Уставен суд на
Република Северна Македонија
У.бр.147/2021
Скопје, 21.02.2024 година
Уставниот суд на Република Северна Македонија, во состав Добрила Кацарска, претседател на Судот и судиите Насер Ајдари, м-р Татјана Васиќ-Бозаџиева, д-р Јадранка Дабовиќ-Анастасовска, Елизабета Дуковска, д-р Осман Кадриу, д-р Дарко Костадиновски, д-р Ана Павловска-Данева и м-р Фатмир Скендер, врз основа на член 110 од Уставот на Република Северна Македонија и член 71 од Деловникот на Уставниот суд на Република Северна Македонија („Службен весник на Република Македонија” бр.70/1992 и „Службен весник на Република Северна Македонија” бр.202/2019, 256/2020 и 65/2021), на седницата одржана на 21 февруари 2024 година, донесе
Р Е Ш Е Н И Е
1. СЕ ПОВЕДУВА постапка за оценка на законитоста на Одлуката за критериуми при избор на спроведувачи на континуирано стручно усовршување, број 17-234/3 од 19.02.2021 година и Јавниот повик за избор на спроведувачи на континуирано стручно усовршување за период 2021-2025 година, број 17-271/1 од 19.02.2021 година, донесени од Комисијата за стручни стоматолошки прашања на Стоматолошката комора на Македонија.
2. НЕ СЕ ПОВЕДУВА постапка за оценка на законитоста на член 20 став 2, член 23 став 3 и член 24 став 1 точки 4 и 5, од Правилникот за облиците на континуирано стручно усовршување, критериумите за распоредување на облиците, критериумите за избор на спроведувачите на облиците на континуирано стручно усовршување и бодовите на континуирано стручно усовршување за обновување на лиценцата за работа за здравствените работници со високо образование од областа на стоматологијата („Службен весник на Република Македонија“ број 62/2017 и „Службен весник на Република Северна Македонија“ број 217/2020), донесен од Собранието на Стоматолошката комора на Македонија.
3. СЕ ЗАПИРА извршувањето на поединечните акти и дејствија што се преземени врз основа на Одлуката и Јавниот повик означени во точката 1 од ова решение.
4. Ова решение ќе се објави во „Службен весник на Република Северна Македонија”.
Образложение
I
Здружението на приватни стоматолошки установи и приватни доктори по дентална медицина, од Кавадарци, до Уставниот суд на Република Северна Македонија поднесе иницијатива за оценка на законитоста на актите означени во точките 1 и 2 од ова решение.
Според наводите во иницијативата, Законот за здравствена заштита пропишал јавно овластување на Стоматолошката комора да издава, обновува, продолжува и одзема лиценца за работа на здравствените работници со високо образование од областа на стоматологијата и да донесува општи акти на кои министерот дава согласност. Лиценцата за работа се издава за период од седум години.
Согласно со член 129 од овој закон, на здравствениот работник со високо образование може да му се обнови лиценцата ако во периодот на важноста на лиценцата со континуирано стручно усовршување, преку следење на новините во медицината, стоматологијата, односно фармацијата и унапредување на сопственото знаење, се стекнал со одреден број на бодови и најмалку 60% од времето на важноста на лиценцата за работа, работел во дејноста за која стекнал лиценца за работа.
Облиците на континуирано стручно усовршување, критериумите за распоредување на облиците, критериумите за избор на спроведувачите на облиците на континуирано стручно усовршување и бодовите од ставот 1 на овој член, ги утврдува Лекарската, Стоматолошката, односно Фармацевтската комора, со општ акт за кој согласност дава Министерството за здравство.
Врз основа на оваа законска одредба, Собранието на Стоматолошката комора го донело предметниот Правилник.
Со член 266 од Законот за здравствена заштита, меѓу другото, било уредено дека здравствените работници од одделни специјалности може да се здружуваат во стручни здруженија во состав на Македонското стоматолошко друштво заради следење на достигнувањата и унапредувањата во одделни гранки на стоматологијата и дека Македонското стоматолошко друштво и други стоматолошки друштва преку стручни здруженија организираат различни форми на стручно усовршување на здравствените работници, учествуваат во изработување на стручни упатства за работа по одделни специјалности и предлагаат мерки за унапредување на стручната работа на здравствените работници.
Оспорените одредби од член 20 став 2 и член 23 став 3 од Правилникот, уредуваат право на стручните стоматолошки друштва да бидат спроведувачи на стручни настани и да бидат акредитирани за два облици на континирано стручно усовршување на годишно ниво, преку акредитација која им ја дава Комисијата за стручни стоматолошки прашања на Стоматолошката комора. Воедно, следователно на ова право дадено со Правилникот, со оспорените одредби од член 24 став 1 точки 4 и 5 од Правилникот, е уредено дека како критериуми за избор на спроведувачите на облиците на континирано стручно усовршување се и стоматолошките друштва да имаат најмалку 50 члена кои истовремено се и членови на Комората, а стоматолошките здруженија најмалку 20 члена кои истовремено се и членови на Комората. Стоматолошките друштва и стоматолошките здруженија треба да имаат статутарно формирано стручно тело за континуирано спроведување на стручно усовршување согласно со одредбите на Статутот на Комората.
Со оспорените одредби од член 20 став 2, член 23 став 3 и член 24 став 1 точки 4 и 5 од Правилникот, биле повредени наведените одредби од Законот за здравствена заштита, со оглед на тоа што стручните здруженија го чинат составот на Македонското стоматолошко друштво и други стоматолошки друштва и дека само стоматолошките здруженија, а не стоматолошките друштва можат да бидат спроведувачи на обуки и да организираат различни форми на стручно усовршување на здравствените работници. Ова затоа што Законот за здравствена заштита во член 266 јасно дефинирал дека друштвата преку стручните здруженија тоа го вршат.
Во иницијативата се наведува дека Законот за здруженија и фондации со одредбите од член 3 точка 1, член 4 став 1, членови 5, 6 и 20, пропишал дека организација е секое здружение, фондација, сојуз и друга форма на здружување регистрирани согласно закон; право на слободно здружување се остварува за остварување на нивни цели, дејности и заштита на права, интереси; две или повеќе организации можат да се здружат во сојуз или друга форма на здружување која може да стекне својство на правно лице со регистрација согласно закон, а организациите кои се здружиле со здружувањето не го губат својството на правно лице; здружението води регистар на членови и евиденција на членови на органите, а здружението ја гарантира анонимноста на личните податоци на членовите кои тоа го побарале и се заштитени во согласност со прописите за заштита на личните податоци и класифицирани информации.
Оттука, стручните стоматолошки друштва се само организациона форма на здружување која се стекнала со својство на правно лице во согласност со наведениот закон, односно со здружување на две или повеќе регистрирани стоматолошки здруженија (организации).
Значи, согласно со Законот за здравствена заштита и Законот за здруженија и фондации, само стручните здруженија здружени во друштво можат да организираат континуирано стручно усовршување (КСУ). Друштвото како правно лице може да извршува само одредени заеднички работи од интерес на сите здруженија кои се здружиле и кои работи се определени со статутот.
Покрај тоа што стоматолошкото друштво не може да организира континуирано стручно усовршување, со Законот за здравствена заштита во член 266 став 2, не е предвидено да вршат и високообразовните институции (стоматолошките факултети) и не може истите да бидат акредитирани.
Оттука, со оспорените одредби од Правилникот, се излегло надвор од рамките на правата, обврските и односите, кои биле со закон пропишани, а со Правилникот неосновано се пропишуваат права и обврски кои можат да бидат само предмет на законско уредување, а доуредени со Правилник, па поради погоре изнесеното се предлага Судот да поведе постапка за оценка на законитоста на оспорените одредби од Правилникот. Воедно, се предлага Судот да донесе и времена мерка до конечното одлучување, односно да го запре извршувањето на актите донесени врз основа на член 20 став 2 од Правилникот.
Со иницијативата се оспорува и законитоста на Одлуката за критериуми при избор на спроведувачи на континуирано стручно усовршување, број 17-234/3 донесена на 19.02.2021 година од Комисијата за стручни стоматолошки прашања на Стоматолошката комора на Македонија. Според подносителот на иницијативата, Одлуката не е во согласност со членовите 129, 168 и 262 од Законот за здравствена заштита, а е спротивна и на предметниот Правилник и Статутот на Комората.
Ова поради тоа што Комисијата донела општ акт насловен како Одлука, за што таа не е надлежна да донесува општи акти кои воедно и немаат согласност од надлежен министер, бидејќи според Законот за здравствената заштита општите акти ги донесува Комората, а не други тела, и согласност дава министер. Комисијата не е орган на Комората и не може да донесува одлуки кои добиваат статус на општ акт. Комисијата може да донесува само акти кои се однесуваат на организација на нејзината работа или поединечни управни акти кои произлегуваат од спроведувањето на Правилникот на Комората.
Комисијата си зела за право да креира и регулира материја од јавно овластување на Комората надвор од Правилникот, и не е дозволено Комисија да менува и дополнува прашања на односи веќе уредени со Правилникот. Имено, Комисијата со Одлуката пропишува дополнителни и нови критериуми кои не постојат во Правилникот ( кој е општ акт за уредување на критериуми), во однос на избор на спроведувачи на облиците на континуирано стручно усовршување, како што е следново:
– со Одлуката воспоставува „јавен повик“ за избор, а во Правилникот нема јавен повик и е дозволено барања да се доставуваат до 30 март во тековната година;
– нов критериум е здружението како барател на решение за избор во последните 3 години континуирано да има организирано најмалку 3 стручни настани што не се пониско бодирани од стручен настан – симпозиум со домашно учество. Ваков критериум не е содржан во Правилникот кој уредува прашања од оваа област. Имено, со временската рамка од 3 години со новиот критериум во Одлуката, монопол имаат оние здруженија кои се основани само пред 19.02.2019 година;
– нов критериум е здруженијата во своите статути да уредат дека имаат стручно тело за спроведување на континуирано стручно усовршување со седум активни членови на Комората и кои не се пензионери, што значи Комисијата наметнува статутарна интервенција кај здруженијата и покрај тоа што самиот Статут на Комората има уредено задолжително членство и доброволно и почесно членство, а нема термин „активни“ членови. Одлуката на Комисијата и во овој дел е неправилна. Законот за здравствена заштита не предвидува Комората преку своја комисија да спречува и лимитира членување во стручни тела поврзано со работниот статус и пензионирање. Овој закон со член 168 дозволува здравствени работници да можат да бидат консултанти, предавачи, претседавачи на стручни и научни настани, да земат учество на научни студии.
Според став 2 на овој член од Законот е предвидено дека здравствени работници со високо образование од областа на медицината кои се корисници на пензија можат да бидат ангажирани во здравствените установи како консултанти и советници на здравствените работници вработени во здравствена установа каде таквото учество подразбира хонорар или патување. Ако вакви законски права се дадени на здравствени работници корисници на пензија, нема право Комисија како тело на Стоматолошката комора да го оневозможува нивното членување во стручно тело на едно стручно здружение, а често се работи за истакнати универзитетски професори од областа на стоматологијата.
Сумарно, оспорената одлука е донесена од Комисијата како помошно тело на Комората, не е нејзин орган, и не може да донесува општи акти, бидејќи Одлуката која нема согласност од министерот, по својата суштина е општ акт со кој суштински се менува и дополнува Правилникот кој ги уредил критериумите, а Правилникот може да се применува само со согласност на министерот. Оттука, Одлуката е спротивна на Уставот и закон и за истата се предлага Судот да поведе постапка за оценка на уставноста и законитоста, како и со времена мерка да го запре извршувањето на актите кои се носат врз основа на Одлуката, до конечно одлучување на Судот.
Со иницијативата, исто така, се оспорува и законитоста на Јавниот повик за избор на спроведувачи на континуирано стручно усовршување за период 2021-2025 година, број 17-271/1 од 19.02.2021 година, кој бил распишан од Комисијата за стручни стоматолошки прашања на Стоматолошката комора на Македонија.
Овој јавен повик, се повикува на Правилникот и Одлуката како основа за негово распишување и покрај фактот што во ниту еден член од Правилникот не е уредено дека изборот треба да се прави со распишан јавен повик и всушност Комисијата сама си креирала Одлука и Јавен повик, по своја иницијатива и со елементи кои сама си ги уредила без основ за тоа.
Имено, Правилникот во член 25 дозволува барања да се поднесуваат до 30 март во текот на годината, за секој кој има право на тоа, а Јавниот повик се повикува за избор за наредните 4 години што значи во наредните 4 години се затвора можноста за други здруженија да аплицираат со барање за решение за спроведување континуирана стручна обука. Јавниот повик не упатува во случајов дека секоја година Комисијата ќе распишува јавен повик, а Правилникот токму тоа го регулира, за секоја тековна година.
Покрај тоа, во Јавниот повик се бараат дополнителни услови, критериуми и докази кои се креирани од Комисијата, без правен основ. Имено, се бараат општи и посебни услови што ги нема во Правилникот. Потоа се бара доказ дека статутот на здружението е доставен во Централниот регистар, а таков посебен доказ-документ Централниот регистар не издава бидејќи без статут здружението не ни може да се регистрира. Потоа се бара доказ дека членовите на здружението се активни членови, а таков документ нема кој да издаде бидејќи Комората не издава членски легитимации. Се бара список на членови на друштвата и здруженијата по име, презиме и број на лиценца на докторот стоматолог, со што директно се повредува член 20 од Законот за здруженија и фондации, спрема кој здружението е должно да ја чува анонимноста на личните податоци на своите членови.
Од погоре изнесеното се предлага Судот да поведе постапка за оценка на законитоста на оспорениот Јавен повик како несогласен со Законот за здравствена заштита и Законот за здруженија и фондации.
II
На седницата Судот утврди дека Правилникот за облиците на континирано стручно усовршување, критериумите за распоредување на облиците, критериумите за избор на спроведувачите на облиците на континуирано стручно усовршување и бодовите на континуирано стручно усовршување за обновување на лиценцата за работа за здравствените работници со високо образование од областа на стоматологијата, во одредбите од член 20 став 2, член 23 став 3 и член 24 став 1 точки 4 и 5, предвидел:
Член 20 став 2
(2) Спроведувачите на стручни настани имаат право да организираат: стручно здружение – два облика на стручна едукација, стручните стоматолошки друштва – најмногу два облика, а акредитираните високообразовни институции (стоматолошките факултети) еден облик на континуирано стручно усовршување, при што облиците на теоретско практичната едукација од член 7 точка 3, односно член 18 и член 19 од Правилникот не влегуваат во погоре наведените ограничувања по однос на дозволен број на облици.
Член 23 став 3
(3) Комисијата за стручни стоматолшки прашања на годишно ниво врши акредитација на два облика на континуирано стручно усовршување за стручните стоматолошки здруженија и два облика на континирано стручно усовршување за стручните стоматолошки друштва и еден облик за акредитираните стоматолошки факултети.
Член 24 став 1 точки 4 и 5
(1) Изборот на спроведувачите на облиците на континуирано стручно усовршување се врши според следниве критериуми:
1. ………….
2. ………….
3. ………….
4. стоматолошките друштва да имаат најмалку 50 членови кои истовремено се членови и на Комората, а стоматолошките здруженија најмалку 20 членови кои истовремено се членови на Комората,
5. да имаат статутарно формирано стручно тело за континуирано спроведување на стручно усовршување, согласно одредбите од Статутот на Комората.
Понатаму, Комисијата за стручни стоматолошки прашања како тело на Стоматолошката комора на Македонија, на седница одржана на 19.02.2021 година, донела Одлука за критериуми при избор на спроведувачи на континирано стручно усовршување, број 17-234/3.
Во член 1 од Одлуката е утврдено дека изборот на спроведувачи на континуирано стручно усовршување за период 2021-2025 година ќе се врши со објава на јавен повик за изборот кој ќе се објави, по истекот на 8 дена од денот на објавата на оваа одлука на веб- страницата на Комората.
Во член 2 од Одлуката е наведено дека барателите за избор на спроведувачи на континуирано стручно усовршување треба да ги исполнуваат критериумите од член 24 од Правилникот.
Во член 3 од Одлуката е утврдено дека дополнителен критериум – посебен услов кој треба да го исполнат барателите, за донесување на решение за спроведувач на континуирано стручно усовршување е во последните 3 години континуирано да имаат организирано најмалку 3 стручни настани што не се пониско бодирани од стручен настан – симпозиум со домашно учество.
Во член 4 од Одлуката е наведено дека статутарно формирано стручно тело за континуирано спроведување на стручно усовршување, треба да е составено од 7 (седум) активни членови на Комората (согласно член 15 став 1 од Статутот на Комората), кои не се пензионери, од кои минимум 5 членови се доктори на науки од областа. Секој од членовите на стручното тело може да биде член на стручно тело на максимум две друштва или здруженија.
Во член 5 од Одлуката е утврдено дека таа стапува на сила од денот на нејзиното донесување.
Исто така, Комисијата за стручни стоматолошки прашања како тело на Стоматолошката комора на Македонија, со акт бр.17-271/1 од 19.02.2021 година распишала Јавен повик за избор на спроведувачите на континуирано стручно усовршување за период 2021-2025 година.
Во јавниот повик Комисијата навела дека се однесува за избор на спроведувачи на континуираното стручно усовршување од предметната материја, општите и посебните услови за барателите и дека јавниот повик се објавува на веб-страницата на Комората.
Имено, Комисијата во јавниот повик навела дека истиот се објавува согласно со Правилникот и Одлуката, право на учество на јавниот повик за избор на спроведувачи на континуирано стручно усовршување имаат стоматолошките друштва и здруженија кои ги исполнувааат општите и посебните услови од овој јавен повик.
Како општи услови се наведени: да се регистрирани како правно лице во Централниот регистар, да достават статут, да имаат активна и неблокирана трансакциона сметка, стоматолошките друштва да имаат најмалку 50 члена, а стоматолошките здруженија најмалку 20 члена кои истовремено се членови и на Комората и да имааат статутарно формирано стручно тело за спроведување на континуираното стручно усовршување.
Како посебни услови во јавниот повик се наведени: во последните 3 години континуирано да имааат организирано најмалку 3 стручни настани што не се пониско бодирани од стручен настан-симпозиум со домашно учество, да достават барање за донесување решение за спроведување на континуирано стручно усовршување, потпишано од одговорно лице со комплетна документација наведена во точка 3 од јавниот повик и барањето да се достави најдоцна до 30 март 2021 година до Стоматолошката комора, а како докази кон барањето да достават тековна сметка не постара од 1 месец, важечки статут доставен до Централниот регистар, потврда за активна сметка од Централниот регистар или од банка, доказ дека организирале најмалку 3 стручни настани во последните 3 години, изјава за формирано статутарно стручно тело од одговорното лице на барателот со прилог доказ дека членовите на стручното тело се активни членови на Комората, не се пензионери, најмалку 5 члена се доктори на науки од областа, изјава од членовите на стручното тело дека не се членови на стручно тело на повеќе од две друштва или здруженија, список на членови на друштвото/здружението, со име и презиме и број на лиценца за работа, изјава заверена на нотар од одговорното лице на барателот, дека списокот на членовите на друштвото/здружението, со име, презиме и број на лиценца за работа соодветствува со вистинското членство, изјава заверена на нотар од одговорното лице на барателот со која гарантира за точноста на податоците наведени во барањето и вистинитоста на доказите и прилозите кон барањето.
Комисијата за стручни стоматолошки прашања на Комората врши избор на спроведувачите на облиците на континуирано стручно усовршување во период од 15 дена од денот на доставување на барањето. Доколку Комисијата утврди дека документацијата не е целосна, ќе побара барателот да ја дополни во рок од 10 дена од датумот на прием на известувањето, а доколку барателот не постапи по известувањето, поднесеното барање нема да биде предмет на разгледување.
Комисијата за стручни стоматолошки прашања за изборот на спроведувачи на облиците на континуирано стручно усовршување донесува одлука за избор на спроведувачи и соодветно решение за друштва и здруженија кои ги исполнуваат критериумите за спроведувачи. Изборот на спроведувачи на континуирано стручно усовршување се врши за период од 4 години.
Со избраните спроведувачи како организатори на облиците на континуирано стручно усовршување, Комората склучува договор за уредување на меѓусебните права и обврски. Во договорот особено се наведени обврските на организаторот на облиците на континуирано стручно усовршување, правото на комората да го контролира спроведувањето и последиците од неправилно спроведување на облиците на континуирано стручно усовршување.
Јавниот повик ќе се објави на веб-страницата на Комората.
Јавниот повик е распишан од Комисијата за стручни стоматолошки прашања и е потпишан од претседателот на Комисијата. Јавниот повик е со број 17-271/1 од 19.02.2021 година и е распишан на истиот датум кога е донесена оспорената одлука погоре наведена.
III
Согласно член 110 алинеи 1 и 2 од Уставот, Уставниот суд на Република Северна Македонија одлучува за согласноста на законите со Уставот и за согласноста на другите прописи и на колективните договори со Уставот и со закон.
Согласно член 39 од Уставот, на секој граѓанин му се гарантира правото на здравствена заштита. Граѓанинот има право и должност да го чува и унапредува сопственото здравје и здравјето на другите.
Со член 51 од Уставот е утврдено дека во Република Северна Македонија законите мораат да бидат во согласност со Уставот, а сите други прописи со Уставот и со закон. Секој е должен да ги почитува Уставот и законите.
Законот за здравствената заштита („Службен весник на Република Македонија“ бр.43/2012, 145/2012, 87/2013, 164/2013, 39/2014, 43/2014, 188/2014, 10/2015, 61/2015, 154/2015, 192/2015, 17/2016, 37/2016, 20/2019 и „Службен весник на Република Северна Македонија“ бр.101/2019, 153/2019, 180/2019, 275/2019, 77/2021, 122/2021, 178/2021, 150/2022, 236/2022, 199/2023 и 236/2023), во член 1 определил дека предмет на уредување на овој закон се прашањата кои се однесуваат на системот и организацијата на здравствената заштита и вршењето на здравствената дејност, загарантираните права и утврдените потреби и интереси на државата во обезбедувањето на здравствената заштита, здравствените установи, вработувањето, правата и должностите, одговорноста, евалуацијата, престанокот на вработувањето, заштитата и одлучувањето за правата и обврските на здравствените работници и здравствените соработници, квалитетот и сигурноста во здравствената дејност, коморите и стручните здруженија, рекламирањето и огласувањето на здравствената дејност, вршењето на здравствената дејност во вонредни услови и надзорот над вршењето на здравствената дејност.
Согласно со одредбите од овој закон, здравствената дејност е дејност од јавен интерес,а здравствените работници со високо образование од областа на медицината, стоматологијата и фармацијата (здравствени работници со високо образование) можат самостојно да вршат здравствени услуги со завршување на пробната работа, положување на стручниот испит и добивање лиценца за работа, како и здравствените соработници со средно, вишо и високо стручно образование по завршување на пробната работа и положување на стручниот испит, видно од член 115.
Согласно со член 123 ставови 1 и 2 од овој закон, издавањето, обновувањето, продолжувањето и одземањето лиценца за работа на здравствените работници со високо образование го вршат Лекарската, Стоматолошката, односно Фармацевтската комора заради утврдување на стручната оспособеност на здравствените работници за самостојна работа, а лиценцата за работа се издава за период од седум години.
Согласно со член 129 став 1 од овој закон, на здравствен работник со високо образование може да му се обнови лиценцата за работа ако во периодот на важноста на лиценцата со континуирано стручно усовршување, преку следење на новините во медицината, стоматологијата, односно фармацијата и унапредување на сопственото знаење се стекнал со соодветен број бодови и најмалку 60% од времето на важноста на лиценцата за работа работел во дејноста за која стекнал лиценца за работа.
Облиците на континуирано стручно усовршување, критериумите за распоредување на облиците, критериумите за избор на спроведувачите на облиците на континуирано стручно усовршување и бодовите од ставот (1) на овој член ги утврдува Лекарската, Стоматолошката, односно Фармацевтската комора со општ акт на кој согласност дава министерот за здравство (став 4).
Со овој закон, во член 127 став 1 е уредено и дека програмата за дополнителна обука и проверка на стручните знаења и способности на здравствените работници со високо образование, составот на испитната комисија и начинот на спроведувањето на проверката ги утврдува Лекарската, Стоматолошката, односно Фармацевтската комора со акт на кој министерот за здравство дава согласност. Согласно со став 2, проверката од ставот (1) на овој член ја вршат Лекарската, Стоматолошката, односно Фармацевтската комора.
Значи, законодавецот со Законот за здравствена заштита ги уредил односите од предметната материја, но неговата интенција со Законот е преку давање на јавно овластување на Стоматолошката комора во врска со дејноста од областа на стоматологијата, таа да донесува програми и општи акти на кои министерот за здравство е надлежен да ги одобри со давање согласност или да не ги одобри според проценката на тие општи акти, во кои Стоматолошката комора ќе ја уредува комплексната материја од областа на стоматологијата за прашањата согласно со закон и во домен на лиценците за вршење на дејноста. Оттука, Стоматолошката комора има законски основ за вршење на законски определените јавни овластувања.
Согласно со член 129 од Законот за здравствената заштита, Собранието на Стоматолошката комора на Македонија го донела предметниот Правилник за облиците на континуирано стручно усовршување, критериумите за распоредување на облиците, критериумите за избор на спроведувачите на облиците на континуирано стручно усовршување и бодовите на континуирано стручно усовршување за обновување на лиценцата за работа за здравствените работници со високо образование од областа на стоматологијата. Собранието е орган на Стоматолошката комора кој донесува акти што произлегуваат од Законот за здравствената заштита, согласно со член 21 точка 21 од Статутот на Стоматолошката комора на Македонија.
Министерот за здравство со акти од 28.04.2017 година и 26.08.2020 година дал согласност за Правилникот и неговите измени и дополнувања.
Со одредбите од Законот за здравствена заштита, се уредени статусот, организацијата и надлежностите на Стоматолошката комора, која е правно лице што се запишува во Централниот регистар на Република Северна Македонија, има собрание, статут, извршен одбор, надзорен одбор и претседател на комората. Таа издава, обновува, продолжува и одзема лиценца за работа, води регистар на лиценци и врши стручен надзор над работата на здравствените установи и здравствените работници и двапати годишно доставува извештај за работите за издавање, продолжување, обновување и одземање на лиценците за работа до Министерството за здравство. Општите акти согласно со закон, ги донесува со согласност на министерот за здравство, а надзор над работата на комората во вршењето на јавното овластување го врши Министерството за здравство и Државниот санитарен и здравствен инспекторат.
Со член 266 од овој закон е уредено, меѓу другото, дека здравствените работници од одделни специјалности можат да се здружуваат во стручни здруженија во состав и на Македонското стоматолошко друштво и други друштва, заради следење на достигнувањата во одделни гранки на стоматологијата.
Според ставот 2 од овој член од Законот, Македонското лекарско друштво, Македонското стоматолошко друштво, Македонското фармацевтско друштво и други лекарски, стоматолошки и фармацевтски друштва, преку стручните здруженија и преку други стручни здруженија организираат различни форми на стручно усовршување на здравствените работници, учествуваат во изработување стручни упатства за работа по одделни специјалности и предлагаат мерки за унапредување на стручната работа на здравствените работници.
Од погоре изнесеното, произлегува дека:
– Стоматолошката комора на Македонија има со закон утврдени јавни овластувања, посебно во доменот на вршење на работите на издавање, продолжување, обновување и одземање на лиценците за работа.
– Донесува програми за дополнителна обука и проверка на стручни знаења и способности на здравствените работници со високо образование.
– Донесува општи акти согласно со закон, на кои министерот за здравство дава согласност и на таа основа од член 129 од Законот е донесен и оспорениот правилник.
– Член 129 од Законот е основ за донесување на Правилникот по согласност од министерот за здравство, во кој се уредени и критериумите за избор на спроведувачите на континуирано стручно усовршување и бодови, како што е пропишано со одредбите од овој член од Законот.
– Член 266 од Законот, не уредува прашања во однос на континуирано стручно усовршување, кое е поврзано со делот од погоре наведените норми од Законот кои децидно се однесуваат на правата и обврските на Стоматолошката комора да ги врши со закон дадените јавни овластувања за вршење на работите за издавање, обновување, продолжување и одземање на лиценца за работа на здравствените работници со високо образование од областа на стоматологијата. Членот 266 од Законот, не уредува права и обврски и односи кои се во доменот на Стоматолошката комора за донесувањето на оспорениот правилник, во однос на прашањата кои се уредени со оспорените членови 20 став 2, 23 став 3 и 24 став 1 точки 4 и 5.
Имено, со одредбите од член 266 од Законот за здравствена заштита, се уредува право на здравствените работници од одделни специјалности да се здружуваат во Македонско стоматолошко друштво и други стоматолошки друштва особено заради следење на достигнувањата и унапредувањата во одделни гранки на стоматологијата и Македонското стоматолошко друштво и други стоматолошки друштва преку стручни здруженија можат да организираат различни форми на стручно усовршување на здравствените работници и да учествуваат во изработување на упатства како и да предлагаат мерки за унапредување на стручната работа на здравствените работници.
Оттука, континуираното стручно усовршување, како предмет на уредување со Законот и оспорените одредби од Правилникот, член 20 став 2, член 23 став 3 и член 24 став 1 точки 4 и 5, се во делот на јавните овластувања утврдени на Стоматолошката комора, која за таа цел и го донела Правилникот во кој ги уредила односите како што е тоа содржано во одредбите, со оглед на тоа што за тоа има основ во член 129 од Законот.
Континуираното стручно усовршување кое е критериум и услов за лиценца за работа на здравствениот работник со високо образование, не е спорно за подносителите на иницијативата, туку како спорни ги наведуваат правата на субјектите кои можат истото да го спроведуваат, односно според иницијативата, исклучиво стручните здруженија би требало да се единствени спроведувачи. Меѓутоа, одредбите од Законот за здравствена заштита не пропишуваат исклучива надлежност на стручните здруженија да бидат спроведувачи на континуирано стручно усовршување, а член 266 од Законот не се занимава со прашањето на континуирано стручно усовршување, поради што Стоматолошката комора со одредбите од Правилникот кои се оспоруваат со иницијативата, уредуваат прашања за кои Комората има јавно овластување дадено со закон, а тоа е прашањето за континуирано стручно усовршување. Наспроти ова, Законот за здравствена заштита со член 266 дозволил широки рамки на организирање различни форми на стручно усовршување на здравствените работници кои можат да се здружуваат во Македонското стоматолошко друштво и други стоматолошки друштва, што е општо во сферата на унапредување на стручната работа.
Законот за здруженија и фондации („Службен весник на Република Македонија“ бр.52/2010, 135/2011, 55/2016 и („Службен весник на Република Северна Македонија“ бр. 238/22) во член 1 ги уредува начинот, условите и постапката за основање, регистрација и престанок на здруженијата, фондациите, сојузите, организационите облици на странските организации во Републиика Македонија, имотот со кој располагаат, надзорот, статусните промени и статусот на организациите од јавен интерес.
Од одредбите на овој закон произлегува дека правото на слободно здружување се остварува преку здружување во здруженија, фондации, сојузи и организациони облици на странски организации (во натамошниот текст: организации) за остварување на нивните цели, дејности и заштита на правата, интересите и уверувањата во согласност со Уставот и закон, согласно член 4 став 1; две или повеќе организации можат да се здружуваат во сојуз или друга форма на здружување која може да стекне својство на правно лице со регистрација во согласност со овој закон и со здружувањето организациите не го губат својството на правно лице, согласно член 5; Здружението води регистар на членови и евиденција на членовите на органите, здруженијата ја гарантираат анонимноста на личните податоци на членовите кои тоа го побарале и податоците се заштитени во согласност со прописите за заштита на личните податоци и класифицирани информации, видно од член 20 од Законот за здруженија и фондации.
Со Законот за здруженија и фондации, како lex generalis, општо се уредува предметната материја за здруженија и фондации во правниот поредок на Републиката, на чија основа со посебните закони се пропишуваат посебните организирани облици за здружувања во врска со предметот на уредување на тие закони со спецификите на вршењето на работите, како и надлежностите дадени со јавни овластувања.
Оттука, во однос на Стоматолошката комора на Македонија не може да се смета дека уредува прашања во несогласност со Законот за здравствената заштита и Законот за здруженија и фондации, кога со оспорените одредби од Правилникот ги регулира облиците на континуирано стручно усовршување за да можат да го спроведуваат истото не само стручни здруженија (два облици на стручна едукација) туку и стручни стоматолошки друштва (најмалку два облици на стручна едукација) и акредитирани високообразовни институции (стоматолошки факултети) еден облик на стручно усовршување. Во таа постапка е уредено дека Комисијата на Комората, формирана за стручни стоматолошки прашања, на годишно ниво врши акредитација на два облици на континуирано стручно усовршување за стручните стоматолошки здруженија и два облици на континуирано стручно усовршување за стручните стоматолшки друштва и еден облик за акредитирани стоматолшки факултети, за кои прашањето за акредитација е веќе исполнето со фактот што стоматолошкиот факултет поседува акредитација при основањето. Притоа, изборот за спроведувачи на облиците на континуирано стручно усовршување се врши според критериуми, меѓу кои и стоматолошките друштва да имаат намалку 50 члена кои истовремено се и членови на Комората, а стоматолошките здруженија најмалку 20 члена кои истовремено се и членови на Комората, како и тие да имаат статутарно формирано свое стручно тело за континуирано спроведување на стручното усовршување, согласно со одредбите од Статутот на Комората.
Континуираното стручно усовршување е предмет на уредување со Правилникот, па оттука Стоматолошката комора уредила прашања од оваа содржина во Правилникот, а со оспорените одредби од Правилникот допуштила секоја година да акредитира спроведувачи, кои поради тоа што со закон не се лимитира исклучиво да бидат стручните здруженија, оттука и определбата за учество и на други субјекти како спроведувачи, не го прави Правилникот со оспорените одредби незаконит. Притоа битно е и што со критериумот за бројноста на членови во стручните здруженија и стручните друштва кои се и членови на Комората во оспорените одредби од Правилникот не се однесува исклучиво на основачи на овие организации, согласно со Законот за здруженија и фондации туку на членови (во кои припаѓаат и основачите), при што Комората го поставува условот дека ако некое здружение или друштво сака да спроведува облик на континуирано стручно усовршување кој ќе се вреднува со бодови согласно со Правилникот, мора да има членови на Комората, што ја следи интенцијата на законодавецот дека Стоматолошката комора ги врши работите од доменот на јавно овластување во врска со лиценците за работа кои се поврзани со континуираното стручно усовршување.
Од аспект на условот за легитимирање на членовите, согласно членовите 9 и 10 од Законот за заштита на личните податоци („Службен весник на Република Македонија“ бр.42/2020 и 294/2021), меѓу другото, е предвидено дека личните податоци се точни и каде што е потребно ажурирани, при што се преземаат сите соодветни мерки за навремено бришење или коригирање на податоците што се неточни или нецелосни, имајќи ги предвид целите заради кои биле обработувани („точност“), се собираат за конкретни, јасни и легитимни цели и нема да се обработуваат на начин што не е во согласност со тие цели, се соодветни, релевантни и ограничени на она што е неопходно во однос на целите заради кои се обработуваат („минимален обем на податоци“), обработката е потребна за исполнување на законска обврска на контролорот (во случајов е Комората), а обработката е потребна за извршување на работи од јавен интерес или при вршење на јавно овластување на контролорот утврден со закон (како што е во случајов на јавното овластување на Комората), и обработката е потребна за целите на легитимните интереси на контролорот.
Оттука, со оспорените одредби од Правилникот, Стоматолошката комора на Македонија не уредила прашања спротивни на закон, и од аспект на условот за соодветна бројност на членството на стоматолошките друштва и стоматолошките здруженија и тие да се членови на Комората кои за тоа плаќаат членарина што може да се докаже од соодветните регистри, што е процесно прашање. Со оглед на тоа што континуираното стручно усовршување директно се вреднува со бодови согласно со Правилникот, спроведувачот на обликот на континуираното стручно усовршување односно барателот, покрај наведените услови со својот статут мора да има формирано стручно тело за вршење на работата, што е критериум воспоставен со Правилникот како елемент кој го подига нивото на спремноста и организираноста на организацијата да има статус на спроведувач.
Воедно, Собранието на Комората, а не друг орган на Комората согласно со член 21 точка 21 од нејзиниот Статут, донесува акти што произлегуваат од Законот за здравствена заштита, па оттука оспорениот правилник и од овој аспект е донесен од надлежен орган од страна на Стоматолошката комора.
Од овие причини за оспорените одредби од Правилникот, не може основано да се постави прашањето за несогласност со законите. Во однос на барањето за времена мерка, односно за запирање на извршување на актите донесени врз основа на член 20 став 2 од Правилникот нема основ за изрекување.
– Комисијата за стручни стоматолошки прашања на Стоматолошката комора на Македонија, врз основа на одредби од нејзиниот Деловник за работа, на седница одржана на 19.02.2021 година ја донела Одлуката за критериуми при избор на спроведувачи на континуирано стручно усовршување, која е оспорена со иницијативата, од причини дека е акт на тело на Комората, а не од орган, односно од Собранието на Комората и дека утврдува критериуми, а не е надлежност на Комисијата да креира услови и критериуми за избор на спроведувачи на континуирано стручно усовршување, паралелно на Правилникот. Од овој аспект, Судот оцени дека наводите во иницијативата се основани.
Со оглед на фактот што оспорената одлука се однесува општо на неопределен круг на лица, таа по својата суштина е општ акт, кој притоа е донесен од Комисијата за стручни стоматолошки прашања, како тело на Комората, врз основа на деловнички одредби за работа на Комисијата. Оттука, факт е дека општиот акт Одлуката, не е акт на Комората односно од нејзиниот орган – Собранието, и не се заснова на основа на одредби од закон или од предметниот правилник. Со Одлуката, Комисијата сама презела надлежност за која нема правен основ да регулира критериуми при избор на спроведувачи на континуирано стручно усовршување, за што всушност Комората, на ниво на Собрание на Комората има надлежност да ги уредува овие прашања и за таа цел донесува правилник по претходна согласност од министерот за здравство. При анализата на оспорената одлука, која има наслов „Одлука за критериуми при избор на спроведувачи на континуирано стручно усовршување“, произлегува, меѓу другото, дека ова тело како доносител на Одлуката, со одредбите утврдува правила и одредени дополнителни критериуми при што утврдува јавен повик за избор на спроведувачи, рок за пријавување, период на траење на спроведувачките работи 2021-2025 година, потоа покрај критериуми од Правилникот се предвидува и исполнување на дополнителен критериум – посебен услов кој треба да го исполнат барателите за донесување решение за спроведување на континуирано стручно усовршување, а тоа е во последните три години континуирано да имаат организирано најмалку три стручни настани што не се пониско бодирани од стручен настан – симпозиум со домашно учество, како и критериумот дека треба да имаат статутарно формирано стручно тело за континуирано стручно усовршување, кое треба да биде составено од седум активни членови на Комората (активноста ја поврзува со член 15 став 1 од Статутот на Комората) кои не се пензионери, од кои минимум пет члена се доктори на науки од областа, а секој од членовите на стручното тело може да биде член на стручно тело на максимум две друштва или здруженија.
Член 15 став 1 од Статутот на Комората уредува начини на кои престанува членството во Комората – трајно одземање на лиценцата согласно со закон, времено одземање на лиценцата за време на траење на оваа мерка согласно со Законот, барање за престанување на членството, неоправдано неплаќање на членарина повеќе од 12 месеци и смрт на членот на Комората. Со член 11 од Статутот е утврдено дека членувањето во Комората е право и задолжителна обврска на сите доктори по стоматологија кои имаат важечка лиценца за вршење стоматолошка дејност или вршат едукативно-образовна, научна работа од областа на стоматологијата на територија на Република Македонија, а согласно со важечките законски и подзаконски прописи, од областа на здравствената заштита и овој статут. Со член 12 е уредено дека членството во Комората може да биде и доброволно и почесно. Оттука, неспорно е дека членството е прашање кое се утврдува од самата Комора.
Со оглед на тоа дека без правен основ со оспорената одлука на предметната Комисија, ова тело презело надлежност да уредува прашања за критериуми при избор на спроведувачи на континуирано стручно усовршување и донело општ акт надвор од Собранието на Комората за прашања за кои Комората е надлежна, при што паралелно со Правилникот на Собранието на Комората, оваа комисија уредувала критериуми и услови за прашања за кои Комората може само со Правилникот да ги уредува, произлегува дека оспорената одлука е спротивна на Законот за здравствена заштита и може да се постави прашањето за нејзината согласност со закон.
Воедно, оспорениот јавен повик за избор на спроведувачи на континуирано стручно усовршување за период 2021-2025 година, е донесен од Комисијата за стручни стоматолошки прашања, кој јавен повик произлегува непосредно од оспорената одлука на оваа комисија, и се заснова на Одлуката за која од уставно-правната анализа се постави сомнеж за нејзината согласност со закон, и од тие причини и за оспорениот јавен повик кој е општ акт насочен кон неопределен број на субјекти со кој се поставуваат услови и критериуми согласно со оспорената одлука, може да се изрази сомнеж за согласност со Законот за здравствена заштита, кој наспроти ова утврдил законско исклучиво право на Стоматолошката комора со општ акт донесен по претходна согласност од министерот за здравство, да ги уредува критериумите за избор на спроведувачи на континуирано стручно усовршување. Имено, оспорениот јавен повик и оспорената одлука се во суштина два општи акти на Комисијата, со кои таа регулира права, обврски и односи на субјектите во правото за кои не е надлежна и нема јавно овластување согласно со закон за нивно донесување со кои ја регулира предметната материја.
Воедно, Судот оцени дека се настапени условите за донесување времена мерка и согласно со член 27 од Деловникот на Уставниот суд на Република Северна Македонија, да го запре извршувањето на поединечните акти и дејствија што се преземени врз основа на оспорената одлука и оспорениот јавен повик донесени од Комисијата за стручни стоматолошки прашања, до конечното одлучување на Судот.
IV
Врз основа на наведеното, Судот одлучи како во диспозитивот на ова решение.
ПРЕТСЕДАТЕЛ
на Уставниот суд на Република Северна Македонија,
Добрила Кацарска
* * *
Gjykata Kushtetuese e
Republikës së Maqedonisë së Veriut
U.nr.147/2021
Shkup, 21.02.2024
Gjykata Kushtetue e Republikës së Maqedonisë së Veriut, në përbërje të Dobrilla Kacarska, kryetare e Gjykatës dhe gjykatësve Naser Ajdari, mr. Tatjana Vasiq-Bozaxhieva, dr. Jadranka Daboviq – Anastasovska, Elizabeta Dukovska, dr. Osman Kadriu, dr. Darko Kostadinovski, dr. Ana Pavllovska-Daneva dhe mr. Fatmir Skender, në bazë të nenit 110 të Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë së Veriut dhe nenit 71 të Rregullores së Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” numër 70/1992 dhe “Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut” numër 202/2019, 256/2020 dhe 65/2021), në seancën e mbajtur më 21 shkurt 2024, miratoi
A K T V E N D I M
1. INICOHET procedura për vlerësimin e ligjshmërisë së Vendimit për kriteret gjatë zgjedhjes së zbatuesve të përsosjes së vazhdueshme profesionale, me numër 17-234/3 të datës 19.02.2021 dhe Thirrjes publike për përzgjedhjen e zbatuesve të përsosjes së vazhdueshme profesionale për periudhën 2021-2025, nr. 17-271/1 të datës 19.02.2021, të miratuar nga Komisioni për çështje profesionale stomatologjike të Odës Stomatologjike të Maqedonisë.
2. NUK INICOHET procedura për vlerësimin e ligjshmërisë nga neni 20 paragrafi 2, neni 23 paragrafi 3 dhe neni 24 paragrafi 1 pikat 4 dhe 5, të Rregullores për format e përsosjes së vazhdueshme profesionale, kriteret për shpërndarjen e formularëve, kriteret e përzgjedhjes së zbatuesve të formave të përsosjes së vazhdueshme profesionale dhe pikave të avancimit të vazhdueshëm profesional për vazhdimin e licencës për punë për të punësuarit shëndetësorë me arsim të lartë nga sfera e stomatologjisë (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 62/2017 dhe “ Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut” numër 217/2020), e miratuar nga Mbledhja e Odës Stomatologjike të Maqedonisë.
3. NDËRPRITET realizimi i akteve individuale dhe veprimeve të kryera në bazë të Vendimit dhe Thirrjes Publike të përcaktuara në pikën 1 të këtij aktvendimi.
4. Ky aktvendim do të botohet në Gazetën Zyrtare të Republikës së Maqedonisë së Veriut”.
Arsyetim
I
Shoqata e institucioneve private stomatologjike dhe mjekëve privatë të mjekësisë dentale nga Kavadari, në Gjykatën Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut, kanë dërguar iniciativë për vlerësimin e ligjshmërisë së akteve të përcaktuara në pikat 1 dhe 2 të këtij aktvendimi.
Sipas pretendimeve në iniciativë, Ligji për mbrojtje shëndetësore ka përcaktuar autorizim publik për Odën Stomatologjike për lëshimin, ripërtrirjen, vazhdimin dhe heqjen e licencës së punës së të punësuarve shëndetësorë me arsim të lartë në fushën e stomatologjisë dhe miratimin e akteve të përgjithshme për të cilat ministri jep pëlqimin e tij. Licenca e punës lëshohet për një periudhë shtatëvjeçare.
Në pajtim me nenin 129 të këtij ligji, punonjësit shëndetësor me arsim të lartë mund t’i ripërtërihet licenca nëse gjatë periudhës së vlefshmërisë së licencës, me përsosje të vazhdueshme profesionale, duke ndjekur risitë në mjekësi, stomatologji, përkatësisht farmaci dhe avancimin e njohurive të tij, ka fituar një numër të caktuar pikësh dhe të paktën 60% të kohës së vlefshmërisë së licencës së punës, ka punuar në veprimtarinë për të cilën ka marrë licencën e punës.
Format e zhvillimit të përsosjes së vazhdueshme profesionale, kriteret për shpërndarjen e formularëve, kriteret për përzgjedhjen e zbatuesve të formave të përsosjes së vazhdueshme profesionale dhe pikat nga paragrafi 1 i këtij neni i përcakton Oda e Mjekëve, Stomatologjike, gjegjësisht Farmaceutike, me akt të përgjithshëm për të cilin jep pëlqim Ministria e Shëndetësisë.
Në bazë të kësaj dispozite ligjore, Kuvendi i Odës Stomatologjike miratoi Rregulloren në fjalë.
Neni 266 i Ligjit për mbrojtje shëndetësore, ndër të tjera, parasheh që të punësuarit shëndetësorë nga specialitete të caktuara mund të anëtarësohen në shoqata profesionale në kuadër të Shoqatës Stomatologjike të Maqedonisë me qëllim të monitorimit të arritjeve dhe avancimeve në degë të caktuara të stomatologjisë dhe se Shoqata stomatologjike e Maqedonisë dhe Shoqata tjera stomatologjike, përmes shoqatave profesionale, organizojnë forma të ndryshme të zhvillimit profesional të punonjësve shëndetësorë, marrin pjesë në hartimin e udhëzimeve profesionale të punës për specialitete individuale dhe propozojnë masa për përmirësimin e punës profesionale të punësuarit shëndetësorë.
Dispozitat e kontestuara të nenit 20 paragrafit 2 dhe nenit 23 paragrafit 3 të Rregullores rregullojnë të drejtën e shoqatave profesionale stomatologjike për të qenë zbatues të ngjarjeve profesionale dhe për t’u akredituar për dy forma të përsosjes së vazhdueshme profesionale në nivel vjetor, përmes akreditimit të dhënë nga Komisioni për çështje profesionale stomatologjike i Odës Stomatologjike. Ndaj, në të njëjtën kohë, për këtë të drejte të dhënë me Rregullore, me dispozitat kontestuese të nenit 24 paragrafi 1 pika 4 dhe 5 të Rregullores, përcaktohet se si kriter për përzgjedhjen e zbatuesve të formave të vazhdueshme profesionale janë edhe shoqëria stomatologjike që duhet të kenë së paku 50 anëtarë të cilët janë edhe anëtarë të Odës, dhe shoqatat stomatologjike të kenë së paku 20 anëtarë të cilët janë gjithashtu anëtarë të Odës. Shoqëritë stomatologjike dhe shoqatat stomatologjike duhet të kenë një organ profesional statutor për zbatimin e vazhdueshëm të zhvillimit profesional në përputhje me dispozitat e Statutit të Odës.
Me dispozitat kontestuese të nenit 20 paragrafit 2, nenit 23 paragrafit 3 dhe nenit 24 paragrafit 1 pikat 4 dhe 5 të Rregullores, janë shkelur dispozitat e përcaktuara të Ligjit për mbeojtje shëndetësore, duke pasur parasysh se shoqatat profesionale përbëjnë përbërjen e Shoqatës Stomatologjike të Maqedonisë dhe shoqëritë tjera stomatologjike dhe se vetëm shoqatat stomatologjike, e jo shoqëritë stomatologjike, mund të jenë zbatues të trajnimit dhe të organizojnë forma të ndryshme të përsosjes profesionale të punëtorëve shëndetësorë. Kjo për shkak se Ligji për mbrojtje shëndetësor në nenin 266 përcakton qartë se këtë e bëjnë kompanitë përmes shoqatave profesionale.
Në iniciativë thuhet se Ligji për shoqatat dhe fondacionet me dispozitat e nenit 3 pika 1, nenit 4 paragrafi 1, neneve 5, 6 dhe 20, përcakton se organizatë është çdo shoqatë, fondacion, sindikatë dhe formë tjetër e shoqatës e regjistruar në përputhje me ligjin; e drejta për bashkim të lirë ushtrohet për realizimin e qëllimeve, veprimtarive të tyre dhe mbrojtjen e të drejtave, interesave; dy ose më shumë organizata mund të bashkohen në një sindikatë ose formë tjetër të asociimit që mund të fitojnë statusin e personit juridik me regjistrim në përputhje me ligjin, dhe organizatat që janë bashkuan me shoqërim nuk e humbasin statusin e personit juridik; shoqata mban regjistrin e anëtarëve dhe evidencën e anëtarëve të organeve dhe shoqata garanton anonimitetin e të dhënave personale të anëtarëve që e kanë kërkuar dhe mbrohen në përputhje me rregulloret për mbrojtjen e të dhënave personale dhe informatave të klasifikuara.
Pra, shoqëritë profesionale stomatologjike janë vetëm një formë organizative e shoqatës që ka fituar statusin e personit juridik në përputhje me ligjin e lartpërmendur, pra duke u anëtarësuar në dy ose më shumë shoqata (organizata) të regjistruara stomatologjike.
Pra, në përputhje me Ligjin për mbrojtje shëndetësor dhe Ligjin për Shoqatat dhe Fondacionet, vetëm shoqatat profesionale të bashkuara në një kompani mund të organizojnë zhvillim të vazhdueshëm profesional (QMD). Shoqëria si person juridik mund të kryejë vetëm disa detyra të përbashkëta në interes të të gjitha shoqatave që janë anëtarësuar dhe të cilat detyra janë përcaktuar me statut.
Përveç faktit se shoqëria stomatologjike nuk mund të organizojë përsosje të vazhdueshme profesionale, me Ligjin për mbrojtje shëndetësor në nenin 266 paragrafi 2, nuk parashihen dhe nuk mund të akreditohen institucionet e arsimit të lartë (fakultetet stomatologjike).
Pra, me dispozitat e kontestuara të Rregullores ka dalë jashtë kornizave të të drejtave, obligimeve dhe marrëdhënieve të përcaktuara me ligj dhe me Rregulloren në mënyrë të pajustifikueshme përcaktohen të drejtat dhe obligimet që mund të jenë vetëm lëndë e rregullimit ligjor dhe të rregulluara me Rregullore, për sa më sipër, propozohet që Gjykata të inicojë procedurë për vlerësimin e ligjshmërisë së dispozitave kontestuese të Rregullores. Njëkohësisht, sugjerohet që Gjykata të marrë masë të përkohshme deri në marrjen e vendimit përfundimtar, përkatësisht ta ndërpresë realizimin e akteve të miratuara në bazë të nenit 20 paragrafi 2 të Rregullores.
Me iniciativën kontestohet edhe ligjshmëria e Vendimit për kriteret për përzgjedhjen e zbatuesve të zhvillimit të vazhdueshëm profesional, me numër 17-234/3, të miratuar më 19.02.2021 nga Komisioni për çështje profesionale stomatologjike të Odës Stomatologjike të Maqedonisë. Sipas parashtruesit të iniciativës, Vendimi nuk është në pajtim me nenet 129, 168 dhe 262 të Ligjit për mbrojtje shëndetësore, dhe është në kundërshtim me Rregulloren në fjalë të Odës.
Kjo për arsye se Komisioni ka miratuar një akt të përgjithshëm të titulluar Vendim, për të cilin nuk është kompetent të miratojë akte të përgjithshme që nuk kanë pëlqimin e ministrit kompetent, sepse sipas Ligjit për mbrojtjen shëndetësore aktet e përgjithshme miratohen nga Oda dhe jo nga organet e tjera, dhe pëlqimin e jep ministri. Komisioni nuk është organ i Odës dhe nuk mund të marrë vendime që marrin statusin e aktit të përgjithshëm. Komisioni mund të miratojë vetëm akte që i referohen organizimit të punës së tij ose akte administrative individuale që dalin nga zbatimi i Rregullores së Odës.
Komisioni ka marrë të drejtën mbi vete për të krijuar dhe rregulluar materie me autorizim publik të Odës jashtë Rregullores dhe Komisionit nuk i lejohet të ndryshojë dhe plotësojë çështjet e marrëdhënieve të rregulluara tashmë me Rregullore. Përkatësisht, Komisioni me Vendimin parasheh kritere shtesë dhe të reja që nuk ekzistojnë në Rregullore (që është akt i përgjithshëm për rregullimin e kritereve), në lidhje me përzgjedhjen e zbatuesve të formave të përsosjes së vazhdueshme profesionale, si në vijim:
– me Vendim themelohet “thirrje publike” për zgjedhje, ndërsa në Rregullore nuk ka thirrje publike dhe lejohet të parashtrohen kërkesa deri më 30 mars të vitit aktual;
– një kriter i ri është që shoqata, si kërkuese për zgjidhje dhe përzgjedhje, në 3 vitet e fundit ka organizuar vazhdimisht të paktën 3 aktivitete profesionale që nuk kanë pikë më të ulët se një aktivitet profesional – një simpozium me pjesëmarrje vendase. Një kriter i tillë nuk gjendet në Rregulloren që rregullon çështjet nga kjo fushë. Gjegjësisht, me afatin kohor prej 3 vitesh me kriterin e ri në Vendim, monopol kanë ato shoqata që janë themeluar vetëm para datës 19.02.2019;
– Kriter i ri është që shoqatat të përcaktojnë në statutin e tyre që të kenë një organ ekspert për realizimin e zhvillimit të vazhdueshëm profesional me shtatë anëtarë aktivë të Odës dhe të cilët nuk janë në pension, që do të thotë se Komisioni vendos një ndërhyrje ligjore për shoqatat përkundër faktit se vetë Statuti i Odës e ka të rregulluar anëtarësimin e detyrueshëm dhe anëtarësimin vullnetar dhe të nderit dhe nuk ka term “anëtarë aktivë”. Vendimi i Komisionit është i parregullt edhe në këtë pjesë. Ligji për mbrojtje shëndetësore nuk parasheh që Oda përmes komisionit të saj të parandalojë dhe kufizojë anëtarësimin në organet profesionale që kanë të bëjnë me statusin e punës dhe pensionin. Ky ligj me nenin 168 lejon që të punësuarit shëndetësorë të jenë konsulentë, ligjerues, kryesues të manifestimeve profesionale dhe shkencore, të marrin pjesë në studime shkencore.
Sipas paragrafit 2 të këtij neni të Ligjit, parashikohet që të punësuarit shëndetësorë me arsim të lartë në fushën e mjekësisë të cilët janë shfrytëzues të pensionit mund të angazhohen në institucionet shëndetësore si konsulentë dhe këshilltarë të të punësuarve shëndetësorë të punësuar në institucionin shëndetësor ku një pjesëmarrje e tillë nënkupton honorar ose udhëtim. Nëse këto të drejta ligjore u jepen të punësuarve shëndetësorë që janë shfrytëzues të pensionit, Komisioni si organ i Odës Stomatologjike nuk ka të drejtë të pengojë anëtarësimin e tyre në një trup profesional të një shoqate profesionale, dhe shpesh këta janë profesorë të dalluar universitar në fushën e stomatologjisë.
Në mënyrë të përmbledhur, vendimi i kontestuar është marrë nga Komisioni si organ ndihmës i Odës, nuk është organ i tij dhe nuk mund të miratojë akte të përgjithshme, sepse Vendimi që nuk ka pëlqimin e ministrit në thelb është, akt i përgjithshëm që në thelb ndryshon dhe plotëson Rregulloren me të cilën janë redaktuar kriteret dhe Rregulloreja mund të zbatohet vetëm me pëlqimin e ministrit. Prandaj, Vendimi është në kundërshtim me Kushtetutën dhe ligjin dhe propozohet që Gjykata të ngrejë procedurë për vlerësimin e kushtetutshmërisë dhe ligjshmërisë, si dhe të ndalojë përkohësisht realizimin e akteve të kryera në bazë të Vendimit, deri në vendimin përfundimtar të Gjykatës.
Me iniciativën, gjithashtu, kontestohet edhe ligjshmëria e Thirrjes Publike për zgjedhjen e zbatuesve të zhvillimit të vazhdueshëm profesional për periudhën 2021-2025, me numër 17-271/1, të datës 19.02.2021, e shpallur nga Komisioni për Çështje Profesionale Stomatologjike të Odës Stomatologjike të Maqedonisë.
Kjo thirrje publike i referohet Rregullores dhe Vendimit si bazë për shpalljen e saj, pavarësisht se në asnjë nen të Rregullores nuk përcaktohet se përzgjedhja duhet të bëhet me thirrje publike dhe në fakt vetë Komisioni ka krijuar një Vendim dhe Thirrje Publike, me vetiniciativë dhe me elemente që i ka rregulluar vetë pa asnjë bazë për të.
Përkatësisht, Rregullorja në nenin 25 lejon që kërkesat të parashtrohen deri më 30 mars gjatë vitit, për cilindo që ka të drejtë ta bëjë këtë, dhe Thirrja publike thirret për përzgjedhje për 4 vitet e ardhshme, që do të thotë se në 4 vitet e ardhshme mbyllet mundësia për shoqata tjera për të aplikuar me kërkesë për zgjidhje për kryerjen e trajnimeve të vazhdueshme profesionale. Thirrja publike në këtë rast nuk tregon se çdo vit Komisioni do të shpallë thirrje publike dhe Rregullorja e rregullon pikërisht këtë, për çdo vit aktual.
Gjithashtu, në Thirrjen Publike kërkohen kushte, kritere dhe prova shtesë të krijuara nga Komisioni, pa bazë ligjore. Domethënë, kërkohen kushte të përgjithshme dhe të veçanta që nuk janë në Rregullore. Pastaj kërkohet dëshmi se statuti i shoqatës është dërguar në Regjistrin Qendror dhe Regjistri Qendror nuk lëshon një dokument të tillë dëshmues të veçantë sepse pa statut shoqata nuk mund të regjistrohet. Pastaj kërkohet dëshmi se anëtarët e shoqatës janë anëtarë aktivë dhe askush nuk mund të lëshojë një dokument të tillë sepse Dhoma nuk lëshon libreza për anëtarësim. Kërkohet një listë e anëtarëve të kompanive dhe shoqatave me emrin, mbiemrin dhe numrin e licencës së mjekut stomatolog, gjë që bie ndesh drejtpërdrejt me nenin 20 të ligjit për shoqatat dhe fondacionet, sipas të cilit shoqata është e detyruar të ruajë anonimitetin e të dhënave personale të anëtarëve të saj.
Bazuar në sa më sipër, propozohet që Gjykata të inicojë procedurë për të vlerësuar ligjshmërinë e thirrjes publike të kontestuar si në kundërshtim me Ligjin për mbrojtje shëndetësore dhe Ligjin për shoqata dhe fondacione.
II
Gjykata në seancë konstatoi se Rregullorja për format e zhvillimit të vazhdueshëm profesional, kriteret për vendosjen e formave, kriteret për përzgjedhjen e zbatuesve të formave të zhvillimit të vazhdueshëm profesional dhe pikat e zhvillimit të vazhdueshëm profesional për ripëprtërirjen e licencës së punës për të punësuarit shëndetësorë me arsim të lartë në fushën e stomatologjisë, në dispozitat e nenit 20 paragrafi 2, nenit 23 paragrafi 3 dhe nenit 24 paragrafi 1 pikat 4 dhe 5, ka parashikuar:
Neni 20 paragrafi 2
(2) Zbatuesit e ngjarjeve profesionale kanë të drejtë të organizojnë: shoqatë profesionale – dy forma të edukimit profesional, shoqata profesionale stomatologjike – më së shumti dy forma, dhe institucionet e arsimit të lartë të akredituara (fakultetet stomatologjike) një formë të përsosjes së vazhdueshme profesionale, ndërsa format e edukimit teorik praktik nga neni 7 pika 3, respektivisht neni 18 dhe neni 19 i Rregullores nuk hyjnë në kufizimet e sipërpërmendura për sa i përket numrit të lejuar të formave.
Neni 23 paragrafi 3
(3) Komisioni për Çështje Profesionale Stomatologjike çdo vit akrediton dy forma të përsosjes së vazhdueshme profesionale për shoqatat profesionale stomatologjike dhe dy forma të përsosjes së vazhdueshme profesionale për shoqëritë profesionale stomatologjike dhe një formular për fakultetet stomatologjike të akredituara.
Neni 24 paragrafi 1 pika 4 dhe 5
(1) Përzgjedhja e zbatuesve të formave të përsosjes së vazhdueshme profesionale bëhet sipas kritereve të mëposhtme:
1. ………….
2. ………….
3. ………….
4. Shoqëritë stomatologjike kanë të paktën 50 anëtarë të cilët janë gjithashtu anëtarë të Odës, dhe shoqatat stomatologjike kanë të paktën 20 anëtarë të cilët janë gjithashtu anëtarë të Odës,
5. të ketë organ profesional ligjor për zbatimin e vazhdueshëm të përsosjes profesionale, në përputhje me dispozitat e Statutit të Odës.
Më tej, Komisioni për çështje profesionale stomatologjike si organ i Odës Stomatologjike të Maqedonisë, në mbledhjen e mbajtur më 19 shkurt 2021, ka miratuar Vendim për kriteret për përzgjedhjen e zbatuesve të përsosjes së vazhdueshme profesionale, me numër 17-234/3.
Në nenin 1 të Vendimit, përcaktohet se përzgjedhja e zbatuesve të përsosjes së vazhdueshme profesionale për periudhën 2021-2025 do të bëhet me shpalljen e thirrjes publike për përzgjedhje, e cila do të shpallet pas skadimit të 8 ditëve nga data e publikimit të këtij vendimi në ueb-faqen e Odës.
Në nenin 2 të Vendimit thuhet se kërkuesit për përzgjedhjen e zbatuesve të përsosjes së vazhdueshme profesionale duhet të plotësojnë kriteret e nenit 24 të Rregullores.
Në nenin 3 të Vendimit, përcaktohet se kriter shtesë – kusht i veçantë që duhet ta plotësojnë aplikantët, për të marrë vendim për zbatues të përsosjes së vazhdueshme profesionale, është që në 3 vitet e fundit të në vazhdimësi të kenë organizuar të paktën 3 ngjarje profesionale që nuk kanë pikë më të ulët se veprimtaria profesionale – simpozium me pjesëmarrje vendase.
Në nenin 4 të Vendimit thuhet se organi profesional statutor për zbatimin e vazhdueshëm të përsosjes profesionale duhet të përbëhet nga 7 (shtatë) anëtarë aktivë të Odës (sipas nenit 15 paragrafi 1 i Statutit të Odës), të cilët nuk janë në pension, nga të cilët të paktën 5 anëtarë janë doktorë shkencash të kësaj sfere. Secili nga anëtarët e trupit profesional mund të jetë anëtar i trupit profesional të maksimum dy shoqërive ose shoqatave.
Në nenin 5 të Vendimit thuhet se ai hyn në fuqi nga dita e miratimit.
Po ashtu, Komisioni për çështje profesionale stomatologjike si organ i Odës Stomatologjike të Maqedonisë, me Aktin nr. 17-271/1 të datës 19.02.2021, shpalli Thirrje publike për përzgjedhjen e zbatuesve të përsosjes së vazhdueshme profesionale për periudhën 2021 -2025.
Në thirrjen publike Komisioni theksoi se ka të bëjë me përzgjedhjen e zbatuesve të përsosjes së vazhdueshme profesionale të materies në fjalë, kushtet e përgjithshme dhe të veçanta për aplikantët dhe se thirrja publike publikohet në ueb faqen e Odës.
Gjegjësisht, Komisioni në thirrjen publike ka theksuar se është publikuar në përputhje me Rregulloren dhe Vendimin, të drejtën për të marrë pjesë në thirrjen publike për përzgjedhjen e zbatuesve të përsosjes së vazhdueshme profesionale e kanë shoqëritë dhe shoqatat stomatologjike që i plotësojnë kushtet e përgjithshme dhe kushtet e veçanta të kësaj thirrjeje publike.
Kushtet e përgjithshme janë: të jetë i regjistruar si person juridik në Regjistrin Qendror, të paraqesë statut, të ketë llogari transaksioni aktive dhe të zhbllokuar, shoqëritë stomatologjike të kenë së paku 50 anëtarë dhe shoqatat stomatologjike të kenë së paku 20 anëtarë të cilët njëkohësisht janë edhe anëtarë të Odës dhe të kenë trup profesional statutor për realizimin e zhvillimit të vazhdueshëm profesional.
Si kushte të veçanta në thirrjen publike renditen: në 3 vitet e fundit kanë organizuar në mënyrë të vazhdueshme të paktën 3 aktivitete profesionale me notë më të ulët se një event-simpozium profesional me pjesëmarrje të brendshme, të paraqesin kërkesë për miratimin e vendimit për përsosje të vazhdueshme profesionale, të firmosur nga personi përgjegjës me dokumentacionin e plotë të përcaktuar në pikën 3 të thirrjes publike dhe kërkesa te paraqitet më së voni deri më 30 mars të vitit 2021 pranë Odës Stomatologjike dhe si dëshmi e kërkeses të paraqitet një llogari rrjedhese jo më e vjetër se 1 muaj, statut i vlefshëm i dorëzuar në Regjistrin Qendror, konfirmim për një llogari aktive nga Regjistri Qendror ose nga banka, dëshmi se kanë organizuar të paktën 3 aktivitete profesionale në 3 vitet e fundit, deklaratë për krijimin e një trupi statutar profesional nga personi përgjegjës i aplikantit me shtojcë të dëshmisë se anëtarët e trupit profesional janë anëtarë aktivë të Odës, nuk janë pensionist, së paku 5 anëtarë janë doktorë shkencash të sferës, deklaratë nga anëtarët e fushës profesioniste që nuk janë anëtarë të trupit profesional të më shumë se dy shoqërive ose shoqatave, listën e anëtarëve të shoqërisë/shoqatës, me emrin dhe mbiemrin dhe numrin e licencës së punës, deklaratë e vërtetuar në noter nga personi përgjegjës i aplikantit, se lista e anëtarëve të shoqërisë/shoqatës, me emër, mbiemër dhe numrin e licencës së punës, korrespondon me anëtarësinë aktuale, deklaratë e vërtetuar nga noteri nga personi përgjegjës i aplikantit që garanton saktësinë e të dhënave të përcaktuara në kërkesë dhe vërtetësinë e provave dhe të shtojcave në kërkesë.
Komisioni për Çështje Profesionale Stomatologjike i Odës bën zgjedhjen e zbatuesve të formave të përsosjes së vazhdueshme profesionale në afat prej 15 ditësh nga dita e paraqitjes së kërkesës. Nëse Komisioni konstaton se dokumentacioni nuk është i plotë, do t’i kërkojë kërkuesit plotësimin e tij brenda 10 ditëve nga data e marrjes së njoftimit dhe nëse kërkuesi nuk vepron sipas njoftimit, kërkesa e paraqitur nuk do të merret në konsideratë.
Komisioni për çështje profesionale stomatologjike për përzgjedhjen e zbatuesve të formave të përsosjes së vazhdueshme profesionale merr vendim për përzgjedhjen e zbatuesve dhe zgjidhje të përshtatshme për kompanitë dhe shoqatat që plotësojnë kriteret për zbatues. Përzgjedhja e zbatuesve të përsosjes së vazhdueshme profesionale kryhet për një periudhë 4-vjeçare.
Me zbatuesit e përzgjedhur si organizatorë të formave të përsosjes së vazhdueshme profesionale, Oda lidh një marrëveshje për rregullimin e të drejtave dhe detyrimeve reciproke. Në marrëveshje në veçanti theksohen obligimet e organizatorit të formave të përsosjes së vazhdueshme profesionale, e drejta e Odës për të kontrolluar zbatimin dhe pasojat e zbatimit jo të duhur të formave të përsosjes së vazhdueshme profesionale.
Thirrja publike do të publikohet në ueb faqen e Odës.
Thirrja publike është shpallur nga Komisioni për Çështje Profesionale Stomatologjike dhe është nënshkruar nga Kryetari i Komisionit. Thirrja publike është me numër 17-271/1 të datës 19.02.2021 dhe është shpallur në të njëjtën datë kur është miratuar vendimi i kontestuar i lartpërmendur.
III
Sipas nenit 110, paragrafët 1 dhe 2 të Kushtetutës, Gjykata Kushtetuese e Republikës së Maqedonisë së Veriut vendos për pajtueshmërinë e ligjeve me Kushtetutën dhe për pajtueshmërinë e rregullave tjera dhe marrëveshjeve kolektive me Kushtetutën dhe ligjin.
Sipas nenit 39 të Kushtetutës, çdo qytetari i garantohet e drejta për mbrojtje shëndetësor. Qytetari ka të drejtën dhe detyrën të mbrojë dhe përmirësojë shëndetin e tij dhe të të tjerëve.
Me nenin 51 të Kushtetutës përcaktohet se në Republikën e Maqedonisë së Veriut ligjet duhet të jenë në përputhje me Kushtetutën, ndërsa të gjitha rregullat tjera me Kushtetutë dhe me ligj. Të gjithë janë të detyruar të respektojnë Kushtetutën dhe ligjet.
Ligji për mbrojtje shëndetësore (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr.43/2012, 145/2012, 87/2013, 164/2013, 39/2014, 43/2014, 188/2014, 10/2015, 61/2015, 154/2015, 192/2015, 17/2016, 37/2016, 20/2019 dhe „ Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut“ nr.101/2019, 153/2019, 180/2019, 275/2019, 77/2021, 122/2021, 178/2021, 150/2022, 236/2022, 199/2023 dhe 236/2023), në nenin 1 përcakton se objekt i rregullimit të këtij ligji janë çështjet që kanë të bëjnë me sistemin dhe organizimin e mbrojtjes shëndetësore dhe kryerjen e veprimtarive shëndetësore, të drejtat e garantuara dhe nevojat dhe interesat e përcaktuara të shtetit në sigurimin e mbrojtjes shëndetësore, institucionet shëndetësore, punësimi, të drejtat dhe detyrat, përgjegjësia, evaluimi, ndërprerja e marrëdhënies së punës, mbrojtja dhe vendimmarrja për të drejtat dhe obligimet e të punësuarve shëndetësorë dhe bashkëpunëtorëve shëndetësorë, cilësia dhe siguria në veprimtarinë shëndetësore, odat dhe shoqatat profesionale, reklamimi dhe shpallja e veprimtarisë shëndetësore, kryerja e veprimtarisë shëndetësore në kushte të jashtëzakonshme dhe mbikëqyrja mbi kryerjen e veprimtarisë shëndetësore.
Në përputhje me dispozitat e këtij ligji, veprimtaria shëndetësore është veprimtari me interes publik dhe të punësuarit shëndetësorë me arsim të lartë në fushën e mjekësisë, stomatologjisë dhe farmacisë (të punësuarit shëndetësorë me arsim të lartë) mund të kryejnë në mënyrë të pavarur shërbime shëndetësore duke përfunduar praktikën e punës, dhënien e provimit profesional dhe marrjen e licencës së punës, si dhe bashkëpunëtorët shëndetësorë me arsim të mesëm, të lartë dhe profesional pas përfundimit të punës provuese dhe dhënies së provimit profesional, sipas nenit 115.
Në pajtim me nenin 123 paragrafët 1 dhe 2 të këtij ligji, dhënien, ripërtërirjen, vazhdimin dhe heqjen e licencës së punës së të punësuarve shëndetësorë me arsim të lartë e kryejnë Oda e Mjekëve, Oda Stomatologjike ose ajo Farmaceutike me qëllim të përcaktimit të aftësisë profesioniste të të punësuarve shëndetësorë për punë të pavarur dhe licenca e punës lëshohet për një periudhë shtatëvjeçare.
Në pajtim me nenin 129 paragrafi 1 të këtij ligji, të punësuarit shëndetësor me arsim të lartë mund t’i ripërtërihet licenca e punës nëse gjatë periudhës së vlefshmërisë së licencës, me përsosje të vazhdueshme profesionale, duke ndjekur risitë në mjekësi, stomatologji, respektivisht farmaci dhe me avancimin e njohurive personale ka fituar numrin e duhur të pikëve dhe të paktën 60% të kohës së vlefshmërisë së licencës së punës ka punuar në veprimtarinë për të cilën ka fituar licencën e punës.
Format e përsosjes së vazhdueshme profesionale, kriteret për shpërndarjen e formave, kriteret për përzgjedhjen e zbatuesve të formave të përsosjes së vazhdueshme profesionale dhe pikat nga paragrafi (1) i këtij neni i përcakton Oda e Mjekëve, Oda Stomatologjike, respektivisht Oda Farmaceutike me akt të përgjithshëm për të cilin jep pëlqim ministri i Shëndetësisë (paragrafi 4).
Me këtë ligj, në nenin 127 paragrafi 1, është rregulluar gjithashtu se programi për trajnimin plotësues dhe verifikimin e njohurive dhe aftësive profesionale të të punësuarve shëndetësorë me arsim të lartë, përbërja e komisionit të provimeve dhe mënyra e kryerjes së verifikimit caktohet nga Oda e Mjekëve, Oda Stomatologjike, respektivisht Farmaceutike me akt për të cilin Ministri i Shëndetësisë jep pëlqimin. Në pajtim me paragrafin 2, verifikimin nga paragrafi (1) i këtij neni e kryen Oda e Mjekëve, Oda Stomatologjike respektivisht ajo Farmaceutike.
Pra, ligjvënësi me Ligjin për mbrojtje Shëndetësore i ka rregulluar marrëdhëniet e çështjes në fjalë, por synimi i tij me ligjin është duke i dhënë autorizim publik Odës Stomatologjike në lidhje me veprimtarinë në fushën e stomatologjisë, që të miratojë programe dhe aktet e përgjithshme për të cilat ministri i Shëndetësisë është kompetent për t’i miratuar duke dhënë pëlqimin ose të mos i miratojë sipas vlerësimit të atyre akteve të përgjithshme, në të cilat Oda Stomatologjike do të rregullojë materien komplekse në fushën e stomatologjisë për çështjet në përputhje me ligjin dhe në fushën e licencave për kryerjen e veprimtarisë. Së këndejmi, Oda Stomatologjike ka bazën ligjore për kryerjen e kompetencave publike të përcaktuara me ligj.
Në përputhje me nenin 129 të Ligjit për mbrojtje shëndetësore, Kuvendi i Odës Stomatologjike të Maqedonisë miratoi Rregulloren për format e zhvillimit të vazhdueshëm profesional, kriteret për shpërndarjen e formularëve, kriteret për zgjedhjen e zbatuesve për format e përsosjes së vazhdueshme profesionale dhe pikat e përsosjes së vazhdueshme profesionale për ripërtërirjen e licencës së punës për të punësuarit në shëndetësi me arsim të lartë në fushën e stomatologjisë. Kuvendi është organ i Odës Stomatologjike i cili miraton akte që dalin nga Ligji për mbrojtje shëndetësore, në pajtim me nenin 21 pika 21 të Statutit të Odës Stomatologjike të Maqedonisë.
Ministri i Shëndetësisë me aktet e datës 28.04.2017 dhe 26.08.2020 ka dhënë pëlqimin për Rregulloren dhe ndryshimet dhe plotësimet e saj.
Me dispozitat e Ligjit për mbrojtje shëndetësore rregullohet statusi, organizimi dhe kompetencat e Odës Stomatologjike, i cili është person juridik i regjistruar në Regjistrin Qendror të Republikës së Maqedonisë së Veriut, ka kuvend, statut, këshill ekzekutiv, këshill mbikëqyrës dhe kryetar të odës. Oda lëshon, ripërtërin, vazhdon dhe heq licencën e punës, mban regjistrin e licencave dhe kryen mbikëqyrje profesionale mbi punën e institucioneve shëndetësore dhe punonjësve shëndetësorë dhe dy herë në vit paraqet raport për dhënien, ripërtërirjen, vazhdimin dhe heqjen e licencës së punës në Ministrinë e Shëndetësisë. Në përputhje me ligjin, aktet e përgjithshme miratohen me pëlqimin e ministrit të Shëndetësisë, ndërsa mbikëqyrjen mbi punën e odës në kryerjen e autorizimit publik e kryejnë Ministria e Shëndetësisë dhe Inspektorati Sanitar Shëndetësor Shtetëror.
Me nenin 266 të këtij ligji, ndër të tjera, rregullohet që të punësuarit shëndetësorë nga specialitete të caktuara mund të anëtarësohen në shoqata profesionale në përbërjen e Shoqatës Stomatologjike të Maqedonisë dhe shoqërive tjera, me qëllim të monitorimit të arritjeve në degë të caktuara të stomatologjisë.
Sipas paragrafit 2 të këtij neni të Ligjit, Shoqata Mjekësore e Maqedonisë, Shoqëria Stomatologjike e Maqedonisë, Shoqëria Farmaceutike e Maqedonisë dhe shoqëri tjera mjekësore, stomatologjike dhe farmaceutike, përmes shoqatave profesionale dhe shoqatave tjera profesionale, organizojnë forma të ndryshme të zhvillimit profesional të të punësuarve shëndetësorë, marrin pjesë në hartimin e udhëzimeve profesionale për punën në specialitete individuale dhe propozojnë masa për përmirësimin e punës profesionale të punonjësve shëndetësorë.
Nga sa më sipër, rezulton se:
– Oda Stomatologjike e Maqedonisë ka kompetenca publike të përcaktuara me ligj, veçanërisht në sferën e lëshimit, vazhdimit, ripërtërirjes dhe heqjes së licencave të punës.
– Miraton programe për trajnime plotësuese dhe verifikim të njohurive dhe aftësive profesionale të punonjësve shëndetësorë me arsim të lartë.
– Miraton akte të përgjithshme në përputhje me ligjin, për të cilat ministri i Shëndetësisë jep pëlqimin e tij dhe mbi këtë bazë nga neni 129 i ligjit është miratuar edhe rregullorja e kontestuar.
– Neni 129 i Ligjit është bazë për miratimin e Rregullores me pëlqimin e ministrit të Shëndetësisë, me të cilën rregullohen edhe kriteret për përzgjedhjen e zbatuesve të përsosjes së vazhdueshme profesionale dhe pikët, si që është përcaktuar me dispozitat e këtij neni të Ligjit.
– Neni 266 i ligjit, nuk rregullon çështjet që kanë të bëjnë me përsosjen e vazhdueshme profesionale, i cili lidhet me pjesën e normave të lartpërmendura të ligjit që në mënyrë të prerë i referohen të drejtave dhe detyrimeve të Odës Stomatologjike për ushtrimin e kompetencave publike të dhëna me ligj për kryerjen e punëve për dhënien, ripërtërirjen, vazhdimin dhe heqjen e licencës së punës së të punësuarve shëndetësorë me arsim të lartë në fushën e stomatologjisë. Neni 266 i Ligjit nuk rregullon të drejtat dhe obligimet dhe marrëdhëniet që janë në fushën e Odës Stomatologjike për miratimin e rregullores së kontestuar, në lidhje me çështjet që rregullohen me nenet e kontestuara 20 paragrafi 2, 23 paragrafi 3 dhe 24 paragrafi 1 pika 4 dhe 5 .
Përkatësisht, me dispozitat e nenit 266 të Ligjit për mbrojtje shëndetësore rregullohet e drejta e të punësuarve shëndetësorë nga specialitete të caktuara për t’u bashkuar në Shoqërinë Stomatologjike të Maqedonisë dhe në shoqëritë tjera stomatologjike, veçanërisht me qëllim të monitorimit të arritjeve dhe avancimeve në degët e stomatologjisë dhe Shoqërisë stomatologjike të Maqedonisë dhe shoqërive tjera stomatologjike, përmes shoqatave profesionale, mund të organizojnë forma të ndryshme të zhvillimit profesional të punëtorëve shëndetësorë dhe të marrin pjesë në hartimin e udhëzuesve si dhe të propozojnë masa për përmirësimin e punës profesionale të të punësuarve shëndetësorë.
Pra, përsosja e vazhdueshme profesionale, si objekt i rregullimit me ligj dhe dispozitat kontestuese të Rregullores, nenit 20 paragrafi 2, nenit 23 paragrafi 3 dhe nenit 24 paragrafi 1 pikat 4 dhe 5, janë në pjesën e kompetencave publike të përcaktuara në Odën Stomatologjike, e cila për atë qëllim ka sjellë Rregulloren me të cilën ka rregulluar marrëdhëniet ashtu siç janë në dispozita, duke qenë se për këtë ka bazë në nenin 129 të Ligjit.
Përsosja e vazhdueshme profesionale, e cila është kriter dhe kusht për licencë pune për të punësuarit shëndetësorë me arsim të lartë, nuk kontestohet nga parashtruesi i iniciativës, por si kontestuese theksojnë të drejtat e subjekteve që mund ta zbatojnë të njëjtën gjë, respektivisht sipas iniciativës, vetëm shoqatat profesionale do të duhej të ishin zbatueset e vetme. Mirëpo, dispozitat e Ligjit për mbrojtje shëndetësore nuk parashohin kompetencën ekskluzive të shoqatave profesionale për të qenë zbatues të përsosjes së vazhdueshme profesionale, dhe neni 266 i Ligjit nuk trajton çështjen e përsosjes së vazhdueshme profesionale, për këtë arsye Oda Stomatologjike, me dispozitat e Rregullores, të cilat kontestohen me iniciativë, rregullojnë çështjet për të cilat Oda ka autorizime publike të dhëna me ligj, e ajo është çështja e përsosjes së vazhdueshme profesionale. Për dallim nga kjo, Ligji për mbrojtje shëndetësore me nenin 266 lejoi korniza të gjera të organizimit të formave të ndryshme të përsosjes profesionale të të punësuarve shëndetësorë të cilët mund të anëtarësohen në Shoqërinë Stomatologjike të Maqedonisë dhe në shoqëritë tjera stomatologjike, e cila është e përgjithshme në sferën e avancimit të punës profesionale.
Ligji për shoqata dhe fondacione (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 52/2010, 135/2011, 55/2016 dhe (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut” nr. 238/22) në nenin 1 rregullon mënyrën, kushtet dhe procedurën për themelimin, regjistrimin dhe ndërprerjen e shoqatave, fondacioneve, federatave, formave organizative të organizatave të huaja në Republikën e Maqedonisë, pronën me të cilën disponojnë, mbikëqyrjen, ndryshimin statusor dhe statusin e organizatave me interes publik.
Nga dispozitat e këtij ligji rezulton se e drejta për bashkim të lirë ushtrohet nëpërmjet bashkimit në shoqata, fondacione, federata dhe forma organizative të organizatave të huaja (në tekstin e mëtejmë: organizata) për realizimin e qëllimeve, veprimtarive dhe mbrojtjes së të drejtave, interesave dhe bindjeve të tyre dhe në pajtueshmëri me Kushtetutën dhe ligjin, në pajtim me nenin 4 paragrafi 1; dy ose më shumë organizata mund të bashkohen së bashku në një federatë ose formë tjetër bashkimi që mund të fitojë statusin e personit juridik me regjistrim në përputhje me këtë ligj dhe duke u bashkuar me organizatat nuk e humbasin statusin e personit juridik, sipas nenit 5; Shoqata mban regjistrin e anëtarëve dhe evidencën e anëtarëve të organeve, shoqatat garantojnë anonimitetin e të dhënave personale të anëtarëve që e kanë kërkuar atë dhe të dhënat mbrohen në përputhje me rregullat për mbrojtjen e të dhënave personale dhe informatave të klasifikuara, në funksion të nenit 20 të Ligjit për shoqatat dhe fondacionet.
Ligji për shoqatat dhe fondacionet, si lex generalis, në përgjithësi e rregullon çështjen e shoqatave dhe fondacioneve në rendin juridik të Republikës, në bazë të të cilit me ligje të veçanta përcaktohen format e veçanta të organizuara të shoqatave në lidhje me lëndën e rregullimit të atyre ligjeve me specifikat e kryerjes së punëve, si dhe të kompetencave të dhëna nga autorizimet publike.
Së këndejmi, në lidhje me Odën Stomatologjike të Maqedonisë, nuk mund të konsiderohet se rregullon çështje që nuk pajtohen me Ligjin për mbrojtje shëndetësore dhe Ligjin për shoqata dhe fondacione, kur me dispozitat e kontestuara të Rregullores i rregullon format e vazhdueshme të përsosjes profesionale në mënyrë që ata të mund ta zbatojnë atë njësoj jo vetëm shoqatat profesionale (dy forma të edukimit profesional), por edhe shoqatat profesionale stomatologjike (të paktën dy forma të arsimit profesional) dhe institucionet e arsimit të lartë të akredituara (fakultetet stomatologjike) një formë e përsosjes profesionale. Në atë procedurë është përcaktuar që Komisioni i Odës, i krijuar për çështje profesionale stomatologjike, çdo vit kryen akreditimin e dy formave të përsosjes së vazhdueshme profesionale për shoqatat profesionale stomatologjike dhe dy formave të përsosjes së vazhdueshme profesionale për shoqëritë profesionale stomatologjike dhe një formular për fakultetet stomatologjike të akredituara, për të cilat çështja e akreditimit tashmë është përmbushur nga fakti se fakulteti stomatologjik ka akreditim në momentin e themelimit. Njëkohësisht, përzgjedhja e zbatuesve të formave të përsosjes së vazhdueshme profesionale bëhet sipas kritereve, ndër të cilat shoqëritë stomatologjike duhet të kenë së paku 50 anëtarë që janë edhe anëtarë të Odës, dhe shoqatat stomatologjike të paktën 20 anëtarë që janë edhe anëtarë të Odës, si dhe që kanë organin e tyre profesional të themeluar me statut për zbatimin e vazhdueshëm të përsosjes profesionale, në përputhje me dispozitat e Statutit të Odës.
Përsosja e vazhdueshme profesionale është lëndë e rregullimit me Rregullore, andaj Oda Stomatologjike i ka rregulluar çështjet e kësaj përmbajtje në Rregullore dhe me dispozitat kontestuese të Rregullores ka lejuar çdo vit të akreditojë zbatuesit, të cilët për faktin se Ligji nuk kufizohet ekskluzivisht vetëm në shoqatat profesionale, prandaj vendosmëria për të marrë pjesë edhe të subjekteve tjera si zbatues, nuk e bën të paligjshëm Rregulloren me dispozitat e kundërshtuara. Njëkohësisht, është gjithashtu e rëndësishme që kriteri për numrin e anëtarëve në shoqatat profesionale dhe shoqëritë profesionale që janë edhe anëtarë të Odës në dispozitat kontestuese të Rregullores të mos u referohet kryesisht themeluesve të këtyre organizatave, në përputhje me Ligjin për Shoqatat dhe Fondacionet, por anëtarëve (në të cilët bëjnë pjesë edhe themeluesit), ndërsa Oda vendos kusht që nëse një shoqatë apo kompani dëshiron të zbatojë një formë të përsosjes së vazhdueshme profesionale që do të vlerësohet me pikë në përputhje me Rregulloren duhet të ketë anëtarë të Odës, gjë që ndjek synimin e ligjvënësit që Oda Stomatologjike të kryejë detyrat në fushën e autorizimit publik në lidhje me licencat e punës që kanë të bëjnë me përsosjen e vazhdueshme profesionale.
Nga aspekti i kërkesës për identifikimin e anëtarëve, në përputhje me nenet 9 dhe 10 të Ligjit për mbrojtjen e të dhënave personale (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 42/2020 dhe 294/2021), ndër të tjera, përcaktohet se të dhënat personale janë të sakta dhe kur është e nevojshme të përditësuara, duke marrë të gjitha masat e duhura për fshirjen ose korrigjimin e menjëhershëm të të dhënave që janë të pasakta ose të paplota, duke marrë parasysh qëllimet për të cilat janë përpunuar (“saktësia”), mblidhen për qëllime specifike, të qarta dhe legjitime dhe nuk do të përpunohen në një mënyrë që nuk përputhet me ato qëllime, janë të përshtatshme, relevante dhe të kufizuara në atë që është e nevojshme në lidhje me qëllimet për të cilat ato përpunohen (“vëllimi minimal i të dhënave”), përpunimi është i nevojshëm për të përmbushur një obligim ligjor të kontrollorit (në këtë rast është Oda), dhe përpunimi është i nevojshëm për kryerjen e punëve me interes publik ose gjatë kryerjes së autorizimit publik të kontrollorit të përcaktuar me ligj (si në rastin e autorizimit publik të Odës), dhe përpunimi është i nevojshëm për qëllime të interesave legjitime të kontrollorit.
Së këndejmi, me dispozitat e kontestuara të Rregullores, Oda Stomatologjike e Maqedonisë nuk ka rregulluar çështje në kundërshtim me ligjin, si dhe nga aspekti i kërkesës për numër adekuat të anëtarëve të shoqërive stomatologjike dhe shoqatave stomatologjike dhe që ata të jenë anëtarë të Odës të cilët paguajnë anëtarësim për këtë, gjë që mund të provohet nga regjistrat përkatës, që është çështje procedurale. Duke qenë se përsosja e vazhdueshme profesionale vlerësohet drejtpërsëdrejti me pikë në përputhje me Rregulloren, zbatuesi i formës së pësosjes së vazhdueshme profesionale, gjegjësisht kërkuesi, përveç kushteve të përcaktuara, duhet të ketë themeluar edhe një organ profesional për kryerjen e punës, i cili është një kriter i vendosur nga Rregulloreja si një element që ngre nivelin e gatishmërisë dhe organizimit të organizatës për të pasur statusin e zbatuesit.
Në të njëjtën kohë, Kuvendi i Odës, e jo organi tjetër i Odës, në pajtim me nenin 21 pika 21 të Statutit të tij, miraton akte që dalin nga Ligji për mbrojtje shëndetësor, dhe rrjedhimisht rregullorja e kontestuar është miratuar edhe nga një autoritet kompetent nga ana e Odës Stomatologjike.
Për këto arsye, nuk mund të shtrohet çështja e mospërputhjes me ligjet për dispozitat kontestuese të Rregullores. Në lidhje me kërkesën për masë të përkohshme, përkatësisht ndalimin e realizimit të akteve të miratuara në bazë të nenit 20 paragrafi 2 të Rregullores, nuk ka bazë për shqiptim.
– Komisioni për çështje profesionale stomatologjike i Odës Stomatologjike të Maqedonisë, në bazë të dispozitave të Rregullores së tij të punës, në mbledhjen e mbajtur më 19 shkurt 2021, e miratoi Vendimin për kriteret për zgjedhjen e zbatuesve të përsosjes së vazhdueshme profesionale, i cili kundërshtohet me iniciativën, për arsye se është akt i një organi të Odës dhe jo nga organi, respektivisht nga Kuvendi i Odës dhe se përcakton kritere dhe nuk është kompetencë e Komisionit që të krijojë kushte dhe kritere për përzgjedhjen e zbatuesve të përsosjes së vazhdueshme profesionale, paralelisht me Rregulloren. Nga ky aspekt, Gjykata vlerësoi se pretendimet në iniciativë janë të bazuara.
Duke pasur parasysh faktin se vendimi i kontestuar në përgjithësi i referohet një grupi të pacaktuar personash, në thelb është akt i përgjithshëm, i cili është miratuar nga Komisioni për Çështje Profesionale Stomatologjike, si organ i Odës, në bazë të dispozitave procedurale për punën e Komisionit. Pra, fakti është se akti i përgjithshëm, Vendimi, nuk është akt i Odës, gjegjësisht i organit të saj – Kuvendit dhe nuk bazohet në dispozitat e ligjit apo rregullat në fjalë. Me Vendim, vetë Komisioni ka marrë kompetencë për të cilën nuk ka bazë ligjore për të rregulluar kriteret për përzgjedhjen e zbatuesve të përsosjes së vazhdueshme profesionale, për çka në fakt Oda, në nivel të Kuvendit të Odës, ka kompetencë të rregullojë këto çështje dhe për këtë miraton rregullore pas pëlqimit paraprak të ministrit të Shëndetësisë. Gjatë analizës së vendimit të kontestuar, i cili mban titullin “Vendimi për kriteret e përzgjedhjes së zbatuesve të përsosjes së vazhdueshme profesionale”, del, ndër të tjera, se ky organ, si miratues i Vendimit, me dispozitat përcakton rregulla dhe disa kritere të caktuara plotësuese, me çka përcakton thirrje publike për përzgjedhjen e zbatuesve, afati i regjistrimit, kohëzgjatja e zbatimit të punëve 2021-2025, pastaj përveç kritereve nga Rregulloreja është paraparë edhe plotësimi i një kriteri shtesë – kusht i veçantë që duhet ta plotësojnë kërkuesit për të marrë një vendim për zbatimin e përsosjes së vazhdueshme profesionale, e ajo është që në tre vitet e fundit të kenë organizuar në vazhdimësi së paku tri ngjarje profesionale që nuk kanë pikë më të ulët se një ngjarje profesionale – një simpozium me pjesëmarrje në vend, si dhe kriterin se duhet të kenë një organ profesional statutor për përsosje të vazhdueshme profesionale, i cili duhet të përbëhet nga shtatë anëtarë aktivë të Odës (veprimtaria lidhet me nenin 15 paragrafi 1 të Statutit të Odës) të cilët nuk janë të pensionuar, prej të cilëve të paktën pesë anëtarë janë doktorë shkencash të zonës dhe secili nga anëtarët e trupit të ekspertëve mund të jetë anëtar i një organi të ekspertëve prej më së shumti dy shoqërishë ose shoqatash.
Neni 15 paragrafi 1 i Statutit të Odës rregullon mënyrat se si ndërpritet anëtarësimi në Odë – heqja e përhershme e licencës në pajtim me ligjin, heqja e përkohshme e licencës gjatë kohëzgjatjes së kësaj mase në përputhje me ligjin, kërkesë për ndërprerjen e anëtarësimit, mospagesë të pajustifikuar e anëtarësisë për më shumë se 12 muaj dhe vdekja e anëtarit të Odës. Neni 11 i Statutit përcakton se anëtarësimi në Odë është i drejtë dhe obligim i detyrueshëm për të gjithë mjekët e stomatologjisë që kanë licencë të vlefshme për ushtrimin e profesionit të stomatologjisë ose kryerjen e punëve edukative dhe shkencore nga lëmia e stomatologjisë në territorin e Republikës së Maqedonisë dhe në përputhje me rregullat ligjore dhe nënligjore në fuqi, në fushën e mbrojtjes shëndetësore dhe këtij statuti. Neni 12 përcakton se anëtarësimi në Odë mund të jetë vullnetar dhe nderi. Prandaj, është e padiskutueshme se anëtarësimi është një çështje e përcaktuar nga vetë Oda.
Duke pasur parasysh se pa bazë ligjore me vendimin e kontestuar të Komisionit në fjalë, ky organ mori kompetencën për rregullimin e çështjeve të kritereve në përzgjedhjen e zbatuesve të përsosjes së vazhdueshme profesionale dhe miratoi akt të përgjithshëm jashtë Kuvendit të Odës për çështjet për të cilat Oda është kompetente, ndërsa se paralelisht me Rregulloren e Kuvendit të Odës, ky komision ka rregulluar kriteret dhe kushtet për çështjet që Oda mund t’i rregullojë vetëm me Rregullore, rezulton se vendimi i kontestuar është në kundërshtim me Ligjin për mbrojtje shëndetësore dhe mund të shtrohet çështja e përputhshmërisë së tij me ligjin.
Njëkohësisht, thirrja publike e kontestuar për përzgjedhjen e zbatuesve të përsosjes së vazhdueshme profesionale për periudhën 2021-2025, është miratuar nga Komisioni për Çështje Profesionale Stomatologjike edhe e cila thirrje publike rezulton drejtpërdrejt nga vendimi i kontestuar i këtij komisioni dhe bazohet në Vendimin për të cilin nga analiza kushtetuese-juridike ngre dyshime për përputhshmërinë e tij me ligjin, dhe për ato arsye, dhe për thirrjen publike të kontestuar, që është akt i përgjithshëm që synon një numër të pacaktuar subjektesh që vendosen kushte dhe kritere në pajtim me vendimin e kontestuar, mund të paraqitet dyshim për pajtueshmërinë e Ligjit për mbrojtje shëndetësore, i cili për dallim nga kjo ka përcaktuar të drejtën ekskluzive ligjore të Odës Stomatologjike me akt të përgjithshëm të miratuar pas pëlqimit paraprak të ministrit të Shëndetësisë që të rregullojë kriteret për përzgjedhjen e zbatuesve të përsosjes së vazhdueshme profesionale. Konkretisht, thirrja publike e kontestuar dhe vendimi i kontestuar janë në thelb dy akte të përgjithshme të Komisionit, me të cilat rregullohen të drejtat, obligimet dhe marrëdhëniet e subjekteve në drejtësi për të cilat nuk është kompetent dhe nuk ka autorizim publik në përputhje me ligjin për miratimin e tyre me të cilat e rregullon materien në fjalë.
Në të njëjtën kohë, Gjykata vlerësoi se janë plotësuar kushtet për marrjen e masës së përkohshme dhe në pajtim me nenin 27 të Rregullores së Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut, të ndalojë realizimin e akteve dhe veprimeve individuale të ndërmarra në bazë të vendimit të kontestuar dhe thirrjes publike të kontestuar të miratuara nga Komisioni për Çështje Profesionale Stomatologjike, deri në vendimin përfundimtar të Gjykatës.
IV
Në bazë të lartëpërmendurës, Gjykata me shumicë votash vendosi si në dispozitivin e këtij aktvendimi.
KRYETARE
e Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut,
Dobrilla Kacarska