Вовед
Уставниот суд на Република Македонија, врз основа на член 110 од Уставот на Република Македонија, член 28 алинеја 1 и член 71 од Деловникот на Уставниот суд на Република Македонија (“Службен весник на Република Македонија” бр.70/1992) на седницата одржана на 12 мај 2010 година, донесе
Р Е Ш Е Н И Е
Текст
1. НЕ СЕ ПОВЕДУВА постапка за оценување на уставноста и законитоста на Одлуката за донесување на Детален урбанистички план за локалитет „Скопјанка“ Урбана единица А – општина Аеродром бр.07-14388/29 од 12 март 2009 година, донесена од Советот на општина Аеродром, објавена во „Службен гласник на општина Аеродром“ бр. 5 од 12 март 2009 година.
2. СЕ ОТФРЛА иницијативата во делот за оценување на меѓусебната согласност на оспорената одлука со Правилникот за поблиска содржина, размер и начин на графичка обработка на урбанистичките планови („Службен весник на Република Македонија“ бр.78/2006).
3. Зоран Поповски, претседател на Куќен совет на Ул. „Бојмија“ бр. 4 – Скопје на Уставниот суд на Република Македонија, му поднесе иницијатива за поведување постапка за оценување на уставноста и законитоста на актот означен во точка 1 од ова решение.
Според наводите во иницијативата, со оспорената одлука биле повредени членовите 1, 5 и 221 од Законот за општата управна постапка бидејќи во постапката за донесување на истата не бил испочитуван пропишаниот рок за доставување на одговор на забелешките од спроведената анкета. Имено, одговорот на забелешките на Анкетата бил добиен 7 месеци по доставените забелешки, што според иницијативата, претставувало прекршување на рокот пропишан со законот.
Оспорената одлука, исто така, не била во согласност со член 17 став 5 од Законот за просторно и урбанистичко планирање бидејќи во процедурата за донесување на Деталниот урбанистички план на општина Аеродром немало прибавено писмено мислење од партиципативното тело од Општина Аеродром и од Градот Скопје.
Спротивно на одредбите од член 14 ставови 1, 3, 4 и 5 и член 19 од Законот за просторно и урбанистичко планирање донесениот Детален урбанистички план бил изготвен на некомплетно ажурирана геодетска и документациона подлога, поради што истата не била во согласност и со Правилникот за поблиска содржина, размер и начин на графичка обработка на урбанистичките планови.
Оспорената одлука, исто така, не била во согласност со член 21 став 5 од Законот за просторно и урбанистичко планирање од причини што дадената забелешка не била вградена, а спротивно на член 24 став 3, сите прилози на урбанистичките планови на нацрт-планот ги немале заверките на соодветните институции кои ги донеле претходните планови.
Спротивно на членот 56 од Правилникот за стандарди и нормативи за урбанистичко планирање, со усвоениот Детален урбанистички план била извршена пренамена на Паркинг просторот од претходниот Детален урбанистички план и била впишана нова маркица за доградба од П+7 ката со висина од Н = 25 м1 на „Неоком“. Наведената градежна парцела била доделена нелегално и нетранспарентно со непосредна спогодба, па КП.бр.320/1 потоа 320/4 на КО Кисела Вода 2 била запишна прво на општина Кисела Вода, а потоа продадена на фирмата „Неоком“. Наведеното земјиште од државно земјиште на Република Македонија поминало во општина Кисела Вода на користење со непосредна спогодба, со Решение бр.16-757 од 7 јули 1998 година, но при запишувањето во катастарскиот опарат погрешно било запишано како сопственост наместо корисничко право кое им било дадено нетранспарентно.
Согласно член 10 точка 1 алинеја 3 и член 15 од Законот за Град Скопје, Градот Скопје дал мислење со кое се укажувало дека урбанистичката парцела 01.05 Неоком, односно делот кој бил ориентиран према Ул. „Борис Кидрич“ излегувал од комерцијалниот коридор. Но, таа забелешка од Градот за Нацрт-планот не била корегирана. Во истото мислење од Градот Скопје било барано да се задржи коловозот на Ул. „Владимир Комаров“ со неговата постоечка намена (паркинг простор) и да се извршело физичко затварање на неговиот завршеток кон Ул. „1“.
Од наведеното во иницијативата се предлага оспорената Одлука да се укине бидејќи истата не се заснивала на позитивните законски прописи и истовремено се предлага и донесување на времена мерка.
4. Судот на седницата утврди дека оспорената одлука содржи 7 (седум члена) кои опфаќаат:
– Документациона основа (текстуален и графички дел),
– Нумерички дел,
– Општи услови за градење, и
– Графички дел.
5. Во текот на претходната постапка, а по однос на постапката во која е донесена оспорената Одлука за донесување на Деталниот урбанистички план „Скопјанка“ УЕ „А“ – општина Аеродром, врз основа на документацијата која е доставена од Советот на општина Аеродром, Судот ја утврди следната фактичка состојба:
Нацртот на Деталниот урбанистички план за локалитет „Скопјанка“ УЕ „А“ – Општина Аеродром – Скопје, со технички број 207/2006 бил изготвен од страна Институтот за урбанизам, сообраќај и екологија ИН-ПУМА Скопје.
На Нацртот на планот била изработена Стручна Ревизија од страна на „СТАН-АРТ“ – ДООЕЛ Куманово.
Изработувачот на Нацрт-планот „ИН-ПУМА“ дало одговор на стручната ревизија во јуни 2007 година.
По однос на Нацрт-планот Министерството за транспорт и врски – Сектор за уредување на просторот дало стручно мислење бр.18-4510/1 од 22 август 2007 година.
Град Скопје, дало мислење по Нацрт – планот, заведено под бр.07-13-1781/1 од 19 јули 2007 година.
Одговор на стручното мислење дал Институтот за урбанизам, сообраќај и економија „ИН-ПУМА“ во септември 2007 година.
Извештајот од спроведената Јавна презентација и Јавна анкета е од 14 јули 2008 година, под бр.18-4895/1 и во него се дадени забелешките на Нацрт-планот и одговорот по забелешките. Од увидот во извештајот се утврди дека сега подносителот на иницијативата учествува на јавната анкета (анкетен лист број 7), дал свои забелешки кои делумно се прифатени и образложени.
Извештај од спроведените стручни консултации по Нацрт на Детален урбанистички план за локалитет „Скопјанка“ УЕ А – Аеродром – Скопје, достави Општина Аеродром до Министерство за транспорт и врски, бр.08-4895/2 од 14 јули 2008 година.
Град Скопје до Општина Аеродром достави Мислење по Предлог Деталниот урбанистички план бр.18-983/2 од 15 февруари 2008 година.
Министерството за транспорт и врски на 1 декември 2008 година дало согласност на Предлог Планот бр.18-8292/2 од 1 декември 2008 година.
Одлуката за донесување на Деталниот урбанистички план за локалитетот „Скопјанка“ УЕА била донесена од Советот на Општина Аеродром на 11 март 2009 година под бр.07-1458/29, а објавен во „Службен гласник на општина Аеродром“ број 5 од 12 март 2009 година.
6. Согласно член 8 став 1 алинеја 10 од Уставот на Република Македонија, уредувањето и хуманизацијата на просторот и заштитата и унапредувањето на животната средина и на природата се утврдени како темелна вредност на уставниот поредок на Република Македонија.
Условите и начинот на системот на просторното и урбанистичкото планирање, видовите и содржината на плановите, изработувањето и постапката за донесување на плановите, спроведувањето на плановите и следењето на реализацијата на плановите, надзорот и други прашања од областа на просторното и урбанистичко планирање се уредени со Законот за просторно и урбанистичко планирање („Службен весник на Република Македонија“ бр.51/2005, 137/2007 и 151/2007-исправка).
Со член 7 од овој закон се утврдени видовите планови кои се донесуваат во зависност од просторот кој е предмет на планирање, и тоа: просторни планови во кои спаѓа просторен план на Република Македонија и урбанистички планови во кои спаѓаат генерален урбанистички план, детален урбанистички план, урбанистички план за село и урбанистички план надвор од населено место.
Според член 11 од Законот:
(1) Детален урбанистички план се донесува за плански опфат, за кој е донесен генерален урбанистички план.
(2) Деталниот урбанистички план содржи текстуален дел и графички приказ на планските решенија на опфатот, како и билансни показатели за планскиот опфат и за инфраструктурата.
(3) Графичките прикази на планот од ставот 2 на овој член содржат: граница на планскиот опфат, регулациони линии, парцелација на градежното земјиште, површини за градење на градби определени со градежни линии, максимална висина на градбата изразена во метри до венец, намена на земјиштето и градбите, планско решение на секундарната сообраќајна мрежа со нивелманско решение и плански решенија на сите секундарни комунални и телекомуникациски инфраструктури.
(4) Текстуалниот дел на планот од ставот 2 на овој член содржи: ошти услови за изградба, развој и користење на земјиштето и градбите, посебни услови за изградба за поединечни градежни парцели, податоци за сообраќајните, комуналните и телекомуникациските инфраструктури, други параметри за спроведување на планот, заштитни мерки и друго.
(5) Билансните показатели од ставот 2 на овој член содржат: податоци за површините на градежни парцели, планираните површини за градење, максималната висина на градбите изразена во метри до венец, податоци за инфраструктурните водови и градби и друго.
(6) Деталните урбанистички планови во кои постојат споменички целини и градби од културно и историско значење, треба да содржат детални параметри за заштита, како и детални параметри за архитектонските елементи (фасадни елементи, употреба на материјали, бои и слично) според заштитно конзерваторските основи.
(7) Деталниот урбанистички план, како план од пониско ниво, мора да биде усогласен со генералниот урбанистички план.
(8) Податоците за постојната состојба, можностите за просторен развој и програмските проекции за просторниот развој претставуваат документациона основа на деталниот урбанистички план, која е прилог на планот.
Со член 17 став 5 од Законот се утврдува дека за обезбедување на стручност и јавност во процесот на просторното и урбанистичко планирање советот на општината и Советот на градот Скопје формира партиципативно тело кое ги пренесува ставовите, мислењата и потребите на граѓаните и правните лица, ги следи состојбите во планирањето преку давање иницијативи, насоки и сугестии за изготвување на плански решенија за соодветната општина и градот Скопје. Партиципативното тело се состои од претставници од советот, стручно лице од општинската администрација, истакнати стручни лица од областа на урбанистичкото планирање, претставници од здруженија на граѓани и граѓани од подрачјето на општината. Бројот на претставниците се утврдува со статутот на општината и Статутот на градот Скопје и не може да биде поголем од десет члена.
Во членот 22 став 1 на овој закон се утврдува дека плановите од членот 7 на овој закон се изработуваат во две фази, односно како нацрт на план и предлог на план.
Според член 24 став 1 на овој закон, по нацртот на деталниот урбанистички план, урбанистички план за село и урбанистички план вон населено место, општината спроведува јавна презентација и јавна анкета. Според став 2 на истиот член, организирањето на јавната презентација и јавната анкета по плановите од ставот 1 на овој член, го врши градоначалникот на општината по утврдување на нацртот на планот од страна на советот. За спроведената јавна презентација и јавна анкета се изработува извештај (став 3). Според ставот 4 на овој член од Законот, јавната презентација и јавната анкета од ставот 1 на овој член се спроведува со излагање на планот на јавно место кое се наоѓа во кругот на месната самоуправа. Јавната анкета трае најмалку 15 работни дена, во кој рок заинтересираните граѓани и правни лица од конкретното подрачје опфатено со планот можат да достават забелешки, предлози и мислења на анкетни листови. Во ставот 5 на овој член, се предвидува дека јавната презентација е стручно презентирање на планот и се организира во простории и време што ќе го определи градоначалникот на општината.
Согласно, пак, член 24 став 6 од овој закон, извештај од јавната анкета со образложение за прифатените и неприфатените забелешки за плановите од ставот 1 на овој член изработува стручна комисија формирана од градоначалникот на општината која е составена од три члена и тоа: носителот на изработка на планот, одговорно лице од општинската администрација надлежно за урбанистичко планирање и истакнат научен и стручен работник од областа на урбанистичкото планирање.
Според член 24 став 7 од Законот, извештајот од ставот 6 на овој член е составен дел на одлуката за донесување на предлогот на планот.
Согласно член 24 став 8 од истиот закон, врз основа на извештајот, комисијата од ставот 6 на овој член е должна писмено да го извести секое лице кое поднело анкетен лист со образложение за прифаќање или неприфаќање на неговите забелешки или предлози.
Според ставот 9 на членот 24 од Законот, доколку комисијата од ставот 6 на овој член оцени дека нацртот на планот со прифатените забелешки од јавната анкета претрпел значајни промени (промена на границата на урбанистичкиот опфат, промени на регулационите линии, промени на намената на земјиштето и промена во поголем обем на други параметри утврдени во планот), градоначалникот на општината за нацрт на планот со вградени забелешки во планот повторно спроведува јавна презентација и јавна анкета.
Според ставот 10 на членот 24 од Законот, времето и местото каде што ќе биде изложен планот и спроведувањето на јавната презентација и јавната анкета, задолжително се објавува со соопштение во јавните гласила. Соопштението задолжително ги содржи податоците, местоположбата и површината на опфатот на планот, како и образложенија на планските решенија.
Од изнесените законски одредби произлегува дека законодавецот во функција на обезбедување на уредувањето и хуманизацијата на просторот и заштитата и унапредувањето на животната средина и на природата како темелна вредност на уставниот поредок на Република Македонија, утврдил прецизна регулатива во врска со планирањето на просторот, точно определувајќи ги плановите за просторно и урбанистичко планирање, нивната содржина и постапката за нивно донесување.
Тргнувајќи од наведената законска регулатива, како и увидот и анализата на доставената документација за донесување на оспорената одлука во делот што се оспорува со иницијативата, Судот утврди дека општина Аеродром како орган за донесување на наведената одлука во деловите кои се оспоруваат со иницијативата ги спровела законски определените дејствија во постапката за донесување на истата.
Наводите во иницијативата дека со оспорената Одлука се повредени членовите 1, 5 и 221 од Законот за општата управна постапка, бидејќи пропишаниот рок за доставување на одговор по забелешките по спроведената Анкета бил пречекорен и истиот бил доставен дури по 7 месеци по дадените забелешки, а не во предвидениот законски рок од 1 месец, не се основани. Ова, од причина што, со Законот за просторно и урбанистичко планирање, кој ја уредува постапката за донесување на плановите, во член 24 став 8, е регулирана обврската за писмено известување на секое лице кое поднело анкетен лист, без пропишување на рок за одговор по забелешките. Според Судот, од суштинско значење е прашањето дали секое лице кое поднело анкетен лист е писмено известено за прифаќање, односно неприфаќање на неговите забелешки или предлози, а што ниту со иницијативата не се оспорува. Оттука, не може да се прифати тврдењето во иницијативата за повреда на постапката, во смисла на пречекорување на рокот за достава на одговор на дадените забелешки, а дотолку повеќе што одговорот по дадените забелешки видно од списите е доставен до подносителите пред донесувањето на Одлуката за донесување на Деталниот урбанистички план.
По однос на наводот во иницијативата дека во постапката за донесување на Деталниот урбанистички план немало прибавено писмено мислење од партиципативното тело на општина Аеродром и од Градот Скопје, Судот смета дека е неоснован. Ова од причина што од содржината на член 17 став 5 од Законот за просторно и урбанистичко планирање, произлегува дека партиципативното тело ги пренесува ставовите и потребите на граѓаните преку давање иницијативи за изготвување на плански решенија, но од истата законска одредба неспорно произлегува дека ова тело не учествува во процесот на донесувањето, односно во постапката на донесување на деталниот урбанистички план, поради што нема законска обврска за давање на писмено мислење по нацрт-планот. Имено, видно од Одлуката на Советот на општина Аеродром бр.07-3052/2 од 11 јули 2006 година е формирано партиципативно тело на општина Аеродром од областа на урбанизмот, со што е испочитуван членот 17 став 5 од истиот Закон.
Што се однесува до наводот, пак, дека и Градот Скопје, немал доставено мислење, Судот оцени дека е неоснован од причина што од увидот во приложената писмена документација неспорно произлегува дека Градот Скопје во смисла на член 10 точка 1 алинеја 3 и член 15 од Законот за градот Скопје и член 26 став 7 од Законот за просторно и урбанистичко планирање доставил мислење по Нацрт-планот до општина Аеродром, заведена под бр.0713-1781/1 од 19 јули 2007 година, што значи дека истиот нема обврска да даде согласност, што е нешто со сосема поинакво значење.
Наводите истакнати во иницијативата дека донесениот Детален урбанистички план бил изготвен на некомплетно ажурирана геодетска и документациона подлога, со што биле повреден член 14 ставови 1, 3, 4 и 5 од Законот за просторно и урбанистичко планирање, се неосновани. Ова од причина што, според Судот, државните органи, односно органите инволвирани во подготвувањето на деталниот урбанистички план, имаат обврска да се грижат и да го обезбедат ажурирањето на геодетската и документациона подлога, а не е тоа надлежност на Уставниот суд. Имено, членот 14 од Законот предвидува дека сите постојни надземни и подземни градби во рамките на планскиот опфат се евидентираат на ажурирана геодетска подлога во документационата основа на планот. Членот 19 став 2 од Законот, пак, предвидува дека континуираното ажурирање на геодетските подлоги е обврска на донесувачот на планот кој ги сноси и трошоците за ажурирањето. Ова дотолку повеќе што при донесување на оспорениот план бил донесен елаборат за ажурирање геодетска подлога за спорниот Детален урбанистички план изработен од „Геопроект инженеринг“ ДОО, Геодетско друштво за геодетски работи и услуги, број 35/08-1 од 25 јануари 2008 година.
Од анализата на содржината на цитираните законски одредби, а во контекст на целината на Законот, исто така, јасно произлегува дека истите ги утврдуваат елементите на изработувањето на планот, кои се доразработуваат со подзаконски акт – Правилникот за поблиска содржина, размер и начин на графичка обработка на урбанистичките планови, за што Уставниот суд нема надлежност да се впушти во нивна оцена, од причина што Уставниот суд ја цени само законитоста на фазите на постапката на донесувањето на Деталниот урбанистички план. Од овие причини наведените наводи во иницијативата не се во рамките на надлежноста на Уставниот суд и така истакнатите наводи не се подобни за уставно судска оценка.
Подносителот на иницијативата, понатаму, наведува дека спротивно на член 21 став 5 од Законот за просторно и урбанистичко планирање, дадените забелешки не биле вградени во планот. Меѓутоа, од увидот во приложената писмена документација произлегува дека врз основа на закучокот од Извештајот од спроведената јавна презентација, јавна анкета и стручна консултација по Нацрт на Деталниот урбанистички план за локалитетот „Скопјанка“ УЕ А е извршено вградување во Предлог планот на сите прифатени забелешки и врз основа на што е продолжена постапката и е добиена согласност од Министерството за транспорт и врски.
Наводот во иницијативата дека согласноста што предлог-планот на Деталниот урбанистички план бр.16-13901/1 од 28 ноември 2008 година донесена од Министерството за транспорт и врски била неважечка, бидејќи бил изминат рокот на важност од два месеци до донесувањето на Деталниот урбанистички план и со што бил повреден член 26 став 8 од Законот за просторно и урбанистичко планирање, е неоснован. Имајќи го во вид целокупниот доказен материјал, истакнатиот навод е неоснован, од причини што погоре наведениот член од Законот се однесува на урбанистички планови за кои Владата на Република Македонија донела одлука за приоритетна изработка на урбанистички планови од член 16 став 3 од овој закон и кој се донесуваат во скратена постапка. Но, видно од списите на предлогот не може да се прифати дека оспорениот Детален урбанистички план влегува во одлуката за приоритетна изработка на урбанистички планови, поради што овој член од Законот – 26 став 8 не се однесува на оспорениот Детален урбанистички план и постапката се спроведува независно од овластувањата дадени во овој член од Законот. Ова, дотолку повеќе што членот 26 став 8 од Законот се однесува за планови кои се финансирани од Буџетот на Република Македонија, а овој Детален урбанистички план е финансиран од Буџетот на општина Аеродром за 2008 година – видно од Решението на Градоначалникот на Општина Аеродром бр.08-8495/14 од 24 декември 2007 година („Службен гласник на општина Аеродром“ бр.35/2007).
Во иницијативата, исто така, се оспорува сопственоста на одредени градежни парцели кои се опфатени со Одлуката за донесување на Деталниот урбанистички план за локалитетот „Скопјанка“ УЕ А – Општина Аеродром, меѓутоа, Судот оцени дека по однос на овие прашања на подносителот му стојат на располагање и други правни средства за заштита на сопственоста на тие градежни парцели во друга постапка, односно му овозможуваат правото на сопственост и другите права кои произлегуваат од сопственоста да ги заштити пред судовите во редовната постапка.
7. Во врска со наводите во иницијативата дека оспорената Одлука не била во согласнот со членови од Правилникот за поблиска содржина, размер и начин на графичка обработка на урбанистичките планови, Судот оцени дека согласно член 110 од Уставот, Уставниот суд не е надлежен да ја оценува меѓусебната согласност на Одлуката со тој Правилник. Поради тоа, во овој дел иницијативата согласно член 28 алинеја 1 од Деловникот на Уставниот суд, се отфрли.
8. Врз основа на изнесеното, Судот одлучи како во точката 1 и 2 од ова решение.
9. Ова решение Судот го донесе во состав од претседателот на Судот д-р Трендафил Ивановски и судиите д-р Наташа Габер-Дамјановска, Исмаил Дарлишта, Лилјана Ингилизова-Ристова, Вера Маркова, Бранко Наумоски, Игор Спировски, д-р Гзиме Старова и д-р Зоран Сулејманов.
У.бр.205/2009
12 мај 2010 година
С к о п ј е
лк
ПРЕТСЕДАТЕЛ
на Уставниот суд на Република Македонија
д-р Трендафил Ивановски