У.бр.170/2023

Уставен суд на
Република Северна Македонија
У.бр.170/2023
Скопје, 03.04.2024 година

Уставниот суд на Република Северна Македонија, во состав Добрила Кацарска, претседател на Судот и судиите Насер Ајдари, м-р Татјана Васиќ-Бозаџиева, д-р Јадранка Дабовиќ-Анастасовска, Елизабета Дуковска, д-р Осман Кадриу, д-р Дарко Костадиновски, д-р Ана Павловска-Данева и м-р Фатмир Скендер, врз основа на член 110 од Уставот на Република Северна Македонија и член 71 од Деловникот на Уставниот суд на Република Северна Македонија („Службен весник на Република Македонија” бр.70/1992 и „Службен весник на Република Северна Македонија” бр.202/2019, 256/2020 и 65/2021), на седницата одржана на 3 април 2024 година, донесе

Р Е Ш Е Н И Е

НЕ СЕ ПОВЕДУВА постапка за оценување на уставноста на делот „ставот (5) на“ од член 95 став 7 од Законот за градежно земјиште („Службен весник на Република Mакедонија“ бр.15/2015, 98/2015, 193/2015, 226/2015, 31/2016, 142/2016 и 190/2016 и „Службен весник на Република Северна Македонија” бр.275/2019 и 101/2021) и Автентичното толкување на член 57 став 2 од Законот за изменување и дополнување на Законот за градежно земјиште.

Образложение

I

Игорче Точев од Скопје, до Уставниот суд на Република Северна Македонија поднесе иницијатива за поведување постапка за оценување на дел од член 95 став 7 и автентичното толкување на член 57 став 2 од Законот за градежното земјиште означен во диспозитивот на ова решение.

Иницијативата започнува со приказ на содржината на член 95 од основниот текст на Законот („Службен весник на Република Mакедо-нија“ бр.15/2015) и содржината на член 39 од Законот за изменување и дополнување на Законот за градежно земјиште („Службен весник на Република Северна Македонија“ бр.275/2019) со кој се направени измени во основниот текст на член 95 од Законот. Во продолжение на иницијативата се дава приказ на целосната, сегашна содржина на член 95 од Законот.

Според подносителот на иницијативата оспорениот дел од член 95 став 7 и Автентичното толкување на член 57 став 2 од Законот пропишуваат што треба да содржи Програмата за уредување на градежно земјиште, но во ниту еден момент не пропишуваат за тоа како ќе се враќа инвестицијата. Оттаму, оспорениот дел од законската одредба и автентичното толкување можат да доведат до заблуда при примената што не е во согласност со член 8 став 1 алинеја 3 од Уставот. Ова од причина што уставната одредба подразбира во правниот поредок да постојат јасни, прецизни и концизни норми, а оспорениот дел да упатува на примена која содржински и суштински треба да се надополнува или појаснува и да го содржи она што треба како би формирала правно логична функционална целина, што овде не е случај.

Упатувачката норма и нормата на која се упатува треба да се надополнуваат една со друга и да прават логична целина. Во спротивно може да дојде до арбитрарно толкување што не е дозволено во позитивното право и е во спротивност со член 8 став 1 алинеја 3 од Уставот.

Поради наведеното се предлага Судот да поведе постапка за оценување на уставноста, а потоа оспорениот дел и автентичното толкување да ги укине.

II

На седницата Судот утврди дека во став 7 од член 95 од Законот е предвидено дека во случаите од ставот 5 на овој член опремата, објектите и инсталациите преминуваат во сопственост на општините, општините во Градот Скопје и Градот Скопје или на јавното претпријатие кои склучуваат договор со приватниот инвеститор за условите и начинот на враќање на инвестицијата, пред да почне изградбата на инвестицијата.

Одредбата се оспорува во делот „ставот 5 на“.

Врз основа на член 68 став 1 алинеја 2 од Уставот на Република Северна Македонија, Собранието на Република Северна Македонија, на седницата одржана на 5 мај 2021 година, даде Автентично толкување на член 57 став 2 од Законот за изменување и дополнување на Законот за градежно земјиште („Службен весник на Република Северна Македонија“ бр.275/2019) кое гласи „ Од 1 мај 2020 година, надлежностите за располагање со градежно земјиште сопственост на Република Северна Македонија исклучиво ќе ги вршат општините, општините во Градот Скопје и Градот Скопје.“

Одредбата на член 57 став (2) од Законот за изменување и дополнување на Законот за градежно земјиште („Службен весник на Република Северна Македонија” број 275/19), треба да се толкува така што општините, општините во Градот Скопје и Градот Скопје, задолжително е потребно претходно да ги исполнат законските услови за располагање со градежно земјиште сопственост на Република Северна Македонија за да се стекнат со надлежност за вршење на работите со донесување на одлука од Владата на Република Северна Македонија и се во насока на завршување на процесот на децентрализација притоа исклучувајќи ја само можноста на Министерството за транспорт и врски да ги врши работите за располагање со градежно земјиште сопственост на Република Северна Македонија, а определувајќи дека надлежноста ќе се врши исклучиво од страна на општините, општините во Градот Скопје и Градот Скопје, но со истите одредби не се исклучува примената на одредбите од членовите 99 и 101 од Законот за градежно земјиште („Службен весник на Република Македонија“ број 15/15, 98/15, 193/15, 226/15, 31/16, 142/16 и 190/16 и „Службен весник на Република Северна Македонија“ број 275/19).

Автентичното толкување е објавено во „Службен весник на Република Северна Македонија“ бр.101/2021.

III

Согласно со член 8 став 1 алинеја 3 од Уставот, владеењето на правото е една од темелните вредности на уставниот поредок на Република Северна Македонија.

Во конкретниот случај предмет на оспорување е дел од ставот 7 на член 95 од Законот за градежното земјиште и Автентичното толкување објавено во „Службен весник на Република Северна Македонија“ бр.101/2021.

Целината на член 95 од Законот гласи:

Според став 1 од член 95 од Законот, уредувањето на градежното земјиште од членот 94 од овој закон го вршат општините, општините во Градот Скопје и Градот Скопје врз основа на Програма за уредување на Градежно земјиште што ја донесува советот.

Уреденоста на градежното земјиште од ставот 1 на овој член ја утврдува комисија формирана од општините, општините во Град Скопје и Градот Скопје, која е составена од три члена од редот на вработените во службата која го врши уредувањето на градежното земјиште, согласно со став 2 од одредбата.

Според ставот 3 од член 95 од Законот, работите од ставот 1 на овој член, општините, општините во Градот Скопје и Градот Скопје ги вршат преку јавно претпријатие, трговско друштво или друго правно лице кое има овластување за вршење на комунална или јавна услуга согласно со закон. Работите за уредување на градежно земјиште општините, општините во Градот Скопје и Градот Скопје можат да ги вршат и во облик на учество на приватен партнер, односно со склучување на договор со приватен партнер, почитувајќи ги притоа принципите на транспарентност, јавност и еднаквост на учесниците.

За подрачјето на Градот Скопје уредувањето на градежното земјиште го вршат општините од подрачјето на Градот Скопје во делот на опремување на градежното земјиште со објекти од секундарната инфраструктура, а Градот Скопје во делот на опремување со објекти на основната инфраструктура, врз основа на програмата за уредување на градежно земјиште што ја донесуваат советите на општините во Градот Скопје, односно Советот на Градот Скопје, според став 4.

Во ставот 5 од член 95 од Законот е уредено дека Програмата за уредување на градежно земјиште особено содржи податоци за:
– просторот кој е предмет на уредување,
– обемот на работите за подготвување и расчистување на градежното земјиште,
– обемот и степенот на опремување на градежното земјиште со објекти на основната и секундарната инфраструктура,
– изворите за финансирање на програмата,
– пресметување на трошоците за уредувањето на градежното земјиште,
– висината на надоместокот за уредувањето на градежното земјиште и неговата распределба,
– начин на распределба на средствата за финансирање за изградба и одржување на инфраструктурата,
– динамика на извршување на програмата и
– објекти на инфраструктурата од јавен интерес за Република Северна Македонија и оцена за нивното влијание врз животната средина и природата, согласно со закон, што ги финансира Република Северна Македонија, односно инвеститорот на кого земјиштето му го отуѓила или дала под долготраен закуп Република Северна Македонија.

Според став 6 од член 95 од Законот, кога уредувањето на земјиштето се врши преку учество на приватен партнер истиот има право на враќање на вложеното на начин кој ќе го договори со општините, општините во Градот Скопје и Градот Скопје, а особено преку уплатите на новите корисници на веќе поставените објекти.

Во ставот 7 од член 95 од Законот е определено дека, во случаите од ставот 5 на овој член опремата, објектите и инсталациите преминуваат во сопственост на општините, општините во Градот Скопје и Градот Скопје или на јавното претпријатие кои склучуваат договор со приватниот инвеститор за условите и начинот на враќање на инвестицијата, пред да почне изградбата на инвестицијата.

Од сумарната анализа на член 95 од Законот произлегува дека оваа одредба е комплексна и определува дека општините, општините на Град Скопје и Град Скопје го вршат уредувањето на градежното земјиште врз основа на Програма за уредување на градежно земјиште што ја донесува советот; дека уреденоста ја утврдува трочлена комисија формирана од наведените субјекти; дека работите на уредување се вршат преку јавно претпријатие, трговско друштво или друго правно лице кое има овластување за вршење на комунална или јавна услуга согласно со закон или преку учество на приватен партнер, односно со склучување на договор со приватен партнер. Во одредбата е утврдено кои се податоци ги содржи Програмата за уредување на градежно земјиште. За приватниот партнер кој учествува во уредувањето е предвидено право на враќање на вложеното од средствата прибрани од уплатите на новите корисници на веќе поставените објекти. Општините, општините во Градот Скопје и Градот Скопје или јавното претпријатие склучуваат договор со приватниот инвеститор за условите и начинот на враќање на инвестицијата, пред да почне изградбата на инвестицијата.

Автентичното толкување, пак, се однесува само по однос на ставот 2 од член 57 од Законот за изменување и дополнување на Законот за градежното земјиште („Службен весник на Република Северна Македонија“ бр.275/2019) при што во споменатата одредба е предвидено од 1 мај 2020 година, надлежностите за располагање со градежно земјиште сопственост на Република Северна Македонија исклучиво да ги вршат општините, општините во Градот Скопје и Градот Скопје. Со автентичното толкување, во врска со надлежностите за располагање, се појаснува дека претходно треба задолжително да се исполнат законските услови што се утврдуваат со одлука на Владата, а во насока на завршување на процесот на децентрализација при што не се исклучува примената на одредбите од членовите 99 и 101 од Законот за градежно земјиште како целина.

Од вака направената анализа произлегува дека подно-сителот на иницијативата нецелосно и неправилно ја согледува содржината на член 95 во кој е содржан оспорениот дел како и содржината на Автентичното толкување.

Имено, ставот 6 и ставот 7 од член 95 од Законот го уредиле токму она за кое подносителот тврди дека недостасува како регулатива или уредуваат како би се вратило она што претходно било инвестирано во уредување на градежното земјиште. Притоа, ставот 6 го утврдил самото право на враќање на инвестираното од приватниот партнер, а ставот 7 предвидел обврска за склучување на договор со приватниот инвеститор за условите и начинот на враќање на инвестицијата и тоа пред да почне изградбата на инвестицијата.

Инаку, барањето во иницијатива да се интервенира во одредба која не содржи она што подносителот смета дека треба да содржи излегува надвор од рамките на воспоставената надлежност на Уставниот суд од член 110 од Уставот, но во овој случај постои уреденост поради што Судот оцени дека има услови за впуштање во мериторна анализа и оцена.

По однос на оспореното автентично толкување, од неговата содржина произлегува дека се појаснува кога и на кој начин располагањето со градежното земјиште преминува на општините, општините во Град Скопје и Град Скопје и неговата тематика во никој случај не е уредувањето на кој начин ќе се врати претходната инвестиција доколку дојде до истек или раскинување на претходно склучен договор за уредување на градежното земјиште.

Оттаму, од аспектите на иницијативата нема повреда на член 8 став 1 алинеја 3 од Уставот.

IV

Врз основа на наведеното, Судот одлучи како во изреката на ова решение.

ПРЕТСЕДАТЕЛ
на Уставниот суд на Република Северна Македонија,
Добрила Кацарска

* * *

Gjykata Kushtetuese e
Republikës së Maqedonisë së Veriut
U. nr.170/2023
Shkup, 03.04.2024

 

Gjykata Kushtetuese e Republikës së Maqedonisë së Veriut, në përbërje të Dobrilla Kacarska, kryetare e Gjykatës dhe gjykatësve Naser Ajdari, mr. Tatjana Vasiq – Bozaxhieva, dr. Jadranka Daboviq – Anastasovska, Elizabeta Dukovska, dr. Osman Kadriu, dr. Darko Kostadinovski, dr. Ana Pavllovska – Daneva dhe mr. Fatmir Skender, në bazë të nenit 110 të Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë së Veriut dhe nenit 71 të Rregullores së Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” numër 70/1992 dhe “Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut” numër 202/2019, 256/2020 dhe 65/2021), në seancën e mbajtur më 3 prill 2024, miratoi

A K T V E N D I M

NUK INICIOHET procedurë për vlerësimin e kushtetutshmërisë së pjesës “paragrafi (5) i nenit 95 paragrafi 7 i Ligjit për Tokë Ndërtimore (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 15/2015, 98/2015, 193/2015, 226/2015, 31/2016, 142/2016 dhe 190/2016 dhe “Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut” nr. 275/2019 dhe 101/2021) dhe Interpretimi autentik i nenit 57 paragrafi 2 i Ligjit për ndryshimin dhe plotësimin e Ligjit për Tokë Ndërtimore.

Arsyetim

I

Igorçe Toçev nga Shkupi i ka shtruar Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut iniciativë për fillimin e procedurës për vlerësimin e një pjese të nenit 95 paragrafi 7 dhe për interpretimin autentik të nenit 57 paragrafi 2 të Ligjit për Tokë Ndërtimore të shënuar në dispozitiv të këtij aktvendimi.

Iniciativa fillon me prezantimin e përmbajtjes së nenit 95 të tekstit bazë të Ligjit (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 15/2015) dhe përmbajtjes së nenit 39 të Ligjit për ndryshimin dhe plotësimin e  Ligjit për Tokë Ndërtimore (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut” nr. 275/2019) me të cilin janë bërë ndryshime në tekstin bazë të nenit 95 të Ligjit. Në vazhdim të iniciativës, jepet një pasqyrë e plotë e përmbajtjes aktuale të nenit 95 të Ligjit.

Sipas parashtruesit të iniciativës, pjesa kontestuese e nenit 95 paragrafit 7 dhe Interpretimi autentik i nenit 57 paragrafit 2 të Ligjit parashikojnë se çfarë duhet të përmbajë Programi për Zhvillimin e Tokës Ndërtimore, por në asnjë moment nuk parashikojnë se si do të kthehet investimi. Prandaj, pjesa e kontestuar e dispozitës ligjore dhe interpretimi autentik mund të sjellin konfuzion në aplikim që nuk është në përputhje me nenin 8 paragrafin 1 alinenë 3 të Kushtetutës. Kjo për faktin se dispozita kushtetuese nënkupton që në rendin juridik duhet të ketë norma të qarta, të sakta dhe koncize dhe se pjesa e diskutueshme duhet t’i referohet një aplikacioni që duhet të plotësohet ose sqarohet në përmbajtje dhe në përmbajtje dhe duhet të përmbajnë atë që duhet për të formuar një njësi funksionale juridikisht logjike, gjë që nuk është rasti këtu.

Norma e referencës dhe norma të cilës i referohet duhet ta plotësojnë njëra-tjetrën dhe të formojnë një tërësi logjike. Përndryshe, mund të ketë interpretim arbitrar që nuk lejohet në ligjin pozitiv dhe është në kundërshtim me nenin 8 paragrafin 1 alinenë 3 të Kushtetutës.

Për sa më sipër, propozohet që Gjykata të iniciojë procedurë për vlerësimin e kushtetutshmërisë dhe më pas të anulojë pjesën e kontestuar dhe interpretimin autentik.

II

Gjykata në seancë konstatoi se në paragrafin 7 të nenit 95 të Ligjit, parashikohet që në rastet e paragrafit 5 të këtij neni, pajisjet, objektet dhe instalimet kalojnë në pronësi të komunave, komunave në Qytetin e Shkupi dhe Qytetit të Shkupit ose ndërmarrjes publike që kontrakton marrëveshje me investitorin privat për kushtet dhe mënyrën e kthimit të investimit, para se të fillojë ndërtimi i investimit.

Dispozita kontestohet në pjesën “paragrafi 5 i”.

Në bazë të nenit 68 paragrafit 1 alinesë 2 të Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë së Veriut, Kuvendi i Republikës së Maqedonisë së Veriut në seancën e mbajtur më 5 maj 2021 dha Interpretim autentik të nenit 57 paragrafi 2 të Ligjit për Ndryshimet dhe plotësimet në Ligjin për Tokë Ndërtimore (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut” nr. 275/2019) i cili thotë “Nga 1 maji 2020, kompetencat për disponimin e tokës ndërtimore në pronësi të Republikës së Maqedonisë së Veriut do ta bëjnë ekskluzivisht komunat, komunat në Qytetin e Shkupit dhe Qyteti i Shkupit”.

Dispozita e nenit 57 paragrafi (2) i Ligjit për ndryshimin dhe plotësimin e Ligjit për Tokën Ndërtimore (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut” numër 275/19) duhet të interpretohet ashtu që komunat, komunat në Qytetin e Shkupit dhe Qytetin e Shkupit, është e detyrueshme që fillimisht të plotësohen kushtet ligjore për disponimin e tokës ndërtimore në pronësi të Republikës së Maqedonisë së Veriut për të fituar kompetencën për të kryer punime me miratimin e vendimit të Qeverisë së Republikës së Maqedonisë së Veriut dhe janë në drejtim të përfundimit të procesit të decentralizimit, duke përjashtuar vetëm mundësinë e Ministrisë së Transportit dhe Lidhjeve për kryerjen e punëve për deponimin e ndërtimit të tokave në pronësi të Republikës së Maqedonisë së Veriut dhe përcaktimi se kompetencën do ta ushtrojnë ekskluzivisht komunat, komunat në Qytetin e Shkupit dhe Qyteti i Shkupit, por me të njëjtat dispozita nuk përjashtohet zbatimi i dispozitave të neneve 99 dhe 101 të Ligjit për Tokë Ndërtimore (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” numër 15/15, 98/15, 193/15, 226/15, 31/16, 142/16 dhe 190/16 dhe “Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut” numër 275/19).

Interpretimi autentik është publikuar në “Gazetën Zyrtare të Republikës së Maqedonisë së Veriut” nr. 101/2021.

III

Sipas nenit 8 paragrafit 1 alinesë 3 të Kushtetutës, sundimi i ligjit është një nga vlerat themelore të rendit kushtetues të Republikës së Maqedonisë së Veriut.

Në rastin konkret, objekt kontesti është pjesë e paragrafit 7 të nenit 95 të Ligjit për Tokë Ndërtimore dhe Interpretimit autentik të botuar në “Gazetën Zyrtare të Republikës së Maqedonisë së Veriut” nr. 101/2021.

Në tërësi neni 95 i Ligjit thotë:

Sipas paragrafit 1 të nenit 95 të Ligjit, rregullimin e tokës ndërtimore nga neni 94 i këtij ligji e bëjnë komunat, komunat në Qytetin e Shkupit dhe Qyteti i Shkupit në bazë të Programit për zhvillimin e Tokës Ndërtimore miratuar nga këshilli.

Rregullimin e tokës ndërtimore nga paragrafi 1 i këtij neni e përcakton komisioni i formuar nga komunat, komunat në Qytetin e Shkupit dhe Qytetin e Shkupit, i cili përbëhet nga tre anëtarë nga radhët e punëtorëve të shërbimit që bartë nga rregullimi i tokës ndërtimore, në përputhje me paragrafin 2 të dispozitës.

Sipas paragrafit 3 të nenit 95 të Ligjit, punët nga paragrafi 1 i këtij neni i kryejnë komunat, komunat në Qytetin e Shkupit dhe Qyteti i Shkupit i kryejnë përmes ndërmarrjes publike, shoqërisë tregtare ose personit tjetër juridik që e ka autorizimin për të kryer një shërbim komunal ose publik në përputhje me ligjin. Komunat, komunat në Qytetin e Shkupit dhe Qyteti i Shkupit mund të kryejnë punë zhvillimore të tokës ndërtimore edhe në formë të pjesëmarrjes së partnerit privat, gjegjësisht duke lidhur marrëveshje me partner privat, duke i respektuar parimet e transparencës, publicitetit dhe barazinë e pjesëmarrësve.

Për zonën e Qytetit të Shkupit, rregullimin e tokës ndërtimore e bëjnë komunat nga zona e Qytetit të Shkupit në pjesën e pajisjes së tokës ndërtimore me objekte nga infrastruktura dytësore dhe Qyteti i Shkupit në pjesën e pajisjes me objekte të infrastrukturës bazë, në bazë të programit për zhvillimin e tokës ndërtimore të miratuar nga këshillat e komunave në Qytetin e Shkupit, përkatësisht Këshilli i Qytetit të Shkupit, sipas paragrafit 4.

Paragrafi 5 i nenit 95 të Ligjit përcakton se Programi për Rregullimin e Tokës Ndërtimore në veçanti përmban të dhëna për:
– hapësirën që i nënshtrohet rregullimit,
– vëllimin e punimeve për përgatitjen dhe pastrimin e tokës ndërtimore,
– masën dhe shkallën e pajisjes së tokës ndërtimore me objekte të infrastrukturës bazë dhe dytësore,
– burimet për financimin e programit,
– llogaritja e kostove për zhvillimin e tokës ndërtimore,
– lartësinë e kompensimit për zhvillimin e tokës ndërtimore dhe shpërndarjen e saj,
– mënyrën e ndarjes së mjeteve për ndërtimin dhe mirëmbajtjen e infrastrukturës,
– dinamikën e ekzekutimit të programit dhe
– objektet infrastrukturore me interes publik për Republikën e Maqedonisë së Veriut dhe vlerësimin e ndikimit të tyre në mjedis dhe natyrë, në përputhje me ligjin, financuar nga Republika e Maqedonisë së Veriut, përkatësisht investitori të cilit i është tjetërsuar toka ose dhënë me qira afatgjatë nga Republika e Maqedonisë së Veriut.

Sipas paragrafit 6 të nenit 95 të Ligjit, kur rregullimi i tokës kryhet me pjesëmarrjen e një partneri privat, ai ka të drejtë të kthejë investimin në atë mënyrë që të jetë dakord me komunat, komunat në Qytetin e Shkupit dhe Qytetin e Shkupit, e veçanërisht përmes pagesave të shfrytëzuesve të rinj të objekteve tashmë të vendosura.

Në paragrafin 7 të nenit 95 të Ligjit është përcaktuar se në rastet nga paragrafi 5 i këtij neni, pajisjet, objektet dhe instalimet kalojnë në pronësi të komunave, komunave në Qytetin e Shkupit dhe Qytetit të Shkupit ose në sipërmarrje publike që lidh marrëveshje me investitorin privat për kushtet dhe mënyrën e kthimit të investimit, përpara se të fillojë ndërtimi i investimit.

Nga analiza përmbledhëse e nenit 95 të Ligjit, rezulton se kjo dispozitë është komplekse dhe përcakton që komunat, komunat e Qytetit të Shkupit dhe Qyteti i Shkupit ta bëjnë rregullimin e tokës ndërtimore në bazë të Programit për rregullimin e tokës ndërtimore i miratuar nga këshilli; se marrëveshja përcaktohet nga një komision treanëtarësh i formuar nga subjektet e përmendura; që punimet e rregullimit të kryhen nëpërmjet një shoqërie publike, shoqëri tregtare ose person tjetër juridik që ka autoritetin për të kryer një shërbim komunal ose publik në përputhje me ligjin ose me pjesëmarrjen e një partneri privat, përkatësisht duke lidhur një marrëveshje me një partner privat. Në dispozitë përcaktohet se çfarë të dhënash përmban Programi për Rregullimin e Tokës Ndërtimore. Për partnerin privat që merr pjesë në aranzhim, sigurohet e drejta e kthimit të investimit nga mjetet e mbledhura nga pagesat e përdoruesve të rinj të objekteve tashmë të vendosura. Komunat, komunat në Qytetin e Shkupit dhe Qyteti i Shkupit ose ndërmarrja publike kontraktojnë marrëveshje me investitorin privat për kushtet dhe mënyrën e kthimit të investimit, para se të fillojë ndërtimi i investimit.

Interpretimi autentik, nga ana tjetër, vlen vetëm në lidhje me paragrafin 2 të nenit 57 të Ligjit për ndryshimin dhe plotësimin e Ligjit për Tokën Ndërtimore (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut” nr. 275/2019) me çka në dispozitën e përmendur është paraparë me datë 1 maj 2020, komunat, komunat në Qytetin e Shkupit dhe Qyteti i Shkupit do të jenë përgjegjës për disponimin e tokës ndërtimore në pronësi të Republikës së Maqedonisë së Veriut. Me interpretimin autentik, në lidhje me kompetencat për disponimin, sqarohet se paraprakisht duhet të plotësohen kushtet ligjore të përcaktuara me vendim të Qeverisë, për të përfunduar procesin e decentralizimit, ndërsa nuk përjashtohet zbatimi i dispozitave të neneve 99 dhe 101 të Ligjit për Tokën Ndërtimore si tërësi.

Nga analiza e bërë në këtë mënyrë rezulton se parashtruesi i nismës e percepton në mënyrë jo të plotë dhe të gabuar përmbajtjen e nenit 95, që përmban pjesën kontestuese, si dhe përmbajtjen e Interpretimit autentik.

Konkretisht, paragrafi 6 dhe paragrafi 7 i nenit 95 të Ligjit kanë rregulluar saktësisht se çfarë pretendon parashtruesi i mungon si rregullore, apo rregullon mënyrën e kthimit të asaj që është investuar më parë në rregullimin e tokës ndërtimore. Në të njëjtën kohë, paragrafi 6 përcaktoi vetë të drejtën e kthimit të investimit nga partneri privat, dhe paragrafi 7 parashikon detyrimin për të kontraktuar një marrëveshje me investitorin privat për kushtet dhe mënyrën e kthimit të investimit, edhe atë përpara se të fillojë ndërtimi i investimit.

Ndryshe, kërkesa në iniciativë për të ndërhyrë në një dispozitë që nuk përmban atë që parashtruesi mendon se duhet të përmbajë shkon përtej juridiksionit të përcaktuar të Gjykatës Kushtetuese nga neni 110 i Kushtetutës, por në këtë rast ka një marrëveshje për shkak të së cilës Gjykata vlerësoi se ekzistojnë kushte për t’u përfshirë në analizë meritore dhe vlerësim.

Lidhur me interpretimin autentik të kontestuar, nga përmbajtja e tij del se sqarohet se kur dhe në çfarë mënyre disponimi me tokën ndërtimore u kalon komunave, komunave në qytetin e Shkupit dhe Qytetit të Shkupit dhe tematika e tij nuk është në asnjë mënyrë rregullimi se si do të kthehet investimi në tokën e mëparshme nëse ka skadim apo ndërprerje të kontratës së lidhur më parë për rregullimin e tokës ndërtimore.

Prandaj, nga aspekti i iniciativës nuk ka shkelje të nenit 8, paragrafit 1, alinesë 3 të Kushtetutës.

IV

Në bazë të lartpërmendurës, gjykata vendosi si në dispozitivin e këtij aktvendimi.

 

KRYETARE
e Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut,
Dobrilla Kacarska