У.бр.21/2022 – Уставен суд на Република Северна Македонија

Уставен суд на
Република Северна Македонија
У.бр.21/2022
Скопје, 23.04.2024 година

Уставниот суд на Република Северна Македонија, во состав Добрила Кацарска, претседател на Судот и судиите Насер Ајдари, м-р Татјана Васиќ-Бозаџиева, д-р Јадранка Дабовиќ-Анастасовска, Елизабета Дуковска, д-р Осман Кадриу, д-р Дарко Костадиновски, д-р Ана Павловска-Данева и м-р Фатмир Скендер, врз основа на член 110 од Уставот на Република Северна Македонија и член 70 од Деловникот на Уставниот суд на Република Северна Македонија („Службен весник на Република Македонија” бр.70/1992 и „Службен весник на Република Северна Македонија” бр.202/2019, 256/2020 и 65/2021), на седницата одржана на 23 април 2024 година, донесе

О Д Л У К А

1. СЕ УКИНУВААТ Одлуката за усвојување на Урбанистички план за село Маврово со детална разработка на дел од урбан блок 5 и дел од урбан блок 7, број 08-68/13 од 26.02.2015 година, објавена во „Службен гласник на Општина Маврово и Ростуше” на 26.02.2015 година и Одлуката за усвојување на УДНМ за село Леуново – Општина Маврови Анови, број 07-269/1 од 19.07.2001 година, објавена во „Службен гласник на Општина Маврово и Ростуше” на 19.07.2001 година.

2. Оваа одлука ќе се објави во „Службен весник на Република Северна Македонија“.

Образложение

Уставниот суд на Република Северна Македонија, постапувајќи по поднесената иницијатива од Драган Пешевски, адвокат од Скопје, со Решението У.бр.21/2022 од 24 јануари 2024 година поведе постапка за оценување на уставноста и законитоста на Одлуката за усвојување на Урбанистички план за село Маврово со детална разработка на дел од урбан блок 5 и дел од урбан блок 7, број 08-68/13 од 26.02.2015 година, објавена во „Службен гласник на Општина Маврово и Ростуше” на 26.02.2015 година и на Одлуката за усвојување на УДНМ за село Леуново – Општина Маврови Анови, број 07-269/1 од 19.07.2001 година, објавена во „Службен гласник на Општина Маврово и Ростуше” на 19.07.2001 година.

Постапката беше поведена затоа што пред Судот основано се постави прашањето за нивната уставност и законитост.

На седницата Судот утврди дека Одлуката за усвојување на Урбанистички план за село Маврово со детална разработка на дел од урбан блок 5 и дел од урбан блок 7 е донесена од Советот на Општина Маврово и Ростуше на седницата одржана на 26.02.2015 година, врз основа на член 25 став 5 од Законот за просторно и урбанистичко планирање („Службен весник на Република Македонија” бр.51/2005, 137/2007, 91/2009, 124/2010 и 18/2011) член 22 став 1 точка 1 од Законот за локална самоуправа и член 25 став 1 точка 7 од Статутот на Општина Маврово и Ростуше („Службен гласник на Општина Маврово и Ростуше” бр.06/2008).

Во член 1 од Одлуката се предвидува дека Советот на Општина Маврово и Ростуше го усвојува Урбанистичкиот план за село Маврово со детална разработка на дел од урбан блок 5 и дел од урбан блок 7, со плански опфат: на север границата започнува на 75 м од крстосницата на регионалниот пат Р-413 и патот за с. Кичиница во правец кон с. Маврово и се движи на југ по регионалниот пат Р-413 под и над патот до завршетокот на с.Маврово т.е. до почетокот од делницата на регионалниот пат од с.Маврово кон с.Никифорово во должина, а во ширина од мах.кота на М.Езеро на исток до на запад сложена граница по катастарски парцели, а некаде по почетокот на појасот од шума.

Планот е со опфат од 201.768 ха и е поделен на 26 урбани блокови. Во опфатот се предвидени намените: А-домување со 62,08%; Б-комерцијални и деловни намени со 10,27%; В-јавни институции со 0,65%; Г-производство, дистрибуција и сервиси со 0,08%; Д-зеленило, спорт и рекреација и меморијални простори со 8,60% и Е-инфраструктура со 13,39%, регулиран водотек 0,79% и заштитна зона на валобран на езеро 4,15%.

Во рамките на овој урбанистички план за село е содржана и детална разработка на дел од УБ 5 и дел од УБ 7 со површина од 2,94ха со основни класи на намена А, Д и Е, со следните граници на урбан опфат: на север во УБ 5 границата започнува од рег.пат Р-413 поминува по северната граница на КП бр.416 продолжува по границата на КП бр.417 и 418/1 до мах.кота на М.Езеро, на исток се движи по мах.кота на М.Езеро до јужната граница на КП бр.438 до 447 продолжува да се движи кон запад по границата на КП бр.438 до регионалниот пат Р-423, на запад граница претставува регионалниот пат Р-413.

Нацрт-планот е изработен од „ПОЛОГПРОЕКТ-ПРО” ДОО Гостивар со тех.бр,06/09 од 11.2011 година, ревидиран од страна на „УРБАНПЛАН” ДОО Тетово-бр.03-1-03/11 и дадена Согласност од Министерството за транспорт и врски бр.24-2377/2 од 25.02.2015 година.

Според член 2 од истата одлука, донесениот урбанистички план е потребно да се изработи и завери во седум примероци од кои еден се чува кај донесувачот на планот, еден кај органот што го спроведува, еден во надлежниот државен архив, еден до надлежниот орган на државната управа надлежен за вршење на работите од областа на уредувањето на просторот во електронска форма, еден примерок до државниот инспекторат за градежништво и урбанизам, еден до Државниот завод за геодетски работи и седмиот примерок се изложува кај донесувачот на планот заради достапност на јавноста.

Согласно со член 3 од Одлуката, Советот на Општината е должен во рок од 30 дена од донесување на планот да обезбеди картирање на планот на хамер или астралон, а картираните подлоги се предаваат на Државниот завод за геодетски работи на чување и користење.

Член 4 од истата одлука предвидува дека Одлуката влегува во сила со денот на објавувањето во „Службен гласник на Општина Маврово и Ростуше”.

Одлуката за усвојување на УДНМ за с.Леуново – Општина Маврови Анови, Советот на Општина Маврово Анови ја донел на седница одржана на 19.07.2001 година, врз основа на член 7 точка 2 алинеја 2, член 20 став 1 и член 22 став 3 од Законот за просторно и урбанистичко планирање („Службен весник на Република Македонија” бр.4/1996, 28/1997 и 18/1999) член 18 став 1 точка 2 од Законот за локална самоуправа („Службен весник на Република Македонија” бр. 52/1995) и член 19 точка 2 и член 51 точка 6 од Статутот на Општина Маврово Анови.

Според член 1 од Одлуката, со оваа одлука се усвојува урбанистичката документација за с.Леуново-Општина Маврови Анови.

Согласно член 2 од истата одлука, составен дел на оваа одлука е урбанистичката документација за с.Леуново (текстуален и графички дел) кој не се објавува, а се наоѓа во Министерството за транспорт и врски Подрачна единица Гостивар.

Член 3 од Одлуката предвидува дека урбанистичката документација за с.Леуново ќе се спроведува по издавањето на согласност од Министерството за транспорт и врски–Скопје-Сектор за планирање на просторот.

Според член 4 од Одлуката, оваа одлука влегува во сила со денот на донесувањето, а ќе се објави во „Службен гласник на Општина Маврово Анови”.

Врз основа на член 36 точка 15 од Законот за локална самоуправа („Службен весник на Република Македонија” бр. 05/2002), а во согласност со член 25 точка 42 од Статутот на Општина Маврово и Ростуше („Службен гласник на Општина Маврово и Ростуше” бр.03/2015-пречистен текст), Советот на Општина Маврово и Ростуше на седницата одржана на 25.10.2019 година, донесе Одлука за прифаќање на одлуката на Управниот одбор на ЈПКД „Маврово” од Маврови Анови да не стопанисува со водоводот од кој се снабдува Хотел „Радика“.

Според член 1 од оваа одлука, Советот на Општина Маврово и Ростуше ја прифаќа Одлуката на ЈПКД „Маврово” од Маврови Анови да не стопанисува со водоводот од кој се снабдува Хотел „Радика“ во село Леуново, поради скапото одржување на истиот.

Во член 2 од Одлуката се предвидува дека оваа одлука ќе биде објавена во „Службен гласник на Општина Маврово и Ростуше”, а ќе влезе во сила со денот на нејзиното објавување.

III

Судот, во претходна постапка, врз основа на доставената документација, утврди дека Советот на Општина Маврово и Ростуше донел Одлука за пристапување кон изработка на Урбанистички план за село Маврово, број 07-475/4 од 12.12.2008 година. ДПУП „ПОЛОГПРОЕКТ-ПРО“ ДОО Гостивар изработил Планска програма од септември 2010 година, 09-297/1 од 06.10.2014 година. ДПУП „ПОЛОГПРОЕКТ-ПРО“ ДОО Гостивар, изработил Предлог-план со тех.бр.06/09 од јуни 2014 година. УРБАНПЛАН-Тетово, од март 2011 година, изготвил извештај за Стручна ревизија и изработил извештај за постапување по забелешките од Стручната ревизија од изготвувачот на планот, од март 2011 година. Советот на Општината донел Решение за формирање на Комисија за давање мислење на планот, бр.08-663/1 од 18.12.2009 година. Комисијата изготвила мислење на планот, бр.09-4250/1 од 28.12.2011 година. Советот на Општината изготвил Одлука за утврдување на Нацрт-план бр.07-23/3 од 17.01.2012 година, како и одлука за организирање на јавна презентација и јавна анкета по Нацрт-Урбанистички план, бр.08-25/1 од 18.01.2012 година. Советот на Општината донел Соопштение за организирање на јавна презентација и јавна анкета по планот бр.09-14/1-2 од 20.01.2012 година, и достави доказ за објава во две јавни гласила. Понатаму, Советот на Општината донел Решение за формирање на Стручна комисија за изработка на извештај од јавната анкета по Нацрт-урбанистички план, бр.09-14/3 од 01.03.2012 година. Стручната комисија изготвила Записник од јавна презентација, бр.09-14/4, донесен на 26.01.2012 година, како и Извештај од јавната анкета и јавната презентација по планот, бр.09-14/4/3 од 05.05.2012 година.

Комисијата за спроведување на повторна јавна анкета и јавна презентација, донела Заклучок бр.09-326 од 02.12.2013 година, како и Одлука за повторно организирање на јавна анкета и јавна презентација по Нацрт-урбанистички план, бр.09-326/1 од 06.12.2013 година, и истовремено е објавено соопштение за повторно организирање јавна презентација и јавна анкета за Урбанистички план за село Маврово со детална разработка на дел од урбан блок 5 и дел од урбан блок 7, КО Маврово, Општина Маврово и Ростуша, бр.09-326/2 06.12.2013 година, донесено од градоначалникот на Општина Маврово и Ростуше. Соопштението било објавено во еден печатен медиум, весник „Вечер“ и еден електронски медиум ТВ „Кисс“- Тетово.

Потоа, Советот на Општината донел Решение за формирање на Стручна комисија за изработка на извештај од јавна анкета по Нацрт-урбанистички план, бр.09-14/3 од 01.03.2012 година, како и Записник од втора јавна презентација, бр.09-326/3 од 12.12.2013 година. Исто така, бил изработен и Извештај од втора јавна анкета и јавна презентација по планот, бр.09-326/13 од 27.12.2014 година и известување за постапување по Извештајот од спроведената втора јавна анкета и јавна презентација за Нацрт-планот, бр.09-326/13 од 05.05.2014 година.

Управата за заштита на културното наследство донела Решение за одобрување на Заштитно-конзерваторски основи за недвижното културно наследство за подрачјето на опфатот на Урбанистичкиот план за село Маврово со детално планирање на блок 5 и блок 7, КО Маврово, Општина Маврово и Ростуше, број УП.17-825 од 31.08.2011 година.

Министерство за животна средина и просторно планирање, Управа за животна средина изготвило стручно мислење од аспект на заштита на природата и заштита на водите бр.11-8561/4 од 18.10.2012 година. Јавното претпријатие за комунални дејности, Маврово-Маврови Анови доставило Мислење, бр.03-756 од 14.12.2012 година. ЕВН Македонија АД Скопје доставило Мислење бр.24-2451/2 од 17.12.2012 година. Министерството за култура-Управа за заштита на културното наследство доставило Мислење бр.17-685/2 од 15.03.2011 година. Министерство за животна средина доставило мислење бр.08-644/2 од 27.01.2012 година, а Јавна установа Национален парк Маврово-Маврови Анови доставила Мислење бр.03-1121/2 од 19.12.2012 година. Понатаму, Министерство за транспорт и врски- Капетанија на пристаништата, Охрид, доставило Мислењe бр.33-02/2 од 09.01.2013 година. Советот на Општината прибавил Извод од Просторен план на Република Северна Македонија, односно услови за планирање со Решение бр.15-451/1 од 15.01.2010 година и Елаборат со тех.бр.18409 од 2009 година. Владата на Република Македонија доставила Одлука за давање на согласност за трајна пренамена на земјоделско во градежно земјиште бр.41-10702/1-13 од 14.01.2014 година.

Министерството за транспорт и врски на Република Северна Македонија дало согласност бр.24-2377/2 од 25.02.2015 година на Предлог-урбанистички план за село Маврово со детално планирање на дел од блок 5 и дел од блок 7, Општина Маврово и Ростуша, со плански период 2011-2021, изработен од друштво за просторно и урбанистичко планирање „ПОЛОГПРОЕКТ-ПРО“ доо Гостивар, со тех.бр.06/09 од февруари 2015 година.

По спроведената постапка донесена е Одлука за усвојување на Урбанистички план за село Маврово со детална разработка на дел од урбан блок 5 и дел од урбан блок 7, број 08-68/13 од 26.02.2015 година, од Советот на Општина Маврово и Ростуша, објавена во „Службен гласник на Општина Маврово и Ростуше” на 26.02.2015 година.

По однос на второоспорената одлука за усвојување на УДНМ за с.Леуново, Судот утврди дека оспорената одлука е донесена без согласност од надлежното министерство, односно Согласноста за УДНМ за с. Леуново е дадена по донесување на оспорената одлука, видно од Согласноста на Министерството за транспорт и врски на Република Северна Македонија бр.13-10496 од 08.10.2001 година.

Според член 8 став 1 алинеја 10 од Уставот, една од темелните вредности на уставниот поредок на Република Северна Македонија е уредувањето и хуманизацијата на просторот и заштитата и унапредувањето на животната средина и на природата.

Согласно со член 43 од Уставот секој човек има право на здрава животна средина. Секој е должен да ја унапредува и штити животната средина и природата. Републиката обезбедува услови за остварување на правото на граѓаните на здрава животна средина.

Условите и начинот на системот на просторното и урбанистичкото планирање, видовите и содржината на плановите, изработувањето и постапката за донесување на плановите, спроведувањето на плановите и следењето на реализацијата на плановите, надзорот и други прашања од областа на просторното и урбанистичко планирање се уредени со Законот за просторно и урбанистичко планирање („Службен весник на Република Македонија” број 51/2005, 137/2007, 91/2009, 124/10, 18/11, 53/2011, 144/2012, 55/2013, 163/2013 и 42/2014).

Постапката за донесувањето на првооспорената одлука отпочнала по влегувањето во сила на актуелниот Закон за просторно и урбанистичко планирање од 2005 година, па оттука анализата на правната и фактичката состојба се врши во однос на одредбите од Законот од 2005 година со неговите измени и дополнувања заклучно со последната измена и дополнување на Законот од 2014 година.

Видовите и содржината на плановите, како и постапката за нивно изработување и донесување се уредени во глава II од Законот за просторно и урбанистичко планирање насловена како „Планирање на просторот”, во која се содржани членовите 7-48 од Законот.

Согласно наведените законски одредби, законодавецот во функција на обезбедување на уредувањето и хуманизацијата на просторот и заштитата и унапредувањето на животната средина и на природата како темелна вредност на уставниот поредок на Република Северна Македонија, утврдил прецизна регулатива во врска со планирањето на просторот, точно определувајќи ги плановите за просторно и урбанистичко планирање, нивната содржина и постапката за нивно донесување.

Судот при уставно-судската анализа го имаше во вид и Законот за заштита на природата („Службен весник на Република Македонија“ бр. 67/04, 14/06, 84/07, 35/10, 47/11, 148/11, 59/12, 13/13, 163/13, 41/14, 146/15, 39/16; 63/16 и 113/18), како и конкретни одредби од истиот, а во корелација со Законот за градење и Законот за водите, како и Одлуката со која Маврово има правен статус на национален парк.

Член 1 од Законот за заштита на природата предвидува дека со овој закон се уредува заштитата на природата преку заштита на биолошката и пределската разновидност и заштита на природното наследство, во заштитени подрачја и надвор од заштитени подрачја, како и заштитата на природни реткости, Според став 2 од овој член од Законот, врз употребата на природните богатства за економски цели покрај одредбите на овој закон се применуваат и одредбите на посебните закони. Став 3 од овој член уредува дека во однос на заштитата на природата се применува и Законот за животна средина, доколку со овој закон поинаку не е уредено.

Со член 2 од Законот се пропишува дека заштитата на природата претставува дејност од јавен интерес.

Член 15 од Законот предвидува дека при подготвување на развојни стратешки, плански и програмски документи од страна на органите на државната власт или советите на општините, советите на општините во Градот Скопје и Cоветот на Градот Скопје, кои би можеле да имаат значителни ефекти врз природата, потребно е да се изврши оцена на влијанијата на мерките и активностите предвидени со овие стратегии, програми или планови што би можеле да ги имаат врз природата. Во став 2 од овој член од Законот се предвидува дека оценување на влијанијата врз природата од ставот (1) на овој член се врши во согласност со одредбите на овој и друг закон.

Со член 16 од Законот се предвидува дека уредувањето и користењето на просторот во заштитените подрачја се спроведува во согласност со Просторниот план на Република Северна Македонија, просторните и урбанистичките планови утврдени со закон, режимот на заштита утврден во актот за прогласување на заштитеното подрачје и националната еколошка мрежа и Планот за управување со заштитеното подрачје (1); документите за уредување и користење на просторот при нивното донесување подлежат на постапка за оцена на влијанието врз природата и содржат мерки и услови за заштита на природата пропишани со овој закон (2). Заради заштита на природата, документите за уредување и користење на просторот покрај другото треба да содржат: 1) прегледна карта на заштитени подрачја, живеалишта на строго заштитени или заштитени видови, наоѓалишта на карактеристични минерали и фосили и спелеолошки објекти кои имаат статус на природно наследство и еколошки значајните подрачја со нивните карактеристики и оцена на состојбата; 2) прегледна карта на објекти за кои се очекува да им биде доделен статус на природно наследство, како и начин на постапување при откривањето и доделувањето на статусот и 3) физичко географски карактеристики, местоположба во ГИС формат или во електронска форма (растер) преклопен со топографска карта (3). Документите од ставoт (2) на овој член кои опфаќаат заштитени подрачја се донесуваат по претходно добиена согласност од органот на државната управа надлежен за вршење на работите од областа на заштита на природата (4).

Член 17 од Законот пропишува дека за плановите за управување со заштитени подрачја се спроведува постапка за оцена на влијанието врз природата во согласност со Законот за животнатa средина. Во став 2 на овој член од Законот се предвидува дека годишните програми кои се донесуваат заради спроведување на плановите за управување со заштитените подрачја подлежат на постапка за оцена на влијанието врз природата, во случај кога програмата отстапува од планот за управување со заштитеното подрачје, во согласност со Законот за животна средина.

Со член 18 од Законот се предвидува дека за планираните активности во природата, кои при нивното спроведување, самостојно или во содејство со други активности можат да ја нарушат природната рамнотежа се утврдува влијанието врз природата согласно сo одредбите на овој и друг закон. Став 2 од овој член од Законот предвидува дека постапката за оцена на влијанието врз природата за планираните активности во природата се спроведува со цел да се избегне или да се сведe на најмала мера деградaцијата на природата. Според став 3 од овој член од Законот, како деградација на природата од ставoт (2) на овој член се сметаат особено: истребување и проретчување на видови; менување на карактерот и составот на биоценозите; нарушување во функционирањето на екосистемите; конзервирање, кршење, оштетување, уништување, сечење, откорнување, насипување, експлоатација на камен, песок, чакал, земја и минерални суровини, загадување на воздухот, почвата и водата и други слични дејствија, како и интродукција на туѓи видови во природата на територијата на Република Северна Македонија.

Според член 55 од Законот, водите и водните живеалишта, во смисла на овој закон, претставуваат природно богатство и се зачувуваат во нивната природна состојба. Според став 2 од овој член од Законот, водните живеалишта ги вклучуваат езерата, акумулациите, барите, мочуриштата и други водни површини, како и извори, потоци, реки и други водотеци со крајбрежниот појас кој не е помал од 10 метри од бреговата линија утврдена при постоење на највисок водостој.

Со член 58 од Законот се пропишува дека е забранета изградбата на објекти или стопанисување со природните богатства крај природните извори, покрај брегот на природните водотеци, крајбрежјето на природните или вештачките езера, како и плавените рамнини на водотеците, освен ако тоа не е уредено со закон или друг пропис или е определено во планската документација.

Законот, исто така, содржи одредби кои се однесуваат на заштитените подрачја во Република Северна Македонија. Па така, според член 65 од истиот, системот на заштитени подрачја се состои од заштитени подрачја и подрачја предложени за заштита. Системот на заштитени подрачја се воспоставува заради заштита на биолошката разновидност во рамките на природните живеалишта, процесите кои се случуваат во природата, како и абиотичките карактеристики и пределската разновидност. Со прогласувањето на подрачјето за заштитено тоа се стекнува со статус на природно наследство.

Според член 113 од Законот, носителот на правото на користење, односно сопственикот на имот во заштитено подрачје, е должен природното наследство да го чува, да се грижи за неговото одржување и навреме да ги презема пропишаните техничко заштитни и други мерки потребни за заштита и одржување, во согласност со актот за прогласување на заштитеното подачје, планот за управување, како и во согласност со одредбите на овој закон. Носителот на правото на користење, односно сопственикот на имот во заштитено подрачје, е должен да побара согласност за сите инвестициони активности за користење, односно уживање на имотот во заштитеното подрачје од субјектот задолжен за вршење на работите на управувањето со заштитеното подрачје. Правата и обврските на носителот на правото на користење, односно сопственикот на имот во заштитеното подрачје се утврдуваат со актот за прогласување, како и со планот за управување со заштитеното подрачје.

Од содржината на одредбите на Законот за заштита на природата неспорно произлегува дека заштитата на природата претставува дејност од јавен интерес и при подготвувањето на развојни стратешки, плански и програмски документи потребно е да се изврши оцена на влијанијата на мерките и активностите предвидени со овие стратегии, програми или планови што би можеле да го имаат врз природата. Понатаму, уредувањето и користењето на просторот во заштитените подрачја, покрај другото, се спроведува и во согласност со режимот на заштита утврден во актот за прогласување на заштитеното подрачје, а документите за уредување и користење на просторот при нивното донесување подлежат на постапка за оцена на влијанието врз природата и содржат мерки и услови за заштита на природата.

Притоа, кога станува збор за заштитени подрачја, овие документи се донесуваат по претходно добиена согласност од органот на државната управа надлежен за вршење на работите од областа на заштита на природата (Министерството за животна средина и просторно планирање). Законот, исто така, содржи и одредби со кои се уредува системот на заштитени подрачја, кои понатаму стекнуваат статус на природно наследство, додека како една од категориите на заштитени подрачја се предвидени и спомениците на природата, каде што покрај другото, влегуваат и езерата, а особено подрачјата кои имаат карактер на национален парк.

Со Законот за водите, како lex specialis, водата е определена како добро од општ интерес за Републиката и ужива посебна заштита на начин и под услови утврдени со овој закон.

Со Указ на Претседателството на Президиумот на Народното собрание на НРМ од 18 април 1949 година („Службен весник на НРМ” бр.10/49), поради особените природни убавини, историското и национално значење на шумите и шумските предели околу Мавровското Поле, дел од тие шумски предели се прогласува за национален парк под името Национален парк Маврово. Со Указот се определени границите и површината на Националниот парк Маврово, како и дека во границите на паркот влегуваат атарите на селата Маврово, Леуново, Никифорово, Кичиница и Врбен.

Тргнувајќи од наведените законски одредби во контекст на доставената документација и утврдената фактичка состојба, Судот оцени дека првоооспорената одлука, односно оспорениот урбанистички план кој се однесува за с. Маврово не е во согласност со тогаш важечкиот Закон за просторно и урбанистичко планирање.

Од доставената документација и утврдената фактичка состојба произлегува дека одлуката е донесена со почитување на одредбите од Законот за просторно и урбанистичко планирање. Меѓутоа, по однос на дејствијата преземени во конкретните фази на постапката Судот утврди дека дадените согласности не се во согласност со одредбите од Законот за градење, Законот за водите и Законот за заштита на природата, на кои се укажува во иницијативата, а со тоа оспорената одлука не е во согласност со одредбите на Уставот на Република Северна Македонија, предвидени во член 8 став 1 алинеја 10.

Во смисла на член 21 од Законот за заштита на природата, надлежниот орган – Министерството за животна средина и просторно планирање, односно Управата за животна средина како орган во состав на Министерството, од аспект на своите надлежности во областа на заштита на природата и заштита на водите по барање на Општината во фаза на изготвување на урбанистичкиот план за село Маврово доставила стручно мислење бр.11-8561/4 од 18.10.2012 година, односно дала мислење и го поддржала предложениот плански концепт за уредување на планскиот опфат во предметната планска документација. Во даденото мислење надлежниот орган посочува дека предметниот план ги содржи аспектите за заштита на животната средина, како и економските и социјалните прашања во фазите на планирање и имплементирање на планот.

Меѓутоа, според Судот, издаденото мислење не е во согласност со одредбите од Законот за заштита на природата кои се во согласност со режимот на заштита утврден во актот за прогласување на заштитено подрачје и националната еколошка мрежа и планот за управување со заштитеното подрачје од член 16, како и член 58 кој се однесува на забрана за изградба на објекти или стопанисување со крајбрежјето на водните живеалишта каде е утврдена забрана за изградба на објекти или стопанисување со природните богатства крај природните извори, покрај брегот на природните водотеци, крајбрежјето на природните или вештачките езера, како и плавените рамнини на водотеците и член 113 од Законот за заштита на природата.

Исто така, Судот оцени дека оспорената одлука не е во согласност со членовите 57 и 58 од Законот за градење, во кои членови е утврдена категоризација на градбите и надлежност за давање на дозвола за градење. Во овие два члена, според иницијативата, изречно е утврдено дека дозвола за градење во заштитено подрачје, зелена зона како што е случајот со Национален парк Маврово, дава исклучиво Владата, а не Општината како што е случај во оваа одлука.

Според оценката на Судот, оспорената одлука не е во согласност и со Законот за водите, поточно со член 6, според кој водите, како добра од општ интерес, се во сопственост на Република Северна Македонија и уживаат посебна заштита на начин и под услови определени со овој закон. Водите не се предмет на правото на сопственост на физички и правни лица, без оглед на правниот режим на земјиштето на кое се наоѓаат. Исто така, во Законот за водите, во член 1, се дефинира дека со овој закон се уредуваат прашањата коишто се однесуваат на површинските води, вклучувајќи ги и постојаните водотеци или водотеците во коишто повремено тече вода, езерата, акумулациите и изворите, подземните води, крајбрежното земјиште и водните живеалишта и нивното управување вклучувајќи ги и распределбата на водите, заштитата и зачувувањето на водите, како и заштитата од штетното дејство на водите; водостопанските објекти и услуги; организационата поставеност и финансирањето на управувањето со водите, како и условите, начинот и постапките под кои можат да се користат или испуштаат водите. Оттука, според Судот, законска обврска е на доносителот на актот да ги почитува наведените одредби од Законот за водите со цел заштита на ова добро од општ интерес, што од прибавената документација не може да се утврди.

Според наоѓање на Судот, оспорената одлука е во спротивност и со член 58 од Законот за заштита на природата кој се однесува на забрана за изградба на објекти или стопанисување со крајбрежјето на водните живеалишта каде е утврдена забрана за изградба на објекти или стопанисување со природните богатства крај природните извори, покрај брегот на природните водотеци, крајбрежјето на природните или вештачките езера како и рамнини на водотеците, освен ако тоа не е уредено со закон или друг пропис или е определено во планската документација.

Поради наведеното, Судот оцени дека предметната одлука не е во согласност и со одредбите од Законот за заштита на природата, Законот за водите и Законот за градење, што значи дека е во спротивност и со една од темелните вредности на уставниот поредок на Република Северна Македонија, владеењето на правото и правната сигурност на граѓаните предвидена во член 8 став 1 алинеја 10 од Уставот.

Предмет на уставно-судска анализа е и содржината на второоспорената одлука која е донесена на 19.07.2001 година во време кога бил во важност Законот за просторно и урбанистичко планирање од 1996 година.

Според член 8 став 1 алинеја 10 од Уставот, уредувањето и хуманизацијата на просторот и заштитата и унапредувањето на животната средина и на природата се една од темелните вредности на уставниот поредок на Република Северна Македонија.

Просторното и урбанистичкото планирање, според член 2 од Законот за просторно и урбанистичко планирање („Службен весник на Република Македонија” бр. 4/96, 8/96, 28/97 и 18/99), е континуиран процес кој се обезбедува со изработување, донесување и спроведување на просторни и урбанистички планови кои меѓусебно се усогласуваат, а согласно член 7 од овој закон, деталниот урбанистички план е еден од видовите на урбанистичките планови.

Имено, согласно со член 7 став 1 точка 2 алинеја 3 од Законот за просторно и урбанистичко планирање во зависност од просторот, кој е предмет на планирање, како еден вид урбанистички план, се донесува урбанистичка документација за населено место во општината.

Согласно со член 22 став 5 од Законот, општината, меѓу другото, донесува урбанистичка документација за населено место за подрачјето на општината, а согласно ставот 6 на овој член од Законот урбанистичката документација може да се спроведува по издавање на согласност од Министерството надлежно за работите на урбанизмот.

Урбанистичката документација, за која не е издадена ваква согласност, согласно став 6 на овој член од Законот, се смета дека не е донесена.

Согласно со член 23 став 1 од Законот со овој вид согласност се потврдува дека планот е донесен согласно со одредбите на овој закон и прописите донесени врз основа на овој закон.

Од наведените законски одредби произлегува дека урбанистичка документација претставува еден вид урбанистички план кој се донесува за населено место во општината, дека јавната анкета по нацрт-урбанистичката документација ја организира општината, која потоа подготвува извештај со образложение за неприфатените забелешки и дека согласноста за спроведувањето на урбанистичката документација, издадена од Министерството за урбанизам е задолжителен услов.

Од содржината на цитираните одредби од Законот за просторно и урбанистичко планирање произлегува дека законодавецот предвидел комплексна постапка во која се донесуваат урбанистичките планови која се состои од повеќе фази и повеќе дејствија. Секоја фаза во постапката резултира со донесување на соодветна документација во форма и содржина утврдена со наведените одредби од Законот.

Исто така, согласно наведената законска регулатива која важела во време на донесување на оспорената одлука, просторните и урбанистичките планови се документи од посебно значење за уредувањето и користењето на просторот, коишто мора да ги содржат сите елементи утврдени во Законот и да се донесат во постапка пропишана со Законот, во која, исто така, се врши и нивно изменување и дополнување. Од наведените законски одредби, а пред сè од ставот 7 на член 22 од Законот, исто така, произлегува дека согласноста што ја издава Министерството за урбанизам претставува дел, односно фаза од постапката за донесување на деталните урбанистички планови, со оглед дека согласно тој став, за донесени се сметаат само оние урбанистички планови за кои е издадена согласност, а во спротивно плановите не се сметаат за донесени. Тоа, со други зборови значи дека во самиот Закон за просторно и урбанистичко планирање при донесување на урбанистичките планови е утврдена поделена надлежност меѓу органите на локалната управа и Министерството за урбанизам и градежништво, како еден од органите на извршната власт, па планот на кој не е дадена согласност не може да се спроведува и да произведува правно дејство.

Со оглед на фактот што оспорената Одлука за усвојување на УДНМ за с.Леуново, Општина Маврови Анови е донесена на 19.07.2001 година, а Министерството за транспорт и врски дало Согласност, во смисла на член 22 став 6 од Законот, на 08.10.2001 година, тоа значи дека Одлуката е донесена без потребната согласност. Оттука, урбанистичката документација, за која не е издадена ваква согласност, согласно став 7 на овој член од Законот, се смета дека не е донесена.

Од наведеното, според Судот, оспорената Одлука за усвојување на УДНМ за с.Леуново, Општина Маврови Анови е во спротивност со член 8 став 1 алинеја 3 од Уставот и со член 22 ставови 6 и 7 од Законот за просторно и урбанистичко планирање кој бил во важност во време на нејзиното донесување.

Од причина што оспорената одлука, односно постапката за донесување на урбанистичка документација не е во согласност со темелната вредност на уставниот поредок на Република Северна Македонија предвидена во член 8 став 1 алинеја 10 од Уставот, Судот оцени дека истата е неуставна.

Врз основа на наведеното, Судот, со мнозинство гласови, одлучи како во диспозитивот на оваа одлука.

Оваа одлука произведува правно дејство од денот на објавувањето во „Службен весник на Република Северна Македонија“.

ПРЕТСЕДАТЕЛ
на Уставниот суд на Република Северна Македонија,
Добрила Кацарска

* * *

Gjykata Kushtetuese e
Republikës së Maqedonisë së Veriut
U.nr.21/2022
Shkup, 23.04.2024

Gjykata Kushtetuese e Republikës së Maqedonisë së Veriut, në përbërje të Dobrilla Kacarska, kryetare e Gjykatës dhe gjykatësve Naser Ajdari, mr. Tatjana Vasiq – Bozaxhieva, dr. Jadranka Daboviq – Anastasovska, Elizabeta Dukovska, dr. Osman Kadriu, dr. Darko Kostadinovski, dr. Ana Pavllovska – Daneva dhe mr. Fatmir Skender, në bazë të nenit 110 të Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë së Veriut dhe nenit 70 të Rregullores së Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” numër 70/1992 dhe “Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut” numër 202/2019, 256/2020 dhe 65/2021), në seancën e mbajtur më 23 prill 2024, miratoi

V E N D I M

1. SHFUQIZOHEN Vendimi për miratimin e Planit Urbanistik për fshatin Mavrovë me përpunim të detajuar të një pjese të bllokut urban 5 dhe një pjese të bllokut urban 7, me numër 08-68/13, të datës 26.02.2015, botuar në Gazetën Zyrtare të Komunës së Mavrovës dhe Rostushes” më 26.02.2015 dhe Vendimi për miratimin e UDNM-së për fshatin Leunovë – Komuna Hanet e Mavrovës, me numër 07-269/1 të datës 19.07.2001, botuar në “Gazetën Zyrtare të Komunës së Mavrovës dhe Rostushes” më 19.07.2001.

2. Ky vendim do të botohet në „Gazetën Zyrtare të Republikës së Maqedonisë së Veriut”.

Arsyetim

Gjykata Kushtetuese e Republikës së Maqedonisë së Veriut, duke vepruar sipas iniciativës së avokatit nga Shkupi, Dragan Peshevski, me Vendimin U.nr. 21/2022 të 24 janarit 2024 ka iniciuar procedurë për vlerësimin e kushtetutshmërisë dhe ligjshmërisë së Vendimit për miratimin e Planit urbanistik për fshatin Mavrovë me zhvillim të detajuar të një pjese të bllokut urban 5 dhe një pjese të bllokut urban 7, me numër 08-68/13 të 26.02.2015, botuar në “Gazetën Zyrtare të Komunës së Mavrovës dhe Rostushes” më 26.02.2015 dhe Vendimit për Miratimin e UDNM-së për fshatin Leunovë – Komuna e Haneve të Mavrovës, me numër 07-269/1 nga 19.07.2001, botuar në “Gazetën Zyrtare të Komunës së Mavrovës dhe Rostushes” më 19.07.2001.
Procedura është nisur për shkak se para Gjykatës është ngritur çështja e kushtetutshmërisë dhe ligjshmërisë së tyre.

Gjykata në seancë konstatoi se Vendimi për miratimin e Planit urbanistik për fshatin Mavrovë me elaborim të detajuar të një pjese të bllokut urban 5 dhe një pjesë të bllokut urban 7 e ka miratuar Këshilli i Komunës së Mavrovës dhe Rostushes në mbledhjen e mbajtur më 26.02.2015, në bazë të nenit 25 paragrafit 5 të Ligjit për Planifikim Hapësinor dhe Urbanistik (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 51/2005, 137/2007, 91/2009, 124/2010 dhe 18/2011) dhe nenit 22 paragrafi 1 pika 1 e Ligjit për Vetëqeverisje Lokale dhe nenit 25 paragrafi 1 pika 7 e Statutit të Komunës së Mavrovës dhe Rostushes (“Gazeta Zyrtare e Komunës së Mavrovës dhe Rostushes” nr. 06/2008).

Neni 1 i Vendimit parashikon që Këshilli i Komunës së Mavrovës dhe Rostushes miraton Planin Urbanistik për fshatin Mavrovë me përpunim të detajuar të një pjese të bllokut urban 5 dhe një pjesës së bllokut urban 7, me shtrirje planifikuese: në veri kufiri fillon në – 75 m nga kryqëzimi i rrugës rajonale R-413 dhe rrugës për në fshatin Kikinica në drejtim të fshatit Mavrovë dhe lëviz në jug përgjatë rrugës rajonale R-413 poshtë dhe mbi rrugën deri në fund të fshatit Mavrovë, përkatësisht deri në fillim të aksit rrugorë rajonal nga fshati Mavrovë deri në fshatin Nikiforovë – në gjatësi dhe gjerësi nga lartësia maksimale e liqenit të Mavrovës – në lindje deri në perëndim një kufi kompleks përgjatë parcelave kadastrale dhe diku pas fillimit të brezit pyjor .

Plani mbulon një sipërfaqe prej 201.768 ha dhe është i ndarë në 26 blloqe urbane në përfshirje janë paraparë dedikimet: A-banim me 62,08%; B-dedikime komerciale dhe afariste me 10.27%; C-institucionet publike me 0,65%; D-prodhimi, shpërndarja dhe shërbimet me 0,08%; D-gjelbërim, hapësira sportive dhe rekreative dhe hapësira përkujtimore me 8.60% dhe E-infrastruktura me 13.39%, rrjedha ujore e rregulluar 0.79% dhe zona mbrojtëse e një muri të liqenit 4.15%.

Në kuadër të këtij plani urbanistik për fshatin është përfshirë edhe zhvillimi i detajuar i një pjese të UB 5 dhe një pjese të UB 7 me sipërfaqe prej 2.94 ha me qëllime bazë të klasave A, D dhe E, me këto kufij të përfshirjes urbane: në veri në UB 5 – kufiri fillon nga regjimi i rrugës R-413 kalon përgjatë kufirit verior të PK nr.416 vazhdon përgjatë kufirit të PK nr.417 dhe 418/1 deri në kuotën L të Mavrovës – në lindje ajo lëvizë përgjatë lartësisë në liqenin e M. deri në kufirin jugor të PK nr.438 deri 447 vazhdon të lëvizë në perëndim përgjatë kufirit të PK nr.438 në rrugën rajonale R-423, në perëndim kufiri është rruga rajonale R-413.

Draft plani është përgatitur nga “POLOGPROEKT-PRO” SHPK Gostivar me nr.tekn.06/09 i datës 11.2011, i rishikuar nga “URBANPLAN” SHPK Tetovë nr.03-1-03/11 dhe me Pëlqimin e Ministrisë së Transportit dhe Lidhjeve Nr. 24-2377/2 të datës 25.02.2015.

Sipas nenit 2 të të njëjtit vendim, plani urbanistik i miratuar duhet të hartohet dhe vërtetohet në shtatë ekzemplarë, një nga të cilat mbahet nga miratuesi i planit, një nga organi që e zbaton, një nga arkivi shtetëror kompetent, një nga organi kompetent i administratës shtetërore përgjegjëse për kryerjen e punëve në fushën e rregullimit hapësinor në formë elektronike, një kopje në Inspektoratin Shtetëror për Ndërtim dhe Urbanizëm, një në Entin Shtetëror për punë Gjeodezike dhe kopja e shtatë është e ekspozuar te miratuesi i planit për disponueshmëri publike.

Në bazë të nenit 3 të Vendimit, Këshilli i Komunës është i detyruar që në afat prej 30 ditësh nga miratimi i planit të ofrojë hartografimin e planit në hamer ose astralon, sipërfaqet e hartuara dërgohen në Entin Shtetëror për Punë Gjeodezike për ruajtje dhe shfrytëzim.

Neni 4 i të njëjtit vendim përcakton se Vendimi hyn në fuqi ditën e publikimit në “Gazetën Zyrtare të Komunës së Mavrovës dhe Rostushes”.

Vendimin për miratimin e UDNM-së për fshatin Leunovë – Komuna Hanet e Mavrovës e ka marrë Këshilli i Komunës së Haneve të Mavrovës në mbledhjen e mbajtur më 19.07.2001, në bazë të nenit 7 pika 2 alineja 2, nenit 20 paragrafit 1 dhe nenit 22 paragrafit 3 të Ligjit për Planifikim Hapësinor dhe Urbanistik (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 4/1996, 28/1997 dhe 18/1999) dhe nenit 18 paragrafi 1 pika 2 e Ligjit për Vetëqeverisje Lokale (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 52/1995) dhe nenit 19 pika 2 dhe nenit 51 pika 6 të Statutit të Komunës së Haneve të Mavrovës.

Sipas nenit 1 të Vendimit, me këtë vendim miratohet dokumentacioni urbanistik për fshatin Leunovë – Komuna Hanet e Mavrovës.

Sipas nenit 2 të të njëjtit vendim, pjesë përbërëse e këtij vendimi është dokumentacioni urbanistik për fshatin Leunovë (pjesa tekstuale dhe grafike), i cili nuk është publikuar dhe gjendet në Ministrinë e Transportit dhe Lidhjeve, Njësia Rajonale Gostivar.

Neni 3 i Vendimit parasheh që dokumentacioni urbanistik për fshatin Leunovë do të zbatohet pas dhënies së pëlqimit nga Ministria e Transportit dhe Lidhjeve – Shkup – Sektori i Planifikimit Hapësinor.

Sipas nenit 4 të Vendimit, ky vendim hyn në fuqi në ditën e miratimit, dhe do të publikohet në “Gazetën Zyrtare të Komunës së Haneve të Mavrovës”.

Në bazë të nenit 36 pika 15 të Ligjit për Vetëqeverisjen Lokale (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 05/2002), dhe në pajtim me nenin 25 pika 42 të Statutit të Komunës së Mavrovës dhe Rostushes (“Gazeta Zyrtare e Komunës së Mavrovës dhe Rostushes” nr.03/2015-teksti i konsoliduar), Këshilli i Komunës së Mavrovës dhe Rostushes, në mbledhjen e mbajtur më 25.10.2019, mori Vendim për pranimin e vendimit të Këshillit Drejtues NPKD “Mavrovë” nga Hanet e Mavrovës të mos ekonomizojë me ujësjellësin nga i cili furnizohet Hotel “Radika”.

Sipas nenit 1 të këtij vendimi, Këshilli i Komunës së Mavrovës dhe Rostushes e pranon Vendimin e NPKD “Mavrovë” nga Hanet e Mavrovës që të mos menaxhojë me ujësjellësin nga i cili furnizohet Hoteli “Radika” në fshatin Leunovë, për shkak të mirëmbajtjes së shtrenjtë të tij.

Në nenin 2 të Vendimit është përcaktuar se ky vendim do të publikohet në “Gazetën Zyrtare të Komunës së Mavrovës dhe Rostushes”, dhe do të hyjë në fuqi ditën e publikimit.

III

Gjykata në procedurë paraprake, në bazë të dokumentacionit të dorëzuar, përcaktoi se Këshilli i Komunës së Mavrovës dhe Rostushes ka miratuar Vendim për t’iu qasur hartimit të Planit Urbanistik për fshatin Mavrovë me numër 07-475/4 të datës 12.12.2008. SHPHU “POLOGPROEKT-PRO” SHPK Gostivar ka përgatitur Programin e Planifikimit nga shtatori i vitit 2010, 09-297/1 të datës 06.10.2014. SHPHU “POLOGPROEKT-PRO” SHPK Gostivar, ka përgatitur Propozim-plan me numër teknik 06/09 nga qershori 2014. URBANPLAN-Tetovë, nga marsi i vitit 2011, ka përgatitur një raport për Revizion profesional. Raport i përgatitur për veprimet për vërejtjet nga revizioni profesional nga hartuesi i planit, nga marsi 2011. Këshilli i Komunës ka miratuar Aktvendim për formimin e Komisionit për dhënien e mendimit për planin, nr.08-663/1, nga 18.12.2009. Komisioni ka përgatitur mendim për planin me nr. 09-4250/1, datë 28.12.2011. Këshilli i Komunës ka përgatitur Vendim për përcaktimin e draft-planit nr. 07-23/3, datë 17.01.2012 si dhe Vendim për organizimin e prezantimit publik dhe anketimit publik sipas Draft-planit urbanistik nr.08-25/1 datë 18.01.2012. Këshilli i Komunës ka miratuar Njoftim për organizimin e prezantimit publik dhe anketimit sipas planit nr.09-14/1-2 të datës 20 janar 2012 dhe është dërguar dëshmia e publikimit në dy gazeta publike. Më tej, Këshilli i Komunës ka miratuar Aktvendim për formimin e Komisionit ekspert për përgatitjen e raportit nga anketa publike sipas Draft-Planit Urbanistik nr.09-14/3 datë 01.03.2012. Komisioni ekspert ka përgatitur Procesverbal të prezantimit publik, nr.09-14/4, të miratuar më 26.01.2012 si dhe Raport i anketimit publik dhe prezantimit publik sipas planit, nr.09-14/4/3 të datës 05.05.2012.

Komisioni për zbatimin e një ankete publike të sërishme dhe të një prezantimi publik, ka miratuar një Konkluzion nr.09-326 nga 02.12.2013 si dhe Vendim për riorganizimin e anketës publike dhe prezantimit publik sipas Draft-planit urbanistik nr.09-326/1 nga 06.12.2013 dhe njëherësh është publikuar njoftimi për riorganizimin e prezantimit publik dhe anketës publike për – Planin urbanistik për fshatin Mavrovë – me elaborim të detajuar të një pjese të bllokut urban 5 dhe një pjesë të bllokut urban 7, KO Mavrovë, Komuna Mavrovë dhe Rostushë, nr.09-326/2 06.12.2013, miratuar nga kryetari i Komunës së Mavrovës dhe Rostushes. Njoftimi është publikuar në gazetën “Veçer” dhe në median elektronike “TV Kiss” – Tetovë.

Më pas, Këshilli i komunës ka miratuar Aktvendim për formimin e Komisionit Ekspert për përgatitjen e raportit nga anketa publike sipas Draft-planit urbanistik nr.09-14/3 të datës 01.03.2012 si dhe Procesverbal i paraqitjes së dytë publike, nr.09-326/3, datë 12.12.2013. Gjithashtu, është përgatitur Raporti i anketës së dytë publike dhe prezantimi publik sipas planit, nr.09-326/13, datë 27.12.2014 dhe njoftim për veprim për Raportin e Anketës së dytë publike të kryer dhe prezantimi publik për Draft-planin, nr. 09-326/13, datë 05.05.2014.

Drejtoria për Mbrojtjen e Trashëgimisë Kulturore ka miratuar Aktvendim për miratimin e terreneve mbrojtëse-konservuese të trashëgimisë kulturore të paluajtshme për sipërfaqen e përfshirë në planin urbanistik për fshatin Mavrovë me planifikim të detajuar të bllokut 5 dhe bllokut 7, KO Mavrovë, Komuna e Mavrovës dhe Rostushes, numër UP.17-825 datë 31.08.2011.

Ministria e Mjedisit Jetësor dhe Planifikimit Hapësinor, Drejtoria e Mjedisit Jetësor ka përgatitur një ekspertizë nga aspekti i mbrojtjes së natyrës dhe mbrojtjes së ujërave nr.11-8561/4, të datës 18.10.2012. Ndërmarrja publike për veprimtari komunale Mavrovë-Hanet e Mavrovës ka dërguar Mendim nga nr.03-756, datë 14.12.2012. Është dërguar Mendim nga EVN Maqedoni SHA Shkup nr. 24-2451/2 të datës 17.12.2012. Është dërguar Mendim nga Ministria e Kulturës – Drejtoria për Mbrojtjen e Trashëgimisë Kulturore nr. 17-685/2, datë 15.03.2011. Është dërguar Mendim i Ministrisë së Mjedisit Jetësor nr. 08-644/2, më datë 27.01.2012 ndërsa Institucioni Publik Parku Nacional Mavrovë – Hanet e Mavrovës e ka dërguar Mendimin nr.03-1121/2, më datë 19.12.2012. Më pas, është dërguar Mendimi nga Ministria e Transportit dhe Lidhjeve, – Kapiteneria e Porteve, Ohër, nr.33-02/2, më datë 09.01.2013. Është marrë një Certifikatë nga Plani hapësinor i Republikës së Maqedonisë së Veriut, gjegjësisht kushtet e planifikimit – Vendimi nr.15-451/1 nga 15.01.2010 dhe Elaborat me nr. teknik 18409 nga viti 2009. Është dërguar Vendim për dhënien e pëlqimit për ridedikim të përhershëm të tokës bujqësore në tokë ndërtimore nga Qeveria e Republikës së Maqedonisë, nr.41-10702/1-13 më datë 14.01.2014.

Ministria e Transportit dhe Lidhjeve të Republikës së Maqedonisë së Veriut ka dhënë pëlqimin nr. 24-2377/2 më datë 25.02.2015 për Propozim-Planin Urbanistik për fshatin Mavrovë me planifikim të detajuar të një pjese të bllokut 5 dhe një pjesë të bllokut 7, Komuna e Mavrovës dhe Rostushes, me periudhë planifikuese 2011-2021, e bërë nga kompania për planifikim hapësinor dhe urbanistik “POLLOGPROEKT-PRO” shpk Gostivar, me nr.teknik 06/09 nga shkurti 2015.

Pas procedurës së kryer është marrë Vendim për miratimin e Planit Urbanistik për fshatin Mavrovë me elaborim të detajuar të një pjese të bllokut urban 5 dhe një pjese të bllokut urban 7, me numër 08-68/13, të datës 26.02.2015 nga Këshilli i Komunës së Mavrovës dhe Rostushes, botuar në “Gazetën Zyrtare të Komunës së Mavrovës dhe Rostushes” më 26 shkurt 2015.

Lidhur me vendimin e dytë të kontestues për miratimin e UDNM-së për fshatin Leunovë, Gjykata konstatoi se vendimi i kontestuar është marrë pa pëlqimin e ministrisë kompetente, përkatësisht Pëlqimin për UDNM-në për fshatin Leunovo është dhënë pas marrjes së vendimit të kontestuar, siç shihet nga Pëlqimi i Ministrisë së Transportit dhe Lidhjeve të Republikës së Maqedonisë së Veriut nr. 13-10496, datë 08.10.2001.

Sipas nenit 8 paragrafit 1 alinesë 10 të Kushtetutës, një nga vlerat themelore të rendit kushtetues të Republikës së Maqedonisë së Veriut është rregullimi dhe humanizimi i hapësirës dhe mbrojtja dhe përmirësimi i mjedisit jetësor dhe natyrës.

Në pajtim me nenin 43 të Kushtetutës, çdo person ka të drejtën e një mjedisi të shëndetshëm jetësor. Të gjithë janë të detyruar të avancojnë dhe mbrojnë mjedisin dhe natyrën. Republika ofron kushte për realizimin e të drejtës së qytetarëve për mjedis të shëndetshëm.

Kushtet dhe mënyra e sistemit të planifikimit hapësinor dhe urbanistik, llojet dhe përmbajtja e planeve, përgatitja dhe procedura për miratimin e planeve, zbatimi i planeve dhe monitorimi i zbatimit të planeve, mbikëqyrja dhe çështje të nga sfera e planifikimit hapësinor dhe urbanistik rregullohen me Ligjin për Planifikim Hapësinor dhe Urbanistik (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” numër 51/2005, 137/2007, 91/2009, 124/10, 18/11, 53/2011, 144/2012, 55/2013, 163/2013 dhe 42/2014).

Procedura për miratimin e vendimit të parë të kontestuar ka filluar pas hyrjes në fuqi të Ligjit aktual për Planifikim Hapësinor dhe Urbanistik të vitit 2005, andaj analiza e gjendjes juridike dhe faktike është bërë në raport me dispozitat e Ligjit të vitit 2005 me ndryshimet dhe plotësimet e tij në konkluzion me ndryshimin dhe plotësimin e fundit të Ligjit të vitit 2014.

Llojet dhe përmbajtja e planeve, si dhe procedura për krijimin dhe miratimin e tyre janë të rregulluara në kapitullin II të Ligjit për planifikim hapësinor dhe urbanistik të titulluar “Planifikimi hapësinor”, i cili përmban nenet 7-48 të Ligjit.

Në përputhje me dispozitat e përmendura ligjore, ligjvënësi në funksion të sigurimit të rregullimit dhe humanizimit të hapësirës dhe mbrojtjes dhe avancimit të mjedisit jetësor dhe natyrës si vlerë themelore e rendit kushtetues të Republikës së Maqedonisë së Veriut, ka përcaktuar rregullativë të saktë në lidhje me planifikimin hapësinor, duke përcaktuar saktësisht planet urbanistike dhe hapësinore, përmbajtjen e tyre dhe procedurën e miratimit të tyre.

Gjykata gjatë analizës kushtetueso-juridike e ka shqyrtuar edhe Ligjin për Mbrojtjen e Natyrës (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 67/04, 14/06, 84/07, 35/10, 47/11, 148/ 11, 59/12, 13/13, 163/13, 41/14, 146/15, 39/16, 63/16 dhe 113/18), si dhe dispozita të veçanta të tyre, në korrelacion me Ligjin për Ndërtim dhe Ligjin për Ujërat, si dhe Vendimin me të cilin Mavrova ka status juridik të parkut nacional.

Neni 1 i Ligjit për Mbrojtjen e Natyrës parashikon se ky ligj rregullon mbrojtjen e natyrës përmes mbrojtjes së diversitetit biologjik dhe rajonal dhe mbrojtjes së trashëgimisë natyrore, në zonat e mbrojtura dhe jashtë zonave të mbrojtura, si dhe mbrojtjen e rrariteve natyrore, Sipas paragrafit 2 të këtij neni të Ligjit, në bazë të përdorimit të burimeve natyrore për qëllime ekonomike, krahas dispozitave të këtij ligji zbatohen edhe dispozitat e ligjeve të veçanta. Në paragrafin 3 të këtij neni është përcaktuar se në lidhje me mbrojtjen e natyrës zbatohet edhe Ligji për mjedisin jetësor, përveç nëse me këtë ligj është rregulluar ndryshe.

Me nenin 2 të Ligjit përcaktohet se mbrojtja e natyrës është një veprimtari me interes publik.

Neni 15 i Ligjit parashikon se me rastin e përgatitjes së dokumenteve zhvillimore strategjike, planifikuese dhe programore nga organet e pushtetit shtetëror ose këshillet e komunave, këshillet e komunave në Qytetin e Shkupit dhe Këshilli i Qytetit të Shkupit, të cilët mund të kenë efekte të rëndësishme në natyrë, është e nevojshme të vlerësohen ndikimet e masave dhe aktiviteteve të parashikuara nga këto strategji, programe ose plane që ato mund të kenë në natyrë. Në paragrafin 2 të këtij neni të Ligjit është përcaktuar se vlerësimi i ndikimeve në natyrë nga paragrafi (1) i këtij neni bëhet në pajtim me dispozitat e këtij ligji dhe ligjeve tjera.

Me nenin 16 të Ligjit përcaktohet se rregullimi dhe shfrytëzimi i hapësirës në zonat e mbrojtura bëhet në përputhje me Planin Hapësinor të Republikës së Maqedonisë së Veriut, planet hapësinore dhe urbanistike të përcaktuara me ligj, regjimin e mbrojtjes të përcaktuar në aktin për shpalljen e zonës së mbrojtur dhe rrjetit kombëtar ekologjik dhe planit të menaxhimit të zonës së mbrojtur (1); dokumentet për rregullimin dhe shfrytëzimin e hapësirës gjatë miratimit të tyre i nënshtrohen procedurës për vlerësimin e ndikimit në natyrë dhe përmbajnë masa dhe kushte për mbrojtjen e natyrës të përcaktuara me këtë ligj (2). Për shkak të mbrojtjes së natyrës, dokumentet për rregullimin dhe shfrytëzimin e hapësirës, ndër të tjera, duhet të përmbajnë: 1) një hartë të përgjithshme të zonave të mbrojtura, habitateve të llojeve rreptësisht të mbrojtura ose të mbrojtura, depozitimeve të mineraleve dhe fosileve karakteristike dhe objekteve speleologjike që kanë statusin e trashëgimisë natyrore dhe zonave ekologjikisht të rëndësishme me karakteristikat e tyre dhe vlerësimin e gjendjes; 2) një hartë e përgjithshme e objekteve që pritet të fitojnë statusin e trashëgimisë natyrore, si dhe procedura për zbulimin dhe dhënien e statusit dhe 3) karakteristikat fizike gjeografike, vendndodhjen në formatin GIS ose në formë elektronike (raster) të veshur me hartën topografike. (3). Dokumentet nga paragrafi (2) i këtij neni, që mbulojnë zonat e mbrojtura, miratohen pas pëlqimit të marrë paraprakisht nga organi i administratës shtetërore përgjegjëse për kryerjen e punëve në fushën e mbrojtjes së natyrës (4).

Neni 17 i ligjit parashikon se për planet e menaxhimit të zonave të mbrojtura kryhet një procedurë për vlerësimin e ndikimit në natyrë në përputhje me Ligjin për Mjedisin Jetësor. Në paragrafin 2 të këtij neni të Ligjit parashihet se programet vjetore të miratuara për zbatimin e planeve të menaxhimit të zonave të mbrojtura i nënshtrohen procedurës për vlerësimin e ndikimit në natyrë, në rast se programi i shmanget planit të menaxhimit për zonat e mbrojtura, në përputhje me Ligjin për Mjedisin Jetësor.

Me nenin 18 të Ligjit parashikohet se për aktivitetet e planifikuara në natyrë, të cilat gjatë zbatimit të tyre, në mënyrë të pavarur ose në bashkëpunim me veprimtari të tjera, mund ta prishin ekuilibrin natyror, përcaktohet ndikimi mbi natyrën në përputhje me dispozitat e këtij ligji dhe ligjeve të tjera. Paragrafi 2 i këtij neni të Ligjit parashikon se procedura për vlerësimin e ndikimit në natyrë për aktivitetet e planifikuara në natyrë kryhet me qëllim që të shmanget ose të zvogëlohet në masën më të vogël degradimi i natyrës. Sipas paragrafit 3 të këtij neni të ligjit, si degradim i natyrës nga paragrafi (2) i këtij neni konsiderohen veçanërisht: zhdukja dhe rrallimi i llojeve; ndryshimi i karakterit dhe përbërjes së biocenozave; prishja e funksionimit të ekosistemeve; ruajtja, thyerja, dëmtimi, shkatërrimi, prerja, shkulja, argjinatura, shfrytëzimi i gurëve, rërës, zhavorrit, tokës dhe burimeve minerale, ndotja e ajrit, tokës dhe ujit dhe veprime të tjera të ngjashme, si dhe futja e specieve të huaja në natyrë në territorit të Republikës së Maqedonisë së Veriut.

Sipas nenit 55 të ligjit, ujërat dhe habitatet ujore, në kuptim të këtij ligji, paraqesin pasuri natyrore dhe ruhen në gjendjen e tyre natyrore. Sipas paragrafit 2 të këtij neni të ligjit, habitatet ujore përfshijnë liqenet, rezervuarët, pellgjet, ligatinat dhe trupat e tjerë ujorë, si dhe burimet, përrenjtë, lumenjtë dhe rrjedhat e tjera ujore me zonë bregu jo më pak se 10 metra nga vija bregut e përcaktuar në ekzistencën e nivelit më të lartë të ujit.

Neni 58 i ligjit parashikon se ndalohet ndërtimi i objekteve ose administrimi i burimeve natyrore pranë burimeve natyrore, përgjatë bregut të rrjedhave ujore natyrore, bregut të liqeneve natyrore ose artificiale, si dhe fushave të përmbytjes së rrjedhave ujore, përveç rasteve kur kjo rregullohet me ligj ose me rregullore tjetër ose përcaktohet në dokumentacionin e planit.

Ligji përmban edhe dispozita që kanë të bëjnë me zonat e mbrojtura në Republikën e Maqedonisë së Veriut. Pra, sipas nenit 65 të të njëjtit, sistemi i zonave të mbrojtura përbëhet nga zonat e mbrojtura dhe zonat e propozuara për mbrojtje. Sistemi i zonave të mbrojtura është krijuar me qëllim të mbrojtjes së diversitetit biologjik brenda habitateve natyrore, proceseve që ndodhin në natyrë, si dhe karakteristikave abiotike dhe diversitetit rajonal. Duke e shpallur zonën si të mbrojtur, ajo merr statusin e trashëgimisë natyrore.

Sipas nenit 113 të Ligjit, bartësi i së drejtës së shfrytëzimit, gjegjësisht pronari i pronës në një zonë të mbrojtur, është i detyruar të ruajë trashëgiminë natyrore, të kujdeset për mirëmbajtjen e saj dhe të marrë mbrojtjen teknike të përcaktuar dhe masat e tjera të nevojshme për mbrojtjen dhe mirëmbajtjen në kohë, në përputhje me aktin për shpalljen e rajonit të mbrojtur, planin e menaxhimit, si dhe në përputhje me përcaktimet e këtij ligji. Bartësi i së drejtës së përdorimit, pra pronari i pronës në një zonë të mbrojtur, është i detyruar të kërkojë pëlqimin për të gjitha aktivitetet investuese për shfrytëzimin, pra gëzimin e pronës në zonën e mbrojtur nga subjekti i detyruar për kryerjen e punëve të menaxhimin e zonës së mbrojtur. Të drejtat dhe detyrimet e bartësit të së drejtës së përdorimit, pra pronarit të pronës në zonën e mbrojtur, përcaktohen me aktin e deklarimit, si dhe me planin e menaxhimit të zonës së mbrojtur.

Nga përmbajtja e dispozitave të Ligjit për Mbrojtjen e Natyrës rezulton pa diskutim se mbrojtja e natyrës është veprimtari me interes publik dhe gjatë përgatitjes së dokumenteve strategjike, planifikuese dhe programore zhvillimore është e nevojshme të vlerësohen ndikimet e masave dhe aktiviteteve të parapara me këto strategji, programe apo plane që mund të kenë për natyrën. Për më tepër, rregullimi dhe shfrytëzimi i hapësirës në zonat e mbrojtura, ndër të tjera, kryhet në përputhje me regjimin e mbrojtjes të përcaktuar në aktin për shpalljen e zonës së mbrojtur dhe dokumentet për rregullimin dhe shfrytëzimin e hapësirës gjatë miratimit të tyre i nënshtrohen procedurës së vlerësimit të ndikimit mbi natyrën dhe përmbajnë masa dhe kushte për mbrojtjen e natyrës.

Për më tepër, kur bëhet fjalë për zonat e mbrojtura, këto dokumente miratohen pas pëlqimit të marrë paraprakisht nga organi i administratës shtetërore përgjegjës për kryerjen e punëve në fushën e mbrojtjes së natyrës (Ministria e Mjedisit Jetësor dhe Planifikimit Hapësinor). Ligji, gjithashtu përmban edhe dispozita që rregullojnë sistemin e zonave të mbrojtura, të cilat më tej fitojnë statusin e trashëgimisë natyrore, ndërsa si një nga kategoritë e zonave të mbrojtura parashikohen monumentet natyrore, ku ndër të tjera hyjnë edhe liqenet, e veçanërisht zonat që kanë karakter parku kombëtar.

Me Ligjin për Ujërat, si lex specialis, uji përkufizohet si një e mirë me interes të përgjithshëm për Republikën dhe gëzon mbrojtje të veçantë në mënyrën dhe në kushtet e përcaktuara me këtë ligj.

Me Dekret të Kryesisë së Presidiumit të Kuvendit Popullor të RPM-së të datës 18 prill 1949 (“Gazeta Zyrtare e RPM-së” nr. 10/49), për shkak të bukurisë së veçantë natyrore, rëndësisë historike dhe kombëtare të pyjeve dhe peizazhet pyjore rreth Fushës së Mavrovës, një pjesë e atyre sipërfaqeve pyjore janë shpallur park kombëtar me emrin Parku Kombëtar i Mavrovës. Me Dekretin përcaktohen kufijtë dhe sipërfaqet e Parkut Kombëtar të Mavrovës, si dhe kufijtë e fshatrave të Mavrovës, Leunovo, Nikiforovo, Kiçinica dhe Vërben.

Nisur nga dispozitat e përmendura ligjore në kuadër të dokumentacionit të paraqitur dhe gjendjes faktike të vërtetuar, Gjykata vlerësoi se në rastin konkret çështja e pëlqimit të vendimit të parë të kontestuar, përkatësisht planit urbanistik të kontestuar që i referohet fsh. Mavrovë me Ligjin e atëhershëm për Planifikim Hapësinor dhe Urbanistik.

Nga dokumentacioni i dërguar dhe gjendja faktike e vërtetuar, rezulton se vendimi është marrë në përputhje me dispozitat e Ligjit për Planifikim Hapësinor dhe Urbanistik. Mirëpo, në lidhje me veprimet e ndërmarra në fazat konkrete të procedurës, shtrohet pyetja nëse pëlqimet e dhëna janë në pajtim me dispozitat e Ligjit për Ndërtim, Ligjit për Ujërat dhe Ligjit për Mbrojtjen e Natyrës, të cilave u referohet në iniciativë dhe me këtë vjen në pikëpyetje përputhshmëria e vendimit të kontestuar me dispozitat e Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë së Veriut, të parapara në nenin 8 paragrafin 1 alinenë 10.

Në kuptim të nenit 21 të Ligjit për Mbrojtjen e Natyrës, organi kompetent – Ministria e Mjedisit Jetësor dhe Planifikimit Hapësinor, gjegjësisht Drejtoria e Mjedisit Jetësor si organ në kuadër të Ministrisë, nga aspekti i kompetencave të saj në fushën e mbrojtjes së natyrës dhe mbrojtjes së ujërave, me kërkesë të Komunës, në fazën e hartimit të planit urbanistik për fshatin Mavrovë, ka dërguar mendim ekspert nr.11-8561/4 të datës 18.10.2012, respektivisht ka dhënë mendim dhe ka mbështetur konceptin e propozuar të planit për rregullimin e përfshirjes së planit në dokumentacionin e planit në fjalë. Në opinionin e dhënë, organi kompetent thekson se plani në fjalë përmban aspekte të mbrojtjes së mjedisit, si dhe çështje ekonomike dhe sociale në fazat e planifikimit dhe zbatimit të planit.

Megjithatë, sipas Gjykatës, është e arsyeshme të shtrohet pyetja nëse opinioni i dhënë është në përputhje me dispozitat e Ligjit për Mbrojtjen e Natyrës, të cilat janë në përputhje me regjimin e mbrojtjes të përcaktuar në aktin për shpalljen e zonës së mbrojtur dhe rrjetit kombëtar ekologjik dhe planit për menaxhimin e zonës së mbrojtur nga neni 16, si dhe neni 58, i cili i referohet ndalimit të ndërtimit të objekteve ose ekonomizimit të vijës së bregut të habitateve ujore ku është vendosur ndalimi për ndërtimin e objektet ose ekonomizimi i burimeve natyrore pranë burimeve natyrore, përgjatë bregut të rrjedhave ujore natyrore, vijës së bregut të liqeneve natyrore ose artificiale si dhe fushave të përmbytura të rrjedhave ujore dhe neni 113 i Ligjit për Mbrojtjen e Natyrës.

Gjithashtu, Gjykata vlerësoi se vendimi i kontestuar nuk është në pajtim me nenet 57 dhe 58 të Ligjit për Ndërtim, në të cilët nene janë kategorizimi i ndërtimeve dhe kompetenca për dhënien e lejes së ndërtimit. Në këto dy nene, sipas iniciativës, përcaktohet shprehimisht se lejen për të ndërtuar në zonë të mbrojtur, zonë të gjelbër, si në rastin e Parkut Kombëtar të Mavrovës, e jep kryesisht Qeveria dhe jo Komuna, siç është rasti në këtë vendim.

Sipas vlerësimit të Gjykatës, ligjshmëria e vendimit të kontestuar mund të vihet në pikëpyetje të arsyeshme në kuptim të Ligjit për ujërat, konkretisht nenit 6, sipas të cilit ujërat, si të mira me interes të përgjithshëm, janë në pronësi të Republikës së Maqedonisë së Veriut dhe gëzojnë mbrojtje të veçantë në mënyrën dhe në kushtet e përcaktuara me këtë ligj. Ujërat nuk i nënshtrohen të drejtës së pronësisë së personave fizikë dhe juridikë, pavarësisht nga regjimi juridik i tokës në të cilën ndodhen, gjithashtu në Ligjin për ujërat, në nenin 1, është përcaktuar se ky ligj rregullon çështjet që lidhen me ujërat sipërfaqësore, duke përfshirë rrjedhat ujore të përhershme ose rrjedhat ujore në të cilat rrjedh ujë herë pas here, liqenet, rezervuarët dhe burimet, ujërat nëntokësore, tokat pranë bregut dhe habitatet ujore dhe menaxhimi i tyre, duke përfshirë shpërndarjen e ujit, mbrojtjen dhe ruajtjen e ujit si dhe mbrojtjen nga efektet e dëmshme të ujërave; objektet dhe shërbimet e ujit; struktura organizative dhe financimi i menaxhimit të ujërave, si dhe kushtet, mënyra dhe procedura sipas të cilave uji mund të përdoret ose çlirohet. Prandaj, sipas Gjykatës, është detyrim ligjor i personit që kryen aktin që të respektojë dispozitat e përcaktuara të Ligjit për Ujërat për të mbrojtur këtë të mirë me interes të përgjithshëm, gjë që nuk mund të përcaktohet nga dokumentacioni i marrë.

Sipas mendimit të Gjykatës, vendimi i kontestuar mund të vihet në pikëpyetje në lidhje me nenin 58 të Ligjit për Mbrojtjen e Natyrës, i cili i referohet ndalimit të ndërtimit të objekteve apo ekonomizimit të vijës së bregut të habitateve ujore ku është përcaktuar ndalim për ndërtimin e objekteve ose ekonomizimit me pasuritë natyrore pranë burimeve natyrore, përgjatë bregut të rrjedhave ujore natyrore, bregut të liqeneve natyrore ose artificiale si dhe fushave të rrjedhave ujore, përveç rasteve kur kjo rregullohet me ligj ose rregullore tjetër ose përcaktohet në dokumentacionin e planifikimit.

Për sa më sipër, Gjykata vlerëson se vendimi në fjalë nuk është në pajtim me dispozitat e Ligjit për Mbrojtjen e Natyrës, Ligjit për Ujërat dhe Ligjit për Ndërtim, që do të thotë se është në kundërshtim edhe me njërën nga vlerat themelore të rendit kushtetues të Republikës së Maqedonisë së Veriut nga neni 8 paragrafi 1 alineja 10 e Kushtetutës.

Objekt i analizës kushtetuese-gjyqësore është përmbajtja e vendimit të dytë të kontestuar, i cili është miratuar më 19.07.2001, në kohën kur ishte në fuqi Ligji për Planifikim Hapësinor dhe Urbanistik i vitit 1996.

Sipas nenit 8 paragrafit 1 alinesë 10 të Kushtetutës, rregullimi dhe humanizimi i hapësirës dhe mbrojtja dhe përmirësimi i mjedisit jetësor dhe natyrës janë një nga vlerat themelore të rendit kushtetues të Republikës së Maqedonisë së Veriut.

Planifikimi Hapësinor dhe Urbanistik, sipas nenit 2 të Ligjit për Planifikim Hapësinor dhe Urbanistik (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 4/96, 8/96, 28/97 dhe 18/99), është proces i vazhdueshëm i cili sigurohet me përgatitjen, miratimin dhe zbatimin e planeve hapësinore dhe urbanistike që harmonizohen me njëri-tjetrin dhe sipas nenit 7 të këtij ligji, plani i detajuar urbanistik është një nga llojet e planeve urbanistike.

Përkatësisht, në pajtim me nenin 7 paragrafi 1 pika 2 alineja 3 e Ligjit për Planifikim Hapësinor dhe urbanistik në varësi të zonës, e cila është objekt i planifikimit, si lloj i planit urbanistik, miratohet dokumentacioni urbanistik për vendbanimin në komunë.

Komuna, në bazë të nenit 22 paragrafi 5 të Ligjit, ndër të tjera miraton dokumentacion urbanistik për vendbanimin për territorin e komunës, dhe sipas paragrafit 6 të këtij neni të ligjit, dokumentacioni urbanistik mund të zbatohet pas dhënies së pëlqimit nga Ministria kompetente për punët e urbanizimit.

Dokumentacioni urbanistik, për të cilin nuk është dhënë pëlqimi, sipas paragrafit 6 të këtij neni të Ligjit, konsiderohet se nuk është miratuar.

Sipas nenit 23 paragrafi 1 të Ligjit, ky lloj pëlqimi vërteton se plani është miratuar në pajtim me dispozitat e këtij ligji dhe me rregullat e miratuara në bazë të këtij ligji.

Nga dispozitat e përmendura ligjore del se dokumentacioni urbanistik paraqet një lloj plani urbanistik që miratohet për një vendbanim në komunë, se anketa publike pas hartimit të dokumentacionit urbanistik organizohet nga komuna, e cila më pas përgatit raport me arsyetim për vërejtjet e papranuara dhe se pëlqimi për zbatimin e dokumentacionit urbanistik të lëshuar nga Ministria për urbanizim është kusht i detyrueshëm.

Nga përmbajtja e dispozitave të cituara të Ligjit për Planifikim Hapësinor dhe Urbanizim, rezulton se ligjvënësi ka paraparë një procedurë komplekse në të cilën miratohen planet urbanistike, e cila përbëhet nga disa faza dhe disa veprime. Çdo fazë e procedurës rezulton me miratimin e dokumentacionit përkatës në formën dhe përmbajtjen e përcaktuar me dispozitat e përcaktuara të Ligjit.

Gjithashtu, në përputhje me rregullativën e lartpërmendur ligjore që ka qenë në fuqi në kohën e vendimit të kontestuar, planet hapësinore dhe urbanistike janë dokumente të një rëndësie të veçantë për rregullimin dhe shfrytëzimin e hapësirës, të cilat duhet të përmbajnë të gjitha elementet e përcaktuara në ligj dhe të miratuara në procedurë të paraparë me ligj, me të cilin edhe ndryshohen dhe plotësohen. Nga dispozitat e përmendura ligjore e mbi të gjitha nga paragrafi 7 i nenit 22 të Ligjit, po ashtu del se pëlqimi i dhënë nga Ministria për Urbanizim është pjesë, përkatësisht fazë e procedurës për miratimin e planeve të detajuara urbanistike, duke pasur parasysh se sipas atij paragrafi konsiderohen të miratuara vetëm ato plane urbanistike për të cilat është dhënë pëlqimi, përndryshe planet nuk konsiderohen të miratuara. Me fjalë të tjera, do të thotë se në vetë Ligjin për Planifikim Hapësinor dhe Urbanistik, me rastin e miratimit të planeve urbanistike vendoset kompetencë e ndarë ndërmjet organeve të njësive të administratës lokale dhe Ministrisë për Urbanizim dhe Ndërtimtari, si një nga organet e pushtetit ekzekutiv, kështu që plani për të cilin nuk është dhënë pëlqimi nuk mund të zbatohet dhe të prodhojë veprim juridik.

Duke marrë parasysh faktin se Vendimi i kontestuar për miratimin e UDNM-së për fshatin Leunovë, Komuna e Haneve të Mavrovës është miratuar më 19.07.2001 dhe Ministria e Transportit dhe Lidhjeve ka dhënë pëlqimin në kuptim të nenit 22 paragrafi 6 të Ligjit, më datë 08.10.2001, do të thotë se Vendimi është marrë pa pëlqimin e nevojshëm. Prandaj, dokumentacioni urbanistik, për të cilin nuk është dhënë pëlqimi, në pajtim me paragrafin 7 të këtij neni të Ligjit, konsiderohet se nuk është i miratuar.

Nga sa më sipër, sipas Gjykatës, Vendimi i kontestuar për miratimin e UDNM-së për fshatin Leunovë, Komuna Hanet e Mavrovës, me bazë mund të vihet në pikëpyetje për sa i përket pajtueshmërisë me nenin 8 paragrafi 1 alineja 3 të Kushtetutës dhe me nenin 22 paragrafët 6 dhe 7 të Ligjit për Planifikim Hapësinor dhe Urbanistik i cili ishte në fuqi në kohën e miratimit të tij.

Për shkak se vendimi i kontestuar përkatësisht procedura për miratimin e dokumentacionit urbanistik nuk është në përputhje me vlerën themelore të rendit kushtetues të Republikës së Maqedonisë së Veriut të paraparë në nenin 8 paragrafin 1 alinenë 10 të Kushtetutës, Gjykata konsideroi se është jokushtetuese.

Në bazë të lartpërmendurës, Gjykata me shumicë votash, vendosi si në dispozitivin e këtij vendimi.

Ky vendim ka fuqi juridike nga dita e botimit në “Gazetën Zyrtare të Republikës së Maqedonisë së Veriut“.

KRYETARE
e Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut,
Dobrilla Kacarska