У.бр.36/2022

Уставен суд на
Република Северна Македонија
У.бр.36/2022
Скопје, 15.05.2024 година

Уставниот суд на Република Северна Македонија, во состав Добрила Кацарска, претседател на Судот и судиите Насер Ајдари, м-р Татјана Васиќ-Бозаџиева, д-р Јадранка Дабовиќ-Анастасовска, Елизабета Дуковска, д-р Осман Кадриу, д-р Дарко Костадиновски, д-р Ана Павловска-Данева и м-р Фатмир Скендер, врз основа на членовите 110 и 112 од Уставот на Република Северна Македонија и член 70 од Деловникот на Уставниот суд на Република Северна Македонија („Службен весник на Република Македонија” бр.70/1992 и „Службен весник на Република Северна Македонија” бр.202/2019, 256/2020 и 65/2021), на седницата одржана на 15.05.2024 година, донесе

О Д Л У К А

1. СЕ УКИНУВА член 2 од Уредбата за изменување на Уредбата за висина на надомест за приватизација на градежното земјиште што се приватизира, начинот и постапката за наплата на надомест за приватизација на градежно земјиште, донесена од Владата на Република Северна Македонија („Службен весник на Република Северна Македонија“ бр.81/2022).

2. Оваа одлука ќе се објави во „Службен весник на Република Северна Македонија”.

Образложение

I

На седницата одржана на 20 декември 2023 година Уставниот суд на Република Северна Македонија, по повод иницијативата од Емануел Тасев од Скопје, поведе постапка за оценување на уставноста на член 2 од Уредбата за изменување на Уредбата за висина на надомест за приватизација на градежното земјиште што се приватизира, начинот и постапката за наплата на надомест за приватизација на градежно земјиште, донесена од Владата на Република Северна Македонија („Службен весник на Република Северна Македонија“ бр.81/2022).

II

На седницата Судот утврди дека Уредбата за изменување на Уредбата за висина на надомест за приватизација на градежното земјиште што се приватизира, начинот и постапката за наплата на надомест за приватизација на градежно земјиште, донесена од Владата на Република Северна Македонија, во член 2 предвидува „На постапките за приватизација на градежното земјиште започнати пред денот на влегувањето во сила на оваа уредба, ќе се применува висината на надоместот определена со Прегледот кој е составен дел на оваа уредба“.

III

Основните слободи и права на човекот и граѓанинот признати во меѓународното право и утврдени со Уставот и владеењето на правото, согласно со член 8 став 1 алинеи 1 и 3 од Уставот, претставуваат темелни вредности на уставниот поредок на Република Северна Македонија.

Согласно со член 9 став 1 од Уставот, граѓаните на Република Северна Македонија се еднакви во слободите и правата независно од полот, расата, бојата на кожата, националното и социјалното потекло, политичкото и верското уверување, имотната и општествената положба. Според ставот 2 од истиот член, граѓаните пред Уставот и законите се еднакви.

Во член 51 став 1 од Уставот, во Република Северна Македонија е утврдено дека законите мораат да бидат во согласност со Уставот, а сите други прописи со Уставот и со закон. А согласно ставот 2 од истиот член, секој е должен да ги почитува Уставот и законите.

Според член 52 став 4 од Уставот, законите и другите прописи не можат да имаат повратно дејство, освен по исклучок, во случаи кога тоа е поповолно за граѓаните.

Законот за приватизација и закуп на градежно земјиште во државна сопственост („Службен весник на Република Македонија“ бр.4/2005, 13/2007, 165/2008, 146/2009, 18/2011, 51/2011, 27/2014, 144/2014, 72/2015, 104/2015, 153/2015, 23/2016, 178/2016, 120/2018 и „Службен весник на Република Северна Македонија“ бр.122/2021), во член 24 став 1 предвидува дека висината на надоместокот за градежно земјиште што е предмет на приватизација, како и начинот и постапката за наплата на надоместот за приватизација, на предлог на министерот за финансии ги пропишува Владата на Република Сверна Македонија со посебен пропис.

На оваа законска основа е донесена Уредбата за висина на надомест за приватизација на градежното земјиште што се приватизира, начинот и постапката за наплата на надомест за приватизација на градежно земјиште („Службен весник на Република Македонија“ бр.87/2007, 26/2008, 115/2019, 46/2010 и 48/2011).

Владата на Република Северна Македонија, ја донела и Уредбата за изменување на Уредбата за висина на надомест за приватизација на градежното земјиште што се приватизира, начинот и постапката за наплата на надомест за приватизација на градежно земјиште, објавена во „Службен весник на Република Северна Македонија“ бр.81/2022 со која Прегледот за висината на надоместот за приватизација на градежното земјиште, кој е составен дел на Уредбата, се заменува со нов преглед кој е составен дел на оваа уредба.

Од наведените уставни одредби, покрај другото, произлегува дека Уставот ги прокламира и утврдува основните слободи и права на човекот и граѓанинот признати во меѓународното право и утврдени со Уставот и владеењето на правото како темелни вредности на уставниот поредок на Република Северна Македонија.

Владеењето на правото и принципите кои ги содржи, како што се правната сигурност, стекнатите права, забраната за ретроактивно дејство на законите и другите прописи, со почитување на принципот на еднаквост на граѓаните пред Уставот и законите се од суштествено значење за основните слободи и права на човекот и граѓанинот признати во меѓународното право и утврдени со Уставот, да бидат гарантирани и заштитени.

Фундаментално начело на темелната вредност владеење на правото, претставува правна сигурност која подразбира субјектите на правото да бидат сигурни во нивната правна положба, како и забрана јавните власти да воведуваат мерки со кои би ја влошиле, односно би ја направиле понеповолна правната ситуација на субјектите. Оттука, според Судот, обезбедувањето на сигурноста на правната положба нужно бара заштита и почитување на стекнатите права. Стекнатите права се субјективни права кои настанале (се стекнале) во време на важење на претходен закон или пропис, кој доколку е заменет или изменет со нов, истите тие права не може да создаваат понеповолно дејство за субјектите, особено за оние што започнале постапки кои не се окончани до стапувањето на сила на измената, без разлика на причините кои довеле до неокончување на таквите постапки. Тоа се права кои субјектите ги стекнале врз основа на пропис, така што подоцнежната измена на прописите не смее и не може да влијае врз субјективното право настанато врз основа на претходно важечкиот пропис. Стекнатите права се важен аспект на ретроактивноста, бидејќи тие забрануваат повратно дејство на законот односно на прописот и негова примена на случаи што настанале пред неговото влегување во сила, на начин кој е неповолен за субјектите.

Уставниот суд во повеќе наврати досега (во предметите У.бр.119/2006, У.бр.160/2014, У.бр.74/2014, У.бр.110/2016, У.бр.70/2006 и др.) утврдил дека законодавецот има право на нов начин да ги уредува односите и прашањата во одделна област, но дека преминот од стариот во новиот правен режим на уредување на односите во правото, треба да се обезбеди на начин кој подразбира избраните мерки, односно средства да бидат соодветни на целите и причините поради кои тие се предвидуваат, а притоа да не се доведе во прашање, или во поголем обем да не се загрози правната сигурност и веќе стекнатите права и интереси на субјектите на кои тие се однесуваат. Уставот на експлицитен начин ја забранува ретроактивноста на законите и другите прописи кои не можат да имаат повратно дејство, освен по исклучок, во случаи кога тоа е поповолно за граѓаните.

Во конкретниот случај, Судот оцени дека неспорно е правото на со закон овластениот и надлежен орган да ги уредува условите за висината на надоместокот за приватизација на градежното земјиште што се приватизира, начинот и постапката за наплата на надоместот за приватизација на градежно земјиште, но притоа, нововоспоставениот правен режим не смее да задира во уставно загарантираните права на субјектите во смисла на уредување, што значи негирање на претходно предвидените и стекнати права во односи кои започнале во време на важењето на претходниот правен режим. Таквото законско овластување не значи дека надлежниот орган во конкретниот случај, Владата, со донесувањето на измените предвидени во оспорената уредба, има основ и право за понеповолно ретроактивно дејство на измените кои уредуваат нови услови за наплата на надоместот за приватизација на градежно земјиште. Ова од причина што новиот режим на уредување на односите во правото во областа на приватизација на градежно земјиште, треба да се обезбеди на начин кој подразбира, изменетите услови да бидат соодветни на целите и причините поради кои тие се предвидуваат, а притоа да не предвидува ретроактивно дејство понеповолно за субјектите, и да не ја загрозува правната сигурност и веќе стекнатите права на субјектите на кои се однесува.

Според Судот, субјектите кои започнале постапки за приватизација на градежно земјиште согласно со важечките правни правила во времето на нивно покренување, подразбира таквите односи и да бидат окончани согласно тогаш важечкиот правен режим. Оттука, имајќи го предвид уредувањето на оспорениот член 2 од предметната уредба, според Судот, доносителот ја загрозил правната сигурност како фундаментален принцип на владеењето на правото и предвидел уставно забрането ретроактивно дејство на новите услови, кои се неповолни за субјектите на кои се однесува.

Во контекст на горенаведеното, Судот со Одлуката У.бр.119/2006 од 27.06.2007 година го укинал член 4 од Законот за изменување и дополнување на Законот за вработувањето и осигурување во случај на невработеност („Службен весник на Република Македонија“ бр.50/2006) и во образложението на истата утврдил дека „Оспорената одредба всушност утврдува дека поднесените барања до денот на влегувањето во сила на овој закон за остварување на правата од осигурување во случај на невработеност, ќе се решат според овој закон, што практично претставува повреда на правната сигурност на граѓаните, како елемент на владеењето на правото од причини што барањата што се поднесени за остварување на правата од осигурување во случај на невработеност треба да се решат според прописите кои важеле во моментот на поднесените барања. Всушност, денот на поднесувањето на барањето за остварување на одредено право, па и предметното право е оној момент кога подносителот на барањето го стекнува тоа право согласно законските прописи кои се во важност и никако не може да се доведува во прашање остварувањето на наведеното право поради законските измени што во меѓувреме можат да настанат, како што е случајот со оспорената одредба од членот 4 од Законот, кои, не се поповолни за граѓаните“.

Дополнително, според Судот, субјектите на правото кои повеле постапка за приватизација на градежно земјиште согласно претходниот правен режим и услови, и истите ги окончале таквите постапки, биле во иста правна и фактичка положба со субјектите кои повеле постапка, но истите не биле окончани (без разлика на причините за тоа) согласно правниот режим и услови во времето на поведувањето на постапките. Разликата што едните ги окончале, а другите не ги окончале започнатите постапки, не го менува фактот што под исти правни правила барале остварување на нивните права предвидени со закон и со уредба. Но, со измените на условите и висината на надоместот со оспорената одредба од Уредбата, оние субјекти кои не ги окончале постапките до денот на влегување во сила на измените, се ставаат во нееднаква и понеповолна положба во однос на оние кои ги окончале постапките, со што се доведува во прашање принципот на еднаквост, утврден во член 9 од Уставот.

Врз основа на наведената уставно-судска анализа на уставните одредби како и од анализата на оспорената одредба од член 2 од Уредбата, Судот утврди дека оспорената одредба од член 2 од Уредбата за изменување на Уредбата за висина на надомест за приватизација на градежното земјиште што се приватизира, начинот и постапката за наплата на надомест за приватизација на градежно земјиште не е во согласност со член 8 став 1 алинеи 1 и 3, член 9 и член 52 став 4 од Уставот.

IV

Врз основа на наведеното, Судот, со мнозинство гласови, одлучи како во диспозитивот на ова одлука.

V

Оваа одлука произведува правно дејство од денот на објавувањето во „Службен весник на Република Северна Македонија“.

 

ПРЕТСЕДАТЕЛ
на Уставниот суд на Република Северна Македонија,
Добрила Кацарска

* * *

Gjykata Kushtetuese e
Republikës së Maqedonisë së Veriut
U.nr.36/2022
Shkup, 15.05.2024

 

Gjykata Kushtetuese e Republikës së Maqedonisë së Veriut, në përbërje të Dobrilla Kacarska, kryetare e Gjykatës dhe gjykatësve Naser Ajdari, mr. Tatjana Vasiq – Bozaxhieva, dr. Jadranka Daboviq – Anastasovska, Elizabeta Dukovska, dr. Osman Kadriu, dr. Darko Kostadinovski, dr. Ana Pavllovska dhe mr. Fatmir Skender, në bazë të nenit 110 dhe 112 të Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë së Veriut dhe nenit 70 të Rregullores së Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” numër 70/1992 dhe “Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut” numër 202/2019, 256/2020 dhe 65/2021), në seancën e mbajtur më 15 maj 2024, miratoi

V E N D I M

1. SHFUQIZOHET neni 2 i Dekretit për lartësinë e kompensimit për privatizimin e tokës ndërtimore që është duke u privatizuar, mënyrën dhe procedurën për pagesën e kompensimit për privatizimin e tokës ndërtimore, të miratuar nga Qeveria e Republikës së Maqedonisë së Veriut (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut” nr. 81/2022).

2. Ky vendim do të botohet në „Gazetën Zyrtare të Republikës së Maqedonisë së Veriut”.

Arsyetim

I

Në seancën e mbajtur më 20 dhjetor 2023, Gjykata Kushtetuese e Republikës së Maqedonisë së Veriut, me iniciativë të Emanuel Tasev nga Shkupi, filloi procedurë për vlerësimin e kushtetutshmërisë së nenit 2 të Dekretit për ndryshimin e Dekretit për lartësinë e kompensimit për privatizimin e tokës ndërtimore që privatizohet, mënyrën dhe procedurën për pagesën e kompensimit për privatizimin e tokës ndërtimore, miratuar nga Qeveria e Republikës së Maqedonisë së Veriut (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut” nr. 81/2022 ).

II

Në seancë, Gjykata konstatoi se Dekreti për ndryshimin e Dekretit për lartësinë e kompensimit për privatizimin e tokës ndërtimore që privatizohet, mënyrën dhe procedurën e mbledhjes së kompensimit për privatizimin e tokës ndërtimore, miratuar nga Qeveria e Republikës së Maqedonia e Veriut, në nenin 2 parashikon: “Në procedurat e privatizimit të tokës ndërtimore të filluara para datës së hyrjes në fuqi të kësaj rregulloreje, do të zbatohet masa e kompensimit të përcaktuar me Rishikimin, që është pjesë përbërëse e kësaj rregulloreje”.

III

Liritë dhe të drejtat themelore të njeriut dhe qytetarit të njohura në të drejtën ndërkombëtare dhe të përcaktuara me Kushtetutën dhe sundimin e së drejtës, në përputhje me nenin 8 paragrafin 1, alinetë 1 dhe 3 të Kushtetutës, paraqesin vlera themelore të rendit kushtetues të Republikës së Maqedonisë së Veriut.

Në përputhje me nenin 9, paragrafin 1 të Kushtetutës, qytetarët e Republikës së Maqedonisë së Veriut janë të barabartë në liri dhe të drejta pa dallim gjinie, race, ngjyrës së lëkurës, prejardhjes kombëtare dhe sociale, bindjeve politike dhe fetare, pasurisë dhe statusit shoqëror. Sipas paragrafit 2 të të njëjtit nen, qytetarët janë të barabartë para Kushtetutës dhe ligjeve.

Në nenin 51, paragrafin 1 të Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë së Veriut thuhet se ligjet duhet të jenë në përputhje me Kushtetutën, ndërsa të gjitha dispozitat e tjera me Kushtetutën dhe me ligj. Ndërsa sipas paragrafit 2 të të njëjtit nen, secili është i obliguar ta respektojë Kushtetutën dhe ligjet.

Sipas nenit 52, paragrafit 4 të Kushtetutës, ligjet dhe dispozitat e tjera nuk mund të kenë fuqi prapavepruese, përveç në raste të jashtëzakonshme kur është më e favorshme për qytetarët.

Ligji për Privatizim dhe Dhënien me Qira të Tokës Ndërtimore në Pronësi të Shtetit (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 4/2005, 13/2007, 165/2008, 146/2009, 18/2011, 51/2011, 27/2014, 144/2014, 72/2015, 104/2015, 153/2015, 23/2016, 178/2016, 120/2018 dhe “Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut” nr. 122/2021) në nenin 24 paragrafin 1 parasheh se lartësia e kompensimit për tokën ndërtimore që është objekt i privatizimit, si dhe mënyrën dhe procedurën e pagesës së kompensimit për privatizim, e përcakton Qeveria e Republikës së Maqedonisë së Veriut me rregullore të veçantë me propozimin e Ministrit të Financave.

Mbi këtë bazë ligjore, është miratuar Dekreti për lartësinë e kompensimit për privatizimin e tokës ndërtimore që është duke u privatizuar, mënyrën dhe procedurën e mbledhjes së kompensimit për privatizimin e tokës ndërtimore (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr.87/2007, 26/2008, 115/2019, 46/2010 dhe 48/2011).

Qeveria e Republikës së Maqedonisë së Veriut e ka miratuar edhe Dekretin për ndryshimin e Dekretit për lartësinë e kompensimit për privatizimin e tokës ndërtimore që është duke u privatizuar, mënyrën dhe procedurën për pagesën e kompensimit për privatizimin e tokës ndërtimore, të publikuar në  “Gazetën Zyrtare të Republikës së Maqedonisë së Veriut” nr.81/2022, e cila e zëvendëson Shqyrtimin e lartësisë së kompensimit për privatizimin e tokës ndërtimore, e cila është pjesë përbërëse e Rregullores, me rishikim të ri që është pjesë përbërëse e kësaj Rregulloreje.

Nga dispozitat e sipërpërmendura kushtetuese, ndër të tjera, rezulton se Kushtetuta shpall dhe përcakton liritë dhe të drejtat themelore të njeriut dhe qytetarit të njohura në të drejtën ndërkombëtare dhe të përcaktuara nga Kushtetuta dhe sundimi i së drejtës si vlera themelore të rendit kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut.

Sundimi i së drejtës dhe parimet që i përmban ai, si siguria juridike, të drejtat e fituara, ndalimi i veprimit prapaveprues të ligjeve dhe rregulloreve të tjera, duke e respektuar parimin e barazisë së qytetarëve para Kushtetutës dhe ligjit, janë të një rëndësie thelbësore për liritë dhe të drejtat themelore të të drejtave të njeriut dhe qytetarit, të njohura në të drejtën ndërkombëtare dhe të përcaktuara me Kushtetutë, të garantohen dhe mbrohen.

Parimi themelor i vlerës themelore të sundimit të së drejtës është siguria juridike, e cila nënkupton që subjektet e së drejtës duhet të jenë të sigurta për pozicionin e tyre ligjor, si dhe ndalesë që autoritetet publike të marrin masa që do të përkeqësonin ose do të bënin situatën juridike lëndë më pak të favorshme. Prandaj, sipas Gjykatës, garantimi i sigurisë së statusit juridik kërkon domosdoshmërisht mbrojtjen dhe respektimin e të drejtave të fituara. Të drejtat e fituara janë të drejta subjektive që janë krijuar (fituar) gjatë vlefshmërisë së një ligji ose rregulli të mëparshëm, të cilat, nëse zëvendësohen ose ndryshohen me një të ri, nuk mund të krijojnë një efekt më pak të favorshëm për subjektet, veçanërisht për ata që kanë nisur procedurat që nuk plotësohen me hyrjen në fuqi të ndryshimit, pavarësisht nga arsyet që kanë çuar në mospërfundimin e këtyre procedurave. Këto janë të drejta që subjektet i kanë fituar në bazë të një rregulli, kështu që një ndryshim i mëvonshëm i rregullit nuk guxon dhe nuk mund të ndikojë në të drejtën subjektive që ka lindur në bazë të rregullit të mëparshëm në fuqi. Të drejtat e fituara janë një aspekt i rëndësishëm i retroaktivitetit, pasi ndalojnë efektin prapaveprues të ligjit ose rregullit dhe zbatimin e tij në rastet e ndodhura para hyrjes së tij në fuqi, në mënyrë të pafavorshme për subjektet.

Gjykata Kushtetuese në disa raste deri më tani (në lëndët U.nr.119/2006, U.nr.160/2014, U.nr.74/2014, U.nr.110/2016, U.nr.70/ 2006, etj.) përcaktoi se ligjvënësi ka të drejtë të rregullojë marrëdhëniet dhe çështjet në një fushë të caktuar në një mënyrë të re por që kalimi nga regjimi juridik i vjetër në atë të ri të rregullimit të marrëdhënieve në ligj duhet të sigurohet në një mënyrë të re, mënyrë që nënkupton që masat, përkatësisht, mjetet e zgjedhura të jenë të përshtatshme për qëllimet dhe arsyet për të cilat ato janë parashikuar, duke mos vënë në pikëpyetje, ose në një masë më të madhe, duke rrezikuar sigurinë juridike dhe të drejtat dhe interesat e fituara tashmë të subjekteve me të cilat ato lidhen. Kushtetuta e ndalon shprehimisht retroaktivitetin e ligjeve dhe rregulloreve të tjera që nuk mund të kenë efekt prapaveprues, me përjashtim të rasteve të jashtëzakonshme kur është më e favorshme për qytetarët.

Në rastin konkret, Gjykata konstatoi se është e padiskutueshme se organi ligjërisht i autorizuar dhe kompetent ka të drejtë t’i rregullojë kushtet për shumën e kompensimit të privatizimit për tokën ndërtimore që privatizohet, mënyrën dhe procedurën e pagesës së kompensimit të privatizimit për tokën ndërtimore, por duke vepruar kështu, regjimi juridik i sapokrijuar nuk duhet të ndërhyjë në të drejtat e garantuara me kushtetutë të subjekteve në aspektin rregullativ, që nënkupton mohimin e të drejtave të parashikuara dhe të fituara më parë në marrëdhëniet që kanë filluar gjatë vlefshmërisë së regjimit të mëparshëm juridik. Një autorizim i tillë ligjor nuk do të thotë se autoriteti kompetent në rastin konkret, Qeveria, duke miratuar ndryshimet e parapara në dekretin kontestues, ka bazë dhe të drejtë për efekt prapaveprues më pak të favorshëm të ndryshimeve që i rregullojnë kushtet e reja për mbledhjen e kompensimit për privatizimin e tokës ndërtimore. Kjo sepse regjimi i ri për rregullimin e marrëdhënieve juridike në fushën e privatizimit të tokës ndërtimore duhet të sigurohet në atë mënyrë që të nënkuptojë që kushtet e ndryshuara të jenë të përshtatshme për objektivat dhe arsyet për të cilat janë parashikuar dhe në të njëjtën kohë të mos parashikojë veprim prapaveprues më pak të favorshëm për subjektet, dhe të mos e rrezikojë sigurinë juridike dhe të drejtat e fituara tashmë të subjekteve për të cilët zbatohet.

Sipas Gjykatës, subjektet që kanë nisur procedurat për privatizimin e tokës ndërtimore në përputhje me rregullat ligjore në fuqi në momentin e inicimit të tyre, kuptojnë se këto marrëdhënie duhet të ndërpriten edhe në përputhje me regjimin ligjor në fuqi në atë kohë. Prandaj, duke marrë parasysh dispozitat e nenit 2 të kontestuar të Dekretit në fjalë, sipas Gjykatës, miratuesi e ka vënë në rrezik sigurinë juridike si parim themelor i sundimit të së drejtës dhe ka parashikuar një efekt prapaveprues të ndaluar me Kushtetutë ndaj kushteve të reja të cilat janë të pafavorshme për subjektet të cilave u referohet.

Në kuadër të sa më sipër, Gjykata me Vendimin U.nr.119/2006,të datës 27.06.2007, e ka shfuqizuar nenin 4 të Ligjit për ndryshimin dhe plotësimin e Ligjit për Punësim dhe Sigurim në rast papunësie (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonia” nr. 50/2006) dhe në shpjegimin e saj ka përcaktuar se “Dispozita e kontestuar në fakt përcakton se kërkesat e parashtruara deri në ditën e hyrjes në fuqi të këtij ligji për ushtrimin e të drejtave të sigurimit në rast të papunësisë do të zgjidhen sipas këtij ligj, i cili praktikisht përbën cenim të sigurisë juridike të qytetarëve, si element i sundimit të së drejtës, për arsye që kërkesat e paraqitura për ushtrimin e të drejtave të sigurimit të papunësisë duhet të zgjidhen sipas rregullave që ishin në fuqi në kohën kur janë dorëzuar kërkesat. Në fakt, dita e paraqitjes së kërkesës për ushtrimin e një të drejte të caktuar, përfshirë të drejtën në fjalë, është momenti kur aplikuesi e fiton atë të drejtë në përputhje me rregullat ligjore në fuqi dhe ushtrimi i kësaj të drejte nuk mund të vihet në dyshim për shkak të ndryshimeve ligjore që mund të ndodhin ndërkohë, siç është rasti me dispozitën kontestuese të nenit 4 të Ligjit, të cilat nuk janë më të favorshme për qytetarët”.

Gjithashtu, sipas Gjykatës, personat juridikë që kanë iniciuar procedurën për privatizimin e tokës ndërtimore në përputhje me regjimin dhe kushtet e mëparshme ligjore dhe që kanë përfunduar procedurat e tilla, kanë qenë në të njëjtën pozitë juridike dhe faktike me subjektet që kanë iniciuar procedurë, por që nuk e ka përfunduar (pa dallim në arsyet e saj) në përputhje me regjimin dhe kushtet ligjore në momentin e fillimit të procedimit. Dallimi që disa kanë përfunduar e të tjerë nuk kanë përfunduar procedurat e nisura nuk ndryshon faktin se sipas të njëjtave rregulla ligjore ata kërkonin ushtrimin e të drejtave të tyre të parashikuara me ligj dhe me dekret. Megjithatë, me ndryshimet e kushteve dhe masës së dëmshpërblimit me dispozitën e kontestuar të Rregullores, ato subjekte që nuk kanë përfunduar procedurat deri në datën e hyrjes në fuqi të ndryshimeve vendosen në pozitë të pabarabartë dhe më pak të favorshme në krahasim me ata që kanë përfunduar procedurat, pra vihet në pikëpyetje parimi i barazisë, i vendosur në nenin 9 të Kushtetutës.

Bazuar në analizën e lartpërmendur kushtetueso-gjyqësore të dispozitave kushtetuese si dhe në analizën e dispozitës kontestuese të nenit 2 të Dekretit, Gjykata konstatoi se dispozita e kontestuar e nenit 2 të Dekretit për ndryshimin e Dekretit për shumën e kompensimit për Privatizimin e tokës ndërtimore që privatizohet, mënyra dhe procedura e pagesës së kompensimit për privatizimin e tokës ndërtimore nuk është në përputhje me nenin 8 paragrafin 1 alinetë 1 dhe 3, nenin 9 dhe nenin 52 paragrafin 4 të Kushtetutës.

IV

Në bazë të lartpërmendurës, Gjykata, me shumicë votash vendosi si në dispozitivin e këtij vendimi.

V

Ky vendim ka fuqi juridike nga dita e botimit në “Gazetën Zyrtare të Republikës së Maqedonisë së Veriut“.

 

KRYETARE
e Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut,
Dobrilla Kacarska