У.бр.112/2023

Уставен суд на
Република Северна Македонија
У.бр.112/2023
Скопје, 20.11.2024 година

Уставниот суд на Република Северна Македонија, во состав д-р Дарко Костадиновски, претседател на Судот и судиите Насер Ајдари, м-р Татјана Васиќ-Бозаџиева, д-р Јадранка Дабовиќ-Анастасовска, Елизабета Дуковска, д-р Осман Кадриу, Добрила Кацарска, д-р Ана Павловска-Данева и м-р Фатмир Скендер, врз основа на член 110 од Уставот на Република Северна Македонија, член 38 алинеја 2 и член 73 алинеи 1 и 3 од Актот на Уставниот суд на Република Северна Македонија („Службен весник на Република Северна Македонија” бр.115/2024), на седницата одржана на 20 ноември 2024 година, донесе

Р Е Ш Е Н И Е

1. НЕ СЕ ПОВЕДУВА постапка за оценување на уставноста и законитоста на член 169 и член 170 од Колективниот договор на Министерството за внатрешни работи („Службен весник на Република Северна Македонија“ бр.149/2021, 299/2021, 303/2021, 32/2022, 54/2023, 102/2023, 6/2024 и 18/2024), склучен помеѓу Министерството за внатрешни работи и Македонскиот полициски синдикат.

2. СЕ ОТФРЛA иницијативата за поведување постапка за оценување на уставноста и законитоста на член 171 од Колективниот договор на Министерството за внатрешни работи („Службен весник на Република Северна Македонија“ бр.149/2021, 299/2021, 303/2021, 32/2022, 54/2023, 102/2023, 6/2024 и 18/2024), склучен помеѓу Министерството за внатрешни работи и Македонскиот полициски синдикат.

Образложение
I

Мартин Ефремов од Скопје, до Уставниот суд на Република Северна Македонија, поднесе иницијатива за поведување постапка за оценување на уставноста и законитоста на член 169, член 170 и член 171 од Колективниот договор на Министерството за внатрешни работи број 02-558/1, донесен на 24.06.2021 година и објавен на 05.07.2021 година во „Службен весник на Република Северна Македонија“ бр.149/2021.

Според подносителот на иницијативата, оспорените членoви од Колективниот договор на Министерството за внатрешни работи, не се во согласност со член 32 од Уставот на Република Северна Македонија.

Во иницијативата се наведува дека оспорените членови од Колективниот договор не се во согласност и со Законот за работни односи кој препознава редовна и прекувремена работа, но не и „вишок“ часови како институт кој го познава Министерството за внатрешни работи, квалификувајќи ја прекувремената работа над 32 часа во текот на месецот како вишок на часови кои се користат до 30 јуни следната календарска година.

Понатаму во иницијативата се наведува дека со оспорените членови од Колективниот договор, Министерството за внатрешни работи забранува исплата на одработена прекувремена работа на работниците кои се ангажирани повеќе од 32 часа месечно над полниот фонд на часови во текот на месецот, со што воедно се дава и можност на работодавачот неограничено да ги ангажира работниците со повеќе од 100 или 150 часа работа над полниот работен фонд, а им се исплаќа единствено 32 часа прекувремена работа. Исто така, оспорените одредби во пракса ги ставаат во заблуда и граѓанските судови во паричните побарувања за прекувремена работа за одредена календарска година за кое е поставено тужбеното барање за прекувремена работа.

Со иницијативата се цитирани оспорените членови 169, 170 и 171 од Колективниот договор на Министерството за внатрешни работи.

Од овие причини со иницијативата се предлага Судот да поведе постапка за оценка на уставноста и законитоста на член 169, член 170 и член 171 од Колективниот договор на Министерството за внатрешни работи („Службен весник на Република Северна Македонија” број 149/2021) по што, истите да ги укине.

II

На седницата Судот утврди дека Колективниот договор на Министерството за внатрешни работи („Службен весник на Република Северна Македонија“ бр.149/2021, 299/2021, 303/2021, 32/2022, 54/2023, 102/2023, 6/2024 и 18/2024), склучен помеѓу Министерството за внатрешни работи и Македонскиот полициски синдикат во поглавјето 1.1.2.3 „Вонреден работен додаток на плата“, се содржани оспорените одредби:

Според член 169, вонреден работен додаток на плата се исплаќа за работа подолга од полното работно време – прекувремена работа.

Согласно со член 170 ставови 1 и 2, вонредниот работен додаток на плата се исплаќа на основната компонента на платата на работникот. Вонредниот работен додаток на плата се исплаќа по час во висина од 40%.

Во член 171 став 1 се наведува дека вонредниот работен додаток на плата на работникот се исплаќа за одработени 32 часа прекувремена работа во месецот. Во став 2 е наведено дека наместо зголемување на платата согласно ставот 1 на овој член, со согласност на работникот може да се определи истиот да користи слободни денови. Став 3 предвидува дека доколку работникот одработи повеќе од 32 часа прекувремена работа во месецот, за останатите часови (над 32 часа) користи исклучиво слободни денови. Користењето на слободните денови се пресметува на начин што реализираните работни часови се зголемуваат за 40%, па потоа се делат со бројот на работни часови во една смена (осум часа) односно шест часа прекувремена работа се заменуваат со еден слободен ден, според следната формула: 6 x 1,40 : 8=1. Согласно став 4 од членот, слободните денови од ставот 3 на овој член, кои работникот не ги искористил во тековната календарска година, може да ги искористи најдоцна до 30 јуни следната календарска година.

III

Според член 8 став 1 алинеја 3 од Уставот, една од темелните вредности на уставниот поредок на Република Северна Македонија е владеењето на правото.

Согласно со член 32 ставови 2, 3 и 5 од Уставот, секому, под еднакви услови, му е достапно секое работно место, секој вработен има право на соодветна заработувачка и остварувањата на правата на вработените и нивната положба се уредуваат со закон и колективен договор.

Според член 51 од Уставот, во Република Северна Македонија законите мораат да бидат во согласност со Уставот, а сите други прописи со Уставот и со закон. Секој е должен да ги почитува Уставот и законите.

Согласно со член 38 алинеја 2 од Актот на Уставниот суд, Уставниот суд ќе ја отфрли иницијативата ако за истата работа веќе одлучувал, а нема основи за поинакво одлучување.

Од изнесените уставни одредби, покрај другото, произлегува дека правата и положбата на вработените се уредуваат со закон и со колективни договори. Со колективното договарање се доуредува положбата на вработените во рамки на законските права и обврски на начин што тие права не можат да бидат понеповолни од пропишаните со закон.

Со Законот за работните односи („Службен весник на Република Македонија“ бр. 62/2005, 106/2008, 161/2008, 114/2009, 130/2009, 50/ 2010, 52/2010, 124/2010, 47/2011, 11/2012, 39/2012, 13/2013, 25/2013, 170/2013, 187/2013, 113/2014, 20/2015, 33/2015, 72/2015, 129/2015, 27/2016, 120/2018, 110/2019, „Службен весник на Република Северна Македонија“ бр.267/2020, 151/2021, 288/2021 и 111/2023), на општ начин се уредени остварувањето на правата, обврските и одговорностите на работникот и работодавецот од работен однос.

Имено, согласно со член 1 ставови 1 и 2 од Законот за работните односи, со овој закон се уредуваат работните односи меѓу работниците и работодавачите кои се воспоставуваат со склучување на договор за вработување. Работниот однос се уредува со овој и со друг закон, колективен договор и договорот за вработување.

Во член 3 став 1 од Законот за работните односи, се наведува дека овој закон ги уредува и работните односи на работниците вработени во органите на државната власт, органите на единиците на локалната самоуправа, установите, јавните претпријатија, заводите, фондовите, организациите и други правни и физички лица кои вработуваат работници, доколку со друг закон поинаку не е определено.

Од анализата на Законот за работните односи, како Lex generalis произлегува дека со него се уредуваат работните односи меѓу работниците и работодавачите кои се воспоставуваат со склучување на договор за вработување. Работниот однос се уредува со овој закон кој ги пропишува основните, односно минималните права, и со друг закон, колективен договор и договорот за вработување, при што со договорот за вработување, односно со колективниот договор не може да се определат помали права од правата утврдени со закон, а ако такви одредби содржат, се сметаат за ништовни. Со договорот за вработување, односно со колективниот договор може да се одредат правата, кои за работниците се поповолни отколку што ги определува овој закон. Правата од работниот однос утврдени со Уставот, закон и колективен договор не можат да се одземаат или ограничат со акти и дејствија на работодавач.

Имено, согласно член 12 став 2 од Законот, со договорот за вработување, односно со колективен договор не може да се определат помали права од правата утврдени со закон, а ако содржат такви одредби, се сметаат за ништовни и се применуваат соодветни одредби од закон. Согласно ставот 3, со договорот за вработување, односно со колективниот договор може да се одредат правата кои за работниците се поповолни, отколку што ги определува овој закон.

Според член 105 ставови 1,2 и 3 од овој закон, работникот има право на заработувачка – плата, согласно со закон, колективен договор и договорот за вработување. Плаќањето на работата по договорот за вработување мора да биде секогаш во парична форма. При исплатата, работодавачот мора да го почитува најнискиот износ определен со колективен договор, во согласност со закон, кој непосредно го обврзува работодавачот. Платата е составена од основна плата, дел од платата за работната успешност и додатоците, ако со друг закон поинаку не е определено.

Според член 106 ставови 1 и 3 од истиот закон, основната плата се определува земајќи ги предвид барањата на работното место, за кое работникот го склучил договорот за вработување. Додатоците се определуваат за посебните услови при работа, кои произлегуваат од распоредот на работното време и тоа за работа во смени, работа во поделено работно време, ноќна работа, работа на дежурство согласно закон, продолжена работа, работа во ден на неделен одмор, работа во празници определени со закон, работа во недела и додаток за работен стаж.

Согласно член 117 ставови 1 и 2 од овој закон, работникот е должен на барање на работодавачот да врши работа преку полното работно време (прекувремена работа). Прекувремената работа може да трае најмногу осум часа во текот на една недела и 190 часа најмногу годишно, освен за работите кои поради специфичниот процес на работа не можат да се прекинат или за кои нема услови и можности да се организира работа во смени. Прекувремената работа во период од три месеци не може во просек да надминува повеќе од осум часа неделно.

Според ставот 3 од овој член од Законот, за работниците од Министерството за внатрешни работи и работниците од Агенцијата за национална безбедност, кои вршат посебни должности и овластувања согласно со посебни закони, прекувремената работа може да трае подолго од 190 часа годишно, поради извршување на итни и неодложни работи, по претходно дадена писмена согласност на работникот.

Законот за внатрешни работи („Службен весник на Република Македонија“ бр.42/2014, 116/2014, 33/2015, 5/2016, 127/2016, 142/2016, 190/2016, 21/2018 и „Службен весник на Република Северна Македонија“ бр.108/2019, 275/2019 и 110/2021) како Lex specialis, на кој и упатува Законот за работните односи, во член 148 став 2 утврдува дека вонредниот работен додаток на плата се исплаќа за работа подолга од полното работно време – прекувремена работа. Во ставот 3 од овој член од Законот е утврдено дека работниот додаток на плата и вонредниот работен додаток на плата, како и нивната висина и постапката за нивно утврдување се уредуваат со Колективниот договор на Министерството.

Оттука, неспорно е дека со закон е определено предметното прашање за вонредниот работен додаток на плата, неговата висина и постапка за утврдување да биде уредено со Колективен договор на Министерството, соодветно на неговите специфични надлежности.

Колективниот договор на Министерството за внатрешни работи („Службен весник на Република Северна Македонија“ бр.149/2021, 299/2021, 303/2021, 32/2022, 54/2023, 102/2023, 6/2024 и 18/2024) склучен помеѓу Министерството за внатрешни работи и Македонскиот полициски синдикат, како колективен договор на ниво на работодавач, во членот 1 утврдил дека со овој колективен договор се уредуваат правата и обврските на работниците во Министерството за внатрешни работи и работодавачот, како и условите и начинот на остварување на правата и обврските од работен однос и други прашања од работните односи или во врска со работните односи.

Со член 171 став 1 од Колективниот договор е уреден вонредниот работен додаток на плата. Тој на работникот му се исплаќа за одработени до 32 часа прекувремена работа во месецот.

Со оглед на тоа што за одработени прекувремени часови во месецот, до 32 часа, со ставовите 1 и 2 од членот 171 од Колективниот договор се дава право на исплата на вонреден работен додаток на работникот или право по согласност на работникот, тој да користи слободни денови, произлегува дека се норми кои во суштина уредуваат права на работникот кои произлегуваат од работниот однос во Министерството и не може изборот за користење на слободни денови уредено во ставот 2 од овој член од Колективниот договор да се смета за повреда на работничките права, ниту е тоа спротивно на Уставот и законите на кои се посочува во иницијативата.

Во Колективниот договор со ставовите 3 и 4 од членот 171 е уредено дека доколку работникот одработи повеќе од 32 часа прекувремена работа во месецот, за останатите часови (над 32 часа) користи исклучиво слободни денови. Користењето на слободните денови се пресметува на начин што реализираните работни часови се зголемуваат за 40%, па потоа се делат со бројот на работни часови во една смена (осум часа) односно шест часа прекувремена работа се заменуваат со еден слободен ден, според формулата 6 х 1,40 : 8 = 1.

Според ставот 4, слободните денови од ставот 3 на овој член кои работникот не ги искористил во тековната календарска година, може да ги користи најдоцна до 30 јуни следната календарска година.

Со Законот за работните односи во погоре цитираниот член 117 е предвидено дека прекувремената работа може да трае најмногу осум часа во текот на една недела и 190 часа најмногу во годината. Ова ограничување не се однесува за работите кои имаат специфичен процес и не можат да прекинат или нема услови и можности за организирање работа во смени, но и во ваков случај прекувремената работа во период од три месеци на може во просек да надминува повеќе од осум часа неделно. Меѓутоа, со ставот 3 на овој член од Законот децидно е утврдено дека за работниците во Министерството за внатрешни работи и работниците во Агенцијата за национална безбедност кои вршат посебни должности и овластувања согласно со посебни закони, прекувремената работа може да трае подолго од 190 часа годишно, по претходно дадена согласност на работникот.

Повторно поаѓајќи од анализата на наведената уставна и законска регулатива од областа на работните односи во контекст на наводите во иницијативите во врска со оспорениот член 169 од Колективниот договор на МВР, неспорно произлегува дека прекувремената работа претставува институт кој се однесува на прашања поврзани со остварување на правата на вработените и нивната положба и истиот претставува посебен услов за работа.

Работата подолга од полното работно време или прекувремената работа, работникот е должен да ја врши на барање на работодавачот и тоа во случаите децидно наведени во член 117 став 1 точки 1 до 5 од Законот за работните односи. Во став 3 од истиот член, времетраењето на прекувремената работа за работници од Министерството за внатрешни работи и работници од Агенцијата за национална безбедност кои вршат посебни должности и овластувања, согласно со посебни закони, може да трае и подолго од 190 часа годишно, поради извршување на итни и неодложни работи, по претходно дадена писмена согласност од работникот. Ваквиот исклучок е од времен карактер за оваа категорија на работници и важи само за период на извршување на итни и неодложни работи по претходно дадена писмена согласност на работникот.

Со оспорениот член 170 ставови 1 и 2 од Колективниот договор на Министерството за внатрешни работи, e предвидено дека вонредниот додаток на плата се исплаќа на основната компонента на платата на работникот и вонредниот работен додаток на плата се исплаќа по час во висина од 40%.

Со Колективен договор за изменување и дополнување на Колективниот договор на МВР „Службен весник на РСМ“ бр.54 од 13.03.2023 година, членот 14 гласи:

Во член 170 по ставот 2 се додава нов став 3 кој гласи:
(3) Вонредниот работен додаток на плата за реализираните часови работа во смени кои се над законски утврдениот вкупен износ на работни часови (со вклучени денови на празник и неработни денови), го исклучува работниот додаток на плата од членот 166 став 1 алинеја 4 од овој Колективен договор.

Во член 166 став 1 од Колективниот договор се предвидува дека работен додаток на плата се исплаќа на работникот по час и тоа за работа ноќно време и работа во недела 40%, за работа во денови на празник и неработни денови утврдени со закон 50%, за работа во смени 5% и за домашно дежурство 5%.

При анализата на оспорениот член 170 од Колективниот договор на кој е додаден нов став 3, Судот утврди дека со оваа одредба се појаснува и се прецизира работниот додаток на плата што му се исплаќа на работникот по час и висината за работа ноќно време и работа во недела, за работа во денови на празник и неработни денови утврдени со закон и за работа во смени, што се исплаќа на основната компонента на платата на работникот. Поради тоа Судот цени дека на работниците им се даваат дополнителни бенефиции и начини за остварување на правата загарантирани со одредбите од Законот за работните односи.

Според Колективниот договор, работник во смисла на овој колективен договор е лице кое заснова работен однос на работно место со статус на овластено службено лице или со статус согласно со Законот за работни односи врз основа на склучен договор за вработување на неопределено или определено време, со полно, со пократко од полното и со скратено работно време во Министерството; работи на работно место со статус на овластено службено лице или со статус согласно Законот за работни односи со полно, односно со скратено работно време во Министерството.

Со оглед на наведеното, оспорените членови од Колективниот договор не се во спротивност со член 32 од Уставот, според кој правата на вработените се остваруваат со закон и колективен договор односно во конкретниот случај не постои загрозување на правата од работен однос, затоа што истиот не се однесува на правото на работникот на плата. Уставно загарантираното право на заработувачка односно плата на работникот во ниту еден момент не е загрозено со оспорените одредби и истото е децидно операционализирано и регулирано во член 105 и член 106 од Законот за работните односи.

Исто така, наводите во иницијативите дека оспорените член 169, член 170 и член 171 од Колективниот договор на МВР, кои се однесуваат на незаконитоста на оспорените одредби, Судот цени дека се неосновани, од причина што истите се во согласност со Законот за работни односи, како во однос на времетраењето на полното работно време, така и во делот на остварување на дозволените часови работа подолго од полното работно време (прекувремена работа) на законски утврдената рамка, како што е предвидено со член 117 став 3 од Законот за работни односи, имајќи ги предвид природата на работите и задачите во надлежност на Министерството и статусот на работниците кои имаат посебни овластувања предвидени со закон.

Законот за работните односи во погоре цитираниот член 117 уредил дека прекувремената работа може да трае најмногу осум часа во текот на една недела и 190 часа најмногу во годината. Ова ограничување не се однесува за работите кои имаат специфичен процес и не можат да прекинат или нема услови и можности за организирање работа во смени, но и во ваков случај прекувремената работа во период од три месеци не може во просек да надминува повеќе од осум часа неделно. Меѓутоа, со ставот 3 на овој член од Законот децидно е утврдено дека вработените во Министерството за внатрешни работи и работниците во Агенцијата за национална безбедност кои вршат посебни должности и овластувања согласно со посебни закони, прекувремената работа може да трае подолго од 190 часа годишно по претходно дадена согласност на работникот.

Оттука, со ставот 3 на членот 117 од Законот за работни односи и со член 148 став 3 од Законот за внатрешни работи е дадено законско овластување вонредниот додаток на плата, неговата висина и постапка за утврдување да се уредува со Колективен договор на Министерството, како што тоа е уредено и со оспорените одредби од Колективниот договор.

Ваквиот пристап на страните кои го склучиле Колективниот договор, Министерството за внатрешни работи и Македонскиот полициски синдикат, да се определат за договорно балансирано нормативно решение, каде до 32 часа месечно вонредна работа работникот има право на избор да му се исплати вонреден работен додаток или да му се дадат на користење слободни денови, а од друга страна договорните страни уредиле за прекувремената работа за деновите над 32 часа во месецот, исклучиво да се определуваат слободни денови за користење на работникот, без право на избор како претходното (до 32 часа), е всушност согласност на работниците застапувани преку синдикатот за остварување на комбиниран облик на права кои произлегуваат од прекувремената работа во Министерството за внатрешни работи, соодветно на специфичностите во работниот процес на работа и надлежностите на ова министерство, за што има законски основ за нивно меѓусебно договорно усогласување по предметните прашања.

Поаѓајќи од погоре наведената анализа, Судот утврди дека оспорените членови 169 и 170 од Колективниот договор не можат уставноправно да се проблематизираат од аспект на наведените наводи во иницијативата.

Уставниот суд на Република Северна Македонија, со Решението бр.10/2022 на 11 мај 2022 година оценувајќи ја законитоста на оспорените одредби од член 171 од Колективниот договор на Министерството за внатрешни работи на Република Северна Македонија, не повел постапка за оценување на законитоста на член 171 од Колективниот договор на Министерството за внатрешни работи („Службен весник на Република Северна Македонија“ бр. 149/2021, 299/2021, 303/2021, 32/2022, 54/2023, 102/2023, 6/2024 и 18/2024), склучен помеѓу Министерството за внатрешни работи и Македонскиот полициски синдикат. Имено, оспорените одредби од ставовите 3 и 4 од членот 171 од Колективниот договор, го уредуваат прашањето за вршење прекувремена работа над 32 часа во месецот, односно над 190 часа годишно, за што имаат законски основ за тоа и го уредуваат прашањето за остварување на работничките права од ваквото прекувремено работење, на начин што за часовите во месецот кои се над 32 часа вонредна работа, а кои часови во текот на годината можат да бидат и над 190 часа годишно, за тој дел исклучиво работникот може да користи слободни денови пресметани како што е утврдено во овие норми и тоа до 30 јуни наредната календарска година.

Имајќи предвид дека Судот во овој дел веќе одлучувал за истата работа, а нема основи за поинакво одлучување, Судот оцени дека се исполнети условите од член 38 алинеја 2 од Актот на Уставниот суд на Република Северна Македонија за отфрлање на иницијативата за оценување на законитоста на член 171 од Колективниот договор на Министерството за внатрешни работи.

IV

Врз основа на наведеното, Судот одлучи како во диспозитивот на ова решение.

 

ПРЕТСЕДАТЕЛ
на Уставниот суд на Република Северна Македонија,
д-р Дарко Костадиновски

* * *

Gjykata Kushtetuese e
Republikës së Maqedonisë së Veriut
U.nr.112/2023
Shkup, 20.11.2024

Gjykata Kushtetuese e Republikës së Maqedonisë së Veriut, në përbërje të dr. Darko Kostadinovski, kryetar i Gjykatës dhe gjykatësve Naser Ajdari, mr.Tatjana Vasiq-Bozaxhieva, dr.Jadranka Daboviq-Anastasovska, Elizabeta Dukovska, dr. Osman Kadriu, Dobrilla Kacarska, dr. Ana Pavllovska-Daneva dhe mr. Fatmir Skender, në bazë të nenit 110 të Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë së Veriut, nenit 38 alineja 2 dhe nenit 73 alinetë 1 dhe 3 të Aktit të Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut („Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut“ nr.115/2024), në seancën e mbajtur më 20 nëntor 2024, miratoi

A K T V E N D I M

1. NUK INICIOHET procedurë për vlerësimin e kushtetutshmërisë dhe ligjshmërisë së nenit 169 dhe nenit 170 të Marrëveshjes kolektive të Ministrisë së Punëve të Brendshme  („Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut “ nr.149/2021, 299/2021, 303/2021, 32/2022, 54/2023, 102/2023, 6/2024 dhe 18/2024), e lidhur midis Ministrisë së Punëve të Brendshme dhe Sindikatës së Policisë së Maqedonisë.

2. HIDHET POSHTË iniciativa për inicimin e procedurës për vlerësimin e kushtetutshmërisë dhe ligjshmërisë së nenit 171 të Marrëveshjes kolektive të Ministrisë së Punëve të Brendshme Колективниот („Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut“ nr.149/2021, 299/2021, 303/2021, 32/2022, 54/2023, 102/2023, 6/2024 dhe 18/2024), e lidhur midis Ministrisë së Punëve të Brendshme dhe Sindikatës së Policisë së Maqedonisë.

Arsyetim

I

Martin Efremov nga Shkupi, në Gjykatën Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut, parashtroi iniciativë për të filluar procedurë për vlerësimin e kushtetutshmërisë dhe ligjshmërisë së nenit 169, nenit 170 dhe nenit 171 të Marrëveshjes kolektive të Ministrisë së Punëve të Brendshme nr. 02-558/1, të miratuar më 24.06.2021 dhe të publikuar më 05.07.2021 në “Gazetën Zyrtare të Republikës së Maqedonisë së Veriut” nr. 149/2021.

Sipas parashtruesit të iniciativës, nenet e kontestuara të Marrëveshjes kolektive të Ministrisë së Punëve të Brendshme nuk janë në përputhje me nenin 32 të Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë së Veriut.

Në iniciativë thuhet se nenet e kontestuara të Marrëveshjes kolektive nuk janë në përputhje me Ligjin për marrëdhëniet e punës, i cili njeh punën e rregullt dhe jashtë orarit, por jo orët “tepër” si institut i njohur nga Ministria e Punëve të Brendshme, duke e kualifikuar punën jashtë orarit mbi 32 orë gjatë muajit si orë tepër të përdorura deri më 30 qershor të vitit kalendarik pasardhës.

Në iniciativë më tej potencohet se me nenet e kontestuara të Marrëveshjes Kolektive, Ministria e Punëve të Brendshme e ndalon pagesën për punë jashtë orarit të kryer nga punëtorët që janë të angazhuar për më shumë se 32 orë në muaj mbi numrin e plotë të orëve gjatë muajit, gjë që i jep gjithashtu punëdhënësit mundësinë të angazhojë punëtorë me më shumë se 100 ose 150 orë punë mbi numrin e plotë të orëve dhe ata paguhen vetëm për 32 orë jashtë orarit. Gjithashtu, dispozitat e kontestuara në praktikë i vënë në habi gjykatat civile në kërkesat monetare për punë jashtë orarit për një vit kalendarik specifik për të cilin ngrihet kërkesa paditëse për punë jashtë orarit.

Ме iniciativën citohen nenet e kontestuara 169, 170 dhe 171 të Marrëveshjes kolektive të Ministrisë së Punëve të Brendshme.

Për këto arsye, iniciativa propozon që Gjykata të fillojë një procedurë për vlerësimin e kushtetutshmërisë dhe ligjshmërisë së nenit 169, nenit 170 dhe nenit 171 të Marrëveshjes kolektive të Ministrisë së Punëve të Brendshme (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut” numër 149/2021) dhe më pas t’i shfuqizojë ato.

II

Në seancë, Gjykata përcaktoi se Marrëveshja kolektive e Ministrisë së Punëve të Brendshme (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut” nr. 149/2021, 299/2021, 303/2021, 32/2022, 54/2023, 102/2023, 6/2024 dhe 18/2024), e lidhur midis Ministrisë së Punëve të Brendshme dhe Sindikatës së Policisë së Maqedonisë, në Kapitullin 1.1.2.3 “Shtesë e jashtëzakonshme pune në pagë”, i përmban dispozitat e kontestuara:

Sipas nenit 169, një shtesë për punë të jashtëzakonshme paguhet për punë më të gjatë se orari i plotë i punës – punë jashtë orarit.

Në përputhje me nenin 170 paragrafët 1 dhe 2, shtesa për punë të jashtëzakonshme paguhet në komponentin bazë të pagës së punonjësit. Shtesa për punë të jashtëzakonshme paguhet për orë në shumën prej 40%.

Neni 171 paragrafi 1, përcakton se shtesa për punë të jashtëzakonshme në pagën e punonjësit paguhet për 32 orë jashtë orarit të punuar në një muaj. Paragrafi 2 thotë se në vend të rritjes së pagës në përputhje me paragrafin 1 të këtij neni, me pëlqimin e punonjësit, punonjësit mund t’i përcaktohet të përdorë ditë pushimi. Paragrafi 3 përcakton se nëse punonjësi punon më shumë se 32 orë jashtë orarit në një muaj, orët e mbetura (mbi 32 orë) përdorë ekskluzivisht ditë pushimi. Përdorimi i ditëve të pushimit llogaritet në atë mënyrë që orët e realizuara të punës rriten me 40%, dhe pastaj pjesëtohen me numrin e orëve të punës në një ndërrim (tetë orë), përkatësisht gjashtë orë jashtë orarit zëvendësohen me një ditë pushimi, sipas formulës së mëposhtme: 6 x 1.40 : 8 = 1. Sipas paragrafit 4 të nenit, ditët e pushimit nga paragrafi 3 i këtij neni, të cilat punonjësi nuk i ka përdorur në vitin kalendarik aktual, mund të përdoren jo më vonë se 30 qershori i vitit kalendarik pasardhës.

III

Sipas nenit 8 paragrafi 1 alineja 3 e Kushtetutës, një nga vlerat themelore të rendit kushtetues të Republikës së Maqedonisë së Veriut është sundimi i ligjit.

Sipas nenit 32 paragrafët 2, 3 dhe 5 të Kushtetutës, të gjithë, në kushte të barabarta, kanë të drejtë për çdo vend punë, çdo punonjës ka të drejtë për të ardhura të mjaftueshme dhe ushtrimi i të drejtave të punonjësve dhe pozita e tyre rregullohen me ligj dhe marrëveshje kolektive.

Sipas nenit 51 të Kushtetutës, në Republikën e Maqedonisë së Veriut, ligjet duhet të jenë në përputhje me Kushtetutën ndërsa të gjitha rregullat e tjera me Kushtetutën dhe ligjin. Të gjithë e kanë për detyrë ta respektojnë Kushtetutën dhe ligjet.

Sipas nenit 38 alineja 2 e Aktit të Gjykatës Kushtetuese, Gjykata Kushtetuese do ta hedhë poshtë iniciativën nëse tashmë ka vendosur për të njëjtën çështje dhe nuk ka baza për një vendim tjetër.

Nga dispozitat kushtetuese të deklaruara, ndër të tjera, rrjedh se të drejtat dhe pozita e punonjësve rregullohen me ligj dhe marrëveshje kolektive. Negociatat kolektive rregullojnë pozicionin e punonjësve brenda kuadrit të të drejtave dhe detyrimeve ligjore në një mënyrë të tillë që këto të drejta të mos jenë më pak të favorshme se ato të përcaktuara me ligj.

Me Ligjin për marrëdhëniet e punës (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 62/2005, 106/2008, 161/2008, 114/2009, 130/2009, 50/ 2010, 52/2010, 124/2010, 47/2011, 11/2012, 39/2012, 13/2013, 25/2013, 170/2013, 187/2013, 113/2014, 20/2015, 33/2015, 72/2015, 129/2015, 27/2016, 120/2018, 110/2019, “Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut” nr. 267/2020, 151/2021, 288/2021 dhe 111/2023), në mënyrë të përgjithshme e rregullojnë ushtrimin e të drejtave, detyrimeve dhe përgjegjësive të punonjësit dhe punëdhënësit nga një marrëdhënie pune.

Në përputhje me nenin 1, paragrafët 1 dhe 2 të Ligjit për marrëdhëniet e punës, ky Ligj i rregullon marrëdhëniet e punës midis punonjësve dhe punëdhënësve që krijohen me lidhjen e një kontrate pune. Marrëdhënia e punës rregullohet me këtë dhe një ligj tjetër, një marrëveshje kolektive dhe kontratën e punës.

Neni 3, paragrafi 1 i Ligjit për marrëdhëniet e punës thotë se ky Ligj i rregullon edhe marrëdhëniet e punës së punonjësve të punësuar në organet e qeverisjes shtetërore, organet e njësive të vetëqeverisjes lokale, institucionet, ndërmarrjet publike, institutet, fondet, organizatat dhe personat e tjerë juridikë dhe fizikë që punësojnë punëtorë, përveç nëse përcaktohet ndryshe me ligj tjetër.

Nga analiza e Ligjit për marrëdhëniet e punës, si Lex generalis, del se ai rregullon marrëdhëniet e punës midis punëtorëve dhe punëdhënësve që krijohen me lidhjen e një kontrate pune. Marrëdhënia e punës rregullohet me këtë ligj, i cili përcakton të drejtat themelore, pra minimale dhe me një ligj tjetër, marrëveshjen kolektive dhe kontratën e punës, me anë të të cilit kontrata e punës, pra marrëveshja kolektive, nuk mund të përcaktojë të drejta që janë më të vogla se të drejtat e përcaktuara me ligj dhe nëse ato përmbajnë dispozita të tilla, ato konsiderohen të pavlefshme. Kontrata e punës, pra marrëveshja kolektive, mund të përcaktojë të drejta që janë më të favorshme për punëtorët sesa ato të përcaktuara me këtë ligj. Të drejtat nga marrëdhënia e punës të përcaktuara me Kushtetutë, ligj dhe marrëveshje kolektive nuk mund të hiqen ose kufizohen me akte dhe veprime të punëdhënësit.

Përkatësisht, sipas nenit 12 paragrafi 2 i Ligjit, kontrata e punës, ose marrëveshja kolektive, nuk mund të përcaktojë të drejta që janë më të vogla se ato të përcaktuara me ligj, dhe nëse ato përmbajnë dispozita të tilla, ato do të konsiderohen të pavlefshme dhe do të zbatohen dispozitat përkatëse të ligjit. Sipas paragrafit 3, kontrata e punës, ose marrëveshja kolektive, mund të përcaktojë të drejta që janë më të favorshme për punëtorët sesa ato të përcaktuara me këtë Ligj.

Sipas nenit 105 paragrafët 1, 2 dhe 3 të këtij ligji, punëmarrësi ka të drejtë për të ardhura – pagë, në përputhje me ligjin, marrëveshjen kolektive dhe kontratën e punës. Pagesa për punën sipas kontratës së punës duhet të jetë gjithmonë në para të gatshme. Gjatë kryerjes së pagesës, punëdhënësi duhet ta respektojë shumën më të ulët të përcaktuar nga një marrëveshje kolektive, në përputhje me ligjin, i cili e detyron drejtpërdrejt punëdhënësin. Paga përbëhet nga një pagë bazë, një pjesë e pagës për performancë në punë dhe shtesa, përveç nëse përcaktohet ndryshe me një ligj tjetër.

Sipas nenit 106 paragrafët 1 dhe 3 të të njëjtit ligj, paga bazë përcaktohet duke marrë parasysh kërkesat e punës për të cilën punëmarrësi ka lidhur kontratën e punës. Shtesat përcaktohen për kushte të veçanta pune që rrjedhin nga orari i punës, përkatësisht për punën me turne, punën me kohë të pjesshme, punën e natës, punën në gatishmëri në përputhje me ligjin, punën e zgjatur, punën në një ditë pushimi javor, punën në ditët e festave të përcaktuara me ligj, punën të dielave dhe shtesën për stazhin e punës.

Sipas nenit 117 paragrafët 1 dhe 2 të këtij ligji, punonjësi është i detyruar, me kërkesë të punëdhënësit, të punojë përtej orarit të plotë të punës (punë jashtë orarit). Puna jashtë orarit mund të zgjasë maksimumi tetë orë në javë dhe maksimumi 190 orë në vit, përveç punës që nuk mund të ndërpritet për shkak të procesit specifik të punës ose për të cilën nuk ka kushte dhe mundësi për të organizuar punë me ndërrime. Puna jashtë orarit në një periudhë prej tre muajsh nuk mund të kalojë mesatarisht më shumë se tetë orë në javë.

Sipas paragrafit 3 të këtij neni të Ligjit, për punonjësit e Ministrisë së Punëve të Brendshme dhe punonjësit e Agjencisë së Sigurisë Kombëtare, të cilët kryejnë detyra dhe autorizime të veçanta në përputhje me ligje të veçanta, puna jashtë orarit mund të zgjasë më shumë se 190 orë në vit, për shkak të kryerjes së punës urgjente dhe të paprolongueshme, me pëlqimin paraprak me shkrim të punonjësit.

Ligji për punët e brendshme (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 42/2014, 116/2014, 33/2015, 5/2016, 127/2016, 142/2016, 190/2016, 21/2018 dhe “Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut” nr. 108/2019, 275/2019 dhe 110/2021) si Lex specialis, të cilit i referohet Ligji për marrëdhëniet e punës, në nenin 148 paragrafi 2 përcakton se shtesa për punë të jashtëzakonshme paguhet për punë më të gjatë se orari i plotë i punës – punë jashtë orarit. Në paragrafin 3 të këtij neni të Ligjit përcaktohet se shtesa për punë dhe shtesa për punë të jashtëzakonshme, si dhe shuma e tyre dhe procedura për përcaktimin e tyre rregullohen me Marrëveshjen Kolektive të Ministrisë.

Si rrjedhojë, është e padiskutueshme se ligji ka përcaktuar që lënda e kompensimit për punë të jashtëzakonshme, shuma e tij dhe procedura për përcaktimin e tij rregullohen me Marrëveshje kolektive të Ministrisë, në përputhje me kompetencat e saj specifike.

Marrëveshja kolektive e Ministrisë së Brendshme (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut” nr.149/2021, 299/2021, 303/2021, 32/2022, 54/2023, 102/2023, 6/2024 dhe 18/2024) e lidhur midis Ministrisë së Punëve të Brendshme dhe Sindikatës së Policisë së Maqedonisë, si një marrëveshje kolektive në nivel punëdhënësi, në nenin 1 përcaktoi se kjo marrëveshje kolektive rregullon të drejtat dhe detyrimet e punëtorëve në Ministrinë e Punëve të Brendshme dhe punëdhënësin, si dhe kushtet dhe mënyrën e ushtrimit të të drejtave dhe detyrimeve nga marrëdhënia e punës dhe çështje të tjera nga marrëdhëniet e punës ose që lidhen me marrëdhëniet e punës.

Neni 171 paragrafi 1 i Marrëveshjes kolektive rregullon bonusin për orët shtesë. I paguhet punonjësit për deri në 32 orë punë jashtë orarit në muaj.

Duke qenë se për orët jashtë orarit të punuara në një muaj, deri në 32 orë, paragrafët 1 dhe 2 të nenit 171 të Kontratës kolektive i japin punonjësit të drejtën për pagesën e një shpërblimi për punë të jashtëzakonshme ose të drejtën, me pëlqimin e punonjësit, për të përdorur ditët e pushimit, rrjedh se këto janë norma që në thelb rregullojnë të drejtat e punonjësit që rrjedhin nga marrëdhënia e punës në Ministri dhe zgjedhja për të përdorur ditët e pushimit e rregulluar në paragrafin 2 të këtij neni të Kontratës kolektive nuk mund të konsiderohet shkelje e të drejtave të punëtorëve, as nuk është në kundërshtim me Kushtetutën dhe ligjet e përmendura në iniciativë.

Kontrata kolektive, paragrafët 3 dhe 4 të nenit 171, përcakton se nëse punonjësi punon më shumë se 32 orë punë jashtë orarit në një muaj, për orët e mbetura (mbi 32 orë) ai/ajo duhet të përdorë ekskluzivisht ditët e pushimit. Shfrytëzimi i ditëve të pushimit llogaritet në atë mënyrë që orët e realizuara të punës rriten me 40%, dhe pastaj pjesëtohen me numrin e orëve të punës në një ndërrim (tetë orë), përkatësisht gjashtë orë punë jashtë orarit zëvendësohen me një ditë pushim, sipas formulës 6 x 1.40 : 8 = 1.

Sipas paragrafit 4, ditët e pushimit nga paragrafi 3 i këtij neni që punonjësi nuk i ka shfrytëzuar në vitin kalendarik aktual, mund të shfrytëzohen jo më vonë se 30 qershori i vitit kalendarik pasardhës.

Ligji për marrëdhëniet e punës, në nenin 117 të cituar më sipër, parashikon që puna jashtë orarit mund të zgjasë maksimumi tetë orë gjatë një jave dhe maksimumi 190 orë në një vit. Ky kufizim nuk vlen për punët që kanë një proces specifik dhe nuk mund të ndërpriten ose nuk ka kushte dhe mundësi për organizimin e punës në ndërrime, por edhe në një rast të tillë, puna jashtë orarit në një periudhë prej tre muajsh nuk mund të kalojë mesatarisht më shumë se tetë orë në javë. Megjithatë, paragrafi 3 i këtij neni të Ligjit përcakton qartë se për punonjësit në Ministrinë e Punëve të Brendshme dhe punonjësit në Agjencinë e Sigurisë Kombëtare që kryejnë detyra dhe autorizime të veçanta në përputhje me ligje të veçanta, puna jashtë orarit mund të zgjasë më shumë se 190 orë në vit, me pëlqimin paraprak të punonjësit.

Duke u nisur përsëri nga analiza e rregullimeve kushtetuese dhe ligjore të lartpërmendura në fushën e marrëdhënieve të punës në kontekstin e pretendimeve në iniciativat në lidhje me nenin e kontestuar 169 të Marrëveshjes kolektive të Ministrisë së Punëve të Brendshme, është e padiskutueshme se puna jashtë orarit është një institucion që lidhet me çështje që lidhen me ushtrimin e të drejtave të punonjësve dhe pozicionin e tyre dhe përbën një kusht të veçantë për punë.

Punëmarrësi është i detyruar të kryejë punë më të gjatë se orët e plota ose punën jashtë orarit me kërkesë të punëdhënësit, në rastet e përcaktuara shprehimisht në nenin 117 paragrafi 1, pikat 1 deri në 5 të Ligjit për marrëdhëniet e punës. Në paragrafin 3 të të njëjtit nen, kohëzgjatja e punës jashtë orarit për punonjësit e Ministrisë së Punëve të Brendshme dhe punonjësit e Agjencisë së Sigurisë Kombëtare që kryejnë detyra dhe autorizime të veçanta, në përputhje me ligjet e veçanta, mund të zgjasë më shumë se 190 orë në vit, për shkak të kryerjes së punës urgjente dhe të patejkalueshme, me pëlqimin paraprak me shkrim të punonjësit. Një përjashtim i tillë është i natyrës së përkohshme për këtë kategori punonjësish dhe zbatohet vetëm për periudhën e kryerjes së punës urgjente dhe të patejkalueshme me pëlqimin paraprak me shkrim të punonjësit.

Neni i kontestuar 170 paragrafët 1 dhe 2 i Marrëveshjes kolektive të Ministrisë së Punëve të Brendshme, parashikon që shtesa e jashtëzakonshme e pagës paguhet në përbërësin bazë të pagës së punonjësit dhe shtesa e pagës së jashtëzakonshme paguhet për orë në shumën prej 40%.

Me Marrëveshjen kolektive për ndryshimin dhe plotësimin e Marrëveshjes kolektive të Ministrisë së Punëve të Brendshme “Gazeta Zyrtare e RMV-së” nr. 54 e datës 13.03.2023, neni 14 thotë:

Në nenin 170 pas paragrafit 2, shtohet një paragraf i ri 3, i cili thotë:

(3) Shtesa e pagës së jashtëzakonshme të punës për orët e punës në ndërrime që kryhen mbi sasinë totale të orëve të punës të përcaktuara me ligj (duke përfshirë festat dhe ditët jo pune), përjashton shtesën e pagës së punës nga neni 166 paragrafi 1 alineja 4 e kësaj Marrëveshjeje kolektive.

Neni 166 paragrafi 1 i Marrëveshjes kolektive përcakton se punonjësit i paguhet një shtesë pune për orë, përkatësisht për punën e natës dhe punën e të dielave 40%, për punën në festa dhe ditë jo pune të përcaktuara me ligj 50%, për punën në ndërrime 5% dhe për detyrën në shtëpi 5%.

Gjatë analizimit të nenit 170 të kontestuar të Marrëveshjes kolektive, të cilit i është shtuar një paragraf i ri 3, Gjykata përcaktoi se kjo dispozitë sqaron dhe specifikon shtesën e punës që i paguhet punonjësit për orë dhe shumën për punën e natës dhe punën e të dielave, për punën në ditët e festave dhe ditët jo pune të përcaktuara me ligj dhe për punën me ndërrime, e cila paguhet në përbërësin bazë të pagës së punonjësit. Prandaj, Gjykata vlerëson se punonjësve u ofrohen përfitime shtesë dhe mënyra për të ushtruar të drejtat e garantuara me dispozitat e Ligjit për marrëdhëniet e punës.

Sipas Marrëveshjes kolektive, një punonjës sipas kuptimit të kësaj marrëveshjeje kolektive është një person i cili është i punësuar në një vend pune me statusin e një personi zyrtar të autorizuar ose me një status në përputhje me Ligjin për marrëdhëniet e punës në bazë të një kontrate pune të lidhur për një afat të pacaktuar ose të caktuar, me orar të plotë, me orar më të shkurtër se të plotë dhe me orar të pjesshëm pune në Ministri; punon në një vend pune me statusin e një personi zyrtar të autorizuar ose me një status në përputhje me Ligjin për marrëdhëniet e punës me orar të plotë ose të pjesshëm pune në Ministri.

Duke pasur parasysh sa më sipër, nenet e kontestuara të Marrëveshjes kolektive nuk janë në kundërshtim me nenin 32 të Kushtetutës, sipas të cilit të drejtat e punonjësve ushtrohen me ligj dhe marrëveshje kolektive, përkatësisht në rastin konkret nuk ka kërcënim për të drejtat e punësimit, sepse nuk i referohet të drejtës së punonjësit për pagë. E drejta e garantuar kushtetuese për fitime ose rrogë të punonjësit nuk kërcënohet në asnjë moment nga dispozitat e kontestuara dhe është operacionalizuar dhe rregulluar në mënyrë vendimtare në nenin 105 dhe nenin 106 të Ligjit për marrëdhëniet e punës.

Gjithashtu, Gjykata konstaton se pretendimet në nismat se nenet 169, 170 dhe 171 të Kontratës kolektive të MPB-së, të cilat i referohen paligjshmërisë së dispozitave të kontestuara, janë të pabazuara, sepse ato janë në përputhje me Ligjin për marrëdhëniet e punës, si në aspektin e kohëzgjatjes së orarit të plotë të punës, ashtu edhe në aspektin e realizimit të orëve të lejuara të punës më të gjata se orari i plotë i punës (puna jashtë orarit) brenda kornizës së përcaktuar ligjërisht, siç parashikohet në nenin 117 paragrafi 3 të Ligjit për marrëdhëniet e punës, duke marrë parasysh natyrën e punës dhe detyrave në kompetencë të Ministrisë dhe statusin e punëtorëve që kanë autorizime të veçanta të parashikuara me ligj.

Ligji për marrëdhëniet e punës, në nenin 117 të cituar më sipër, përcakton se puna jashtë orarit mund të zgjasë maksimumi tetë orë gjatë një jave dhe maksimumi 190 orë gjatë vitit. Ky kufizim nuk vlen për punët që kanë një proces specifik dhe nuk mund të ndërpriten ose nuk ka kushte dhe mundësi për organizimin e punës me ndërrime, por edhe në një rast të tillë, puna jashtë orarit në një periudhë prej tre muajsh nuk mund të kalojë mesatarisht më shumë se tetë orë në javë. Megjithatë, paragrafi 3 i këtij neni të Ligjit përcakton qartë se punonjësit e Ministrisë së Punëve të Brendshme dhe punonjësit e Agjencisë së Sigurisë Kombëtare që kryejnë detyra dhe autorizime të veçanta në përputhje me ligje të veçanta, puna jashtë orarit mund të zgjasë më shumë se 190 orë në vit me pëlqimin paraprak të punonjësit.

Prandaj, paragrafi 3 i nenit 117 të Ligjit për marrëdhëniet e punës dhe neni 148 paragrafi 3 i Ligjit për punët e brendshme japin autorizim ligjor për shtesën e jashtëzakonshme të pagës, shumën e saj dhe procedurën për përcaktimin e saj që rregullohet me një Kontratë kolektive të Ministrisë, siç rregullohet edhe nga dispozitat e kontestuara të Kontratës kolektive.

Kjo qasje e palëve që kanë lidhur Marrëveshjen kolektive, Ministria e Punëve të Brendshme dhe Sindikata e Policisë së Maqedonisë, për të zgjedhur një zgjidhje normative të balancuar kontraktualisht, ku deri në 32 orë punë jashtë orarit mujor, punonjësi ka të drejtë të zgjedhë t’i paguhet një kompensim për punë jashtë orarit ose t’i jepen ditë pushimi për përdorim dhe nga ana tjetër, palët kontraktuese kanë rregulluar që puna jashtë orarit për ditët mbi 32 orë në muaj, të përcaktojnë ekskluzivisht ditë pushimi që punonjësi t’i përdorë, pa të drejtë zgjedhjeje si më parë (deri në 32 orë), në fakt është pëlqimi i punëtorëve të përfaqësuar përmes sindikatës për të ushtruar një formë të kombinuar të të drejtave që rrjedhin nga puna jashtë orarit në Ministrinë e Punëve të Brendshme, në përputhje me specifikat e procesit të punës dhe kompetencat e kësaj ministrie, për të cilat ekziston një bazë ligjore për harmonizimin e tyre të ndërsjellë kontraktual mbi çështjet në fjalë.

Bazuar në analizën e mësipërme, Gjykata përcaktoi se nenet e kontestuara 169 dhe 170 të Marrëveshjes kolektive nuk mund të kundërshtohen kushtetutërisht nga perspektiva e pretendimeve të deklaruara në iniciativë.

Gjykata Kushtetuese e Republikës së Maqedonisë së Veriut, me Aktvendimin nr. 10/2022 të datës 11 maj 2022, me të cilin vlerësoi ligjshmërinë e dispozitave të kontestuara të nenit 171 të Marrëveshjes kolektive të Ministrisë së Brendshme të Republikës së Maqedonisë së Veriut, nuk filloi procedurë për vlerësimin e ligjshmërisë së nenit 171 të Marrëveshjes kolektive të Ministrisë së Punëve të Brendshme (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut” nr. 149/2021, 299/2021, 303/2021, 32/2022, 54/2023, 102/2023, 6/2024 dhe 18/2024), të lidhur midis Ministrisë së Punëve të Brendshme dhe Sindikatës së Policisë së Maqedonisë. Konkretisht, dispozitat e kontestuara të paragrafëve 3 dhe 4 të nenit 171 të Marrëveshjes kolektive rregullojnë çështjen e kryerjes së punës jashtë orarit mbi 32 orë në muaj, përkatësisht mbi 190 orë në vit, për të cilat kanë bazë ligjore dhe e rregullojnë çështjen e ushtrimit të të drejtave të punëtorëve nga puna e tillë jashtë orarit, në atë mënyrë që për orët në muaj që janë mbi 32 orë punë jashtë orarit dhe të cilat orë gjatë vitit mund të jenë mbi 190 orë në vit, vetëm për atë pjesë punonjësi mund të përdorë ditët e pushimit të llogaritura siç përcaktohet në këto norma, deri më 30 qershor të vitit kalendarik pasardhës.

Duke e marrë parasysh se Gjykata tashmë ka vendosur për të njëjtën çështje në këtë nen dhe nuk ka baza për një vendim tjetër, Gjykata vlerësoi se janë përmbushur kushtet e nenit 38 alineja 2 e Aktit të Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut për refuzimin e iniciativës për vlerësimin e ligjshmërisë së nenit 171 të Marrëveshjes kolektive të Ministrisë së Punëve të Brendshme.

IV

Bazuar në sa më sipër, Gjykata, vendosi si në dispozitiv të këtij aktvendimi.

KRYETAR
i Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut,
dr. Darko Kostadinovski