У.бр.149/2008-1

2. Оваа одлука произведува правно дејство од денот на објавувањето во „Службен весник на Република Македонија“.

3. Уставниот суд на Република Македонија по повод поднесена иницијатива од Томислав Давков од Битола со Решение, У.бр.149/2008 од 14 јануари 2009 година, поведе постапка за оценување на уставноста на член 176 став 2 и член 178 од Законот означен во точката 1 од оваа одлука.

Постапката беше поведена затоа што пред Судот со основ се постави прашањето за согласноста на оспорените членови со Уставот.

4. Судот на седницата утврди дека според член 176 став 1 од Законот за банките, тужбата против решенијата донесени врз основа на овој закон се поднесува во рок од 30 дена од приемот на решението.

Според оспорениот став 2 на член 176 од Законот е предвидено дека подносителот на тужбата од ставот 1 на овој член во постапката пред судот не може да наведува нови факти и да изнесува нови докази.

Според оспорениот член 178 став 1 од Законот во постапката пред судот подносителот на тужбата може да наведува нови факти и да изнесува нови докази, доколку тужбата се поднесува против решение за воведување на администрација и за одземање на дозвола за основање и работење, односно решение за утврдување на постоење на услови за воведување на стечајна постапка или услови за воведување на ликвидациона постапка во банка.

(2) Ако во тужбата од ставот 1 на овој член подносителот се повикува на нови докази, должен е истите да ги приложи кон тужбата.
(3) Во случаите од ставот 1 на овој член Народната банка може во нејзиниот одговор на тужбата да наведува нови факти и да изнесува нови докази.
(4) Ако во одговорот на тужбата од ставот 1 на овој член Народната банка се повикува на нови докази е должна истите да ги приложи кон одговорот на тужбата.
(5) По истек на крајниот рок за поднесување на тужбата од ставот 1 на овој член или одговор на тужбата од ставот 3 на овој член, странките немаат право да наведуваат нови факти и да изнесуваат нови докази.

5. Согласно член 8 став 1 алинеи 3 и 4 од Уставот владеењето на правото и поделбата на државната власт на законодавна, извршна и судска претставуваат едни од темелните вредности на уставниот поредок на Република Македонија.

Според Амандман XXV на Уставот, со кој е заменет член 98 од Уставот на Република Македонија, судската власт ја вршат судовите. Судовите се самостојни и независни. Судовите судат врз основа на Уставот, законите и меѓународните договори ратификувани во согласност со Уставот. Забранети се вонредни судови. Видовите, надлежноста, основањето, укинувањето, организацијата и составот на судовите како и постапката пред нив се уредуваат со закон што се донесува со двотретинско мнозинство гласови од вкупниот број пратеници.

Од содржината на цитираните уставни одредби јасно произлегува дека видовите, надлежноста, основањето, организацијата, составот на судовите, како и постапката пред судовите се уредува со закон кој се донесува со двотретинско мнозинство.

Според член 22 од Законот за судовите („Службен весник на Република Македонија“ бр.58/2006) во судскиот систем судската власт ја вршат основните судови, апелационите судови, Управниот суд и Врховниот суд на Република Македонија.

Во член 34 од наведениот закон е утврдена надлежноста на Управниот суд како посебен суд заради обезбедување на судска заштита на правото и правните интереси на физичките и правните лица повредени со акт на орган на државната управа и други органи и организации утврдени со закон.

Во член 10 од наведениот закон е предвидено дека постапката пред судот се уредува со закон и се заснова врз начелата на заемност и легитимност, рамноправност на странките, судење во разумен рок, правичност, јавност, контрадикторност, двостепеност, зборност, усност, непосредност, право на одбрана односно застапување, слободна оцена на доказите и економичност.

Според член 10 став 2 од наведениот закон, со законите за одделните постапки поблиску се уредуваат начелата на постапките, начините на нивното остварување и можното отстапување кај одделни начела.

Во Законот за управните спорови („Службен весник на Република Македонија“ бр.62/2006) е утврдено против кои акти може да се води управен спор, составот на Управниот суд, постапувањето по тужбата пред судот, видот на одлуките кои ги донесува судот, вонредните правни лекови, задолжителноста на пресудата, посебни одредби кои се однесуваат на постапките кога судот одлучува за барање за заштита на слободите и правата загарантирани со Уставот и преодни и завршни одредби.

Поаѓајќи од наведените уставни одредби, а имајќи ги предвид и одредбите од Законот за судовите законодавецот со Законот за кривичната постапка, Законот за парничната постапка, Законот за вонпарничната постапка, Законот за општа управна постапка како и Законот за управните спорови ги уредил надлежноста, процесните правила и правно пропишаните форми на постапување на субјектите и учесниците во постапката за правата на човекот и граѓанинот и правно заснованите интереси.

Меѓутоа, од наведеното јасно произлегува дека постапките пред судовите се уредуваат со закон кој се донесува со двотретинско мнозинство, во Законот за банките е уредена постапката на судската заштита против решенијата на гувернерот на Народната банка на Република Македонија

Имено во членот 176 став 2 од Законот е предвидено дека подносителот на тужбата од ставот 1 на овој член во постапката пред судот не може да наведува нови факти и да изнесува нови докази.

Во член 178 од Законот е предвидено дека во постапката пред судот подносителот на тужбата може да наведува нови факти и да изнесува нови докази, доколку тужбата се поднесува против решение за воведување на администрација и за одземање на дозвола за основање и работење, односно решение за утврдување на постоење на услови за воведување на стечајна постапка или услови за воведување на ликвидациона постапка во банка.

Ако во тужбата од ставот 1 на овој член подносителот се повикува на нови докази, должен е истите да ги приложи кон тужбата.

Во случаите од ставот 1 на овој член Народната банка може во нејзиниот одговор на тужбата да наведува нови факти и да изнесува нови докази.

Ако во одговорот на тужбата од ставот 1 на овој член Народната банка се повикува на нови докази, е должна истите да ги приложи кон одговорот на тужбата.

По истек на крајниот рок за поднесување на тужбата од ставот 1 на овој член или одговор на тужбата од ставот 3 на овој член, странките немаат право да наведуваат нови факти и да изнесуваат нови докази.

Имајќи ја предвид содржината на оспорените членови според кои подносителот на тужбата во постапката пред суд не може да наведува нови факти и докази, односно во кои случаи и против кои решенија на Гувернерот на Народната банка по тужбата можат да се наведат нови факти и докази како и случаите кога Народната банка во одговорот на тужбата може да наведува нови факти и да изнесува нови докази, наводите во иницијативата наспрема наведените уставни одредби, Судот оцени дека наводите во иницијативата се основани.

Тргнувајќи од содржината на Амандман XXV на Уставот според кој законите со кои се пропишува постапката пред судовите се донесуваат со двотретинско мнозинство Судот оцени дека оспорените одредби со кои се уредува постапката пред Управниот суд, законодавецот требало да ја уреди со Законот за управни спорови како посебна постапка, а кој закон се носи со двотретинско мнозинство на гласови, а не со Законот за банките, поради што тие не се во согласност со Уставот.

5. Со оглед на наведеното, Судот одлучи како во точката 1 од оваа одлука.

6. Оваа одлука Судот ја донесе во состав од претседателот на Судот д-р Трендафил Ивановски и судиите д-р Наташа Габер-Дамјановска, Исмаил Дарлишта, Лилјана Ингилизова-Ристова, Вера Маркова, Бранко Наумоски, Игор Спировски, д-р Гзиме Старова и д-р Зоран Сулејманов.

У.бр.149/2008
11 март 2009 година
С к о п ј е

ПРЕТСЕДАТЕЛ
на Уставниот суд на Република Македонија
д-р Трендафил Ивановски