У.бр.91/2021 – Уставен суд на Република Северна Македонија

Уставен суд на
Република Северна Македонија
У.бр.91/2021
Скопје, 17.04.2024 година

Уставниот суд на Република Северна Македонија, во состав Добрила Кацарска, претседател на Судот и судиите Насер Ајдари, м-р Татјана Васиќ-Бозаџиева, д-р Јадранка Дабовиќ-Анастасовска, Елизабета Дуковска, д-р Осман Кадриу, д-р Дарко Костадиновски, д-р Ана Павловска-Данева и м-р Фатмир Скендер, врз основа на член 110 од Уставот на Република Северна Македонија, член 28 алинеја 3 и член 71 од Деловникот на Уставниот суд на Република Северна Македонија („Службен весник на Република Македонија” број 70/1992 и „Службен весник на Република Северна Македонија” број 202/2019, 256/2020 и 65/2021), на седницата одржана на 17 април 2024 година, донесе

Р Е Ш Е Н И Е

1. НЕ СЕ ПОВЕДУВА постапка за оценување на уставноста и законитоста на Одлуката донесена од Советот на Општината Неготино бр. 08-76/7 од 14.03.2017 година за утврдување на Урбанистички план вон населено место Дуброво и Тремник (КО Дуброво, КО Тремник), Општина Неготино.

2. СЕ ОТФРЛА иницијативата за поведување постапка за оценување на уставноста и законитоста на Одлуката за измена и дополнување на ГУП за работна зона „Дуброво – Тремник“, донесена од Советот на Општина Неготино, бр. 07-201/11 од 19.07.2001 година.

Образложение

Друштвото за производство и земјоделие ДУБРОВО ДООЕЛ с. Дуброво, Неготино, претставувано од управителот Љатив Бејаз од Велес, застапувано од полномошникот, адвокат Јованче Цилаков од Велес, до Уставниот суд на Република Северна Македонија, поднесе иницијатива за поведување постапка за оценување на уставноста и законитоста на актите од диспозитивот од ова решение.

Во иницијативата се наведува дека Oдлуката за измена и дополнување на ГУП за работна зона Дуброво-Тремник, Општина Неготино бр. 07-201/11 од 19.07.2001 година донесена на седница на Советот на Општина Неготино одржана на 19.07.2001 година, била донесена спротивно на Законот за просторно и урбанистичко планирање, бидејќи Законот на кој се повикал Советот на Општина Неготино во Преамбулата на Одлуката, при донесување на истата не ја предвидел односно регулирал надлежноста за советите на општините да можат со своја одлука да вршат изменување и дополнување на генералните урбанистички планови.

Подносителот на иницијативата укажува на закон од 2005 година, иако оспорената одлука е од 2001 година, односно наведува дека според Законот за просторно и урбанистичко планирање донесен од Собранието на Република Македонија на 28 јуни 2005 година, објавен во „Службен весник на Република Македонија“ бр. 51/2005, со член 22 став 3 се уредува стручната расправа во нацрт на просторниот план на Републиката, просторен план на регион и просторен план за подрачје од посебен интерес и се определува органот кој ја врши стручната расправа, а со истата одредба не била дадена можност општината, односно советот на општината да донесува акти во вид на предлог – одлуки за измена и дополнување на Генералниот урбанистички план. Во член 7 од истиот закон биле определени видовите планови кои се донесуваат во зависност од просторот кој е предмет на планирање, а со член 10 се утврдувало донесувањето на ГУП и неговата содржина, а не постапката и начинот за неговото изменување и дополнување.

Според подносителот, оспорената одлука е во спротивност со член 27 од Законот за просторното и урбанистичкото планирање, како и со одредбите од Законот за земјоделското земјиште дел петти – Пренамена и изградба на објекти на земјоделско земјиште каде што е предвидено дека доколку со одредена планска документација, планска програма и со проект за инфраструктура се зафаќаат нови земјоделски површини, органот кој ја одобрил планската програма е должен веднаш по заверката на планската програма, односно по приемот на проектот за инфраструктура по службена должност во електронска форма преку информациониот систем е-урбанизам да достави барање за трајна пренамена на земјоделско земјиште во градежно во електронска форма преку информациониот е-урбанизам до органот на државната управа надлежен за вршење на работите од областа на земјоделството кон кој ја доставува документацијата утврдена со Законот за земјоделско земјиште.

Според наводите во иницијативата, наведените законски одредби даваат максимална заштита на земјоделското земјиште и децидно ја пропишуваат постапката за пренамена при донесување на урбанистичките планови што во конкретниот случај, со донесувањето на оспорените одлуки Општината Неготино не ги почитувала така што постапила спротивно на законските одредби кога ја донела Одлуката за изменување и дополнување на ГУП-от без претходно да спроведе постапка за пренамена на земјоделско земјиште, вклучувајќи го и земјиштето од КП 1016, КО Дуброво.

Во конкретниот случај, предметното земјиште по својот карактер и култура претставува земјоделско земјиште и истото е предмет на Договор за долгорочен закуп на земјоделско земјиште склучен помеѓу подносителот на иницијативата ДПЗ Дуброво Неготино како корисник на закупот и Република Македонија преку Министерството за земјоделство, шумарство и водостопанство како даватeл на закупот потпишан и заверен под број 02-5916/1 од 28.07.2000 година кај Министерството за земјоделство и со број 02-87 од 28.07.2000 година кај подносителот на иницијативата. Со наведениот договор, земјоделското земјиште било дадено на користење на долгорочен закуп од 30 години сметано од денот на стапување на сила на Договорот со надоместок закупнина за користење на земјоделското земјиште и задолжување на корисникот на земјиштето истото да го користи за земјоделска обработка. Подносителот на иницијативата бил воведен во владение на предметното земјоделско земјиште со Записник за воведување во владение од страна на Министерството за земјоделство, шумарство и водостопанство со геодетски елаборат во кое е опфатено и земјоделското земјиште од оспорената одлука како катастарска парцела 1016 КО Дуброво и во присуство на геодетско стручно лице при што точно биле обележани мерите и границите на земјоделското земјиште дадено на долгорочен закуп.

Подносителот на иницијативата, како закупец, го обработува земјоделското земјиште за земјоделски цели, произведува земјоделски култури, вложува во истото, непречено го владее и за истото плаќа надоместок како закупнина во корист на Буџетот на Република Северна Македонија согласно договорот за долгорочен закуп.

Во иницијативата се наведува дека според историскиот преглед и извршените запишувања за кп бр. 1016 КО Дуброво издаден од Агенцијата за катастар на недвижности под бр. 1107-349/2019 од 30.12.2019 година, земјиштето од КП 1016 КО Дуброво уште од првото геодетско снимање во 1957 година, е евидентирано во катастарска евиденција како земјоделско земјиште сè до 2017 година кога врз основа на Одлуката бр. 08-76/7 од 14.03.2017 година донесена од Советот на Општина Неготино за утврдување на урбанистички план вон населено место Дуброво и Тремник Општина Неготино со плански период од 2016 -2026 година и е извршена промена во катастарска евиденција со евидентирање на земјиштето како градежно, но и понатаму предметното земјиште е во владение и користење на подносителот на иницијативата како земјоделско земјиште врз основа на Договорот за долгорочен закуп. Исто така, според наводите во иницијативата наведената Одлука за утврдување на урбанистички план вон населено место Дуброво и Тремник, Општина Неготино со плански период 2016 -2026 година од 14.03.2017 година, е во непосредна врска и е во континуитет со претходно донесената Одлука за измена и дополнување на ГУП за работна зона Дуброво-Тремник, Општина Неготино бр. 07-201/11 од 19.07.2001 година која се оспорува со оваа иницијатива, така што и оваа била донесена спротивно на Законот за просторно и урбанистичко планирање и на Законот за земјоделско земјиште.

Подносителот на иницијативата има правен интерес да се утврди дека оспорените одлуки не се во согласност со Уставот на Република Северна Македонија и со наведените закони од причина што со донесување и постоење на истите се повредува Уставот на Република Северна Македонија особено член 51 од Уставот според кој законите мора да бидат во согласност со Уставот, а сите други прописи со Уставот и законите. Исто така, Уставот го гарантира и заштитува владеењето на правото како темелна вредност на уставниот поредок на Република Северна Македонија. Преку наведените оспорени акти Општината Неготино се обидува неосновано да изврши отуѓување на градежното земјиште сопственост на Република Северна Македонија по пат на електронско јавно наддавање во Општина Неготино која постапка по тужбено барање на подносителот на иницијативата е сопрена, односно се поништени објавите за продажба на земјоделското земјиште како градежно од наведените причини во предметната иницијатива.

Поради наведеното подносителот на иницијативата бара од Уставниот суд да ги поништи оспорените одлуки и да определи времена мерка со што ќе ја попречи постапката за отуѓување на државниот имот.

На седницата Судот утврди дека врз основа на член 22 став 3 со член 7 и 10 точка 1 од Законот за просторно и урбанистичко планирање („Службен весник на Република Македонија“ бр.4/96, 8/97 и 18/99) Советот на Општина Неготино на седница одржана на 19.07.2001 година, донел Одлука за измена и дополнување на ГУП за работна зона Дуброво – Тремник, Општина Неготино.

Со член 1 од Одлуката е предвидено дека се донесува Предлог-одлуката се изменувања и дополнувања на ГУП за работна зона Дуброво Тремник Општина Неготино.

Согласно член 2 од одлуката, се пропишува дека составен дел на оваа одлука е графичкиот приказ на измена и дополнување на генералниот урбанистички план на работна зона Дуброво – Тремник, Оштина Неготино кој се наоѓа во подрачната единица на Министерството за транспорт и врски – Неготино и Главниот архитект на Општина Неготино.

Со член 3 од истата се предвидува дека оваа одлука влегува во сила со денот на објавувањето во „Службен гласник на Општина Неготино”.

На седницата Судот, исто така, утврди дека врз основа на член 22 и член 24 од Законот за просторно и урбанистичко планирање („Службен весник на Република Македонија“ бр.51/05, 137/2007, 91/09, 124/10, 18/11, 53/11, 144/12, 55/13, 163/13 и 42/14), Советот на Општина Неготино на седница одржана на ден 14.03.2017 година, донел Одлука за утврдување на Урбанистички план вон населено место Дуброво и Тремник (КО Дуброво, КО Тремник), Општина Неготино.

Со член 1 од Одлуката, е пропишано дека се донесува Одлука за утврдување на Урбанистички план вон населено место Дуброво и Тремник (КО Дуброво, КО Тремник), Општина Неготино со плански период од 2016 – 2026 година.

Во член 2 од истата се предвидува дека составен дел на оваа одлука е графичкиот прилог на Урбанистички план вон населено место Дуброво и Тремник (КО Дуброво, КО Тремник), Општина Неготино, со технички број 174/14 од март 2016 година, изработен од „Урбан“ ДОО Штип.

Со член 3 се пропишува дека оваа одлука стапува во сила со денот на усвојувањето, а ќе биде објавена во „Службен гласник на Општина Неготино”.

III

Според член 8 став 1 алинеја 3 од Уставот на Република Македонија, владеењето на правото е темелна вредност на уставниот поредок на Република Македонија.

Според член 51 од Уставот, во Република Македонија законите мораат да бидат во согласност со Уставот, а сите други прописи со Уставот и со закон. Секој е должен да ги почитува Уставот и законите.

Според член 110 алинеи 1 и 2 од Уставот на Ре¬публика Север¬на Македонија, Устав¬ниот суд одлучува за согласноста на законите со Уставот, како и за согласноста на другите прописи и на колективните договори со Уставот и со законите.

Согласно со член 22 од Законот за просторно и урбанистичко планирање („Службен весник на Република Македонија“ бр. 51/2005, 137/2007, 151/2007, 91/2009, 124/2010, 18/2011, 53/2011, 144/2012, 55/2013, 163/2013 и 42/2014), се предвидува дека плановите од членот 7 на овој закон се изработуваат во две фази, односно како нацрт на план и предлог на план. Нацртот на просторниот план на Републиката го утврдува Собранието на Република Македонија по претходно спроведена стручна расправа со учество на стручна јавност, претставници на органите на државната управа, претставници на единиците на локалната самоуправа, институции надлежни за заштита на недвижното културно наследство, научно-стручни институции, комуналните претпријатија и невладини организации. Стручната расправа по Нацртот на просторниот план на Републиката, просторен план на регион, просторен план на општина, на општините во Градот Скопје и на Градот Скопје и просторен план на подрачја од посебен интерес, ја организира органот на државната управа надлежен за вршење на работите од областа на просторното планирање кој изработува и извештај за стручната расправа. Извештајот со записникот од расправата, список и образложение за прифатените и неприфатените забелешки од стручната расправа, го изработува стручна комисија составена од три члена, и истиот е составен дел на предлогот на планот.

Со член 24 од истиот закон е предвидено дека по нацртот на деталниот урбанистички план, урбанистичкиот план за село и урбанистичкиот план вон населено место, општината спроведува јавна презентација и јавна анкета. Јавната презентација и јавната анкета се спроведува со излагање на планот на јавно место кое се наоѓа во кругот на месната самоуправа. Јавната презентација е стручно презентирање на планот и се организира во простории и време што ќе го определи градоначалникот на општината. За спроведената јавна презентација и јавна анкета се изработува извештај. Извештајот од јавната анкета со образложение за прифатените и неприфатените забелешки за плановите, го изработува стручна комисија. Извештајот е составен дел на одлуката за донесување на предлогот на планот. Врз основа на извештајот, комисијата е должна писмено да го извести секое лице кое поднело анкетен лист со образложение за прифаќање или неприфаќање на неговите забелешки или предлози. Доколку комисијата оцени дека нацртот на планот со прифатените забелешки од јавната анкета претрпел значајни промени, градоначалникот на општината за нацртот на планот со вградени забелешки во планот повторно спроведува јавна презентација и јавна анкета. Времето и местото каде што ќе биде изложен планот и спроведувањето на јавната презентација и јавната анкета, задолжително се објавува со соопштение во најмалку две јавни гласила. Соопштението задолжително ги содржи податоците, местоположбата и површината на опфатот на планот.

Врз основа на член 49 став 7 од Законот за земјоделското земјиште („Службен весник на Република Македонија“ број 135/2007, 18/2011, 148/2011, 95/2012, 79/2013, 87/2013, 106/2013 и 164/2013), Владата на Република Македонија на предлог на Министерството донесува одлука за давање согласност за трајна пренамена на земјоделското земјиште во градежно која содржи број на катастарска парцела, катастарска општина, викано место, катастарска култура, катастарска класа и вкупната површина на земјиштето во планскиот опфат.

Во конкретниот случај подносителот оспорува две одлуки на Општина Неготино, односно Одлуката за измена и дополнување на ГУП за работна зона „Дуброво – Тремник“, Општина Неготино, бр. 07-201/11 од 19.07.2001 година и Одлуката на Општината Неготино бр. 08-76/7 од 14.03.2017 година за утврдување на Урбанистички план вон населено место Дуброво и Тремник (КО Дуброво, КО Тремник), Општина Неготино, кои се донесени во различни периоди и при нивното донесување важеле различни закони.
Подносителот во иницијативата ја оспорува Одлуката за измена и дополнување на ГУП за работна зона „Дуброво – Тремник“, повикувајќи се на одредби од закон кој не бил во сила во времето на донесувањето на одлуката, односно подносителот кога ја анализира оспорената одлука се повикува на Законот за просторно и урбанистичко планирање од 2005 година, кој всушност не постоел во моментот на донесување на истата.

Наведените урбанистички планови се донесени врз основа на закони кои важеле во времето на нивното донесување, односно во времето кога е донесен Основниот урбанистички план за с.Дуброво со индустриска зона од 1995 година, во сила бил Законот за системот на просторното и урбанистичко планирање ( „Службен весник на Социјалистичка Република Македонија“ број 38/1985, 18/1989, 38/1990), додека во времето на донесување на Генералниот урбанистички план за работна зона Дуброво- Тремник, Општина Неготино од 2001 година, во сила бил Законот за просторно и урбанистичко планирање („Службен весник на Република Македонија“ број 4/1996, 28/1997, 18/1999).

Со донесување на Одлуката на Општината Неготино бр. 08-76/7 од 14.03.2017 година за утврдување на Урбанистички план вон населено место Дуброво и Тремник (КО Дуброво, КО Тремник), Општина Неготино се врши проширување на планскиот опфат и престанува да важи Одлуката за измена и дополнување на ГУП за работна зона „Дуброво – Тремник“, Општина Неготино, бр. 07-201/11 од 19.07.2001 година.

Во прилог на наведениот став се и документите доставени како одговор од Општина Неготино.

Одлуката на Општината Неготино бр. 08-76/7 од 14.03.2017 година за утврдување на Урбанистички план вон населено место Дуброво и Тремник (КО Дуброво, КО Тремник), Општина Неготино е донесена согласно закон кој важел во моментот на нејзино донесување односно, со новото законско решение општините меѓу другото носат Урбанистички план вон населено место кој претставува следбеник на претходните урбанистички планови за работна односно индустриска зона. Ова значи дека со второ оспорената одлука се врши проширување на Урбанистички план вон населено место, со парцелите за кои дополнително е набавена согласност од Владата на Република Северна Македонија со која земјоделско земјиште се пренаменува во градежно земјиште, со тоа престанува да важи прво оспорената одлука, односно Одлуката за измена и дополнување на ГУП за работна зона „Дуброво – Тремник“, Општина Неготино, бр. 07-201/11 од 19.07.2001 година.

При донесување на Одлуката на Општината Неготино бр. 08-76/7 од 14.03.2017 година за утврдување на Урбанистички план вон населено место Дуброво и Тремник (КО Дуброво, КО Тремник), Општина Неготино бил во примена Законот за просторно и урбанистичко планирање („Службен весник на Република Македонија“ бр. 51/2005, 137/2007, 151/2007, 91/2009, 124/2010, 18/2011, 53/2011, 144/2012, 55/2013, 163/2013 и 42/2014).

Според наводите во иницијативата произлегува дека подносителот на иницијативата го оспорува предметниот урбанистички план вон населено место Дуброво и Тремник од аспект на содржината на планот, односно од аспект на планирани решенија во планот од кои не е задоволен.

Општина Неготино на 04.12.2019 година објавила Објава 04/2019 за отуѓување на градежно земјиште со електронско наддавање. Општината доставила барање за мислење до Државното правобранителство на Република Северна Македонија по однос на нацрт-текстот на договорот за отуѓување на градежно земјиште во сопственост на Република Северна Македонија.

Од страна на Државното правобранителство доставено било негативно мислење (број 10-10/20 од 22.06.2020 година), од причина што закупецот, односно подносителот на ден 06.03.2020 година поднел тужба за поништување на објавата за отуѓување на градежно земјиште сопственост на Република Северна Македонија по пат на јавно наддавање.

Општина Неготино, исто така, се има обратено до Министерството за земјоделство и шумарство со барање да се констатира ништовност на договорот за закуп на земјоделско земјиште. Во одговорот на ова барање (број 40-429/3 од 20.03.2020 година), наведено погоре, меѓу другото Министерството известило и дека во однос на Договорот за долгорочен закуп, истиот не може да престане, согласно член 35 став 1 алинеја 3 од Законот за земјоделско земјиште, бидејќи истиот е склучен пред стапување во сила на овој закон.

Секторот за регистрирање, управување, унапредување и продажба на земјоделско земјиште во државна сопственост при Министерството за земјоделство, шумарство и водостопанство, во Одговор на барање (број 40-429/3 од 20.03.2020 година), известува дека наведената парцела КПбр.1016 e новоформирана парцела настаната со спојување на две парцели КП бр.229/1 и КП бр. 229/2 кои се наоѓаат во границите на Основниот урбанистички план за с.Дуброво со индустриска зона од 1995 година, подоцна и со Генералниот урбанистички план за работна зона (Дуброво- Тремник) Општина Неготино од 2001 година.

Со оглед дека предметното земјиште, односно парцелата КП 1016 било опфатено со Основниот урбанистички план за с. Дуброво со Индустриска зона од 1995 година и Генералниот урбанистички план за работна зона (Дуброво- Тремник) Општина Неготино од 2001 година, истото претставува градежно неизградено земјиште, и од таа причина не е составен дел од Одлуката за давање на согласност за трајна пренамена на земјоделско земјиште во градежно земјиште дадена од страна на Владата на Република Северна Македонија (бр. 41-6976/1-13 од 31.001.2014 година).

Земјиштето со парцела КП бр. 1016 претставува градежно неизградено земјиште кое може да се користи за земјоделски цели сè до неговото приведување кон целта, согласно член 6 став 1 од Законот за земјоделско земјиште.

Министерството за земјоделство и шумарство го известило закупецот дека со реализирање на договорите за отуѓување на градежно земјиште и со нивно спроведување во катастарот на недвижности со промена на носителот на правото на сопственост договорот ќе стане ништовен, за што ќе биде потребно да се потпише анекс кон основен договор, со кој КПбр. 1016 во КО Дуброво ќе биде преземено од основниот договор за закуп на земјоделско земјиште од причина што не само што се губи карактерот на земјоделското земјиште туку истата катастарска парцела ќе претрпи промени и во сопственоста.

Предмет на трајна пренамена претставува земјоделско земјиште кое не било опфатено со претходните урбанистички планови од 1995 година и 2001 година.

Во член 49 став 7 од Законот за земјоделското земјиште („Службен весникна републлика Македонија“ бр. 135/2007, 18/2011, 148/2011, 95/2012, 79/2013, 87/2013, 106/2013 и 164/2013), како што веќе напоменавме се предвидува дека Владата на Република Македонија на предлог на Министерството донесува одлука за давање согласност за трајна пренамена на земјоделското земјиште во градежно која содржи број на катастарска парцела, катастарска општина, викано место, катастарска култура, катастарска класа и вкупната површина на земјиштето во планскиот опфат.

Во прилог на одговорот на Општина Неготино беше доставена Одлуката за давање на согласност за трајна пренамена на земјоделско во градежно семјиште за изработка на изменување и дополнување на урбанистички план во населени места со намена Г2, Г4, Д2, Е1, Е2 и Е3 КО Дуброво, Општина Неготино, којашто е донесена од страна на Владата на Република Македонија, на седница одржана на 31.01.2014 година.

Општината како единица на локалната самоуправа има законски овластувања да ги утврдува условите и начинот на системот на просторното и урбанистичкото планирање, видовите и содржината на плановите, изработувањето и постапката за донесување на плановите, спроведувањето на плановите и следењето на реализацијата на плановите, надзорот и други прашања од областа на просторното и урбанистичко планирање се уредени со Законот за просторно и урбанистичко планирање.

Со Законот за просторно и урбанистичко планирање, уредено е право на граѓаните да бидат запознаени со нацрт планираните решенија и да приговараат на истите, преку поднесување на забелешки и предлози по нацрт на планот на анкетни листови, а и право да бидат писмено известени за прифатените и неприфатените забелешки. Законот уредил механизми за забелешки по однос на содржината на плановите и планирани решенија во нацрт плановите, за нивната оправданост или неоправданост да одлучува соодветна стручна комисија формирана од градоначалникот на Општината, со тоа што прашањето за оправданоста или неоправданоста на забелешките, како што впрочем се однесуваат и наводите од иницијативата со кои се приговара на оправданоста на трансформацијата на земјоделското во градежно земјиште, не е прашање во надлежност на Уставниот суд, кој има надлежност да ја цени исклучиво законитоста на постапката во која е донесен планот, со тоа што во рамките на оцената на законитоста на постапката е вклучена и оцената по однос на прашањето дали воопшто е спроведена јавна презентација и јавна анкета во законски определените рокови заради запознавање на граѓаните со содржината на плановите.

Тргнувајќи од анализата на фактичка состојба, Судот оцени дека во конкретниот случај Општина Неготино ги испочитувала сите фази на постапката за донесување на Урбанистички план вон населено место како што предвидува Законот за просторно и урбанистичко планирање кој важел во време на донесување на истиот, како и одредбите од Законот за земјоделско земјиште. Оттука, не може да се прифати тврдењето во иницијативата дека со оспорената одлука се повредува темелната вредност на уставниот поредок владеење на правото која е предвидена во член 8 став 1 алинеја 3 од Уставот.

Уставниот суд по извршена уставно-судска анализа дојде до заклучок дека Одлуката за измена и дополнување на ГУП за работна зона Дуброво – Тремник, Општина Неготино, бр. 07-201/11 од 19.07.2001 година, е ставена вон сила со Одлуката на Општината Неготино бр. 08-76/7 од 14.03.2017 година за утврдување на Урбанистички план вон населено место Дуброво и Тремник, од што произлегува дека Одлуката за измена и дополнување на ГУП за работна зона Дуброво – Тремник, Општина Неготино, бр. 07-201/11 од 19.07.2001 година, не е повеќе во правна сила.

Имајќи го предвид изнесеното, Судот утврди дека истата не може да биде предмет на оцена поради постоење на процесни пречки за одлучување со што се исполнети условите за примена на член 28 алинеја 3 од Деловникот на Уставниот суд на Република Северна Македонија.

Согласно со член 27 од Деловникот на Уставниот суд на Република Северна Македонија, Уставниот суд може во текот на постапката, до донесување на конечна одлука, да донесе решение за запирање на извршувањето на поединечни акти или дејствија што се преземени врз основа на закон, друг пропис или општ акт чијашто уставност односно законитост ја оценува, доколку со неговото извршување би можеле да настанат тешко остранливи последици, но во конкретниот случај, поради погоре изнесеното, Судот оцени дека не постојат основи за донесување на такво решение.

Врз основа на наведеното, Судот, со мнозинство гласови, одлучи како во диспозитивот на ова решение.

ПРЕТСЕДАТЕЛ
на Уставниот суд на Република Северна Македонија,
Добрила Кацарска

* * *

Gjykata Kushtetuese e
Republikës së Maqedonisë së Veriut
U.nr.91/2021
Shkup, 17.04.2024

Gjykata Kushtetuese e Republikës së Maqedonisë së Veriut, në përbërje të Dobrilla Kacarska, kryetare e Gjykatës dhe gjykatësve Naser Ajdari, mr. Tatjana Vasiq – Bozaxhieva, dr. Jadranka Daboviq – Anastasovska, Elizabeta Dukovska, dr. Osman Kadriu, dr. Darko Kostadinovski, dr. Ana Pavllovska dhe mr. Fatmir Skender, në bazë të nenit 110 të Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë së Veriut, nenit 28 alinesë 3 dhe nenit 71 të Rregullores së Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” numër 70/1992 dhe “Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut” numër 202/2019, 256/2020 dhe 65/2021), në seancën e mbajtur më 17 prill 2024, miratoi

A K T V E N D I M

1. NUK INICIOHET procedurë për vlerësimin e kushtetutshmërisë dhe ligjshmërisë së Vendimit të miratuar nga Këshilli i Komunës së Negotinës nr. 08-76/7 të datës 14.03.2017 për përcaktimin e Planit Urbanistik jashtë vendbanimeve Dubrovë dhe Tremnik (KK Dubrovë, KK Tremnik), Komuna e Negotinës.

2. HIDHET POSHTË iniciativa për inicimin e procedurës për vlerësimin e kushtetutshmërisë dhe ligjshmërisë së Vendimit për ndryshimin dhe plotësimin e PPU për zonën punuese “Dubrovë – Tremnik” të miratuar nga Këshilli i Komunës së Negotinës, nr. 07-201/11 të datës 19.07.2001.

Arsyetim

Ndërmarrja për prodhim dhe bujqësi DUBROVË SH.P.K.NJ.P., f. Dubrovë, Negotinë, e përfaqësuar nga drejtuesi Lativ Bejaz nga Velesi, i përfaqësuar nga avokati i autorizuar Jovançe Cilakov nga Velesi, në Gjykatën Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut, ka parashtruar iniciativë për inicimin e procedurës për vlerësimin e kushtetutshmërisë dhe ligjshmërisë së akteve nga dispozitivi i këtij aktvendimi.

Në iniciativë thuhet se Vendimi për ndryshimin dhe plotësimin e PPU-së për Zonën e punës Dubrovë-Tremnik, Komuna e Negotinës nr. 07-201/11 të datës 19.07.2001, i miratuar në mbledhjen e Këshillit të Komunës së Negotinës, të mbajtur më 19.07.2001, është miratuar në kundërshtim me Ligjin për Planifikim Hapësinor dhe Urbanistik, sepse Ligji të cilit Këshilli i Komunës së Negotinës i është referuar në preambulën e Vendimit, me rastin e miratimit të tij, nuk ka mundur ta plotësojë planin e përgjithshëm të komunës me vendim të tyre.

Parashtruesi i iniciativës tregon për ligjin e vitit 2005, ndonëse vendimi i kontestuar është i vitit 2001, gjegjësisht thekson se sipas Ligjit për Planifikim Hapësinor dhe Urbanistik të miratuar nga Kuvendi i Republikës së Maqedonisë më 28 qershor 2005, botuar në “Gazetën Zyrtare të Republikës së Maqedonisë” nr. 51/2005, me nenin 22, paragrafin 3, rregullohet shqyrtimi i ekspertizës për projekt-planin hapësinor të Republikës, planin hapësinor të rajonit dhe planin hapësinor për zonë me interes të veçantë dhe përcakton organin që e zhvillon diskutimin e ekspertizës, ndërsa me të njëjtën dispozitë nuk i është dhënë mundësia komunës, përkatësisht këshillit të komunës, të miratojë akte të përgjithshme për ndryshimin dhe plotësimin e projektvendimeve të Planit të Përgjithshëm Urbanistik dhe plotësimin e akteve në formë të projektvendimeve. Në nenin 7 të të njëjtit ligj janë përcaktuar llojet e planeve që miratohen varësisht nga zona që është objekt i planifikimit, ndërsa me nenin 10 është përcaktuar miratimi i PPU-së dhe përmbajtja e tij, por jo procedura dhe mënyra e ndryshimit dhe plotësimit të tij.

Sipas parashtruesit të kërkesës, vendimi i kontestuar është në kundërshtim me nenin 27 të Ligjit për Planifikim Hapësinor dhe Urbanistik si dhe me dispozitat e Ligjit për Tokën Bujqësore, pjesa e pestë – Ridedikimi dhe ndërtimi i objekteve në tokë bujqësore, i cili përcakton se nëse sipërfaqet e reja bujqësore janë zënë nga një organ i caktuar planifikues pas programit të planifikimit dhe dokumentacionit të planifikimit përkatësisht pas marrjes së projektit të infrastrukturës, të paraqesë kërkesë për ridedikim të përhershëm të tokës bujqësore në tokë ndërtimore në formë elektronike përmes sistemit informatik e-urbanizëm drejtuar organit të administratës shtetërore përgjegjës për kryerjen e veprimtarive në fushën e bujqësisë, të cilit i dorëzon dokumentacionin e përcaktuar në Ligjin për Tokën Bujqësore.

Sipas pretendimeve në iniciativë, dispozitat e lartpërmendura ligjore ofrojnë mbrojtje maksimale për tokën bujqësore dhe e parashikojnë qartë procedurën e ndërrimit me rastin e miratimit të planeve urbanistike, të cilat në rastin konkret, me miratimin e vendimeve të kontestuara, Komuna e Negotinës nuk i ka respektuar, duke vepruar në kundërshtim me dispozitat ligjore kur e ka miratuar Vendimin për ndryshimin dhe plotësimin e PPU pa zbatuar paraprakisht procedurë për ridedikimin e tokës bujqësore, duke e përfshirë edhe tokën e PK 1016, KK Dubrovë.

Në rastin konkret, toka në fjalë, për nga natyra dhe kultura e saj, është tokë bujqësore dhe është objekt i Marrëveshjes për qira afatgjate të tokës bujqësore e lidhur ndërmjet iniciatorit SHPB Dubrovë Negotinë si shfrytëzuese e qirasë dhe Republikës së Maqedonisë përmes Ministrisë së Bujqësisë, Pylltarisë dhe Ekonomisë së Ujërave si qiradhënës, e nënshkruar dhe regjistruar me numër 02-5916/1 оmë datë 28.07.2000 pranë Ministrisë së Bujqësisë dhe me numër 02-87 më datë 28.07.2000 tek parashtruesi i iniciativës. Me marrëveshjen e sipërpërmendur, toka bujqësore jepej në përdorim me qira afatgjate prej 30 vitesh, duke filluar nga data e hyrjes në fuqi të Marrëveshjes, me kompensim qiraje për shfrytëzimin e tokës bujqësore dhe me detyrim që shfrytëzuesi i tokës ta përdorë atë për qëllime bujqësore. Parashtruesi i iniciativës i është futur në posedim të tokës bujqësore në fjalë me procesverbal për futjen në posedim nga Ministria e Bujqësisë, Pylltarisë dhe Ekonomisë së Ujërave me një raport gjeodezik ku përfshihej edhe toka bujqësore nga vendimi i kontestuar si parcela kadastrale 1016 KP Dubrovë dhe në prani të ekspertit gjeodezik, gjatë së cilës janë bërë matjet e sakta dhe afatgjata të tokës bujqësore të dhënë në qira afatgjate.

Parashtruesi i iniciativës si qiramarrës e kultivon tokën bujqësore për qëllime bujqësore, prodhon kultura bujqësore, investon në të, ka kontroll të pandërprerë mbi të dhe për të paguan kompensim si qira në favor të Buxhetit të Republikës së Maqedonisë së Veriut në pajtim me marrëveshjen për qira afatgjatë.

Në iniciativë thuhet se sipas rishikimit historik dhe regjistrimeve të bëra për PK nr.1016 KM Dubrovë e lëshuar nga Agjencia e Kadastrës së Patundshmërive me nr. 1107-349/2019 të 30.12.2019, toka e PK 1016 KK Dubrovë që nga regjistrimi i parë gjeodezik në vitin 1957 është evidentuar në evidencën e Kadastrës si tokë ndërtimore deri në vitin 2017 kur në bazë të Vendimit nr.08-76/7 të datës 14.03.2017 të miratuar nga Këshilli i Komunës së Negotinës për përcaktimin e planit urbanistik jashtë vendbanimeve Dubrovë dhe Tremnik, Komuna e Negotinës me periudhë planifikuese 2016-2026, si dhe është bërë ndryshim në evidencën kadastrale duke e regjistruar tokën në posedim si tokë ndërtimore ndërsa më tej në fjalë është në zotim dhe përdorim të parashtruesit të iniciativës si tokë ndërtimore në bazë të Marrëveshjes së qirasë me afat të gjatë. Gjithashtu, sipas pohimeve në iniciativë, Vendimi i lartpërmendur për përcaktimin e planit urbanistik jashtë vendbanimit Dubrovë dhe Tremnik, Komuna e Negotinës me periudhë planifikuese 2016 – 2026, datë 14.03.2017, është në lidhje të drejtpërdrejtë dhe është në vazhdimësi me Vendimin e miratuar më parë për ndryshimin dhe plotësimin e PPU për zonën e punës Dubrovë – Tremnik, Komuna e Negotinës nr.07-201/11 të datës 19.07.2001 e cila po kundërshtohet me këtë iniciativë, kështu që edhe kjo është miratuar në kundërshtim me Ligjin për Planifikim Hapësinor dhe Urbanistik dhe Ligjin për Tokën Bujqësore.

Parashtruesi i iniciativës ka interes juridik të konstatojë se vendimet e kontestuara nuk janë në përputhje me Kushtetutën e Republikës së Maqedonisë së Veriut dhe ligjet e lartpërmendura, sepse me miratimin dhe ekzistimin e tyre shkelet Kushtetuta e Republikës së Maqedonisë së Veriut, veçanërisht neni 51 i Kushtetutës, sipas të cilit ligjet duhet të jenë në përputhje me Kushtetutën dhe të gjitha rregullat e tjera me Kushtetutën dhe ligjet, Kushtetuta gjithashtu e garanton dhe e mbron sundimin e ligjit si vlerë themelore e rendit kushtetues të Republikës së Maqedonisë së Veriut. Përmes akteve të lartpërmendura kontestimore, Komuna e Negotinës tenton që në mënyrë të pabazuar të tjetërsojë tokën ndërtimore në pronësi të Republikës së Maqedonisë së Veriut përmes ankandit publik elektronik në Komunën e Negotinës, e cila procedurë me kërkesë të iniciatorit është ndërprerë, përkatësisht shpalljet për shitjen e tokës bujqësore si tokë ndërtimore për arsyet e cekura në iniciativë janë anuluar.

Për sa më sipër, parashtruesi kërkon nga Gjykata Kushtetuese t’i anulojë vendimet e kontestuara dhe të caktojë një masë të përkohshme që do të pengojë procedurën e tjetërsimit të pronës shtetërore.

Në seancë, Gjykata përcaktoi se në bazë të nenit 22 paragrafit 3 me nenin 7 dhe 10 pika 1 e Ligjit për Planifikim Hapësinor dhe Urbanistik (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr.4/96, 8/97 dhe 18/99), Këshilli i Komunës së Negotinës, në seancën e mbajtur më 19.07.2001 ka miratuar Vendim për ndryshimin dhe plotësimin e PPU për zonën e punës Dubrovë – Tremnik, Komuna e Negotinës.

Neni 1 i Vendimit parasheh që Projekt-vendimi miratohet për ndryshimin dhe plotësimin e PPU për zonën e punës së Dubrovës Tremnik, Komuna e Negotinës.

Sipas nenit 2 të vendimit, parashikohet se pjesë përbërëse e këtij vendimi është paraqitja grafike e ndryshimit dhe plotësimit të Planit të Përgjithshëm Urbanistik të Zonës së Punës Dubrovë – Tremnik, Komuna Negotinë, e cila gjendet në njësinë rajonale të Ministrisë së Transportit dhe Lidhjeve – Negotinë dhe Kryearkitektit të Komunës së Negotinës.

Në nenin 3 të të njëjtit është përcaktuar se ky vendim hyn në fuqi ditën e publikimit në “Gazetën Zyrtare të Komunës së Negotinës”.

Gjykata në seancë konstatoi edhe se në bazë të nenit 22 dhe nenit 24 të Ligjit për Planifikim Hapësinor dhe Urbanistik (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr.51/05, 137/2007, 91/09, 124/10, 18/11, 53/11/31, 144/12, 55/13, 163/13 dhe 42/14), Këshilli i Komunës së Negotinës, në seancën e mbajtur më 14.03.2017, ka miratuar Vendim për krijimin e Planit Urbanistik jashtë vendbanimeve Dubrovë dhe Tremnik (KK Dubrovë, KK Tremnik), Komuna e Negotinës.

Me nenin 1 të Vendimit përcaktohet se është duke u miratuar Vendimi për vendosjen e Planit Urbanistik jashtë vendbanimit Dubrovë dhe Tremnik (KK Dubrovë, KK Tremnik), Komuna e Negotinës me periudhë planifikuese 2016 – 2026.

Në nenin 2 të të njëjtit përcaktohet se pjesë përbërëse e këtij vendimi është shtojca grafike e Planit Urbanistik jashtë vendbanimit Dubrovë dhe Tremnik (KK Dubrovë, KK Tremnik), Komuna e Negotinës, me numër teknik 174/14 të marsit 2016, i përgatitur nga “Urban” Sh.P.K. Shtip.

Me nenin 3 përcaktohet se ky vendim hyn në fuqi ditën e miratimit dhe do të publikohet në “Gazetën Zyrtare të Komunës së Negotinës”.

III

Sipas nenit 8, paragrafit 1, alinesë 3 të Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë, sundimi i ligjit është vlerë themelore e rendit kushtetues të Republikës së Maqedonisë.

Sipas nenit 51 të Kushtetutës, në Republikën e Maqedonisë ligjet medoemos duhet të jenë në përputhje me Kushtetutën, ndërsa të gjitha rregullat e tjera me Kushtetutën dhe ligjin. Të gjithë e kanë për detyrë ta respektojnë Kushtetutën dhe ligjet.

Sipas nenit 110, paragrafët 1 dhe 2 të Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë së Veriut, Gjykata Kushtetuese vendos për pajtueshmërinë e ligjeve me Kushtetutën, si dhe për pajtueshmërinë e rregullave të tjera dhe të marrëveshjeve kolektive me Kushtetutën dhe me ligjet.

Në përputhje me nenin 22 të Ligjit për Planifikim Hapësinor dhe Urbanistik (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 51/2005, 137/2007, 151/2007, 91/2009, 124/2010, 18/2011, 53/2011, 144/2012, 55/2013, 163/2013 dhe 42/2014), parashikohet se planet nga neni 7 i këtij ligji përgatiten në dy faza, përkatësisht si projekt-plan dhe propozim plan. Propozim-planin hapësinor të Republikës e përcakton Kuvendi i Republikës së Maqedonisë pas debatit ekspert të zhvilluar paraprakisht me pjesëmarrjen e opinionit ekspert, përfaqësuesve të organeve të administratës shtetërore, përfaqësuesve të njësive të vetëqeverisjes lokale, institucioneve përgjegjëse për mbrojtjen e trashëgimisë kulturore të paluajtshme, institucioneve shkencore dhe profesionale, ndërmarrjeve komunale dhe organizatave joqeveritare. Debatin e ekspertëve për Projekt-Planin Hapësinor të Republikës, Planin Hapësinor të një regjioni, Planin Hapësinor të një komune, të komunave në Qytetin e Shkupit dhe Qytetit të Shkupit, dhe Planin Hapësinor të Zonave me Interes të Veçantë, e organizon organi i administratës shtetërore përgjegjës për kryerjen e punëve në fushën e planifikimit hapësinor, i cili gjithashtu përgatit raportin e debatit për ekspertizën. Raportin me procesverbalin e diskutimit, listën dhe shpjegimin e vërejtjeve të pranuara dhe të refuzuara nga ekspertiza, e përgatit komisioni i ekspertëve i përbërë nga tre anëtarë dhe është pjesë përbërëse e propozim planit.

Në nenin 24 të të njëjtit ligj përcaktohet se pas hartimit të planit detajues urbanistik, planit urbanistik për fshat dhe planit urbanistik jashtë vendbanimit, komuna do të bëjë prezantim publik dhe anketë publike. Prezantimi publik dhe sondazhi publik bëhen duke e ekspozuar planin në një vend publik që ndodhet brenda zonës së vetëqeverisjes lokale. Prezantimi publik është prezantim profesional i planit dhe organizohet në ambiente dhe në kohën e caktuar nga kryetari i komunës. Është duke u përgatitur një raport për prezantimin publik dhe anketën publike. Raporti nga anketa publike, me shpjegimin e komenteve të pranuara dhe të refuzuara për planet, përgatitet nga një komision ekspertësh. Raporti është pjesë përbërëse e vendimit për miratimin e propozim-planit. Në bazë të raportit, komisioni është i detyruar të njoftojë me shkrim çdo person që ka paraqitur pyetësor me shpjegim për pranimin ose refuzimin e vërejtjeve apo sugjerimeve të tij. Nëse komisioni vlerëson se projektplani me komentet e pranuara nga anketa publike ka pësuar ndryshime të rëndësishme, kryetari i komunës do të ribëjë prezantim publik dhe anketë publike për projektplanin me komentet e përfshira në plan. Koha dhe vendi ku do të prezantohet plani dhe realizimi i prezantimit publik dhe anketimit publik do të publikohen me anë të një komunikate për shtyp në të paktën dy media publike. Njoftimi duhet t’i përmbajë të dhënat, vendndodhjen dhe zonën e shtrirjes së planit.

Në bazë të nenit 49 paragrafit 7 të Ligjit për Tokën Bujqësore (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr.135/2007, 18/2011, 148/2011, 95/2012, 79/2013, 87/2013, 106/2013 dhe 164/2013) të Qeverisë së Republikës së Maqedonisë me propozim të Ministrisë, miraton vendim për dhënien e pëlqimit për shndërrimin e përhershëm të tokës bujqësore në tokë ndërtimore, e cila e përmban numrin e parcelës kadastrale, komunën kadastrale, vendin e emërtuar, kulturën kadastrale, klasën kadastrale dhe sipërfaqen e përgjithshme të tokës brenda objektit planifikues.

Në rastin konkret, parashtruesi i kërkesës i konteston dy vendime të Komunës së Negotinës, përkatësisht Vendimin për Ndryshimin dhe Plotësimin e PPU-së për Zonën e punës “Dubrovë – Tremnik”, Komuna e Negotinës, nr. 07-201/11 të datës 19.07.2001 dhe Vendimin e Komunës së Negotinës nr. 08-76/7 të datës 14.03.2017 për përcaktimin e Planit urbanistik jashtë vendbanimit Dubrovë dhe Tremnik (KK Dubrovë, KK Tremnik), Komuna e Negotinës, të cilat janë miratuar në periudha të ndryshme dhe kanë qenë në fuqi ligje të ndryshme kur janë miratuar.
Parashtruesi i kërkesës në iniciativë e konteston Vendimin për ndryshimin dhe plotësimin e PPU për zonën e punës “Dubrovë – Tremnik”, duke iu referuar dispozitave të një ligji që nuk ka qenë në fuqi në kohën e marrjes së vendimit, gjegjësisht kur analizon vendimin e kontestuar, parashtruesi i kërkesës i referohet Ligjit për Planifikim Hapësinor dhe Urbanistik nga viti 2005, i cili realisht nuk ekzistonte në kohën e miratimit të tij.

Planet Urbanistike të lartpërmendura janë miratuar në bazë të ligjeve të cilat kanë qenë në fuqi në kohën e miratimit të tyre, gjegjësisht në kohën kur është miratuar Plani bazë Urbanistik për fshatin Dubrovë me zonë industriale në vitin 1995, ka qenë në fuqi Ligji për Sistemin e Planifikimit Hapësinor dhe Urbanistik (Gazeta Zyrtare e Republikës Socialiste të Maqedonisë 38/1985, 18/1989, 38/1990), ndërsa në kohën e miratimit të Planit të Përgjithshëm Urbanistik për zonën Dubrovë-Tremnik, Komuna e Negotinës në vitin 2001, ishte në fuqi ishte Ligji për Planifikim Hapësinor dhe Urbanistik (Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë, nr. 4/1996, 28/1997, 18/1999).

Me miratimin e Vendimit të Komunës së Negotinës nr. 08-76/7 të datës 14.03.2017 për përcaktimin e Planit Urbanistik jashtë vendbanimit Dubrovë dhe Tremnik (KK Dubrovë, KK Tremnik), Komuna e Negotinës, është duke u zgjeruar fushëveprimi planifikues dhe Vendimi për ndryshimin dhe plotësimin e PPU për zonën punuese “Dubrovë – Tremnik”, Komuna e Negotinës nr. 07-201/11 të datës 19.07.2001 ndalon së qeni në fuqi.

Në mbështetje të qëndrimit të deklaruar janë dokumentet e dorëzuara në përgjigje nga Komuna e Negotinës.

Vendimi i Komunës së Negotinës nr. 08-76/7, i datës 14.03.2017 për përcaktimin e planit urbanistik jashtë vendbanimit Dubrovë dhe Tremnik (KK Dubrovë, KK Tremnik), Komuna e Negotinës është miratuar në përputhje me ligjin që ishte në fuqi në kohën e miratimit të tij, përkatësisht me zgjidhjen e re ligjore komunat midis tjerash miratojnë Plan urbanistik jashtë vendbanimit i cili është paraprijës i planeve paraprake urbanistike për zonën punuese përkatësisht industriale. Kjo do të thotë se me vendimin e kontestuar të dytë bëhet zgjerimi i Planit urbanistik jashtë vendbanimit, me parcelat për të cilat është marrë pëlqim shtesë nga Qeveria e Republikës së Maqedonisë së Veriut, me të cilin bëhet shndërrimi i tokës bujqësore në tokë ndërtimore, me çka është shfuqizuar vendimi i parë i kontestuar, gjegjësisht Vendimi për ndryshimin dhe plotësimin e PPU për zonën e punës “Dubrovë – Tremnik”, Komuna e Negotinës, nr.07-201/11 të datës 19.07.2001.

Me rastin e miratimit të Vendimit të Komunës së Negotinës nr. 08-76/7 të datës 14.03.2017 për përcaktimin e Planit urbanistik jashtë vendbanimit Dubrovë dhe Tremnik (KK Dubrovë, KK Tremnik), Komuna e Negotinës ka zbatuar Ligjin për Planifikim Hapësinor dhe Urbanistik (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr51/2005, 137/2007, 151/2007, 91/2009, 124/2010, 18/2011, 53/2011, 144/2012, 55/2013, 163/2013 dhe 42/2014).

Sipas pretendimeve në iniciativë, rezulton se parashtruesi i iniciativës e konteston planin urbanistik në fjalë jashtë vendbanimeve Dubrovë dhe Tremnik nga aspekti i përmbajtjes së planit, përkatësisht nga aspekti i zgjidhjeve të planifikuara në plan me të cilat nuk është i kënaqur.

Më 4 dhjetor 2019, Komuna e Negotinës e publikoi Njoftimin 04/2019 për tjetërsimin e tokës ndërtimore me tender elektronik. Komuna ka dorëzuar kërkesë për mendim në Prokurorinë shtetërore të Republikës së Maqedonisë së Veriut lidhur me draft-tekstin e marrëveshjes për tjetërsimin e tokës ndërtimore në pronësi të Republikës së Maqedonisë së Veriut.

Avokatura e Shtetit ka dorëzuar mendim negativ (numër 10-10/20 të datës 22.06.2020), për faktin se qiramarrësi, gjegjësisht aplikuesi, ka paraqitur padi me datë 06.03.2020 për anulimin e shpalljes për tjetërsimin e tokës ndërtimore në pronësi të Republikës së Maqedonisë së Veriut përmes ankandeve publike.

Komuna e Negotinës i është drejtuar edhe Ministrisë së Bujqësisë dhe Pylltarisë me kërkesë për shpalljen e pavlefshme të kontratës së qirasë së tokës bujqësore. Në përgjigjen e kësaj kërkese (numri 40-429/3, datë 20.03.2020), i përmendur më lart, Ministria, ndër të tjera, ka njoftuar se në lidhje me Marrëveshjen e Qirasë afatgjate, ajo nuk mund të ndërpritet, në përputhje me nenin 35, paragrafin 1, alinenë 3, të Ligjit për Tokën Bujqësore, për shkak se është lidhur para hyrjes në fuqi të këtij ligji.

Sektori i regjistrimit, menaxhimit, promovimit dhe shitjes së tokës bujqësore shtetërore pranë Ministrisë së Bujqësisë, Pylltarisë dhe Ekonomisë së Ujërave, në përgjigjen e Kërkesës (numër 40-429/3, të datës 20.03.2020), raporton se parcela e sipërpërmendur është krijuar nga PK nr.229/1 dhe PK nr. 229/2 të cilat gjenden në kufijtë e Planit Bazë Urbanistik për fshatin Dubrovë me zonë industriale të vitit 1995 dhe më vonë me Planin e Përgjithshëm Urbanistik për zonën e punës (Dubrovë-Tremnik) Komuna e Negotinës nga viti 2001.

Duke qenë se toka në fjalë, gjegjësisht parcela PK 1016, ishte përfshirë në Planin Bazë Urbanistik për fshatin Dubrovë me Zonë Industriale të vitit 1995 dhe Planin e Përgjithshëm Urbanistik për Zonën e punës (Dubrovë-Tremnik) Komuna e Negotinës nga viti 2001, paraqet tokë ndërtimore të pandërtuar dhe për këtë arsye nuk është pjesë përbërëse e Vendimit për dhënien e pëlqimit për kthimin e përhershëm të tokës bujqësore në tokë ndërtimore nga Qeveria e Republikës së Maqedonisë së Veriut (nr. 41-6976/1-13 të datës 31.001.2014).

Toka me parcelën PK nr. 1016 paraqet tokë ndërtimore të pazhvilluar që mund të përdoret për qëllime bujqësore derisa të arrihet në qëllimin e saj, në pajtim me nenin 6 paragrafin 1 të Ligjit për Tokën Bujqësore.

Ministria e Bujqësisë dhe Pylltarisë njoftoi qiramarrësin se me zbatimin e kontratave për tjetërsimin e tokës ndërtimore dhe zbatimin e tyre në kadastrën e pasurive të paluajtshme me ndryshim të bartësit të së drejtës së pronësisë, kontrata do të bëhet e pavlefshme, për çka do të jetë e nevojshme të nënshkruhet aneks i kontratës bazë, me të cilin PK nr.1016 në KK Dubrovë do të merret nga kontrata bazë për qiradhënien e tokës bujqësore sepse jo vetëm që do të humbet karakteri i tokës bujqësore, por edhe e njëjta parcelë kadastrale do të pësojë ndryshime në pronësi.

Subjekt i ridedikimit të përhershëm është toka bujqësore që nuk ka qenë e mbuluar nga planet e mëparshme urbanistike të vitit 1995 dhe 2001.

Neni 49, paragrafi 7 i Ligjit për Tokën Bujqësore (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 135/2007, 18/2011, 148/2011, 95/2012, 79/2013, 87/2013, 106/2013 dhe 164/2013) siç është përmendëm parashihet se Qeveria e Republikës së Maqedonisë me propozim të Ministrisë miraton vendim për dhënien e pëlqimit për kthimin e përhershëm të tokës bujqësore në tokë ndërtimore, në të cilin do të përmbahet numri i parcelës kadastrale, komuna kadastrale, vendbanimi, kultura kadastrale, klasa kadastrale dhe sipërfaqja e përgjithshme e tokës në kuadër të fushëveprimtarisë planifikuese.

Krahas përgjigjes së Komunës së Negotinës, është dorëzuar Vendimi për dhënien e pëlqimit për kthimin e përhershëm të tokës bujqësore në tokë ndërtimore për përgatitjen e ndryshimeve dhe plotësimeve të planit urbanistik në vendbanimet me qëllim G2, G4, D2, E1, E2 dhe E3, KK Dubrovë, Komuna e Negotinës, e cila është miratuar nga Qeveria e Republikës së Maqedonisë në seancën e mbajtur më 31.01.2014.

Komuna, si njësi e vetëqeverisjes lokale, ka kompetenca ligjore për përcaktimin e kushteve dhe mënyrës së sistemit të planifikimit hapësinor dhe urban, llojet dhe përmbajtjen e planeve, përgatitjen dhe procedurën për miratimin e planeve, zbatimin e planeve dhe monitorimin e zbatimit të planeve, mbikëqyrja dhe çështje të tjera në fushën e planifikimit hapësinor dhe urban janë të rregulluara me Ligjin për Planifikim Hapësinor dhe Urban.

Ligji për Planifikim Hapësinor dhe Urbanistik e rregullon të drejtën e qytetarëve për t’u informuar për projekt-zgjidhjet e planifikuara dhe për t’i kundërshtuar ato, duke paraqitur komente dhe propozime për draft planin e fletëve anketuese, si dhe të drejtën për t’u njoftuar me shkrim për komentet e pranuara dhe të papranuara. Ligji ka rregulluar mekanizmat për shënimet në lidhje me përmbajtjen e planeve dhe zgjidhjet e planifikuara në projektplane, si dhe për një komision përkatës ekspertësh të formuar nga kryetari i komunës për të vendosur për arsyetimin ose mosarsyetimin e tyre, me çështjen e arsyetimit ose të paarsyetimit të shënimeve, si në të vërtetë pretendimet në iniciativën që kundërshtojnë arsyetimin e çështjes së ndërtimit të tokës bujqësore, e cila nuk është e drejtë të vlerësohet ekskluzivisht ligjshmëria e procedurës në të cilën është miratuar plani, me vlerësimin e ligjshmërisë së procedurës duke përfshirë edhe vlerësimin nëse është bërë fare prezantim publik dhe anketë publike brenda afateve të përcaktuara me ligj me qëllim të njohjes së qytetarëve me përmbajtjen e planeve.

Në bazë të analizës së gjendjes faktike, Gjykata vlerësoi se në rastin konkret Komuna e Negotinës i ka respektuar të gjitha fazat e procedurës për miratimin e Planit Urbanistik jashtë zonës së banuar siç është paraparë me Ligjin për Planifikim Hapësinor dhe Urbanistik, i cili ka qenë në fuqi në kohën e miratimit të tij, si dhe dispozitat e Ligjit për Tokën Bujqësore. Prandaj, pretendimi në iniciativë se vendimi i kontestuar e cenon vlerën themelore të rendit kushtetues, sundimin e së drejtës, e parashikuar në nenin 8, paragrafin 1, pikën 3 të Kushtetutës, nuk mund të pranohet.

Gjykata Kushtetuese, pas analizës kushtetueso-gjyqësore, ka ardhur në përfundim se Vendimi për ndryshimin dhe plotësimin e PPU për Zonën e punës Dubrovë – Tremnik, Komuna e Negotinës, nr.07-201/11 të datës 19.07.2001, është shfuqizuar me Vendimin e Komunës së Negotinës nr. 08-76/7 të datës 14.03.2017 për përcaktimin e Planit urbanistik jashtë vendbanimit Dubrovë dhe Tremnik, nga ku rezulton se Vendimi për ndryshimin dhe plotësimin e PPU për Zonën e punës Dubrovë – Tremnik, Komuna e Negotinës, nr. 07-201/11, datë 19.07.2001, nuk është më në fuqi ligjore.

Duke marrë parasysh sa më sipër, Gjykata konstatoi se nuk mund t’i nënshtrohet vlerësimit për shkak të ekzistimit të pengesave procedurale për vendimmarrje, e cila i plotëson kushtet për zbatimin e nenit 28, alinesë 3 të Rregullores së Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut.

Sipas nenit 27 të Rregullores së Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut, Gjykata Kushtetuese gjatë procedurës deri në miratimin e vendimit të plotfuqishëm, mund të miratojë aktvendim për ndërprerjen e ekzekutimit të akteve individuale ose veprimeve që janë ndërmarrë në bazë të një ligji, një rregulli tjetër ose një akti të përgjithshëm, i cili e vlerëson kushtetutshmërinë, përkatësisht ligjshmërinë e tij, nëse zbatimi i tij mund të sjellë pasoja të vështira për t’u mënjanuar, por në rastin konkret, për shkak të sa më sipër, Gjykata vlerësoi se nuk ekzistojnë baza për miratimin e një aktvendimi të tillë.

Në bazë të lartpërmendurës, Gjykata, me shumicë votash vendosi si në dispozitivin e këtij aktvendimi.

KRYETARE
e Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut,
Dobrilla Kacarska