Уставниот суд на Република Македонија, врз основа на член 110 од Уставот на Република Македонија и член 71 од Деловникот на Уставниот суд на Република Македонија („Службен весник на Република Македонија“ бр.70/1992), на седницатa одржана на 28 март 2018 година, донесеУставниот суд на Република Македонија, врз основа на член 110 од Уставот на Република Македонија и член 71 од Деловникот на Уставниот суд на Република Македонија („Службен весник на Република Македонија“ бр.70/1992), на седницатa одржана на 28 март 2018 година, донесе
Р Е Ш Е Н И Е
1. НЕ СЕ ПОВЕДУВА постапка за оценување на уставноста на членот 16 од Законот за изменување и дополнување на Законот за приватизација и закуп на градежно земјиште во државна сопственост (“Службен весник на Република Македонија“ број 153/2015).
2. Златев Петко од Свети Николе до Уставниот суд на Република Македонија поднесе иницијатива за оценување на уставноста на одредбата од Законот означен во точката 1 од ова решение.
Во иницијативата се цитира содржината на оспорениот член 16 од Законот и се наведува дека со законските одредби се вршело насилно одземање на недвижниот имот на граѓаните на Република Македонија што се наоѓал во градежен реон (градежно неизградено земјиште) и пренесување односно запишување на истото во сопственост на Република Македонија, без никаков надоместок.
Понатаму, во иницијативата е наведено дека „ваквата законска регулатива можело да се поистовети со времето на освојувачките војни кога освојувачот насилно и без надоместок одзема имот на граѓани од освоената територија. Се поставува прашањето дали актуелната власт води освојувачка војна против сопствениот народ за да го истера од сопствениот имот.“
Според наводите во иницијативата со одредбите од членот 16 од оспорениот закон се предизвикувала правна несигурност кај граѓаните и водење на долготрајни правни постапки пред други надлежни органи за докажување на сопственоста и предизвикување на непотребни трошоци.
Исто така, во иницијативата се цитира членот 30 од Уставот и се наведува дека со оспорените законски одредби се кршеле овие уставни одредби и затоа биле спротивни на Уставот.
На крајот од иницијативата се предлага Судот да поведе постапка за оцена на уставноста и законитоста на член 16 од Законот за изменување и дополнување на Законот за приватизација и закуп на градежно земјиште (“Службен весник на Република Македонија“ број 153/15) и да донесе одлука за поништување на одредбата бидејќи била во спротивност со членот 30 од Уставот.
3. Судот на седница утврди дека согласно членот 16 од Законот за изменување и дополнување на Законот за приватизација и закуп на градежно земјиште (“Службен весник на Република Македонија“ број 153/2015), Агенцијата за катастар на недвижности е должна да изврши прибележувања во катастарот на недвижности на барањата за приватизација на градежно земјиште во државна сопственост доставени согласно со член 18 став 1 од Законот за изменување и дополнување на Законот за приватизација и закуп на градежно земјиште (“Службен весник на Република Македонија“ број 144/2014) до 15 јуни 2016 година (став 1). По истекот на рокот од ставот 1 на овој член, Агенцијата за катастар на недвижности по службена должност треба да изврши бришење на сите запишани права на користење на градежното земјиште во катастарот на недвижности, најдоцна до 15 декември 2016 година (став 2). 4. Според член 110 алинеја 1 и 2 од Уставот на Република Македонија, Уставниот суд одлучува за согласноста на законите со Уставот и за согласноста на прописите и на колективните договори со Уставот и со законите.
Правната заштита на сопственоста е една од темелните вредности на уставниот поредок на Република Македонија.
Со членот 30 од Уставот се гарантира правото на сопственост и правото на наследување. Сопственоста создава права и обврски и треба да служи за добро на поединецот и на заедницата. Никому не можат да му бидат одземени или ограничени сопственоста и правата кои произлегуваат од неа, освен кога се работи за јавен интерес утврден со закон.
Од наведеното произлегува дека Уставот го гарантира правото на сопственост, при што не допушта да бидат одземени сопственоста и правата кои произлегуваат од неа, освен кога се работи за јавен интерес утврден со закон.
Приватизацијата на градежното земјиште претставува еден од сегментите на приватизација на општествената – државната сопственост.
Приватизацијата на општествената – државната сопственост е вршена во повеќе сегменти (претпријатија со општествен капитал, станбени згради и станови, деловен простор, денационализација) и со повеќе закони (Закон за трансформација на претпријатијата со општествен капитал, Закон за продажба на станови во општествена сопственост, Закон за продажба на деловен простор, Закон за денационализација). Законот за градежното земјиште воспоставил заемна неподвоена врска во однос на сопственоста на објектот и земјиштето што служи за негова редовна употреба, дефинирајќи го како градежно изградено земјиште, при што таа врска не може да го ограничи правото на располагање како елемент на правото на сопственост врз изградениот објект.
Друго е прашањето дали видот на приватизацијата на изграденото градежно земјиште ќе се оствари со плаќање на надомест за земјиштето или без плаќање на надомест во корист на Републиката, што е комплексно прашање за кое Уставниот суд определил свои ставови во однос на регулирањето на преминот на правото на користење во право на сопственост на градежното земјиште во својата Одлука по предметот У.бр.172/2001 (“Службен весник на Република Македонија” бр.59/2002).
Од наведеното произлегува дека Уставот го гарантира правото на сопственост, при што не допушта да бидат одземени сопственоста и правата кои произлегуваат од неа, освен кога се работи за јавен интерес утврден со закон.
Според член 1 од Законот за приватизација и закуп на градежно земјиште во државна сопственост (“Службен весник на Република Македонија“ број 4/2005, 13/2007, 165/2008, 146/2009, 18/2011, 51/2011, 27/2014, 144/2014, 72/2015, 104/2015, 153/2015, 23/2016 и 178/2016), се уредува приватизацијата, долготрајниот закуп, времениот закуп, одземањето и престанувањето на правото на користење на градежното земјиште во државна сопственост, на кое право на користење имаат физички и правни лица.
Согласно член 2 став 1 од Законот, одделни изрази употребени во овој закон го имаат следново значење: 1. „Градежно земјиште“ е градежното изградено и градежното неизградено земјиште, определено како такво со Законот за градежното земјиште; 2. „Градежно земјиште во државна сопственост“ е земјиште на кое право на сопственост има Република Македонија; 3. „Приватизација на градежно земјиште во државна сопственост“ е стекнување на право на приватна сопственост на градежното земјиште во државна сопственост на кое право на користење имаат физички и правни лица … 4. “Kорисници на градежно земјиште” се физички и правни лица кои правото на користење на градежно земјиште во државна сопственост го стекнале со правна основа a е запишано во катастарот на недвижности до 15.06.2016 година и физичките и правните лица кои користат градежно земјиште по основ на сопственост на објект стекнат со правна основа, а не се евидентирани како корисници на земјиштето во катастарот на земјиште, односно не се запишани како корисници на земјиштето во катастарот на недвижности, при што земјиштето е евидентирано, односно запишано како сопственост на Република Македонија согласно со Законот за основните сопственосноправни односи (“Службен лист на СФРЈ“ број 6/80 и 36/90), Законот за градежно земјиште (“Службен весник на СРМ“ број 36/75, 41/75, 10/79, 51/88, 38/91 и 4/93), Законот за промет со земјишта и згради (“Службен весник на СРМ“ број 10/79, 18/89, 21/91 и “Службен весник на Република Македонија“ број 71/96 и 18/99) и Законот за сопственост на делови од згради (“Службен весник на СРМ“ број 20/74 и 14/75).
Во точката 5 на членот 2 од овој закон е дефинирано дека: “Закуп” е стварно право кое се установува меѓу Република Македонија како закуподавец и корисникот на градежното земјиште како закупец, на начин определен со овој закон; додека во точката 6 од истиот член е утврдено значењето на: “Поранешни сопственици на градежно земјиште” се:- физички лица, сегашни корисници на градежното земјиште во државна сопственост, кои биле сопственици на земјиштето на денот кога земјиштето е национализирано, односно поопштествено врз основа на закон, одлука на околиски народен одбор или одлука на собрание на општина, – физички лица сегашни корисници на кои им е пренесено правото на трајно користење на градежно неизградено земјиште согласно со членот 39 од Законот за национализација на наемните згради и градежно земјиште (“Службен лист на ФНРЈ” број 52/58) и задолжителното толкување на членот 39 став 1 од овој закон (“Службен лист на ФНРЈ” број 24/59, 24/61 и 1/63), во периодот до 15 февруари 1968 година, како ден кога е влезен во сила Сојузниот закон за определување на градежното земјиште во градовите и населбите од градски карактер (“Службен лист на СФРЈ” број 5/68 и 20/68), доколку според членот 5 од тој закон пренесеното трајно право на користење на градежното неизградено земјиште во овој период ги исполнува еден од следниве услови: договорот за пренос е заверен од орган надлежен за заверување, ако договорената цена е исплатена преку банка и ако лицето на кое му е пренесено правото на користење ги извршувало обврските спрема заедницата во однос на тоа земјиште и – физички лица, наследници на физичките лица од алинеите 1 и 2 на оваа точка според прописите за наследување; – физички лица, сегашни корисници на градежно земјиште во државна сопственост кои правото на користење на земјиштето го стекнале врз основа на договор за дар, договор за доживотна издршка и договор за располагање со имот за време на живот, склучен меѓу поранешниот сопственик и неговите законски наследници според прописите за наследување.
Согласно член 3 став 1 од Законот е утврдено дека, корисниците на градежно земјиште во државна сопственост, за стекнување на право на сопственост, се должни да поднесат барање под услови, на начин и во постапка утврдени со овој закон. Ако корисниците на градежно земјиште во државна сопственост за стекнување на правата од ставот 1 на овој член во роковите определени со овој закон не поднесат барање, правото се установува под услови и на начин утврдени со овој закон (став 2). Со стекнувањето на правата од ставот 1 на овој член, врз основа на овој закон престанува правото на користење на градежното земјиште во државна сопственост на досегашните корисници на градежното земјиште (став 3).
Според член 4 став 1 од овој закон, сопственикот на градежното земјиште кое се приватизирало има право градежното земјиште да го држи, целосно да го користи и да располага со него по своја волја ако со овој или друг закон поинаку не е определено. (2) Правото на сопственост на градежното земјиште од ставот 1 на овој член може да биде во правен промет, како право на сопственост на градежно земјиште што претставува цела катастарска парцела или право на сопственост на градежно земјиште што претставува дел од катастарска парцела (идеален или реален дел).
Во член 5 став 1 од Законот, Градежното изградено земјиште во државна сопственост на кое постои право на закуп може да биде во правен промет само со преносот на правото на сопственост на објектот. (2) Правото на закуп на градежното земјиште може да се наследува. Согласно членот 7 од истиот закон, Градежното неизградено земјиште во државна сопственост кое физички или правни лица го користат врз основа на закуп, заради поставување-изградба на времени објекти или други намени, не е предмет на приватизација.
Според член 8 од овој закон, правна заштита на имотните права и интереси на Република Македонија во постапката за приватизација на градежното земјиште во државна сопственост врши Државното правобранителство на Република Македонија.
Услови за приватизација на градежно земјиште на физички лица кои немаат обврска за плаќање надомест се определени во членовите 16 до 20-а од овој закон, каде е уредено дека градежното земјиште на кое постои право на користење на физички лица поранешни сопственици на градежното земјиште, се приватизира од државна сопственост во сопственост на поранешните сопственици, при што за приватизацијата на градежното земјиште поранешните сопственици имаат или немаат обврска да платат надомест за приватизација. Според членот 26 од истиот закон, постапката за приватизација на градежното земјиште се покренува по барање на корисникот на градежното земјиште (во натамошниот текст: барање за приватизација), додека барањето за приватизација од членот 26 на овој закон може да се поднесе до 31 декември 2012 година (член 27). Барањето за приватизација се поднесува до органот на државната управа надлежен за имотно-правните работи на подрачјето каде што се наоѓа градежното земјиште што е предмет на приватизација (член 28).
Согласно член 28-а став 1 од Законот за приватизација и закуп на градежно земјиште во државна сопственост, органот надлежен за имотно-правните работи по службена должност по електронски пат прибавува копиja од катастарски план, уверение за историски преглед на извршените запишувања во катастарот на недвижностите за земјиштето предмет на приватизација од Агенцијата за катастар на недвижности кога во постапката за приватизација на градежно земјиште, не може да се утврди својството на поранешна сопственост на земјиштето и извод од урбанистички план од општината каде што се наоѓа земјиштето предмет на приватизација. Органот на државната управа надлежен за имотно-правните работи по службена должност по електронски пат задолжително прибавува уверение за историски преглед на извршените запишувања во катастарот на недвижностите на земјиштето предмет на приватизација од Агенцијата за катастар на недвижности, со цел во постапката за приватизација на градежно земјиште, да се утврди дали во катастарот на недвижности до 15.06.2016 година, е запишано корисничко право на земјиштето (став 2). По барање на органот на државната управа надлежен за имотно-правните работи, во постапката за приватизација барателот приложува геодетски елаборат за нумерички податоци за формирање на градежна парцела (став 3).
Постапка за промена на правото на користење на градежно неизградено земјиште во право на сопственост по сила на закон е уредена во членот 33-а од Законот, според кој физичките лица поранешни сопственици кои во катастарот на недвижности се запишани како корисници на градежно неизградено земјиште, а кои до 15 декември 2014 година, не поднеле барање за приватизација на градежно неизградено земјиште во државна сопственост, до Агенцијата за катастар на недвижности можат да поднесат пријава за промена на правото на користење на градежното неизградено земјиште во право на сопственост по сила на закон.
Заедничките одредби за закуп на градежно земјиште во државна сопственост се уредени со членовите 34, 35 и 36 од Законот. Правото на закуп на градежно земјиште е уредено согласно член 34 став 1 од овој закон, во кој е наведено дека на сопствениците на објекти изградени на градежно изградено земјиште сопственост на Република Македонија за кое не е поведена постапка за стекнување на право на сопственост согласно со Законот за приватизација и закуп на градежно земјиште во државна сопственост (“Службен весник на Република Македонија“ број 4/2005, 13/2007, 165/2008, 146/2009, 18/11, 15/11, 27/14, 144/14 и 72/15) и Законот за постапување со бесправно изградени објекти (“Службен весник на Република Македонија“ број 23/11, 54/11, 155/12, 53/13, 72/13, 44/14, 115/14, 199/14, 124/15 и 129/15), им се воспоставува закуп согласно со одредбите на овој закон (став 2). Со воспоставување на закупот на градежното изградено земјиште престанува правото на користење на градежното земјиште (став 3). За воспоставениот закуп се плаќа закупнина (став 4).
Согласно член 35 став 1 од Законот, закупот се воспоставува со решение на органот на државната управа надлежен за имотноправните работи по службена должност или по барање на сопственикот на објектот кој нема стекнато право на сопственост на градежното земјиште на кое е изграден објектот. Решението на воспоставување на закуп има својство на извршна исправа (став 2). Закупот на градежно земјиште се воспоставува за период од десет години со можност по истекот на овој период закупот да продолжи за десет години (став 3). Според член 36 од овој закон, висината на закупнината за градежното земјиште кое е предмет на закуп, како и начинот за наплата на закупнината, на предлог на министерот за финансии ги утврдува Владата на Република Македонија со посебен пропис.
Согласно член 72 став 1 од Законот за приватизација и закуп на градежно земјиште во државна сопственост, не е предмет на приватизација земјоделското земјиште кое го користат правните лица врз основа на извршена трансформација на претпријатијата и задругите со општествен капитал, како и правните лица кои не извршиле трансформација согласно со Законот за трансформација на претпријатијата и задругите со општествен капитал кои стопанисуваат со земјоделско земјиште, ако земјоделското земјиште со урбанистичките планови и актите што ги заменуваат тие планови станало градежно неизградено земјиште. Кога земјоделското земјиште од ставот 1 на овој член со урбанистичките планови и актите што ги заменуваат тие планови станало градежно земјиште на кое е предвидена градба на објекти, правото на користење ќе се одземе со решение на органот на државната управа надлежен за имотно- правните работи (став 2). Решението од ставот 2 на овој член се доставува до органот на државната управа надлежен за земјоделство, шумарство и водостопанство (став 3).
Според член 73 став 1 од овој закон, не е предмет на приватизација градежното неизградено земјиште на кое право на користење имаат правни лица кои правото на користење го стекнале врз основа на стекнато право на сопственост на објект со правна основа кој бил поранешна општествена, односно државна сопственост, по основа на стекнато право на сопственост на објект со правна основа при што со пренесување на правото на сопственост на објектот е пренесено правото на користење на градежното земјиште во општествена, односно државна сопственост и врз основа на извршена приватизација на правни лица во општествена, односно државна сопственост на кое со актите за урбанистичко планирање е предвидена нова градба дефинирана како посебна градежна парцела. Правото на користење на градежното земјиште од ставот 1 на овој член ќе се одземе со решение на органот на државната управа надлежен за имотно- правните работи (став 2).
Во член 74 став 1 од Законот е уредено дека кога на градежното неизградено земјиште е стекнато право на користење заради изградба на објект предвиден со урбанистичките планови и актите што ги заменуваат тие планови, а изградбата не е започната во роковите определени со закон, односно со актот со кој е стекнато правото на користење на градежното неизградено земјиште заради градба, со решение на органот на државната управа надлежен за имотно-правните работи ќе се одземе правото на користење на градежното неизградено земјиште. Според член 75 од истиот закон, одземањето на правото на користење на градежното земјиште согласно со член 71, член 72 став 2, член 73 став 2 и член 74 став 1 на овој закон е од јавен интерес. Одземањето на правото на користење од член 71, член 72 став 2, член 73 став 2 и член 74 став 1 на овој закон се врши по предлог на Државното правобранителство на Република Македонија, на начин и во постапка предвидена со Законот за експропријација (член 76). Според член 76-а, против решението за одземање на правото на користење на градежното земјиште од член 71, член 72, член 73 и член 74 од овој закон може да се изјави жалба во рок од 15 дена до Државна комисија за одлучување во управна постапка и постапка од работен однос во втор степен.
Согласно член 18 став 1 од Законот за изменување и дополнување на Законот за приватизација и закуп на градежно земјиште во државна сопственост, (“Службен весник на Република Македонија“ бр.144/2014), органот на управата надлежен за имотно правните работи е должен во рок од шест месеци по истекот на рокот за поднесување на барања за приватизација, до Агенцијата за катастар на недвижности да ги достави сите барања за приватизација на градежното земјиште по кои постапката за приватизација не е правосилно завршена, заради нивно прибележување во катастарот на недвижности и бришење на запишаните права на користење на градежното земјиште во катастарот на недвижности. Агенцијата за катастар на недвижности е должна во рок од шест месеци од денот на доставувања на барањата од став 1 на овој член, да изврши нивно прибележување во катастарот на недвижности и да изврши бришење на запишаното право на користење на градежното земјиште за кое се однесуваат барањата (став 2). Агенцијата за катастар на недвижности во рок од шест месеци по истекот на рокот за доставување на барања од став 1 на овој член, по службена должност врши бришење на сите запишани права на користење на градежното земјиште во катастарот на недвижности (став 3). Со членот 19 од овој закон, во член 48 став 1 од Законот за изменување и дополнување на Законот за приватизација и закуп на градежно земјиште во државна сопственост („Службен весник на Република Македонија“ број 27/14) зборовите: „во рок од девет месеци од денот на влегување во сила на овој закон“ се заменуваат со зборовите: „до 15 декември 2014 година“.
Согласно оспорениот член 16 став 1 од Законот за изменување и дополнување на Законот за приватизација и закуп на градежно земјиште во државна сопственост, (“Службен весник на Република Македонија“ бр.153/2015), Агенцијата за катастар на недвижности е должна да изврши прибележувања во катастарот на недвижности на барањата за приватизација на градежно земјиште во државна сопственост доставени согласно со членот 18 став 1 од Законот за изменување и дополнување на Законот за приватизација и закуп на градежно земјиште (“Службен весник на Република Македонија“ број 144/14) до 15 јуни 2016 година. По истекот на рокот од ставот 1 на овој член, Агенцијата за катастар на недвижности по службена должност треба да изврши бришење на сите запишани права на користење на градежното земјиште во катастарот на недвижности, најдоцна до 15 декември 2016 година (став 2). Според член 17 став 1 од овој закон, пријавите за промена на правото на користење на градежно неизградено земјиште во право на сопственост по сила на закон, од членот 33-а од овој закон, може да се поднесат најдоцна до 15 јуни 2016 година. Започнатите постапки по барањата за приватизација на градежно земјиште во државна сопственост до денот на влегувањето во сила на овој закон, ќе продолжат според одредбите од овој закон (став 2).
Од анализата на наведените уставни и законски одредби, наведената уставно-судска практика, наспрема наводите во иницијативата, според кои со оспорената одредба се вршело присилно одземање на градежното неизградено земјиште на граѓаните на Република Македонија, се создавала правна несигурност за граѓаните на Република Македонија и се кршеле одредбите од членот 30 од Уставот на Република Македонија, Судот оцени дека наводите иако се недоволно аргументирани, се неосновани.
Со иницијативата се оспорува член 16 од Законот за изменување и дополнување на Законот за приватизација и закуп на градежно земјиште во државна сопственост („Службен весник на Република Македонија“, бр. 153/2015), бидејки е во спротивност со член 30 од Уставот на Република Македонија, според кој се гарантира правото на сопственост и правото на наследување.
Според наводите во иницијативата оспорената одредба е неспроведлива во практиката, бидејќи на овој начин се вршело присилно одземање на недвижниот имот на граѓаните на Република Македонија, кој се наоѓал во градежен реон (градежно неизградено земјиште) и пренесување односно запишување на истиот во сопственост на Република Македонија, без никаков надоместок, со што се создавало правна несигурност кај граѓаните на Република Македонија.
Наводите во иницијативата се неосновани од следниве причини: Титулар на сопственоста на градежното земјиште во Република Македонија е државата, бидејќи земјиштето е имот на Република Македонија и државата ги определува условите за стекнување на право на сопственост на истото, а законската регулатива со која се уредува прашањето и постапката за приватизација на градежното земјиште во државна сопственост е Законот за приватизација и закуп на градежно земјиште во државна сопственост („Службен весник на Република Македонија“, бр. 4/2005, 13/2007, 165/2008, 146/2009, 18/2011, 51/2011, 27/2014, 144/2014, 72/2015, 104/2015, 153/2015, 23/2016 и 178/2016). Државата како сопственик на градежното земјиште има право да ги определува условите и начинот на приватизација односно да определи, кое градежно земјиште не е предмет на приватизација како што предвидел во основниот текст на Законот за приватизација и закуп на градежно земјиште во државна сопственост. Исто така, законодавецот има право да ја определи политиката на приватизацијата, и во тие рамки и да ги определи условите и обемот на земјиштето кое ќе биде предмет на приватизација, со што не се доведуваат во прашање уставните вредности од членот 30 од Уставот.
Имено, одредбата од членот 16 од Законот за изменување и дополнување на Законот за приватизација и закуп на градежно земјиште во државна сопственост („Службен весник на Република Македонија“, бр. 153/2015), се однесува на обврската на Агенцијата за катастар на недвижности да изврши прибележување во катастарот на недвижности на барањата за приватизација на градежно земјиште во државна сопственост доставени согласно со член 18 став 1 од Законот за изменување и дополнување на Законот за приватизација и закуп на градежно земјиште во државна сопственост („Службен весник на Република Македонија“, бр. 144/2014) до 15 јуни 2016 година. По истекот на овој рок, Агенцијата за катастар на недвижности по службена должност треба да изврши бришење на сите запишани права на користење на градежното земјиште во катастарот на недвижности најдоцна до 15 декември 2016 година.
Неоснован е наводот во иницијативата дека со оспорената одредба од членот 16 од Законот за изменување и дополнување на Законот за приватизација и закуп на градежно земјиште во државна сопственост („Службен весник на Република Македонија“, бр. 153/2015), се врши присилно одземање на градежното неизградено земјиште на граѓаните на Република Македонија и се создава правна несигурност кај граѓаните на Република Македонија. Ова од причини што Законот за изменување и дополнување на Законот за приватизација и закуп на градежно земјиште во државна сопственост („Службен весник на Република Македонија“, бр. 144/2014), содржи одредби со кои повторно се создава законска можност граѓаните на Република Македонија – физички лица поранешни сопственици кои во катастарот на недвижности се запишани како корисници на градежно неизградено земјиште, а кои до 15 декември 2014 година, не поднеле барање за приватизација на градежно неизградено земјиште во државна сопственост, до Агенцијата за катастар на недвижности да можат да поднесат пријава за промена на правото на користење на градежно неизградено земјиште во право на сопственост по сила на закон.
Помеѓу другото, Судот смета дека со оспорената одредба не се ограничува правото на сопственост на граѓаните на Република Македонија од причини што со Законот за изменување и дополнување на Законот за приватизација и закуп на градежно земјиште во државна сопственост („Службен весник на Република Македонија“, бр. 144/2014), е утврдена обврска за органот на државната управа надлежен за имотно-правните работи во рок од шест месеци по истекот на рокот за поднесување на барања за приватизација, до Агенцијата за катастар на недвижности да ги достави сите барања за приватизација на градежното земјиште по кои постапката не е правосилно завршена, заради нивно прибележување во катастарот на недвижности.
Исто така, Законот за приватизација и закуп на градежно земјиште во државна сопственост, содржи одредби со кои им се дава право на сопствениците на објекти изградени на градежно изградено земјиште сопственост на Република Македонија, а за кои не е поведена постапка за стекнување на право на сопственост во законски утврдениот рок, да им се воспостави закуп, при што градежното земјиште на кое е воспоставен закуп, по барање на носителот на закупот може да се приватизира во секое време, согласно одредбите од погоре цитираниот закон.
Градежното земјиште на кое постои право на користење, а не може да се приватизира заради тоа што влегува во друга градежна парцела може да се даде во долготраен закуп до реализација на урбанистичкиот план, односно актите што го заменуваат планот. За лицата корисници на градежното земјиште кое претставува имот на Република Македонија, а кои немаат статус на поранешни сопственици, не постои уставна пречка законодавецот да утврди начин и услови за приватизација на градежното земјиште со плаќање надомест, при што се нудат можности за стекнување на право на сопственост, долготраен закуп и времен закуп, како стварни права кои одговараат на новиот правен режим на градежното земјиште.
Со оглед на изнесеното, Судот оцени дека членот 16 од Законот за изменување и дополнување на Законот за приватизација и закуп на градежното земјиште во државна сопственост е во согласност со член 8 став 1 алинеја 6 и со членот 30 од Уставот на Република Македонија.
5. Тргнувајќи од наведеното, Судот одлучи како во точката 1 од ова решение.
6. Ова решение Судот го донесе во состав од претседателот на Судот, Никола Ивановски и судиите: Насер Ајдари, Елена Гошева, Јован Јосифовски, д-р Осман Кадриу, д-р Дарко Костадиновски, Вангелина Маркудова, Сали Мурати и Владимир Стојаноски.
У.бр.6/2017
8.03.2018 година
С к о п ј е
ПРЕТСЕДАТЕЛ
на Уставниот суд на Република Македонија
Никола Ивановски