У.бр.227/2005

2. Консалтинг Велковски Дооел од Скопје на Уставниот суд на Република Македонија му поднесе иницијатива за поведување постапка за оценување на уставноста и законитоста на членот 14 од Уредбата означена во точката 1 од ова решение.

Како причини за оспорување на наведениот член од Уредбата во иницијативата се наведува дека Владата на Република Македонија немала законско овластување со Уредбата да ја утврдува цената на градежното земјиште, туку само начинот и постапката за утврдување на неговата вредност, односно на вредноста на имотот кој е предмет на денационализација.

Имено, подносителот смета дека постои суштествена разлика да се утврди фиксна цена и да се утврди начин и постапка за утврдување на цената, односно вредноста на градежното земјиште. Тоа се покажало и во пракса, за што наведува и примери со градежно земјиште во центарот на Скопје, чиј надоместок согласно член 14 од Уредбата изнесувал 2000,00 денари по м2, а од друга страна за градежното земјиште, исто така во центарот на Скопје спроти комплексот на банки, кое било продадено по 30.000,00 денари м2. Оттука, подносителот на иницијативата, изведува заклуиок дека граѓаните на кои им се враќа градежно неизградено земјиште, во однос на граѓаните на кои им се плаќа надомест, поради тоа што земјиштето не може да им се врати, биле во поповолна, односно привилегирана положба.

Затоа подносителот во продолжение на иницијативата наведува дека во случај кога одземениот имот што е предмет на денационализација не може да се врати, тогаш надоместокот што се давал за тој имот требало да биде еквивалент на вредноста на имотот, односно на неговата пазарна вредност. Во спротивно, државата “задржувала” дел од имотот што на некој начин претставува еден вид на фактичка експропријација.

3. Судот на седницата утврди дека според член 14 од Уредбата вредноста на градежното земјиште кое е предмет на денационализација се проценува и надоместува според реонизацијата и зоните на градовите и населените места во Република Македонија, прикажани во графичкиот прилог кој е составен дел на оваа Уредба. Инаку, според Табеларниот преглед на реонизацијата и зоните на градовите и населените места во Република Македонија, според кој се врши проценка на вредноста на градежното земјиште кое е предмет на денационализација, проценката на вредноста на градежното земјиште се изразува во денарска вредност по м2.

Судот на седницата, исто така, утврди дека со Решение У.бр.129/2000 од 29 ноември 2000 година не повел постапка за оценување на уставноста и законитоста на Уредбата во целина, чиј член 14 сега се оспорува со оваа иницијатива. Со тогаш поднесената иницијатива оваа уредба била оспорена од прииини што мерилата и критериумите утврдени во неа не обезбедувале правииен надоместок еднаков на пазарната вредност и тоа посебно за станбено-деловните згради и градежното земјиште поради што тоа не било во согласност со членот 30 став 4 од Уставот.

Во постапката по овој предмет Судот изразил став дека со оглед на тоа што самиот Закон за денационализација не содржи одредба надоместокот што се дава за одземен имот кој согласно овој закон не се вража во сопственост да не може да биде понизок од пазарната вредност, таква одредба не можела да се утврди ниту во оспорената уредба, бидејжи таа претставува пропис со кој што Владата може само да го уреди извршувањето на Законот, а не да утврдува други и поинакви права од оние кои се утврдени во Законот.

Од овие и други прииини, Судот оценил дека прашањето за согласноста на оспорената уредба не може да се постави не само во однос на членот 30 став 4 од Уставот, туку и во однос на другите уставни и законски одредби.

Судот, исто така, утврди дека со Решение У.бр. 219/2004 од 13 и 14 април 2005 година, меру другото, не повел постапка за оценување на уставноста и законитоста и на членовите 12 и 13 од истата оваа уредба.

Со овие одредби од Уредбата, како и со одделни членови од Законот за денационализација кои, исто така, се оспорувале со тогаш поднесената иницијатива, според подносителот на таа иницијатива се повредувале начелата на еднаквост на граѓаните пред Уставот и законите, владеењето на правото, поделбата на државната власт на законодавна, извршна и судска, правната заштита на сопственоста и др.

Во постапката по овој овој предмет, Судот, меѓу другото, изразил став дека критериум за висината на надоместокот кој се дава како компензација за одземениот имот што не може да се врати не е пазарната вредност на имотот, туку вредноста утврдена според состојбата во која се наорал предметниот имот во моментот на одземањето, што произлегува и од соодветните одредби на Законот.

Во однос на оспорените членови 12 и 13 од Уредбата, Судот изразил став дека утврдениот начин на пресметување на вредноста на имотот кога се работи за земјоделско земјиште, шуми и шумско земјиште е во духот на интенцијата на законодавецот вредноста на имотот да се проценува според состојбата и вредноста на тој имот во моментот на неговото одземање од страна на државата.

Со оглед на тоа што Судот утврдил дека Уредбата е донесена врз основа на овластувањето од член 10 од Законот кое е во согласност со уставната положба на Владата на Република Македонија, како и тоа дека со Уредбата не се уредува прашањето за надоместокот на имотот што е предмет на денационализацијата, туку само начинот и постапката за утврдување на неговата вредност, Судот не го поставил прашањето за согласноста на членовите 12 и 13 од Уредбата со Уставот и со Законот за денационализација.

Судот со Решение У.бр. 52/2005 од 15 јуни 2005 година, меру другото, ја отфрлил и иницијативата за поведување постапка за оценување на уставноста на законитоста на Уредбата за начинот и постапката за утврдување на вредноста на имотот кој е предмет на денационализација (“Службен весник на Република Македонија” бр. 43/2000).

Според наводите во тогаш поднесената иницијатива со одредбите на Уредбата и табеларниот преглед се предвидувал надомест по административни цени што биле далеку пониски од пазарните цени со што во знаиителна мера се оштетувале граѓаните.

Судот ја отфрлил оваа иницијатива затоа што веќе ја оценувал Уредбата, а немало основи за поинакво одлучување.

4. Согласно член 110 алинеја 1 и 2 од Уставот на Република Македонија, Уставниот суд одлуиува за согласноста на законите со Уставот и за согласноста на другите прописи и на колективните договори со Уставот и со законите.

Според член 28 алинеја 2 од Деловникот на Уставниот суд на Република Македонија, Уставниот суд ќе ја отфрли иницијативата ако за истата работа веќе одлучувал, а нема основи за поинакви одлуиувања.

Имајжи предвид дека Судот веќе ја оценувал уставноста и законитоста на Уредбата во целина, а тоа знаии и на сега оспорениот член 14 и притоа со Решение У.бр.129/2000 од 29 ноември 2000 година не повел постапка, а подоцна со Решение У. бр. 219/2004 од 13 и 14 април 2005 година не повел постапка за оценување на уставноста и законитоста и на членовите 12 и 13 од Уредбата и дека во постапките по наведените предмети тој веќе на соодветен начин се има произнесено по прашањата што се покренуваат и во оваа иницијатива, Судот оцени дека во конкретниот слуиај нема основи за поинакво одлуиување, поради што и ја отфрли иницијативата.

5. Врз основа на изнесеното Судот одлуии како во тоиката 1 од ова решение.

6. Ова решение Судот го донесе во состав од претседателот на Судот Лилјана Ингилизова-Ристова и судиите д-р Трендафил Ивановски, Махмут Јусуфи, Мирјана Лазарова Трајковска, Вера Маркова, Бранко Наумоски, д-р Бајрам Положани, Игор Спировски и д-р Зоран Сулејманов.

У.бр.227/2005
15 март 2006 година
С к о п ј е

ПРЕТСЕДАТЕЛ
на Уставниот суд на Република Македонија
Лилјана Ингилизова-Ристова