У.бр.52/2024

Уставен суд на
Република Северна Македонија
У.бр.52/2024
Скопје 18.09.2024 година

Уставниот суд на Република Северна Македонија, во состав д-р Дарко Костадиновски, претседател на Судот и судиите Насер Ајдари, м-р Татјана Васиќ-Бозаџиева, д-р Јадранка Дабовиќ-Анастасовска, Елизабета Дуковска,  д-р Осман Кадриу, Добрила Кацарска, д-р Ана Павловска-Данева и м-р Фатмир Скендер, врз основа на членовите 110 и 112 од Уставот на Република Северна Македонија и член 72 алинеи 1 и 3 и член 82 од Актот на Уставниот суд на Република Северна Македонија („Службен весник на Република Македонија” бр.115/2024), на седницата одржана на 18 септември 2024 година, донесе

Р Е Ш Е Н И Е

1. СЕ ПОВЕДУВА постапка за оценување на уставноста и законитоста на Деловникот на Општина Зелениково, заведен под број 08-021-1 од 5 мај 1997 година, објавен во „Службен гласник на Општина Зелениково“ бр.1/1997.

2. СЕ ЗАПИРА извршувањето на поединечните акти и дејствија што се преземени врз основа на Деловникот на Општина Зелениково, заведен под број 08-021-1 од 5 мај 1997 година, објавен во „Службен гласник на Општина Зелениково“ бр.1/1997.

3. Ова решение ќе се објави во „Службен весник на Република Северна Македонија“.

Образложение
I

На работниот состанок одржан на ден 25.12.2023 година Уставниот суд одлучи, врз основа на одредбата од член 14 став 1 од Деловникот на Уставниот суд („Службен весник на Република Македонија” бр.70/1992 и „Службен весник на Република Северна Македонија” бр.202/2019, 256/2020 и 65/2021), по сопствена иницијатива да оформи предмет во кој се води постапка за оценување на согласноста на оспорените одредби, со одредбите на Уставот.

II

На седницата Судот утврди дека согласно насловот на поглавјето 9„Автентично толкување на општи акти” и членовите 116, 117, 118 и 119 од Деловникот на Советот на Општина Зелениково, заведен под број 08-021-1 од 5 мај 1997 година и објавен во („Службен гласник на Општина Зелениково “бр.1/1997), односно според член 116 од овој деловник барање за автентично толкување на општ акт може да поднесат членовите на Советот, граѓаните од Општината, јавно претпријатие кое извршува дејност на подрачјето на Општина и државните органи кога потребата од автентично толкување настанал во врска со примената на актите во нивното работење. Според член 117 од истиот деловник барањето за давање на автентично толкување на општиот акт се поднесува до претседавачот на Советот кој веднаш барањето го доставува до Статутарно-правната комисија. Во член 118 од Деловникот Статутарно-правната комисија по барањето за автентично токлување има право да побара мислење од работните тела на Советот и управните и административните органи на општината. Согласно член 119 од овој деловник ако Статутарно правната комисија оцени дека барањето за давање на автентично толкување е оправдано ќе изготви предлог на автентично толкување и ќе го достави до Советот на Општината, а доколку оцени дека барањето за давање на автентично токлување не е оправдано, Статутарно-правната комисија и прописи за тоа ќе поднесе извештај до Советот кој одлучува по барањето и поднесениот извештај.

III

Една од основните цели на Уставот на Република Северна Македонија е воспоставување на владеење на правото во системот на власта. Овој уставен принцип со член 8 став 1 алинеја 3 од Уставот е определен како темелна вредност на уставниот поредок на Република Северна Македонија.

Во Република Северна Македонија законите мораат да бидат во согласност со Уставот, а сите други прописи со Уставот и со закон, секој е должен да ги почитува Уставот и законите, согласно член 51 од Уставот.

Според член 110 алинеја 2 од Уставот, Уставниот суд на Република Северна Македонија одлучува за согласноста на другите прописи и на колективните договори со Уставот и со законите.

Во член 23 став 4 од Актот на Уставниот суд,е утврдено дека Уставниот суд може и сам да поведе постапка за оценување уставност на закон, односно уставност и законитост на пропис или друг општ акт.

Согласно член 37 став 1 од Актот на Судот, Уставниот суд може во текот на постапката, до донесувањето на конечна одлука, да донесе решение за запирање на извршувањето на поединечни акти или дејствија што се преземени врз основа на закон, друг пропис или општ акт чијашто уставност односно законитост ја оценува, доколку со неговото извршување би можеле да настанат тешко отстранливи последици.

Во конкретниот случај се оспорува уставноста и законитоста на насловот на поглавјето 9. Автентично толкување на општи акти и членовите 116, 117, 118 и 119 од Деловникот на Советот на Општина Зелениково.

Советот на Општина Зелениково, повикувајќи се на член 29 точка 2 од Законот за локалната самоуправа („Службен весник на Република Македонија” бр.52/1995) и член 43 од Статутот на Општина Зелениково („Службен гласник на Општина Зелениково” број 1/1997), на седницата одржана на 5 мај 1997 година го донел Деловникот на Општина Зелениково, објавен во „Службен гласник на Општина Зелениково” бр.1/1997 година.

Деловникот на Општина Зелениково содржи дел со наслов 9„Автентично толкување на општи акти” во кој се уредени членовите 116, 117, 118 и 119, каде во член 116 од Деловникот на Општината се уредува дека барање за автентично толкување на општ акт може да поднесат членовите на Советот, граѓаните од Општината, јавно претпријатие кое извршува дејност на подрачјето на Општината и државните органи кога потребата од автентично толкување настанала во врска со примената на актите во нивното работење. Во член 117 од Деловникот, се уредува дека барањето за давање на автентично толкување на општиот акт се поднесува до претседателот на Советот кој веднаш барањето го доставува до Комисија за Статут и прописи. Член 118 од Деловникот уредува дека Комисијата за Статут и прописи по барањето за автентично толкување има право да побара мислење од работните тела на Советот и општинската администрација, а според член 119 од Деловникот на Општината ако Комисијата за Статут и прописи оцени дека барањето за давање автентично толкување е оправдано ќе изготви предлог на автентично толкување и ќе го достави до Советот на усвојување, а доколку оцени дека барањето за давање на автентично толкување, не е оправдано, Комисијата за Статут и прописи за тоа ќе поднесе извештај до Советот кој одлучува по барањето и поднесениот извештај.

По утврдувањето на фактичката состојба, Судот оцени дека Советот на Општина Зелениково, при донесувањето на оспорениот деловник како правен основ се земени член 29 точка 2 од Законот за локалната самоуправа („Службен весник на Република Македонија” бр.52/1995) и член 43 од Статутот на Општина Зелениково („Службен гласник на Општина Зелениково” број 1/1997).

На 25 јуни 2019 година, на 32-та седница, градоначалникот на Општина Зелениково донел решение за објавување на Статутот на Општина Зелениково, заведен под број 07-414/1 од 4 јули 2019 година кој е објавен во „Службен гласник на Општина Зелениково” број 9/2019 и како правен основ при донесување на истиот акт се повикува на член 7 и член 36 од Законот за локалната самоуправа („Службен весник на Република Македонија” бр.05/2002). Оттука, оспорениот деловник нема правен основ за негово постоење во правниот поредок.

Согласно со завршните одредби на член 165 од Статутот на Општина Зелениково, заведен под број 07-395/1 од 3 јули 2019 година и објавен во „Службен гласник на Општина Зелениково” број 9/2019, е предвидено да престане да важи Статутот на Општина Зелениково заведен под број 08-020 од 31 март 1997 година („Службен гласник на Општина Зелениково” број 1/1998), кој се јавува како правен основ за донесување на оспорениот деловник на Општина Зелениково.

Автентично толкување на законите дава законодавецот како орган на законодавната власт. Собранието, согласно со член 68 став 1 алинеја 2 од Уставот, ги донесува законите и дава автентично толкување на законите, а постапката за автентично толкување на законите е уредена со Деловникот на Собранието на Република Северна Македонија („Службен весник на Република Македонија” 91/2008, 119/2010 и 23/2013).

Според правната теорија, автентично толкување на законите значи утврдување на содржината и на вистинската смисла на веќе донесен закон, кој во примената покажува нејасност, двосмисленост или содржи празнини. Автентичното толкување е составен дел на објавениот закон.

Во конкретниот случај, автентично толкување дава Советот на Општина Зелениково, како орган на локалната власт.

Постапувајќи по предметот оформен од страна на Судот, се утврди дека Советот на Општината согласно член 36 став 1 точка 1 од Законот за локалната самоуправа го донел оспорениот деловник.

Законот за локалната самоуправа не содржи изречна одредба дека советите на општините можат да даваат автентично толкување на прописите коишто ги донесуваат. Имено, согласно член 36 став 1 точка 1 од Закон за локалната самоуправа, Советот на Општината го донесува статутот на општината и други прописи, а согласно член 62 став 1 од Законот, во вршењето на работите од својата надлежност советот донесува прописи, и тоа: статут, програми, планови, одлуки и други прописи утврдени со закон, што значи дека Законот не содржи изречна одредба дека советите на општините можат да даваат автентично толкување на прописите коишто ги донесуваат.

При таква фактичка состојба,Судот оцени дека недвосмислено произлегува дека Советот на Општина Зелениково, ги пречекорил своите законски овластувања кога го донел оспорениот деловник во кој ги предвидел поглавјето 9 „Автентично толкување на општи акти“ и членовите 116, 117, 118 и 119 во кои е содржано оспореното поглавје.

Имајќи предвид дека станува збор за прашање, коешто мора да биде предвидено во закон за да можат органите на локалната власт да го применуваат, како што тоа е уредено за законодавецот како орган на државната власт, изречно во Уставот со член 68 став 1 алинеја 2, согласно кој Собранието донесува закони и дава автентично толкување на законите, а постапката за автентично толкување на законите е уредена со Деловникот на Собранието на Република Северна Македонија („Службен весник на Република Македонија” 91/2008, 119/2010 и 23/2013). Со оглед на тоа дека органите на локалната власт немаат законска основа за давање автентично толкување, не може во деловник или статут изворно да се уредува овој институт и процедура за истиот.

Оттука, Судот утврди дека со оглед дека автентичното толкување е дадено врз основа на една од погоре наведените одредби на Деловникот, со тоа што Советот на Општината ги пречекорил, односно ги надминал своите надлежности предвидени во Законот за локалната самоуправа, во однос на кои Судот изразува сомнеж за нивната уставност и законитост, тоа е доволна причина за да го покрене прашањето и за уставноста и законитоста на конкретно даденото автентично толкување коешто е предмет на оспорување со иницијативата.

Имајќи го предвид сето погоре изнесено, Судот оцени дека со основ се постави прашањето за уставноста и законитоста на оспорениот деловник. Поради можноста од настанување штетни последици, а согласно со член 37 од Актот на Уставниот суд, Судот утврди дека исполнети се условите за изрекување на времена мерка, односно Судот да го запре извршувањето на поединечните акти или дејствија што се преземени врз основа на оспорениот акт со иницијативата, до донесувањето на конечната одлука.

Постапувајќи по сопствена иницијатива за согласноста на наведениот деловник, Уставниот суд дојде до сознание дека во Општина Зелениково постојниот Деловник на Општина Зелениково е донесен врз основа на правен пропис кој не се применува во Република Северна Македонија. Имено, Законот за локална самоуправа („Службен весник на Република Македонија“ бр.52/1995 и 60/1995) престана да важи со денот на влегувањето во сила на Законот за локална самоуправа („Службен весник на Република Македонија“ бр.5/2002) заведен под број 23-316/1 од 22 јануари 2002 година. Во глава XV во делот „Преодни и завршни одредби“, во член 91 став 1 од овој закон е уредено дека постојните статути на општините, актите за организација и работа и актите за систематизација на работните места во општините ќе се усогласат со одредбите на овој закон најдоцна во рок од шест месеци од денот на неговото влегување во сила. Советот на Општина Зелениково постапил согласно со Законот за локална самоуправа и донел нов статут со кој престанал да важи Статутот на Општина Зелениково донесен 1997 година. Меѓутоа, не донел нов деловник како што веќе Судот укажа во постојниот акт се наведува непостоечки правен основ врз кој се засновани наведениот закон и статут чија важност престанала. Оттука Судот, по утврдување на целосната фактичка состојба поведе постапка за оценување на уставноста и законитоста на Деловникот на Општина Зелениково во целост.

IV

Врз основа на наведеното, Судот одлучи како во диспозитивот на ова решение.

V

Оваа решение произведува правно дејство од денот на објавување во „Службен весник на Република Северна Македонија“.

ПРЕТСЕДАТЕЛ
на Уставниот суд на Република Северна Македонија,
д-р Дарко Костадиновски

* * *

Gjykata Kushtetuese e
Republikës së Maqedonisë së Veriut
U.nr.52/2024
Shkup 18.09.2024

Gjykata Kushtetuese e Republikës së Maqedonisë së Veriut, në përbërje të kryetarit të Gjykatës, dr. Darko Kostadinovski dhe gjykatësve Naser Ajdari, mr.Tatjana Vasiq-Bozaxhieva, dr.Jadranka Daboviq-Anastasovska, Eliazabeta Dukovska, dr. Osman Kadriu, Dobrilla Kacarska,  dr. Ana Pavllovska-Daneva dhe mr. Fatmir Skender, në bazë të nenit 110 dhe 112 të Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë së Veriut dhe nenit 72 alinesë 1 dhe 3 dhe nenit 82 të Aktit të Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut („Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut“ nr.115/2024), në seancën e mbajtur më 18 tetor 2024, miratoi

A K T V E N D I M

1. INICIOHET procedurë për vlerësimin e kushtetutshmërisë dhe ligjshmërisë së Rregullores së Komunës së Zelenikovës, të regjistruar me numër 08-021-1 më datë 05.05.1997, botuar në “Gazetën Zyrtare të Komunës së Zelenikovës” nr.1/1997.

2. NDËRPRITET zbatimi i akteve individuale dhe veprimeve të ndërmarra në bazë të Rregullores së Komunës së Zelenikovës, të regjistruar me numër 08-021-1 më datë 05.05.1997, botuar në “Gazetën Zyrtare të Komunës së Zelenikovës” nr.1/1997.

3. Ky aktvendim do të publikohet në “Gazetën Zyrtare të Republikës së Maqedonisë së Veriut“.

Arsyetim
I

Në takimin e punës të mbajtur më datë 25.12.2023, Gjykata Kushtetuese vendosi, në bazë të dispozitës së nenit 14 paragrafit 1 të Rregullores së Gjykatës Kushtetuese (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 70/1992 dhe “Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut” nr. 202/2019, 256/2020 dhe 65/2021), me vetëiniciativë të formojë lëndë në të cilën udhëhiqet procedurë për vlerësimit të pajtueshmërisë së dispozitave të kontestuara, me dispozitat e Kushtetutës.

II

Në seancë, Gjykata vendosi që në përputhje me titullin e Kapitullit 9 “Interpretimi autentik i akteve të përgjithshme” dhe nenet 116, 117, 118 dhe 119 të Rregullores së Këshillit të Komunës së Zelenikovës, të regjistruar me numrin 08-021-1 më datë 5 maj 1997 dhe të botuar në (“Gazetën Zyrtare të Komunës së Zelenikovës” nr. 1/1997), përkatësisht sipas nenit 116 të kësaj Rregulloreje, kërkesë për interpretim autentik të një akti të përgjithshëm mund të paraqitet nga anëtarët e Këshillit, qytetarët e Komunës, një ndërmarrje publike që kryen aktivitete në territorin e Komunës dhe organet shtetërore kur ka lindur nevoja për interpretim autentik në lidhje me zbatimin e akteve në punën e tyre. Sipas nenit 117 të së njëjtës Rregullore kërkesa për interpretim autentik të aktit të përgjithshëm i paraqitet kryesuesit të Këshillit, i cili menjëherë ia paraqet kërkesën Komisionit statutor-ligjor. Në nenin 118 të Rregullores, Komisioni statutor-ligjor ka të drejtë të kërkojë mendim nga trupat punues të Këshillit dhe organet administrative dhe drejtuese të komunës në lidhje me kërkesën për interpretim autentik. Sipas nenit 119 të kësaj Rregulloreje, nëse Komisioni statutor-ligjor vlerëson se kërkesa për interpretim autentik është e justifikuar, ai do të përgatisë një propozim për interpretim autentik dhe do ta paraqesë atë në Këshillin Komunal, ndërsa nëse vlerëson se kërkesa për interpretim autentik nuk është e justifikuar, Komisioni statutor-ligjor dhe rregulloret mbi të do t’i paraqesin raport Këshillit, i cili do të vendosë për kërkesën dhe raportin e paraqitur.

III

Një nga qëllimet themelore të Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë së Veriut është vendosja e sundimit të së drejtës në sistemin e qeverisjes. Ky parim kushtetues është përcaktuar me nenin 8 paragrafi 1 alineja 3 e Kushtetutës si vlerë themelore e rendit kushtetues të Republikës së Maqedonisë së Veriut.

Në Republikën e Maqedonisë së Veriut, ligjet duhet të jenë në përputhje me Kushtetutën, ndërsa të gjitha rregullat e tjera me Kushtetutën dhe ligjin, secili e ka për detyrë ta respektojë Kushtetutën dhe ligjet, në pajtim me nenin 51 të Kushtetutës.

Sipas nenit 110 paragrafi 2 i Kushtetutës, Gjykata Kushtetuese e Republikës së Maqedonisë së Veriut vendos për pajtueshmërinë e rregullave të tjera dhe marrëveshjeve kolektive me Kushtetutën dhe ligjet.

Në nenin 23 paragrafi 4 i Aktit të Gjykatës Kushtetuese përcaktohet se Gjykata Kushtetuese mund të fillojë vetë procedurë për vlerësimin e kushtetutshmërisë së një ligji, përkatësisht kushtetutshmërisë dhe ligjshmërisë së një rregulli ose akti tjetër të përgjithshëm.

Sipas nenit 37 paragrafi 1 i Aktit të Gjykatës, Gjykata Kushtetuese mundet, gjatë procedurës, deri në marrjen e një vendimi përfundimtar, të miratojë aktvendim për ndërprerjen e ekzekutimit të akteve ose veprimeve individuale të ndërmarra në bazë të një ligji, rregulloreje tjetër ose ndonjë akti të përgjithshëm, kushtetutshmërinë ose ligjshmërinë e të cilit po e vlerëson, nëse ekzekutimi i tij mund të rezultojë në pasoja që janë të vështira për t’u eliminuar.

Në këtë rast kontestohet kushtetutshmëria dhe ligjshmëria e titullit të kreut 9 “Interpretimi autentik i akteve të përgjithshme” dhe i neneve 116, 117, 118 dhe 119 të Rregullores së Këshillit të Komunës së Zelenikovës.

Këshilli i Komunës së Zelenikovës, duke iu referuar nenit 29 pika 2 të Ligjit për Vetëqeverisje Lokale (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 52/1995) dhe nenit 43 të Statutit të Komunës së Zelenikovës ( “Gazeta Zyrtare e Komunës së Zelenikovës” numër 1/ 1997), në mbledhjen e mbajtur më 5 maj 1997, e ka miratuar Rregulloren e Komunës së Zelenikovës, botuar në “Gazetën Zyrtare të Komunës së Zelenikovës” nr.1/1997.

Rregullorja e punës së Komunës së Zelenikovës e përmban pjesën e titulluar 9 “Interpretimi autentik i akteve të përgjithshme” në të cilin rregullohen nenet 116, 117, 118 dhe 119. Në nenin 116 të Rregullores së Komunës rregullohet se kërkesë për Interpretim autentik të aktit të përgjithshëm mund të paraqesin anëtarët e këshillit, qytetarët e komunës, një ndërmarrje publike që kryen veprimtari në territorin e komunës dhe organet shtetërore kur ka lindur nevoja për interpretim autentik në lidhje me zbatimin e akteve në funksionimin e tyre. Në nenin 117 të Rregullores së Punës, rregullohet që kërkesa për dhënien e interpretimit autentik të aktit të përgjithshëm i parashtrohet Kryetarit të Këshillit, i cili menjëherë ia paraqet kërkesën Komisionit për Statut dhe Rregullore. Neni 118 i Rregullores përcakton se Komisioni për Statut dhe Rregullore pas kërkesës për interpretim autentik ka të drejtë të kërkojë mendim nga organet punuese të Këshillit dhe të administratës komunale dhe sipas nenit 119 të Rregullores së Komunës nëse Komisioni për Statut dhe Rregullore vlerëson se kërkesa për dhënien e interpretimit autentik është e arsyeshme, do të përgatisë propozimin për interpretim autentik dhe do t’ia dërgojë Këshillit për miratim dhe nëse gjykon se kërkesa për dhënien e interpretimit autentik nuk është e justifikuar, Komisioni për Statut dhe Rregullore për këtë do t’i dërgojnë raport Këshillit, i cili vendos për kërkesën dhe raportin e dërguar.

Pas vërtetimit të gjendjes faktike, Gjykata vlerësoi se me rastin e miratimit të Rregullores së kontestuar të punës të Këshillit të Komunës së Zelenikovës, si bazë juridike janë marrë neni 29 pika 2 nga Ligji për Vetëqeverisje Lokale (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 52/1995) dhe neni 43 i Statutit të Komunës së Zelenikovës (“Gazeta Zyrtare e Komunës së Zelenikovës” numër 1/1997).

Më 25 qershor 2019, në mbledhjen e 32-të, kryetari i Komunës së Zelenikovës ka marrë vendim për publikimin e Statutit të Komunës së Zelenikovës, të dërguar me numër 07-414/1 të datës 04.07.2019, i cili është publikuar në “Gazetën Zyrtare të Komunës së Zelenikovës” numër 9/2019 dhe si bazë ligjore me rastin e miratimit të të njëjtit akt, i referohet nenit 7 dhe nenit 36 të Ligjit për vetëqeverisje lokale (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 05/2002). Prandaj, rregullorja e kontestuar e procedurës nuk ka bazë ligjore për ekzistimin e saj në rendin juridik.

Në përputhje me dispozitat përfundimtare të nenit 165 të Statutit të Komunës së Zelenikovës, të regjistruar me numrin 07-395/1 të datës 03.07.2019 dhe të publikuar në “Gazetën Zyrtare të Komunës së Zelenikovës” me numër 9/2019, parashikohet të pushojë së vlejturi Statuti i Komunës së Zelenikovës i regjistruar me numrin 08-020 të datës 31.03.1997 (“Gazeta Zyrtare e Komunës Zelenikovë” numër 1/1998), që paraqitet si bazë juridike për miratimin e rregullores kontestuese të punës së Komunës së Zelenikovës.

Interpretim autentik të ligjeve jep ligjvënësi si organ i pushtetit legjislativ. Kuvendi në pajtim me nenin 68 paragrafin 1 alinenë 2 të Kushtetutës I miraton ligjet dhe jep interpretim autentik të ligjeve, kurse procedura për interpretimin autentik të ligjeve rregullohet me Rregulloren e Kuvendit të Republikës së Maqedonisë së Veriut (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 91/2008, 119/2010 dhe 23/2013).

Sipas teorisë juridike, interpretimi autentik i ligjeve nënkupton përcaktimin e përmbajtjes dhe kuptimit të vërtetë të një ligji tashmë të miratuar, i cili në zbatimin e tij tregon paqartësi, mëdyshje ose përmban zbrazëtira. Interpretimi autentik është pjesë përbërëse e ligjit të publikuar.

Në rastin konkret, interpretimin autentik e jep Këshilli i Komunës së Zelenikovës, si organ i pushtetit lokal.

Duke vepruar mbi lëndën e formuar nga Gjykata, është konstatuar se Këshilli i Komunës në pajtim me nenin 36 paragrafi 1 pika 1 të Ligjit për Vetëqeverisjen Lokale e ka miratuar rregulloren e kontestuar.

Ligji për Vetëqeverisjen Lokale nuk përmban një dispozitë të qartë se këshillat e komunave mund të japin interpretim autentik të rregullave që i miratojnë. Konkretisht, në pajtim me nenin 36 paragrafi 1 pika 1 të Ligjit për Vetëqeverisjen Lokale, Këshilli i Komunës e miraton statutin e komunës dhe rregullat e tjera dhe në pajtim me nenin 62 paragrafin 1 të Ligjit, në kryerjen e detyrave në kompetencë të tij, këshilli miraton rregullore edhe atë: statutin, programet, planet, vendimet dhe rregullat e tjera të përcaktuara me ligj, që do të thotë se ligji nuk përmban një dispozitë të shprehur që këshillat e komunat mund të ofrojnë një interpretim autentik të rregullave që i miratojnë.

Në një situatë të tillë faktike, Gjykata konsideroi se rrjedh pa mëdyshje se Këshilli i Komunës së Zelenikovës i ka tejkaluar kompetencat e tij ligjore me miratimin e rregullores kontestimore të procedurës në të cilën eka paraparë kapitullin 9 “Interpretimi autentik i akteve të përgjithshme” dhe nenet 116, 117, 118 dhe 119 në të cilat përfshihet kapitulli i kontestuar.

Duke e marrë parasysh se është një çështje që duhet të parashikohet në ligj në mënyrë që organet e pushtetit lokal ta zbatojnë atë, siç parashikohet që ligjvënësi si organ i qeverisjes shtetërore, shprehimisht në Kushtetutë me nenin 68 paragrafin 1 alineja 2, sipas të cilit Kuvendi miraton ligje dhe jep interpretim autentik të ligjeve, kurse procedura e interpretimit autentik të ligjeve rregullohet me Rregulloren e Kuvendit të Republikës së Maqedonisë së Veriut (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” 91/2008, 119/2010 dhe 23/2013). Duke qenë se organet e pushtetit lokal nuk kanë bazë ligjore për të dhënë një interpretim autentik, ky institut dhe procedura e tij nuk mund të rregullohen fillimisht në rregullore apo statut.

Që këtu, Gjykata konfirmoi se duke qenë se interpretimi autentik është bërë në bazë të njërës nga dispozitat e lartpërmendura të Rregullores së Punës, me të cilën Këshilli i Komunës i ka tejkaluar, përkatësisht i ka kapërcyer kompetencat e parapara me Ligjin për Vetëqeverisjen Lokale, për të cilat Gjykata shpreh dyshime për çështjen e kushtetutshmërisë dhe ligjshmërisë së tyre, është arsye e mjaftueshme për të ngritur çështjen e kushtetutshmërisë dhe ligjshmërisë së interpretimit autentik të dhënë që është objekt i kontestimit me iniciativën.

Duke i marrë parasysh të gjitha sa më sipër, Gjykata vlerësoi se çështja e kushtetutshmërisë dhe ligjshmërisë së Rregullores së kontestuar u shtrua me bazë. Për shkak të mundësisë së pasojave të dëmshme dhe në përputhje me nenin 37 të Aktit të Gjykatës Kushtetuese, Gjykata përcaktoi se janë përmbushur kushtet për shqiptimin e një mase të përkohshme, përkatësisht Gjykata ta ndërpresë ekzekutimin e akteve individuale ose veprimeve të ndërmarra në bazë të aktit të kontestuar me iniciativën, deri në miratimin e vendimit përfundimtar.

Duke vepruar me vetiniciativë për përputhshmërinë e Rregullores së lartpërmendur, Gjykata Kushtetuese arriti në përfundimin se në Komunën e Zelenikovës Rregullorja ekzistuese e Komunës së Zelenikovës është miratuar në bazë të një rregulli ligjor që nuk është i zbatueshëm në Republikën e Maqedonisë së Veriut. Konkretisht, Ligji për Vetëqeverisjen Lokale (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 52/1995 dhe 60/1995) pushoi së qeni i vlefshëm në ditën e hyrjes në fuqi të Ligjit për Vetëqeverisjen Lokale (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 5/2002) i regjistruar me numrin 23-316/1 të datës 22 janar 2002. Në Kapitullin XV në pjesën “Dispozita kalimtare dhe përfundimtare”, në nenin 91 paragrafi 1 i këtij Ligji rregullohet se statutet ekzistuese të komunave, aktet për organizimin dhe punën dhe aktet për sistematizimin e vendeve të punës në komuna duhet të harmonizohen me dispozitat e këtij Ligji jo më vonë se gjashtë muaj nga dita e hyrjes së tij në fuqi. Këshilli i Komunës së Zelenikovës veproi në përputhje me Ligjin për Vetëqeverisjen Lokale dhe miratoi një statut të ri, i cili i dha fund vlefshmërisë së Statutit të Komunës së Zelenikovës të miratuar në vitin 1997. Megjithatë, ai nuk miratoi një sërë rregullash të reja, siç e ka treguar tashmë Gjykata, pasi akti ekzistues përcakton një bazë ligjore joekzistente mbi të cilën bazohet ligji dhe statuti i lartpërmendur, vlefshmëria e të cilit ka pushuar. Prandaj, Gjykata, pasi e vërtetoi situatën e plotë faktike, nisi një procedurë për vlerësimin e kushtetutshmërisë dhe ligjshmërisë së Rregullores së Komunës së Zelenikovës në tërësi.

IV

Nisur nga sa më sipër, Gjykata vendosi si në dispozitivin e këtij aktvendimi.

V

Ky aktvendim ka fuqi juridike nga dita e botimit në “Gazetën Zyrtare të Republikës së Maqedonisë së Veriut“.

KRYETAR
i Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut,
dr. Darko Kostadinovski