Уставниот суд да поведе постапка и ја да укине.

II

На седницата Судот утврди дека според 245 став 3 од Законот за извршување, министерот ја утврдува висината на реално направените трошоци за полагање на испит за извршител, неопходни за спроведување на првиот и вториот дел од испитот, изготвување на материјали и покани, уверенија и надоместок за работата на членовите и секретарот на Комисијата која го спроведува испитот и изготвување на уверенијата.

III

Согласно со член 8 став 1 алинеја 3 од Уставот на Република Северна Македонија, владеењето на правото претставува темелна вредност на уставниот поредок на Република северна Македонија.

Согласно со член 51 во Република Северна  Македонија законите мораат да бидат во согласност со Уставот, а сите други прописи со Уставот и со закон. Секој е должен да ги почитува Уставот и законите.

Според член 91 алинеја 1 од Уставот, Владата на Република Северна Македонија ја утврдува политиката на извршувањето на законите, а според член 96 од Уставот, органите на државната управа работите од својата надлежност ги вршат самостојно врз основа и во рамки на Уставот и законите и за својата работа се одговорни на Владата.

Согласно со член 110 алинеja 1 од Уставот на Република Македонија, Уставниот суд одлучува за согласноста на законите со Уставот.

Според член 55 од Законот за организација и работа на органите на државната управа („Службен весник на Република Македонија“ бр. 58/00, 44/02, 13/06, 82/08, 167/10, 36/11 и 51/11 и „Службен весник на Република Северна Македонија” 96/19, 110/19, 154/19 и 121/2024), министерот донесува правилници, наредби, упатства, планови, програми, решенија и други видови акти за извршување на законите и други прописи, кога за тоа е овластен со закон. Според член 64 став 1 од овој закон, со актите кои ги донесува министерот не може за граѓаните и другите правни лица да се утврдуваат права и обврски, ниту да се пропишува надлежност на други органи.

Согласно со член 61 став 1 од истиот закон, со актите кои ги донесува министерот не може за граѓаните и другите правни лица да се утврдуваат права и обврски, ниту да се пропишува надлежност на други органи.

Според член 245 став 1 од Законот за извршување („Службен весник на Република Македонија“ број 72/2016, 142/2016, 178/2017, 26/2018 и 233/2018 и „Службен весник на Република Северна Македонија“ број 14/2020, 86/2020, 136/2020 и 154/2023), испитот за извршители може да го полагаат дипломирани правници со завршено четиригодишно високо образование на правни студии VII/1 или 300 кредити според Европскиот кредит трансфер систем (ЕКТС) во Република Македонија кои имаат најмалку пет години работно искуство на правни работи. Според став 2, кандидатите треба да достават доказ за уплатен износ на предвидените средства за полагање на испитот. Согласно став 3 од истиот член министерот ја утврдува висината на реално направените трошоци за полагање на испит за извршител, неопходни за спроведување на првиот и вториот дел од испитот, изготвување на материјали и покани, уверенија и надоместок за работата на членовите и секретарот на Комисијата која го спроведува испитот и изготвување на уверенијата. Според став 4, трошоците за полагање на испит се уплатуваат на сметката на сопствени приходи на Министерството. Став 5 пропишува дека трошоците доколку не се уплатени на соодветната сметка на Министерството, најдоцна седум дена пред денот определен за полагање на испитот, на кандидатот нема да му се дозволи полагање на испитот. Додека пак во став 6 се пропишува дека ако кандидатот во рок од една година од денот на уплатата на средствата не го полага испитот, уплатените средства му се враќаат согласно со закон.

Во оспорениот член 245 став 3 од Законот за извршување, министерот ја утврдува висината на реално направените трошоци за полагање на испит за извршител, неопходни за спроведување на првиот и вториот дел од испитот, изготвување на материјали и покани, уверенија и надоместок за работата на членовите и секретарот на Комисијата која го спроведува испитот и изготвување на уверенијата.

Според член 249 став 1 од истиот закон, испитот се состои од устен и писмен дел.

Според член 251 од истиот закон, испитот за извршител ce полага пред Комисија, формирана од министерот за правда, составена од пет членови, нивни заменици и секретар. Според став 2 од истиот член, членовите на Комисијата и нивните заменици ги именува министерот за правда и тоа по еден од редот на извршителите, нотарите, судиите, професорите од правните факултети акредитирани во Република Северна Македонија и од редот на вработените во Министерството за правда кои работат на соодветната област.

Во претходна постапка е прибавено мислење од Владата на Република Северна Македонија во однос на наводите на иницијаторот.

Согласно истото, со одредбата од член 245 став 3 од Законот за извршување, јасно се дадени критериумите за утврдување на висината на реално направените трошоци за полагање на испитот за извршител, кои ги опфаќаат потребните средства за материјали и покани за одржување на испитот, разгледување на документите, доставени од кандидатите за полагање на испитот, трошоците за изготвување на уверенија за положен испит за извршител во кои се опфатени трошоците за набавка на хартија и печатење на уверенијата кои им се даваат на кандидатите кои го положиле испитот за извршител, како и надоместокот за членовите и секретарот на Комисијата за полагање на испитот за извршител.

Судот го имаше предвид мислењето на Владата и врз основа на  сопствена уставно-правна анализа, утврди дека оспорената одредба дава јасни критериуми за утврдување на висината на реално направените трошоци за полагање на испитот за извршител, бидејќи истата набројува видови на трошоци кои може да се појават при спроведување на испитот, а кои исто така е потребно да бидат реални.

Во однос на наводот на подносителот на иницијативата дека во оспорената одредба не е јасно наведено за тоа каков вид на акт донесува министерот за правда при утврдување на висината на реално направените трошоци за полагање на испитот за извршител, Судот оцени дека е неоснован. Ова од причина што во член 55 од Законот за организација и работа на органите на државната управа, јасно и прецизно е наведено дека министерот донесува правилници, наредби, упатства, планови, програми, решенија и други видови акти за извршување на законите и други прописи, кога за тоа е овластен со закон. Во прилог на наведеното оди и мислењето на Владата каде што е наведено дека министерот за правда донесува решение со кое се определува износот кој кандидатите треба да го платат за полагање на испитот, како и дополнително со решение го определува надоместокот на членовите и секретарот на Комисијата за полагање на испитот за извршители, кој се исплатува од паричните средства кои ги уплатуваат кандидатите за полагање на испитот, а со кои се покриваат сите трошоци за материјали за спроведување на испитот, покани, уверенија и надоместоците за членовите на Комисијата за полагање на испитот.

Судот оцени дека во конкретниот случај станува збор за законско овластување на министерот за утврдување на висината на реално направените трошоци кои паѓаат на товар на барателите, и не станува збор за утврдување на права и обврски за граѓаните бидејќи согласно со член 61 став 1 од Законот за организација и работа на органите на државната управа, со актите кои ги донесува министерот не може за граѓаните и другите правни лица да се утврдуваат права и обврски, ниту да се пропишува надлежност на други органи.
Од анализата на наведените законски одредби, Судот оцени дека законодавецот точно дефинирал кој и како може да полага испит за извршител, како и критериумите врз основа на кои се утврдуваат трошоците кои произлегуваат од постапката за спроведување на испитот. Оттука, Судот оцени, дека во конкретниот случај станува збор за реални трошоци што се должат на извршените дејствија при реализација на испитот, кои претставуваат исплата на соодветен паричен износ за кои постои законска рамка, како што е определено во член 96 од Уставот.

Врз основа на наведеното Судот оцени дека оспорената одредба е во согласност со член 8 став 1 алинеи 3 и 4, член 91 став 1 алинеи 1 и 5 и член 96 од Уставот на Република Северна Македонија.

IV

Врз основа на наведеното, Судот одлучи како во диспозитивот на ова решение.

 

ПРЕТСЕДАТЕЛ
на Уставниот суд на Република Северна Македонија,
д-р Дарко Костадиновски

* * *

Gjykata Kushtetuese e
Republikës së Maqedonisë së Veriut
U.nr.104/2024
Shkup, 12.02.2025

 

Gjykata Kushtetue e Republikës së Maqedonisë së Veriut, në përbërje të kryetarit të Gjykatës, dr. Darko Kostadinovski dhe gjykatësve Naser Ajdari, mr.Tatjana Vasiq-Bozaxhieva, dr.Jadranka Daboviq-Anastasovska, Eliazabeta Dukovska, dr. Osman Kadriu, Dobrilla Kacarska,  dr. Ana Pavllovska-Daneva dhe mr. Fatmir Skender, në bazë të nenit 110 të Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë së Veriut dhe nenit 73 të Aktit të Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut („Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut“ nr.115/2024), në seancën e mbajtur më 12 shkurt 2025, miratoi

A K T V E N D I M

NUK INICOHET  procedura për vlerësimin e kushtetutshmërisë së nenit 245 paragrafi 3 të Ligjit për përmbarim (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 72/2016, 142/2016, 178/2017, 26/2018 dhe 233/2018 dhe “Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut” nr. 14/2020, 86/2020, 136/2020 dhe 154/2023).

Arsyetim

I

Oliver Davidovski nga Shkupi ka paraqitur iniciativë në Gjykatën Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut për inicimin e procedurës për vlerësimin e kushtetutshmërisë së nenit 245, paragrafi 3 të Ligjit për përmbarim.

Parashtruesi i iniciativës thekson se Ligji për përmbarim rregullon rregullat sipas të cilave përmbaruesit veprojnë për shkak të përmbarimit të patjetërsueshëm të vendimit të gjykatës që thëtë për qëllim përmbushjen e një detyrimi, vendimit të marrë në procedurë administrative që thotë për plotësimin një detyrimi monetar, si dhe dokumenteve noteriale dhe dokumenteve të tjera përmbarimore të parapara me ligj.

Në iniciativë thuhet se në pjesën e Ligjit që rregullon provimin për përmbarues, si dhe kushtet për dhënien e tij, është neni i kontestuar 245, paragrafi 1, i cili përcakton se provimin për përmbarues mund ta japin juristë të diplomuar me arsim të lartë katërvjeçar në studimet juridike VII/1 ose 300 kredi sipas European Credit Transfer System (ECTS) në Republikën e Maqedonisë së Veriut të cilët kanë të paktën 5 vjet përvojë pune në punë juridike, në paragrafin 2 thuhet se kandidatët duhet të dërgojnë vërtetimin e shumën e pagesës së mjeteve të parapara për dhënien e provimit.

Parashtruesi thekson se paragrafi 3, i cili përcakton se ministri përcakton shumën e shpenzimeve faktike të kryera për dhënien e provimit për përmbarues, të nevojshme për kryerjen e pjesës së parë dhe të dytë të provimit, përgatitjen e materialeve dhe ftesave, certifikatat dhe kompensimin për punën e anëtarëve dhe sekretarit të komisionit që e zbaton provimin dhe përgatitjen e certifikatave, është kontestues në përputhje me paragrafin 1 dhe 4, nenin 33, nenin 51, nenin 68 paragrafi 1, alinetë 2 dhe 3 dhe nenin 91 paragrafi 1, alinetë 1 dhe 5 të Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë së Veriut.

Në iniciativë, parashtruesi citon dispozitat kushtetuese me të cilat ai konsideron se dispozita e kontestuar është në kundërshtim.

Duke vepruar kështu, thuhet se nga analiza e dispozitave kushtetuese të lartpërmendura, del se Kushtetuta definon dhe përcakton saktë dhe qartë bartësit e pushtetit legjislativ, ekzekutiv dhe gjyqësor dhe dallon qartë ndarjen e pushteteve, ku Kushtetuta nuk lejon ndërhyrjen e një pushteti me një pushtet tjetër.

Parashtruesi i iniciativës konsideron se autorizimi i ministrit të Drejtësisë për përcaktimin e shumës së shpenzimeve faktike të kryera për dhënien e provimit për përmbarues, të domosdoshme për zhvillimin e pjesës së parë dhe të dytë të provimit, përgatitjen e materialeve dhe ftesave, certifikatat dhe kompensimin për punën e anëtarëve dhe sekretarit të Komisionit që e zhvillojnë provimin për përmbarues dhe përgatitjen e certifikatave nuk ka bazë kushtetuese.

Më tej, parashtruesi thekson se në Ligjin për përmbarim nuk ekziston pjesë që përmban masa dhe kritere për përcaktimin e ndonjë kostoje, nga ku rezulton se dispozita e kontestuar i jep ministrit të Drejtësisë autoritetin për të përcaktuar shpenzimet dhe kompensimet e anëtarëve dhe sekretarit të Komisionit që zbatojnë provimin si dhe autorizim për të përcaktuar vetë kriteret dhe masat për përcaktimin e shpenzimeve.

Me një përcaktim të tillë në dispozitën e kontestuar, sipas parashtruesit, pushteti ekzekutiv hyn në pushtetin legjislativ.

Parashtruesi thekson se, duke pasur parasysh përmbajtjen e dispozitës së kontestuar, është e paqartë se me çfarë lloj akti ministri do të përcaktojë shpenzimet e parapara në të. Rrjedhimisht, sipas parashtruesit të kërkesës, shtrohet pyetja nëse ministri me akt të përgjithshëm apo me akt të veçantë -vendim do t’i përcaktojë ato shpenzime dhe në atë rast kush do të ishte organi që do të vepronte sipas mjetit të deklaruar juridik kundër atij aktvendimi.

Për të gjitha sa më sipër, parashtruesi shprehet se në mënyrë legjitime mund të ngrihet çështja e përputhshmërisë së dispozitës së kontestuar me dispozitat e Kushtetutës, në bazë të së cilës i kërkon Gjykatës Kushtetuese fillimin e procedimit dhe shfuqizimin e saj.

II

Në seancë, Gjykata konstatoi se sipas nenit 245, paragrafi 3 i Ligjit për përmbarim, ministri përcakton shumën e shpenzimeve faktike të bëra për dhënien e provimit për përmbarim, të nevojshme për mbajtjen e pjesës së parë dhe të dytë të provimit, përgatitjen e materialeve dhe ftesave, certifikatave dhe kompensimin për punën e anëtarëve dhe sekretarit të Komisionit që e zbatojnë provimin dhe përgatitjen e certifikatave.

III

Në përputhje me nenin 8, paragrafi 1, alineja 3 të Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë së Veriut, sundimi i së drejtës është vlerë themelore e rendit kushtetues të Republikës së Maqedonisë së Veriut.

Në pajtim me nenin 51 në Republikën e Maqedonisë së Veriut, ligjet duhet të jenë në përputhje me Kushtetutën, ndërsa të gjitha rregullat tjera me Kushtetutë dhe ligj. Të gjithë janë të detyruar të respektojnë Kushtetutën dhe ligjet.

Sipas nenit 91, paragrafi 1 të Kushtetutës, Qeveria e Republikës së Maqedonisë së Veriut përcakton politikën e zbatimit të ligjit, dhe sipas nenit 96 të Kushtetutës, organet e administratës shtetërore i kryejnë punët nga kompetencat e tyre në mënyrë të pavarur në bazë dhe në kuadër të Kushtetutës dhe ligjeve dhe për punën e tyre përgjigjen para Qeverisë.
Në pajtim me nenin 110 paragrafi 1 të Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë, Gjykata Kushtetuese vendos për pajtueshmërinë e ligjeve me Kushtetutën.

Sipas nenit 55 të Ligjit për organizimin dhe punën e organeve të administratës shtetërore (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 58/00, 44/02, 13/06, 82/08, 167/10, 36/11 dhe 51/11 dhe “Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut” 96/19, 110/19, 154/19 dhe 121/2024), ministri miraton rregullore, urdhra, udhëzime, plane, programe, vendime dhe lloje të tjera aktesh për zbatimin e ligjeve dhe rregullave të tjera, kur për është i autorizuar me ligj. Sipas nenit 64, paragrafi 1 i këtij ligji, me aktet e miratuara nga ministri nuk mund të përcaktohen të drejta dhe detyrime për qytetarët dhe personat e tjerë juridikë, e as nuk përcaktohet kompetenca e organeve të tjera.

Në pajtim me nenin 61, paragrafi 1 të të njëjtit ligj, me aktet e miratuara nga ministri nuk mund të përcaktohen të drejta dhe obligime për qytetarët dhe personat e tjerë juridikë, e as nuk mund të parashikohet kompetenca e organeve të tjera.

Sipas nenit 245 paragrafi 1 i Ligjit për përmbarim (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 72/2016, 142/2016, 178/2017, 26/2018 dhe 233/2018 dhe “Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut nr. 14/2020, 86/2020, 136/2020 dhe 154/2023), provimin për përmbarues mund ta japin juristët me arsim të lartë katërvjeçar në studimet juridike VII/1 ose 300 kredite sipas Sistemit Evropian të Transferit të Kredive (EKTS) në Republikën e Maqedonisë të cilët kanë së paku pesë vjet përvojë pune në çështje juridike. Sipas paragrafit 2, kandidatët duhet të dërgojnë vërtetim për shumën e paguar të mjeteve të nevojshme për dhënien e provimit. Në pajtim me paragrafin 3 të të njëjtit nen, ministri përcakton shumën e shpenzimeve faktike të bëra për dhënien e provimit për përmbarim, të nevojshme për zbatimin e pjesës së parë dhe të dytë të provimit, përgatitjen e materialeve dhe ftesave, vërtetimet dhe kompensimin për punën e anëtarëve dhe sekretarit të Komisionit që zhvillon provimin dhe përgatitjen e certifikatave. Sipas paragrafit 4, shpenzimet për dhënien e provimit paguhen në llogarinë e të hyrave vetanake të Ministrisë.

Paragrafi 5 parasheh që nëse shpenzimet nuk paguhen në llogarinë përkatëse të Ministrisë, jo më vonë se shtatë ditë para ditës së caktuar për dhënien e provimit, kandidati nuk do të lejohet të japë provimin. Ndërsa paragrafi 6 parashikon që nëse kandidati nuk i nënshtrohet provimit brenda një viti nga data e pagesës së mjeteve, mjetet e paguara do të kthehen në përputhje me ligjin.

Në nenin e kontestiar 245, paragrafi 3, të Ligjit për përmbarim, ministri përcakton shumën e shpenzimeve faktike të bëra për dhënien e provimit për përmbarim, të nevojshme për mbajtjen e pjesës së parë dhe të dytë të provimit, përgatitjen e materialeve dhe ftesave, vërtetimet dhe kompensimin për punën e anëtarëve dhe sekretarit të Komisionit që zhvillon provimin dhe përgatit certifikatën.

Sipas nenit 249, paragrafi 1 i të njëjtit ligj, provimi përbëhet nga pjesë me gojë dhe me shkrim.

Sipas nenit 251 të të njëjtit ligj, provimi për përmbarim jepet përpara një Komisioni, të formuar nga Ministri i Drejtësisë, i përbërë nga pesë anëtarë, zëvendësit e tyre dhe sekretari. Sipas paragrafit 2 të të njëjtit nen, anëtarët e Komisionit dhe zëvendësit e tyre i emëron ministri i Drejtësisë, nga një nga radhët e përmbaruesve, noterëve, gjykatësve, profesorëve të fakulteteve juridike të akredituara në Republikën e Maqedonisë së Veriut dhe nga radhët e punonjësve të Ministrisë së Drejtësisë që punojnë në fushën përkatëse.

Në procedurë të mëparshme është marrë mendim nga Qeveria e Republikës së Maqedonisë së Veriut lidhur me pretendimet e iniciatorit.

Në përputhje me të njëjtën, dispozita e nenit 245, paragrafi 3 i Ligjit për përmbarim përcakton qartë kriteret për përcaktimin e shumës së shpenzimeve faktike të bëra për dhënien e provimit për përmbarim, ku përfshihen mjetet e nevojshme për materialet dhe ftesat për mbajtjen e provimit, shqyrtimi i dokumenteve të dërguara nga kandidatët për dhënien e provimit, shpenzimet për përgatitjen e çertifikatave për provimin e dhënë për përmarues, ku janë përfshirë shpenzimet për furnizimin e letrës dhe shtypjes së vërtetimeve që u jepen kandidatëve që kanë dhënë provimin për përmbarim, si dhe kompensimin për anëtarët dhe sekretarin e Komisionit për dhënien e provimit për përmbarim.

Gjykata mori parasysh opinionin e Qeverisë dhe, bazuar në analizën e saj kushtetuese dhe ligjore, vendosi se dispozita e kontestuar jep kritere të qarta për përcaktimin e lartësisë së shpenzimeve faktike të bëra për marrjen e provimit për përmbarim, pasi kjo rendit llojet e shpenzimeve që mund të lindin gjatë zhvillimit të provimit, dhe të cilat gjithashtu duhet të jenë reale.

Për sa i përket pretendimit të parashtruesit të iniciativës se dispozita e kontestuar nuk parashikon qartë se çfarë lloj akti miraton ministri i Drejtësisë në përcaktimin e shumës së shpenzimeve faktike të bëra për marrjen e provimit për përmbarim, Gjykata vlerësoi se është e pabazuar. Kjo për arsye se në nenin 55 të Ligjit për organizimin dhe punën e organeve të administratës shtetërore qartë dhe saktë thuhet se ministri miraton rregullore, urdhra, udhëzime, plane, programe, vendime dhe lloje të tjera të akteve për zbatimin e ligjeve dhe akteve tjera, kur autorizohet me ligj.

Krahas sa më sipër, është edhe mendimi i Qeverisë, ku thuhet se ministri i Drejtësisë miraton vendim që përcakton shumën që duhet të paguajnë kandidatët për dhënien e provimit, si dhe cakton kompensimin e anëtarëve dhe sekretarit të Komisionit për dhënien e provimit për përmbarim, i cili paguhet nga mjetet e paguara nga kandidatët për mbulimin e të gjitha shpenzimeve të provimit, certifikatave të provimit, dhe kompensimin për anëtarët e Komisionit për dhënien e provimit.

Gjykata vlerësoi se në rastin konkret bëhet fjalë për autorizim ligjor të ministrit për përcaktimin e shumës së shpenzimeve të bëra faktikisht që bien në barrën e kërkuesve dhe nuk bëhet fjalë për përcaktimin e të drejtave dhe detyrimeve të qytetarëve, sepse në përputhje me nenin 61 paragrafi 1 të Ligjit për Organizimin dhe Punën e Organeve të Administratës Shtetërore, me aktet e miratuara nga ministri, nuk mundet për qytetarët dhe për personat tjerë juridik të përcaktohen drejtat dhe obligimet, e as të përcaktohet kompetencë e organeve të tjera.

Nga analiza e dispozitave ligjore të lartpërmendura, Gjykata vlerësoi se ligjvënësi ka përcaktuar saktë se kush dhe si mund t’i nënshtrohet provimit për përmbarim, si dhe kriteret mbi bazën e të cilave përcaktohen shpenzimet që rrjedhin nga procedura e zhvillimit të provimit. Prandaj, Gjykata vlerësoi se në rastin konkret bëhet fjalë për shpenzimet reale për shkak të veprimeve të kryera gjatë zbatimit të provimit, të cilat paraqesin pagesën e një shume të përshtatshme parash për të cilën ekziston një kornizë ligjore, siç përcaktohet në nenin 96 të Kushtetutës.

Nga sa u tha më lart, Gjykata vlerësoi se dispozita e kontestuar është në pajtim me nenin 8, paragrafi 1, alinetë 3 dhe 4, nenin 91, paragrafin 1, alinetë 1 dhe 5 dhe nenin 96 të Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë së Veriut.

IV

Nisur nga sa më sipër, Gjykata, vendosi si në dispozitivin e këtij aktvendimi.

 

KRYETAR  
i Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut,
dr. Darko Kostadinovski