Уставен суд на
Република Северна Македонија
У.бр.210/2024
Скопје, 30.04.2025 година
Уставниот суд на Република Северна Македонија, во состав д-р Дарко Костадиновски, претседател на Судот и судиите Насер Ајдари, м-р Татјана Васиќ-Бозаџиева, д-р Јадранка Дабовиќ-Анастасовска, Елизабета Дуковска, Добрила Кацарска, д-р Ана Павловска-Данева и м-р Фатмир Скендер, врз основа на член 110 од Уставот на Република Северна Македонија, член 38 алинеја 3 и член 73 алинеја 3 од Актот на Уставниот суд на Република Северна Македонија („Службен весник на Република Северна Македонија” број 115/2024), на седницата одржана на 30 април 2025 година, донесе
Р Е Ш Е Н И Е
СЕ ОТФРЛА иницијативата за поведување постапка за оценување на уставноста и законитоста на член 21 став 5 од Општиот колективен договор за јавниот сектор („Службен весник на Република Северна Македонија“ бр.154/2023).
Образложение
I
Игорчо Точев од Скопје, до Уставниот суд на Република Северна Македонија поднесе иницијатива за поведување постапка за оценување на уставноста и законитоста на член 21 став 5 од Општиот колективен договор за јавниот сектор („Службен весник на Република Северна Македонија“ бр.154/2023).
Според подносителот на иницијативата, со оспорената одредба од член 21 став 5 од Општиот колективен договор за јавниот сектор се пропишува исклучок кој нема основа во Уставот, ниту пак во Законот за работните односи и во таа смисла, смета дека оспорената одредба е спротивна на член 8 алинеја 3 од Уставот, бидејќи се создава правна несигурност во правниот промет, што не е дозволено, но е и во спротивност со член 32 став 5 од Уставот, како и спротивна на член 12 ставови 2 и 3 од Законот за работните односи.
Согласно со наведеното, подносителот предлага Судот да поведе постапка за оценување на уставноста и законитоста на член 21 став 5 од Општиот колективен договор за јавниот сектор и истиот да го укине, како и Судот да донесе решение со кое ќе го запре извршувањето на поединечни акти или дејствија преземени врз основа на оспорената одредба сè до окончување на постапката.
II
На седницата Судот утврди дека во член 21 став 5 од Општиот колективен договор за јавниот сектор („Службен весник на Република Северна Македонија“ бр.154/2023) е определено дека по исклучок на ставот (1) на овој член, регресот за годишен одмор за 2023 година изнесува 10 000 денари, во нето износ.
III
Согласно со член 110 алинеја 2 од Уставот на Република Северна Македонија, Уставниот суд одлучува за согласноста на другите прописи и на колективните договори со Уставот и законите.
Според член 38 алинеја 3 од Актот на Уставниот суд, Уставниот суд на Република Северна Македонија, Судот ќе ја отфрли иницијативата ако постојат други процесни пречки за одлучување по иницијативата.
Во член 21 став 5 од Општиот колективен договор за јавниот сектор е утврдено дека по искулучок на став 1 од истиот член, регресот за годишен одмор за 2023 година изнесува 10 000 денари, во нето износ.
Имајќи ја предвид содржината на оспорената одредба, произлегува дека истата се однесува на висината на регресот за годишен одмор за 2023 година, поради што Судот оцени дека предметната одредба има темпорален карактер и е со важност само за определениот период, односно заклучно со 31 декември 2023 година.
Во конкретниот случај, согласно со член 38 алинеја 3 од Актот на Уставниот суд на Република Северна Македонија, Судот оцени дека постојат процесни пречки за мериторно одлучување, поради што се исполнети условите за отфрлање на иницијативата.
Врз основа на сето наведено, според Судот, не се исполнети условите од член 37 од Актот на Судот за запирање на извршувањето на поединечните акти или дејствија што се преземени врз основа на оспорената одредба.
IV
Врз основа на наведеното, Судот одлучи како во диспозитивот на ова решение.
ПРЕТСЕДАТЕЛ
на Уставниот суд на Република Северна Македонија,
д-р Дарко Костадиновски
* * *
Gjykata Kushtetuese e
Republikës së Maqedonisë së Veriut
U.nr.210/2024
Shkup, 30.04.2025
Gjykata Kushtetue e Republikës së Maqedonisë së Veriut, në përbërje të Kryetarit të Gjykatës, dr. Darko Kostadinovski dhe gjykatësve Naser Ajdari, mr.Tatjana Vasiq-Bozaxhieva, dr.Jadranka Daboviq-Anastasovska, Eliazabeta Dukovska, Dobrilla Kacarska, dr. Ana Pavllovska-Daneva dhe mr. Fatmir Skender, në bazë të nenit 110 të Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë së Veriut, nenit 38 alineja 3 dhe nenit 73 alineja 3 të Aktit të Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut („Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut“ nr.115/2024), në seancën e mbajtur më 30 prill 2025, miratoi
A K T V E N D I M
REFUZOHET Iniciativa për inicimin e procedurës për vlerësimin e kushtetutshmërisë dhe ligjshmërisë së nenit 21, paragrafi 5 të Marrëveshjes së Përgjithshme Kolektive për Sektorin Publik (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut” nr.154/2023).
Arsyetim
I
Igorço Toçev nga Shkupi parashtroi iniciativë në Gjykatën Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut për inicimin e procedurës për vlerësimin e kushtetutshmërisë dhe ligjshmërisë së nenit 21, paragrafi 5 të Marrëveshjes së Përgjithshme Kolektive për Sektorin Publik (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut” nr. 154/2023).
Sipas parashtruesit të iniciativës, dispozita e kontestuar e nenit 21, paragrafi 5 të Marrëveshjes së Përgjithshme Kolektive për Sektorin Publik parashikon një përjashtim që nuk ka bazë në Kushtetutë, as në Ligjin për marrëdhëniet e punës dhe në këtë kuptim, konsideron se dispozita e kontestuar është në kundërshtim me nenin 8, paragrafi 3 të Kushtetutës, sepse krijon pasiguri juridike në transaksionet juridike, gjë që nuk lejohet, por është edhe në kundërshtim me nenin 32, paragrafi 5 të Kushtetutës, si dhe në kundërshtim me nenin 12, paragrafët 2 dhe 3 të Ligjit për marrëdhëniet e punës.
Në përputhje me sa më sipër, parashtruesi propozon që Gjykata të inicojë procedurë për të vlerësuar kushtetutshmërinë dhe ligjshmërinë e nenit 21, paragrafi 5 të Marrëveshjes së Përgjithshme Kolektive për Sektorin Publik dhe ta shfuqizojë atë, si dhe që Gjykata të marrë aktvendim me të cilin do të ndërpritet zbatimi i akteve ose veprimeve individuale të ndërmarra në bazë të dispozitës së kontestuar deri në përfundimin e procedurës.
II
Në seancë, Gjykata përcaktoi se në nenin 21, paragrafi 5 të Marrëveshjes së Përgjithshme Kolektive për Sektorin Publik (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut” nr. 154/2023) përcaktohet se, me përjashtim të paragrafit (1) i këtij neni, kompensimi për pushim vjetor për vitin 2023 është 10.000 denarë, në shumë neto.
III
Në përputhje me nenin 110, paragrafi 2 të Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë së Veriut, Gjykata Kushtetuese vendos për përputhshmërinë e rregullave të tjera dhe marrëveshjeve kolektive me Kushtetutën dhe ligjet.
Sipas nenit 38, paragrafi 3 të Aktit të Gjykatës Kushtetuese, Gjykata Kushtetuese e Republikës së Maqedonisë së Veriut do ta hedhë poshtë iniciativën nëse ka pengesa të tjera procedurale për të vendosur mbi iniciativën.
Neni 21, paragrafi 5 i Marrëveshjes së Përgjithshme Kolektive për Sektorin Publik përcakton se, me përjashtim të paragrafit 1 të të njëjtit nen, kompensimi për pushim vjetor për vitin 2023 është 10,000 denarë, në shumë neto.
Duke marrë parasysh përmbajtjen e dispozitës së kontestuar, rrjedh se ajo i referohet shumës së regresit për pushimin vjetor për vitin 2023, prandaj Gjykata vlerësoi se dispozita në fjalë ka karakter kohor dhe është e vlefshme vetëm për periudhën e caktuar, pra deri më 31 dhjetor 2023.
Në rastin konkret, në përputhje me nenin 38, paragrafi 3 të Aktit të Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut, Gjykata vlerësoi se ekzistojnë pengesa procedurale për vendim meritor, prandaj plotësohen kushtet për refuzimin e iniciativës.
Bazuar në të gjitha sa më sipër, sipas Gjykatës, kushtet e nenit 37 të Aktit të Gjykatës për ndërprerjen e zbatimit të akteve individuale ose veprimeve të ndërmarra në bazë të dispozitës së kontestuar nuk plotësohen.
IV
Nisur nga sa më sipër, Gjykata vendosi si në dispozitivin e këtij aktvendimi.
KRYETAR
i Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut,
dr. Darko Kostadinovski