У.бр.248/2024 – Уставен суд на Република Северна Македонија

Уставен суд
на Република Северна Македонија
У.бр.248/2024
Скопје, 30.04.2025 година

Уставниот суд на Република Северна Македонија, во состав д-р Дарко Костадиновски , претседател на Судот и судиите Насер Ајдари, м-р Татјана Васиќ-Бозаџиева, д-р Јадранка Дабовиќ-Анастасовска, Елизабета Дуковска, Добрила Кацарска и м-р Фатмир Скендер, врз основа на член 110 од Уставот на Република Северна Македонија и член 38 алинеја 3 и член 73 од Aктот на Уставниот суд на Република Северна Македонија („Службен весник на Република Северна Македонија” бр.115/2024), на седницата одржана на 30 април 2025 година, донесе

Р Е Ш Е Н И Е

1. НЕ СЕ ПОВЕДУВА постапка за оценување на уставноста и законитоста на:

– член 59 став 2 во делот „и кога ќе најде дека има недостатоци во постапката која претходела на донесувањето на оспорениот акт, но тие не биле од влијание за решавање на предметот во спорот“,
– член 70 став 1 алинеја 1 во делот „суштествена“, став 2 во делот „Суштествена“ и во делот „а тоа влијаело или можело да влијае врз донесување на законита и правилна пресуда“,
– член 81 став 3 во делот „кои имале одлучувачко значење“, делот „поради“ и во делот „тие“, од Законот за управни спорови („Службен весник на Република Северна Македонија бр.96/2019).

2. СЕ ОТФРЛА иницијативата за поведување постапка за оценување на уставноста и законитоста на
– член 79 став 3 во делот „суштествена“ и
– член 80 став 1 во делот „или тие не се од влијание за донесување на поинаква одлука“, и став 2 во делот „суштествена“ од Законот за управни спорови („Службен весник на Република Северна Македонија“ бр.96/2019).

Образложение

Александар Наумовски, до Уставниот суд поднесе иницијатива за оценување на уставноста и законитоста на оспорените одредби, бидејќи смета дека истите се спротивни на член 8 став 1 алинеи 1, 3, 6 и 11, членовите 9, 50, 51 и 54 од Уставот, Амандман XXV на Уставот со кој се заменува член 98 од Уставот, како и член 6 став 1, членовите 13, 14, 17 и 18 од Европската конвенција за заштита на човековите права, како и спротивни на Законот за судовите, Законот за управните спорови и Законот за општата управна постапка.

По однос на оспорениот член 59 став 2 од Законот, подносителот смета дека како причина за одбивање на тужбеното барање, законодавецот предвидел, судот да ја одбие тужбата дури и во случаи кога не е постапено според правилата на постапката, но тие не биле од влијание за решавање на предметот во спорот, кој дел подносителот го оспорува како недозволено правење обид за нестандардно повратно преуредување на основната одредба што водело до правна несигурност.

Член 70 ставови 1 и 2 од Законот, подносителот ги оспорува во делот „суштествена“, а се однесува на пресуда која може да се побива со жалба, поради суштествена повреда на одредбите на постапката, односно суштествената повреда постоела кога Управниот суд во текот на постапката не применил или неправилно применил одредби од Законот или друг закон што ја регулира постапката, а во делот „а тоа влијаело или можело да влијае врз донесување на законита и правилна пресуда“, законодавецот навлегува во уставните гаранции и условува со рестрикции на уставното право.

Како одговор на член 70 став 2 од Законот за управните спорови, од кое правило се црпела правната основа, одредбата од член 80 став 1 од истиот закон, продолжува со рестриктивно условување на уставните гаранции со оспорениот дел „или тие не се од влијание за донесување на поинаква одлука“.

Условувањето со рестрикции се вршело и со оспорениот дел „суштествена“, посочувајќи дека за другите „несуштествени“ повреди, кои според подносителот, сепак се повреди на закон, не би важеле истите уставни гаранции.

Со овие оспорени одредби, според подносителот, се врши рестриктивно условување на важењето на уставните гаранции, правните стандарди, правните принципи, основните начела на судството и судските постапки, како резултат се предвидува допуштеност на непримена и повреди на закон, кои најчесто би биле повреда на правата на една граѓанска страна во постапките со државата, што значи дека со оспорените одредби се негувала недозволена нормативна дискриминација во судството, а со тоа се повредуваат фундаменталните уставни права и слободи преку повреда на правните интереси на граѓаните.

Подносителот наведува дека Уставот не уредува допуштеност на неправилна примена на закон, напротив, тој гарантира заштита и секој е должен да ги почитува Уставот и законите. Ако постојат правила кои не биле од влијание за да можело да се повредуваат, за подносителот е нејасно зашто биле донесени истите. При донесување правила постои одредена цел и функција, компонирани со нормативни целини за да се операционализираат со гарантираните права и слободи и утврдени правни интереси на граѓаните. Според подносителот, неразумно е повредата на некое од овие правила да нема влијание на другите правила.

Подносителот смета дека е нејасен и непрецизен Законот во оспорените делови од одредбите, од причина што во истиот не е прецизирано кои недостатоци во постапката можело да имаат влијание на решавањето на предметот на спорот, кој и на каков начин би утврдил дали тие недостатоци навистина биле, односно не биле од влијание, со оглед дека во судската постапка не било дозволено да се расправаат, спротивставуваат и аргументираат и останувале само декларативно како невлијателни при носење на пресудата.

Оспорените одредби се во спротивност со операционализацијата на правото на жалба и правото на тужба, дадени како коректив на пропуштањата на јавните органи и судовите да процесираат и одлучуваат по закон.

Со иницијативата се оспорува и член 81 став 3 во делот „кои имале одлучувачко значење“ од Законот. Подносителот наведува дека второстепениот суд при ценење на наводите во жалбата, ќе ги земе предвид само оние наводи кои имаат одлучувачко значење, а останатите наводи кои според судот, немаат одлучувачко значење ќе останат во правен вакуум.

Со оспорениот дел од одредбата, законодавецот, со декларирање на наводите на едната страна „невлијателни за“, поклонил дискрециона, неаргументирана доверба на судските процеси и одлуки, без почитување на начелните правила на постапката на засегнатата страна, а со недостатоците во оспорените решенија или пресуди, секогаш се делувало на нечии права и слободи, асиметрично на учесниците во постапката.

Со иницијативата се предлага Судот да поведе постапка за оценување на уставноста и законитоста на оспорените одредби и истите да ги укине, а до донесувањето на конечна одлука, да се донесе решение за запирање на извршување на поединечните акти или дејствија што се преземени врз основа на оспорените одредби, согласно со член 37 став 1 од Актот на Судот.

На седницата Судот утврди дека во оспорените одредби од Законот за управните спорови („Службен весник на Република Северна Македонија бр.96/2019) е предвидено:

Член 59 став 2

(2) Судот исто така ќе ја одбие тужбата како неоснована и кога ќе најде дека има недостатоци во постапката која претходела на донесувањето на оспорениот акт, но тие не биле од влијание за решавање на предметот на спорот, и во случај кога судот ќе најде дека оспорениот акт бил заснован на закон, но поради други причини, а не од оние што биле наведени во тој акт. Судот ќе ги наведе тие други причини во пресудата.

Член 70 став 1 алинеја 1 и став 2

(1) Пресудата може да се побива со жалба:
– поради суштествена повреда на одредбите на постапката;
(2) Суштествена повреда на одредбите на постапката постои кога Управниот суд во текот на постапката не применил или неправилно применил некоја одредба од овој закон или на друг закон што ја регулира постапката, а тоа влијаело или можело да влијае врз донесување на законита и правилна пресуда.

Член 79 став 3

(3) По исклучок од ставот (2) на овој член, кога на седница на советот ќе се утврди дека пресудата против која е изјавена жалба се заснова на суштествена повреда на одредбите од постапката, која може да се отстрани, или на погрешно и нецелосно утврдената фактичка состојба, а пресудата претходно еднаш била укината, второстепениот суд ќе закаже расправа и мериторно ќе одлучи.

Член 80 став 1 и став 2

(1) Второстепениот суд, со пресуда ќе ја одбие жалбата како неоснована и ќе ја потврди првостепената пресуда кога ќе утврди дека не постојат причини за побивање на пресудата или тие не се од влијание за донесување на поинаква одлука.

(2) Второстепениот суд со решение ќе ја укине првостепената пресуда ако утврди дека постои суштествена повреда на постапката која не може да ја отстрани на расправа и ќе го врати предметот на Управиот суд.

Член 81 став 3

(3) Во образложението на пресудата, второстепениот суд, ќе ги оцени наводите на жалбата кои имале одлучувачко значење и ќе ги наведе причините поради кои тие биле земени во предвид при донесувањето на одлуката.

III

Една од основните надлежности на Уставниот суд е неговата контрола на усогласеноста на сите правни акти со Уставот пропишана во член 110 алинеја 1, која се однесува на начелото на уставност што подразбира постоење на правни правила кодифицирани и систематизирани во највисоко рангираниот правен акт во државата.

Во конкретниот случај, се оспорува Законот за управните спорови, односно, уставноста на одредби од Законот.

Имајќи ја предвид структурата на целината на Законот за управните спорови наспрема уставната уреденост, произлегува дека станува збор за збир од правила со кои се врши правна контрола врз законитоста на работата на јавните органи, но и како збир од правила што се однесуваат на организацијата на управното судство и неговото функционирање. Во однос на организациската поставеност и спроведувањето на судската контрола врз управата од 2010 година, државата во целост го презеде европско-континенталниот систем на решавање управни спорови, кој систем е карактеристичен по издвојувањето посебни управни судови надлежни за решавање на управните спорови и посебна постапка за одлучување по нив, што е во рамки на определбите утврдени во Уставот на Република Северна Македонија за владеењето на правото, основните слободи и права на човекот и граѓанинот признати во меѓународното право и утврдени со Уставот, правната заштита на сопственоста, почитување на општо прифатените норми на меѓународното право, гаранцијата за судската заштита на слободите и правата пред судовите и гаранцијата за судска заштита на поединечните акти на државната управа и на другите институции што вршат јавни овластувања, начелото на еднаквост на граѓаните пред Уставот и законите и забрана од дискриминација, правото на жалба, како и самостојноста и независноста на судството, видовите, надлежностите, основањето, укинувањето, организацијата и составот на судовите. Тоа се вредности уредени во член 8 став 1 алинеи 1, 3, 6 и 11, членовите 9, 50, 51 и 54 од Уставот, Амандман XXV на Уставот, како и во рамки на меѓународноправните стандарди определени во Европската конвенција за заштита на човековите права и основни слободи за правото на слобода, правото на правична судска постапка, правото на реална жалба, забрана за дискриминација, забрана за злоупотреба на правата и ограничување на употребата на рестрикциите на правата (членовите 6, 13, 14, 17 и 18 од Конвенцијата), а на кои уставни и конвенциски определби упатува подносителот на иницијативата.

Со иницијативата се оспорува член 59 став 2 од Законот, која одредба е систематизирана во глава „Судски одлуки“ под наслов „Одбивање на тужбеното барање“.

Одредбата се оспорува во делот „и кога ќе најде дека има недостатоци во постапката која претходела на донесувањето на оспорениот акт, но тие не биле од влијание за решавање на предметот во спорот“.

Член 59 ги пропишува причините за носење одбивателни пресуди, односно за донесување пресуда со која се одбива тужбеното барање на тужителот како неосновано.

За подносителот, оспорениот дел од одредбата значи недозволено правење обид за нестандардно повратно преуредување на основната одредба.

Во оспорениот став од одредбата, законодавецот предвидел дека Судот, доколку во спорот утврди дека во постапката за донесување на оспорениот акт има недостатоци, кои не влијаеле и нема да влијаат врз одлучувањето по предметот, односно и со отклонување на тие недостатоци не би се променила фактичката состојба, ќе ја одбие тужбата како неоснована.

Од содржината на оспорениот дел од одредбата, јасно е дека во никој случај не станува збор за недостатоци кои се однесуваат на правилна примена на материјалното право или на релевантни факти врз основа на кои се темели фактичката состојба, туку за процедурални недостатоци кои не задираат во суштинските елементи за донесувањето на оспорен акт кои сепак судот ги увидел но истите немаат влијание врз промената на веќе утврдената фактичка состојба дури и кога истите би биле отклонети.
Од анализата на оваа одредба произлегува дека таа ги пропишува случаите во кои судот ќе го одбие тужбеното барање, па со оглед на тоа дека јасен и прецизен е делот кој се оспорува во одредбата и како таков истиот не значи преуредување на основната одредба, Судот цени дека станува збор за погрешно читање на одредбата од член 59 став 2 од Законот за управните спорови од страна на подносителот на иницијативата и е во согласност со правната сигурност на граѓаните, како еден од елементите на принципот на владеење на правото, гарантиран со член 8 став 1 алинеја 3 од Уставот.

Во глава 14 „Правни лекови“ од Законот за управните спорови, се уредуваат прашања кои се однесуваат на жалбата како редовен правен лек, во која се систематизирани оспорените членови 70, 79, 80 и 81 од Законот. Со наведените членови од Законот се уредуваат прашања кои се однесуваат на можноста против одлуките на Управниот суд да се изјави жалба, причините поради кои се изјавува жалба, одлука на Вишиот управен суд по изјавена жалба и содржина на одлуката.

Од наводите во иницијативата по однос на овие оспорени одредби, произлегува дека за подносителот спорни се само делови од одредбите, односно делот „суштествена“ повреда и колку таа суштествена повреда влијаела или можела да влијае врз донесување на законита и правилна пресуда.

Како заедничко спорно прашање за сите оспорени делови од одредбите, за подносителот било рестриктивно условување на важењето на уставните гаранции, правните стандарди со оспорениот дел „суштествена“, посочувајќи дека и другите „несуштествени“ повреди сепак биле повреди на закон, немало да важат истите уставни гаранции, како и прецизирано утврдување кои недостатоци во постапката може да имаат влијание на решавањето на предметот на спорот, кој и на каков начин би утврдил дали тие недостатоци навистина биле, односно не биле од влијание, поради што подносителот смета дека законодавецот поклонил дискрециона, неаргументирана доверба на судските процеси и одлуки асиметрично на учесниците во постапката.

Од член 70 од истиот закон, се оспорува став 1 алинеја 1 во делот „суштествена“, став 2 во делот „Суштествена“ и во делот „а тоа влијаело или можело да влијае врз донесување на законита и правилна пресуда“.

Оспорениот член 70 од Законот, ги пропишува причините поради кои може да се побива пресудата. Како една од причините со кои пресудата може да се побива со жалба е суштествена повреда на одредбите на постапката, што значи повреда во постапката што влијае или може да влијае врз донесувањето правилна и законита пресуда.

Под изразот „суштествена“, во генеричка смисла се подразбира есенцијален, важен, основен, значаен недостаток, во конкретниот случај, во поединечниот правен акт што го донесува суд при постапувањето и решавањето на конкретна правна работа. Во формална смисла на зборот судскиот акт е правен акт кој го донесува судски орган по определена судска постапка.

Законот за парничната постапка, во член 343 јасно и прецизно уредил кога постои суштествена повреда во постапката. Како една од суштествените повреди при одлучувањето во управен спор е неправилна примена или непримена на одредбите од Законот за управните спорови и Законот за парничната постапка кој се применува за прашања кои не се регулирани во Законот за управни спорови, а ваквата повреда влијаела на донесувањето на правилна и законита одлука. Во постапката по жалба на вака донесена судска пресуда, второстепениот суд внимава по службена должност и ќе ја укине првостепената пресуда, без оглед на тоа дали повредата влијаела или не влијаела врз донесување законита и правилна пресуда дури и кога странката не ја обжалила ваквата повреда.

Како повреда која не е од суштинско значење може да биде пропуст на судот да нотира на записник некое прашање поставено од страна на странките, на кое имало приговор, но оваа повреда нема суштинско значење при одлучувањето на судот и носењето на пресудата. И во овој случај, второстепениот суд доколку утврди повреда, ќе ја укине првостепената пресуда и предметот ќе го врати на одлучување на првостепениот суд, но на ваквите несуштински повреди товарот на докажување е на странката бидејќи судот на нив не внимава по службена должност.

Од анализата на оспорената одредба, произлегува дека законодавецот јасно и прецизно го уредил прашањето за причините поради кои може да се побива судска пресуда и во никој случај не станува збор за допуштеност на повреда и непримена на закон како што ја толкува подносителот на иницијативата. Ова дотолку повеќе што второстепениот суд и во двата случаи доколку утврди повреда ќе ги укине пресудите, разликата се состои во тоа што кај суштествените повреди судот внимава по службена должност, додека кај несуштествени повреди товарот на докажување паѓа на странката во спорот, поради што Судот оцени дека оспорениот законски дел, не го спречува и не го ограничува правото на заинтересирани лица да поднесат жалба на одлука од која не се задоволни, како што наведува подносителот.

По однос на оспорениот член 79 став 3 во делот „суштествена“ и член 80 став 1 во делот „или тие не се од влијание за донесување на поинаква одлука“ и став 2 во делот „суштествена“, подносителот не навел причини зошто смета дека оспорените делови од одредбите се противуставни и противзаконити, само паушално како спорни ги навел поимите „суштествена“ и „или тие не се од влијание за донесување на поинаква одлука“ кои поими се анализирани во претходно оспорената одредба, од кои причини, Судот оцени дека се исполнети условите од член 38 алинеја 3 од Актот на Судот, за отфрлање на иницијативата во овој дел поради постоење процесни пречки за одлучување.

Со иницијативата се оспорува и член 81 став 3 во делот „кои имале одлучувачко значење“, делот „поради“ и во делот „тие“, од Законот, кој член се однесува на содржината на второстепената пресуда.

Оспорениот став 3 од овој член пропишува дека по изјавена жалба на одлука донесена од Управен суд, Вишиот управен суд ценејќи ги наводите од жалбата кои имале одлучувачко значење, ќе донесе пресуда со која жалбата ќе ја одбие како неоснована или ќе ја преиначи првостепената пресуда и ќе ги наведе причините поради кои тие биле земени предвид при донесувањето на одлуката.

Во образложението на пресудата, судот е должен да ги оцени жалбените наводи, да внимава на суштествените повреди по службена должност и да ги образложи своите ставови и причините за она што го сметал за важно при одлучувањето.

Вишиот управен суд, со пресуда ќе ја одбие жалбата како неоснована и ќе ја потврди првостепената пресуда кога ќе утврди дека не постојат причини за побивање на пресудата или тие не влијаат за донесување на поинаква одлука. Доколку пак оцени дека жалбата е основана, со пресуда ќе ја преиначи првостепената пресуда ако смета дека фактичката состојба во првостепената пресуда е правилно утврдена, но Управниот суд погрешно го применил материјалното право, врз основа на расправа утврдил поинаква фактичка состојба од утврдената по првостепената пресуда или од утврдените факти извел погрешен заклучок за постоење на други факти врз кои е заснована пресудата или пак погрешно ги оценил исправите или другите докази, а одлуката на Управниот суд е заснована исклучително на тие докази.

Во образложението на пресудата, Вишиот управен суд, ќе ги наведе недостатоците во утврдувањето на фактичката состојба и истите ќе ги образложи, зошто одредени факти и докази се важни и имаат влијание за донесување правилна одлука.

Од анализата на оспорената одредба, произлегува дека оспорениот дел „кои имале одлучувачко значење“ се однесува на наводите на жалбата во која подносителот ги изнесува причините зошто смета дека одлуката на првостепениот суд која ја побива, не е законита и правилна. Имено, подносителот на жалбата, во жалбените наводи ги изнесува сите свои аргументи и докази со кои ја побива првостепената одлука, а Вишиот управен суд е тој којшто ги цени наводите дали се издржани или не, што е во согласност со принципот на владеењето на правото и правната сигурност на граѓаните и уставно гарантираното право на жалба против одлуките донесени во прв степен пред суд.

Што се однесува до оспорувањето на делот „поради“ и во делот „тие“ од член 81 став 3 од истиот закон, подносителот во иницијативата не дал никакви наводи зошто ги оспорува истите.

Од целосната анализа на сите делови од оспорените одредби од Законот за управните спорови, во конкретниот случај, Судот оцени дека станува збор за погрешно, изолирано читање на оспорените делови од одредбите од Законот наместо целината на одредбите од страна на подносителот на иницијативата кој смета дека законодавецот поклонил дискрециона, неаргументирана доверба на судските процеси, со што ги ставил учесниците во постапките во нерамноправна положба.

Од анализата на сите оспорени одредби, посебно од нејзиното јазично толкување и општата формулација што ја употребил законодавецот во сите оспорени делови како „суштествена“, „а тоа влијаело или можело да влијае врз донесување на законита и правилна пресуда“ и „или тие не се од влијание за донесување на поинаква одлука“, произлегува дека законодавецот прецизно и јасно ги дефинирал границите на судските одлуки кога се одлучува во постапката за управните спорови односно условите за одбивање на тужбеното барање на првостепениот суд, правните лекови и содржината на судските пресуди на второстепениот суд. Имено, надлежноста на Управниот суд и надлежноста на Вишиот управен суд се предмет на уредување на Законот за судовите, кој согласно Амандман XXV на Уставот, ја определува, меѓу другото, надлежноста на судовите. Од овие причини, Судот оцени дека не може основано да се постави прашањето за нивната согласност со Уставот од аспект на наводите во иницијативата.

Од утврдената фактичка состојба и правна анализа на оспорените одредби од Законот во корелација со други одредби со кои се тесно поврзани оспорените одредби, за поголемиот дел од оспорените одредби, Судот оцени дека не се во спротивност со ниту една уставна норма посочени во иницијативата, а за дел од одредбите исполнети се условите за отфрлање.

Врз основа на наведеното, Судот одлучи како во диспозитивот на ова решение.

ПРЕТСЕДАТЕЛ
на Уставниот суд на Република Северна Македонија,
д-р Дарко Костадиновски

* * *

Gjykata Kushtetuese e
Republikës së Maqedonisë së Veriut
U.nr.248/2024
Shkup, 30.04.2025

Gjykata Kushtetue e Republikës së Maqedonisë së Veriut, në përbërje të Kryetarit të Gjykatës, dr. Darko Kostadinovski dhe gjykatësve Naser Ajdari, mr.Tatjana Vasiq-Bozaxhieva, dr.Jadranka Daboviq-Anastasovska, Eliazabeta Dukovska, Dobrilla Kacarska dhe mr. Fatmir Skender, në bazë të nenit 110 të Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë së Veriut dhe nenit 38 alineja 3 dhe nenit 73 të Aktit të Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut („Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut“ nr.115/2024), në mbledhjen e mbajtur më 30 prill 2025, miratoi

A K T V E N D I M

1.NUK INICOHET procedura për vlerësimin e kushtetutshmërisë dhe ligjshmërisë së:

– nenit 59 paragrafi 2 në pjesën “dhe kur konstaton se ka mangësi në procedurën që i parapriu miratimit të aktit të kontestuar, por ato nuk kanë ndikuar në zgjidhjen e lëndës në kontest”,
– nenit 70 paragrafi 1 alineja 1 në pjesën “thelbësore”, paragrafit 2 në pjesën “Thelbësore” dhe në pjesën “dhe që kanë ndikuar ose mund të kenë ndikuar në miratimin e një aktgjykimi të ligjshëm dhe të drejtë”,
– nenit 81 paragrafi 3 në pjesën “që kanë pasur rëndësi vendimtare”, pjesa “për shkak të” dhe pjesa “ata”, të Ligjit për konteste administrative (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut nr.96/2019).

2.REFUZOHET iniciativa për të filluar procedurë për vlerësimin e kushtetutshmërisë dhe ligjshmërisë së
– nenit 79 paragrafi 3 në pjesën “thelbësore” dhe
– nenit 80 paragrafi 1 në pjesën “ose nuk kanë ndikim për marrjen e një vendimi tjetër”, dhe paragrafit 2 në pjesën “thelbësore” të Ligjit për kontestet administrative (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut” nr.96/2019).

Arsyetim

Aleksandar Naumovski, parashtroi një iniciativë në Gjykatën Kushtetuese për të vlerësuar kushtetutshmërinë dhe ligjshmërinë e dispozitave të kontestuara, sepse vlerëson se ato janë në kundërshtim me nenin 8 paragrafi 1 alinetë 1, 3, 6 dhe 11, nenet 9, 50, 51 dhe 54 të Kushtetutës, Amendamentin XXV të Kushtetutës që zëvendëson nenin 98 të Kushtetutës, si dhe nenin 6 paragrafi 1, nenet 13, 14, 17 dhe 18 të Konventës Evropiane për Mbrojtjen e të Drejtave të Njeriut, si dhe në kundërshtim me Ligjin për gjykatat, Ligjin për kontestet administrative dhe Ligjin për procedurën e përgjithshme administrative.

Lidhur me nenin 59, paragrafi 2 të kontestuar të Ligjit, parashtruesi beson se si arsye për refuzimin e kërkesës së padisë, ligjvënësi ka parashikuar që gjykata ta refuzojë padinë edhe në rastet kur nuk janë ndjekur rregullat e procedurës, por ato nuk kanë pasur asnjë ndikim në zgjidhjen e lëndës në kontest, të cilën pjesë kërkuesi e konteston si një përpjekje të palejueshme për të përmbysur në mënyrë jo standarde dispozitën bazë, gjë që çoi në pasiguri ligjore.

Nenin 70 paragrafët 1 dhe 2 të Ligjit, parashtruesi i konteston në pjesën “substanciale”, dhe i referohet një vendimi që mund të kundërshtohet me ankim, për shkak të një shkeljeje substanciale të dispozitave të procedurës, respektivisht shkelja substanciale ekzistonte kur Gjykata Administrative gjatë procedurës nuk ka zbatuar ose ka zbatuar gabimisht dispozitat e Ligjit ose një ligji tjetër që rregullon procedurën, dhe në pjesën “dhe që ka ndikuar ose mund të ketë ndikuar në miratimin e një vendimi të ligjshëm dhe të saktë”, ligjvënësi hyn në garancitë dhe kushtet kushtetuese me kufizime mbi të drejtën kushtetuese.

Në përgjigje të nenit 70 paragrafi 2 të Ligjit për kontestet administrative, nga i cili rregull është miratuar baza ligjore, dispozita e nenit 80 paragrafi 1 i të njëjtit ligj, vazhdon me një kushtëzim kufizues të garancive kushtetuese me pjesën e kontestuar “ose ato nuk janë me ndikim për miratimin e një vendimi tjetër”.

Kushtëzimi me kufizime u krye edhe me pjesën e kontestuar “thelbësore”, duke treguar se të njëjtat garanci kushtetuese nuk do të zbatoheshin për shkelje të tjera “jo-thelbësore”, të cilat sipas parashtruesit, janë ende shkelje të ligjit.

Sipas parashtruesit, këto dispozita të kontestuara kushtëzojnë në mënyrë kufizuese vlefshmërinë e garancive kushtetuese, standardeve ligjore, parimeve ligjore, parimeve themelore të gjyqësorit dhe procedurave gjyqësore, si rezultat, parashikohet që moszbatimi dhe shkeljet e ligjit janë të lejueshme, gjë që më shpesh do të ishte shkelje e të drejtave të një pale civile në procedurat me shtetin, që do të thotë se dispozitat e kontestuara nxitën diskriminim normativ të palejueshëm në gjyqësor, dhe kështu shkelen të drejtat dhe liritë themelore kushtetuese duke shkelur interesat ligjore të qytetarëve.

Parashtruesi pohon se Kushtetuta nuk rregullon pranueshmërinë e zbatimit të gabuar të ligjit, përkundrazi, ajo garanton mbrojtje dhe të gjithë janë të detyruar të respektojnë Kushtetutën dhe ligjet. Nëse ka rregulla që nuk kanë qenë me ndikim, kështu që mund të shkelen, për parashtruesin është e paqartë pse janë miratuar ato. Kur miratohen rregulla, ekziston një qëllim dhe funksion i caktuar, i përbërë nga njësi normative për t’i operacionalizuar ato me të drejtat dhe liritë e garantuara dhe interesat ligjore të përcaktuara të qytetarëve. Sipas parashtruesit, është e paarsyeshme që shkelja e ndonjërit prej këtyre rregullave të mos ketë ndikim në rregullat e tjera.

Parashtruesi beson se Ligji është i paqartë dhe i pasaktë në pjesët e kontestuara të dispozitave, sepse nuk specifikon se cilat mangësi në procedurë mund të kenë pasur ndikim në zgjidhjen e objektit të mosmarrëveshjes, kush dhe në çfarë mënyre do të përcaktonte nëse ato mangësi kanë qenë vërtet, apo nuk kanë qenë me ndikim, duke pasur parasysh se në procedurën gjyqësore nuk lejohej të diskutohen, kundërshtohen dhe argumentohen dhe kanë mbetur vetëm deklarative si jo me ndikim gjatë miratimit të aktgjykimit.

Dispozitat e kontestuara janë në kundërshtim me operacionalizimin e të drejtës së ankimit dhe të drejtës së padisë, të dhëna si korrigjim për dështimet e autoriteteve publike dhe gjykatave për të proceduar dhe vendosur sipas ligjit.

Me iniciativën gjithashtu kontestohet nenin 81, paragrafi 3, në pjesën “që kishte rëndësi vendimtare” të Ligjit. Parashtruesi deklaron se gjykata e shkallës së dytë, kur vlerëson pretendimet në ankim, do të marrë parasysh vetëm ato pretendime që kanë rëndësi vendimtare, dhe pretendimet e mbetura që, sipas gjykatës, nuk kanë rëndësi vendimtare do të mbeten në një vakum ligjor.

Me pjesën e kontestuar të dispozitës, ligjvënësi, duke i deklaruar pretendimet e njërës palë “joefektive për”, u dha besim diskrecionar dhe të paargumentuar proceseve dhe vendimeve gjyqësore, pa respektuar rregullat themelore të procedurës së palës së interesuar, dhe me mangësitë në vendimet ose gjykimet e kontestuara, të drejtat dhe liritë e dikujt prekeshin gjithmonë, në mënyrë asimetrike me pjesëmarrësit në procedurë.

Me iniciativën propozohet që Gjykata të inicojë procedurë për të vlerësuar kushtetutshmërinë dhe ligjshmërinë e dispozitave të kontestuara dhe për t’i shfuqizuar ato, dhe deri në marrjen e një vendimi përfundimtar, të miratojë vendim për ndalimin e zbatimit të akteve ose veprimeve individuale të ndërmarra në bazë të dispozitave të kontestuara, në përputhje me nenin 37 paragrafi 1 të Aktit të Gjykatës.

Në seancë, Gjykata përcaktoi se dispozitat e kontestuara të Ligjit për Kontestet Administrative (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut nr. 96/2019”) parashikojnë:

Neni 59 paragrafi 2

(2) Gjykata gjithashtu do ta refuzojë padinë si të pabazuar kur konstaton se ka mangësi në procedurën që i ka paraprirë miratimit të aktit të kontestuar, por ato nuk kanë ndikuar në zgjidhjen e lëndës së kontestit, si dhe në rast se gjykata konstaton se akti i kontestuar është bazuar në ligj, por për arsye të tjera nga ato të deklaruara në atë akt. Gjykata do t’i theksojë këto arsye të tjera në aktgjykim.

Neni 70 paragrafi 1 alineja 1 dhe paragrafi 2

(1) Aktgjykimi mund të kundërshtohet me ankesë:
– për shkak të shkeljes thelbësore të dispozitave të procedurës;
2) Shkelje thelbësore e dispozitave të procedurës ekziston kur Gjykata Administrative, gjatë procedurës, nuk ka zbatuar ose ka zbatuar gabimisht ndonjë dispozitë të këtij Ligji ose të një ligji tjetër që rregullon procedurën, dhe kjo ka ndikuar ose mund të ketë ndikuar në miratimin e një aktgjykimi të ligjshëm dhe të saktë.

Neni 79 paragrafi 3

(3) Me përjashtim të paragrafit (2) i këtij neni, kur në seancën e këshillit përcaktohet se aktgjykimi kundër të cilit është paraqitur ankesë bazohet në një shkelje thelbësore të dispozitave të procedurës, e cila mund të hiqet, ose në një situatë faktike e përcaktuar gabimisht dhe jo të plotë dhe aktgjykimi është revokuar më parë një herë, gjykata e shkallës së dytë do të caktojë diskutim dhe do të vendosë në mënyrë meritore.

Neni 80 paragrafët 1 dhe 2

(1) Gjykata e shkallës së dytë, me aktgjykim, do ta refuzojë ankesën si të pabazuar dhe do ta konfirmojë vendimin e shkallës së parë kur përcakton se nuk ka arsye për ta refuzuar aktgjykimin ose ato nuk ndikojnë në miratimin e një vendimi tjetër.
(2) Gjykata e shkallës së dytë, me aktvendim, do ta revokojë aktgjykimin e shkallës së parë nëse përcakton se ekziston shkelje thelbësore e procedurës që nuk mund ta heqë në diskutim dhe do ta kthejë lëndën në Gjykatën Administrative.

Neni 81 paragrafi 3

(3) Në arsyetimin e aktgjykimit, gjykata e shkallës së dytë do ti vlerësojë pretendimet e ankesës që kanë parur rëndësi vendimtare dhe do t’i theksojë arsyet pse ato u morën parasysh gjatë miratimit të vendimit.

III

Një nga kompetencat themelore të Gjykatës Kushtetuese është kontrolli i saj i përputhshmërisë së të gjitha akteve ligjore me Kushtetutën, siç përcaktohet në nenin 110, alineja 1, i cili i referohet parimit të kushtetutshmërisë, i cili nënkupton ekzistencën e rregullave ligjore të kodifikuara dhe të sistematizuara në aktin juridik të rangut më të lartë në shtet.

Në këtë rast specifik, kontestohet Ligji për kontestet administrative, pra kushtetutshmëria e dispozitave të Ligjit.

Duke marrë parasysh strukturën e tërësisë së Ligjit për kontestet Administrative në lidhje me rendin kushtetues, rrjedh se bëhet fjalë për një tërësi rregullash me të cilat kontroll ligjore mbi ligjshmërinë e punës së organeve publike, por edhe si një tërësi rregullash që lidhen me organizimin e gjyqësisë administrative dhe funksionimin e tij. Sa i përket strukturës organizative dhe zbatimit të kontrollit gjyqësor mbi administratën që nga viti 2010, shteti ka përvetësuar plotësisht sistemin evropian-kontinental të zgjidhjes së kontesteve administrative, i cili karakterizohet nga ndarja e gjykatave të posaçme administrative kompetente për zgjidhjen e kontesteve administrative dhe një procedure të veçantë për vendosjen mbi to, e cila është në kuadër të dispozitave të përcaktuara në Kushtetutën e Republikës së Maqedonisë së Veriut mbi sundimin e së drejtës, liritë dhe të drejtat themelore të njeriut dhe qytetarit të njohura në të drejtën ndërkombëtare dhe të përcaktuara me Kushtetutë, mbrojtjen ligjore të pronës, respektimin e normave përgjithësisht të pranuara të së drejtës ndërkombëtare, garancinë e mbrojtjes gjyqësore të lirive dhe të drejtave para gjykatave dhe garancinë e mbrojtjes gjyqësore të akteve individuale të administratës shtetërore dhe institucioneve të tjera që ushtrojnë autoritet publik, parimin e barazisë së qytetarëve para Kushtetutës dhe ligjeve dhe ndalimin e diskriminimit, të drejtën e ankesës, si dhe autonominë dhe pavarësinë e gjyqësorit, llojet, kompetencat, themelimin, heqjen, organizimin dhe përbërjen e gjykatave. Këto janë vlera të rregulluara në nenin 8 paragrafi 1 alinetë 1, 3, 6 dhe 11, nenet 9, 50, 51 dhe 54 të Kushtetutës, Amendamentin XXV të Kushtetutës, si dhe brenda kornizës së standardeve ndërkombëtare ligjore të përcaktuara në Konventën Evropiane për Mbrojtjen e të Drejtave të Njeriut dhe Lirive Themelore për të drejtën e lirisë, të drejtën për një gjykim të drejtë, të drejtën për një ankesë reale, ndalimin e diskriminimit, ndalimin e abuzimit me të drejtat dhe kufizimin e përdorimit të kufizimeve mbi të drejtat (nenet 6, 13, 14, 17 dhe 18 të Konventës), dhe në të cilat dispozita kushtetuese dhe të konventës udhëzon parashtruesi i iniciativës.

Me iniciativën kontestohet neni 59, paragrafi 2 të Ligjit, cila dispozitë është sistematizuar në kapitullin “Vendimet e Gjykatës” nën titullin “Refuzimi i kërkesës së padisë”.

Dispozita kontestohet në pjesën “dhe kur konstaton se ka mangësi në procedurën që i parapriu miratimit të aktit të kontestuar, por ato nuk kishin asnjë ndikim në zgjidhjen e lëndës së kontestit”.

Neni 59 përcakton arsyet për miratimin e vendimeve negative, pra për miratimin e aktgjykimit me cilin refuzohet kërkesa e paditësit si e pabazuar.

Për parashtruesin, pjesa e kontestuar e dispozitës do të thotë një përpjekje e paautorizuar për të bërë një rirregullim jo-standard prapaveprues të dispozitës bazë.

Në paragrafin e kontestuar të dispozitës, ligjvënësi parashikoi që nëse Gjykata përcakton në kontest se ka mangësi në procedurën për miratimin e aktit të kontestuar, të cilat nuk kanë ndikuar dhe nuk do të ndikojnë në vendimin për çështjen, pra edhe nëse ato mangësi do të eliminoheshin, situata faktike nuk do të ndryshonte, ajo do ta refuzojë padinë si të pabazuar.

Nga përmbajtja e pjesës së kontestuar të dispozitës, është e qartë se në asnjë rast këto mangësi nuk lidhen me zbatimin e saktë të së drejtës materiale ose fakteve relevante mbi bazën e të cilave bazohet situata faktike, por përkundrazi mangësi procedurale që nuk ndikojnë në elementet thelbësore për miratimin e aktit të kontestuar, të cilat gjykata megjithatë i ka njohur, por që nuk kanë ndikim në ndryshimin e situatës faktike tashmë të vërtetuar edhe nëse do të eliminoheshin.

Nga analiza e kësaj dispozite, del se ajo përcakton rastet në të cilat gjykata do ta refuzojë kërkesëpadinë, dhe duke qenë se pjesa e kontestuar e dispozitës është e qartë dhe e saktë dhe si e tillë nuk nënkupton një rirregullim të dispozitës bazë, Gjykata vlerëson se ky është një keqinterpretim i dispozitës së nenit 59, paragrafi 2 i Ligjit për kontestet administrative nga parashtruesi dhe është në përputhje me sigurinë juridike të qytetarëve, si një nga elementët e parimit të sundimit të së drejtës, të garantuar nga neni 8, paragrafi 1, alineja 3 të Kushtetutës.

Kapitulli 14 “Mjetet juridike” i Ligjit për kontestet administrative rregullon çështjet që lidhen me ankimin si një mjet i rregullt juridik, i cili sistematizon nenet e kontestuara 70, 79, 80 dhe 81 të Ligjit. Nenet e lartpërmendura të Ligjit rregullojnë çështjet që lidhen me mundësinë e paraqitjes së ankimit kundër vendimeve të Gjykatës Administrative, arsyet e paraqitjes së ankimit, vendimin e Gjykatës së Lartë Administrative pas paraqitjes së ankimit dhe përmbajtjen e vendimit.

Nga pretendimet në iniciativë në lidhje me këto dispozita të kontestuara, rrjedh se për parashtruesin, kontestohen vetëm pjesë të dispozitave, pra pjesa “shkelje thelbësore” dhe shkalla në të cilën ajo shkelje thelbësore ka ndikuar ose mund të kishte ndikuar në miratimin e një vendimi të ligjshëm dhe të drejtë.

Si një çështje e diskutueshme e përbashkët për të gjitha pjesët e kontestuara të dispozitave, për parashtruesin, ka qenë një kushtëzim kufizues i vlefshmërisë së garancive kushtetuese, standardet ligjore me pjesën e kontestuar “thelbësore”, duke treguar se shkeljet e tjera “jo-thelbësore” ka qenë parapëseprapë kanë shkelje të ligjit, të njëjtat garanci kushtetuese nuk do të zbatoheshin, si dhe një përcaktim i saktë se cilat mangësi në procedurë mund të kishin ndikim në zgjidhjen e objektit të kontestit, kush dhe në çfarë mënyre do të përcaktonte nëse ato mangësi kanë qenë vërtet, apo jo, me ndikim, prandaj parashtruesi beson se ligjvënësi u ka dhënë besim diskrecionar, të paargumentuar në proceset dhe vendimet gjyqësore në mënyrë asimetrike pjesëmarrësve në procedurë.

Nga neni 70 i të njëjtit ligj, paragrafi 1 alineja 1 në pjesën “thelbësore”, paragrafi 2 në pjesën “Thelbësore” dhe në pjesën “dhe që ndikoi ose mund të kishte ndikuar në miratimin e një vendimi të ligjshëm dhe të saktë”.

Neni 70 i kontestuar i Ligjit përcakton arsyet për të cilat një aktgjykim mund të refuzohet. Një nga arsyet për të cilat një aktgjykim gjyqësor mund të refuzohet me anë të apelit është një shkelje materiale e dispozitave të procedurës, që do të thotë një shkelje në procedurë që ndikon ose mund të ndikojë në miratimin e një aktgjykimi të drejtë dhe të ligjshëm.

Termi “material” në kuptimin gjenerik nënkupton një mangësi thelbësore, të rëndësishme, themelore, domethënëse, në rastin konkret, në aktin individual juridik të miratuar nga një gjykatë gjatë veprimit dhe zgjidhjes së një çështjeje specifike ligjore. Në kuptimin formal të fjalës, një akt gjyqësor është një akt juridik i miratuar nga një organ gjyqësor pas një procedure specifike gjyqësore.

Ligji për Procedurën Civile, në nenin 343, rregullon qartë dhe saktë kur ka një shkelje materiale në procedurë. Një nga shkeljet materiale në vendosjen për një kontesti administrativ është zbatimi i gabuar ose moszbatimi i dispozitave të Ligjit për konfliktet administrative dhe Ligjit për procedurën civile, i cili zbatohet për çështje që nuk rregullohen në Ligjin për konfliktet administrative, dhe një shkelje e tillë ka ndikuar në miratimin e një vendimi të saktë dhe të ligjshëm. Në procedurën për ankimimin e një vendimi gjyqësor të dhënë në këtë mënyrë, gjykata e shkallës së dytë do të tregojë kujdesin e duhur dhe do ta refuzojë vendimin e shkallës së parë, pavarësisht nëse shkelja ka ndikuar apo jo në miratimin e një vendimi të ligjshëm dhe të saktë, edhe kur pala nuk e ka ankimuar një shkelje të tillë.

Një shkelje që nuk është me rëndësi materiale mund të jetë mosshënimi nga gjykata në procesverbal i një çështjeje të ngritur nga palët, për të cilën ka pasur kundërshtim, por kjo shkelje nuk është me rëndësi materiale në vendimmarrjen e gjykatës dhe dhënien e vendimit. Edhe në këtë rast, nëse gjykata e shkallës së dytë vëren një shkelje, ajo do ta refuzojë aktgjykimin e shkallës së parë dhe do ta kthejë çështjen në gjykatën e shkallës së parë për gjykim, por barra e provës për shkelje të tilla jo-esenciale i takon palës, sepse gjykata nuk u kushton vëmendje atyre sipas detyrës zyrtare.

Nga analiza e dispozitës së kontestuar, rrjedh se ligjvënësi e ka rregulluar qartë dhe saktë çështjen e arsyeve për të cilat mund të kontestohet një aktgjykim gjyqësor dhe në asnjë rast nuk bëhet fjalë për pranueshmërinë e një shkeljeje dhe moszbatimin e ligjit siç interpretohet nga parashtruesi i iniciativës. Aq më tepër që gjykata e shkallës së dytë në të dyja rastet, nëse vëren një shkelje, do t’i refuzojë aktgjykimet, ndryshimi është se në rastin e shkeljeve thelbësore, gjykata i kushton vëmendje sipas detyrës zyrtare, ndërsa në rastin e shkeljeve jo-esenciale barra e provës bie mbi palën në kontest, prandaj Gjykata vlerësoi se pjesa ligjore e kontestuar nuk pengon ose kufizon të drejtën e palëve të interesuara për të paraqitur ankim kundër një vendimi me të cilin nuk janë të kënaqur, siç thekson parashtruesi i iniciativës.

Lidhur me nenin e kontestuar 79 paragrafi 3 në pjesën “thelbësore” dhe nenin 80 paragrafi 1 në pjesën “ose nuk janë me ndikim për marrjen e një vendimi të ndryshëm” dhe paragrafin 2 në pjesën “thelbësore”, parashtruesi nuk ka deklaruar arsye pse i konsideron pjesët e kontestuara të dispozitave jokushtetuese dhe të paligjshme, vetëm i ka deklaruar në terma të përgjithshëm si të kontestuara termat “thelbësore” dhe “ose nuk janë me ndikim për marrjen e një vendimi të ndryshëm”, të cilët terma u analizuan në dispozitën e kontestuar më parë, për të cilat arsye, Gjykata vlerësoi se plotësohen kushtet e nenit 38 alineja 3 të Aktit të Gjykatës, për refuzimin e iniciativës në këtë pjesë për shkak të ekzistencës së pengesave procedurale në vendimmarrje.

Me iniciativën gjithashtu kontestohet neni 81, paragrafi 3, në pjesën “që kishte rëndësi vendimtare”, në pjesën “për shkak të” dhe në pjesën “ata”, të Ligjit, i cili nen i referohet përmbajtjes së aktgjykimit të shkallës së dytë.

Paragrafi 3 i kontestuar i këtij neni përcakton se pas një ankese të paraqitur kundër një vendimi të miratuar nga Gjykata Administrative, Gjykata e Lartë Administrative, pasi të ketë vlerësuar pretendimet në ankim që kishin rëndësi vendimtare, do të miratojë aktgjykim me të cilin do ta refuzojë ankimimin si të pabazuar ose do ta ndryshojë aktgjykimin e shkallës së parë dhe do t’i theksojë arsyet për të cilat ato janë marrë parasysh gjatë miratimit së vendimit.

Në arsyetimin e aktgjykimit, gjykata është e detyruar të vlerësojë pretendimet në ankim, t’i kushtojë vëmendje shkeljeve thelbësore të detyrës zyrtare dhe të shpjegojë qëndrimet e saj dhe arsyet për atë që e konsideroi të rëndësishme në marrjen e vendimit.

Gjykata e Lartë Administrative, me aktgjykim, do ta refuzojë ankimimin si të pabazuar dhe do ta konfirmojë aktgjykimin e shkallës së parë kur përcakton se nuk ka baza për të hedhur poshtë aktgjykimin ose se ato nuk ndikojnë në miratimin e një vendimi tjetër. Megjithatë, nëse konstaton se ankimi është i bazuar, me aktgjykim gjyqësor do ta ndryshojë aktgjykimin e shkallës së parë nëse konsideron se situata faktike në aktgjykimin e shkallës së parë është vërtetuar saktë, por Gjykata Administrative ka zbatuar gabimisht të drejtën materiale, bazuar në një diskutimi të përcaktuar një situatë faktike të ndryshme nga ajo e vërtetuar në aktgjykimin e shkallës së parë, ose nga faktet e vërtetuara ka përcaktuar një përfundim të gabuar në lidhje me ekzistencën e fakteve të tjera mbi të cilat bazohet aktgjykimi, ose ka vlerësuar gabimisht dokumentet ose provat e tjera, dhe vendimi i Gjykatës Administrative bazohet ekskluzivisht në ato prova.

Në arsyetimin e aktgjykimit, Gjykata e Lartë Administrative do të deklarojë mangësitë në përcaktimin e situatës faktike dhe do të shpjegojë pse fakte dhe prova të caktuara janë të rëndësishme dhe kanë ndikim në miratimin e një vendimi të drejtë.

Nga analiza e dispozitës së kontestuar, rrjedh se pjesa e kontestuar “të ciat kanë rëndësi vendimtare” i referohet pretendimeve të ankimimit në të cilat parashtruesi deklaron arsyet pse ai konsideron se vendimi i gjykatës së shkallës së parë që ai po e konteston nuk është i ligjshëm dhe i drejtë. Domethënë, parashtruesi, në ankesë, i paraqet të gjitha argumentet dhe provat e tij me të cilat e konteston aktgjykimin e shkallës së parë, dhe Gjykata e Lartë Administrative është ajo që vlerëson pretendimet nëse ato janë të bazuara apo jo, gjë që është në përputhje me parimin e sundimit të së drejtës dhe sigurisë juridike të qytetarëve dhe të drejtën e garantuar kushtetuese për t’u ankuar kundër vendimeve të marra në shkallë të parë para një gjykate.

Sa i përket kontestimit të pjesës “për shkak të” dhe në pjesën “ata” të nenit 81 paragrafi 3 të të njëjtit ligj, parashtruesi nuk ka dhënë asnjë pretendim në iniciativë se përse i konteston ato.

Nga analiza e plotë e të gjitha pjesëve të dispozitave të kontestuara të Ligjit për kontestet administrative, në rastin konkret, Gjykata vlerësoi se bëhet fjalë për një lexim të gabuar dhe të izoluar të pjesëve të kontestuara të dispozitave të Ligjit në vend të tërësisë së dispozitave nga parashtruesi, i cili beson se ligjvënësi u ka dhënë besim diskrecionar dhe të paargumentuar proceseve gjyqësore, duke i vendosur kështu pjesëmarrësit në procedura në një pozitë të pabarabartë.

Nga analiza e të gjitha dispozitave të kontestuara, veçanërisht nga interpretimi i tyre gjuhësor dhe formulimi i përgjithshëm i përdorur nga ligjvënësi në të gjitha pjesët e kontestuara si “thelbësore”, “dhe që kanë ndikuar ose mund të kenë ndikuar në miratimin e një vendimi ligjor dhe të saktë” dhe “ose nuk kanë ndikim për miratimin e një vendimi tjetër”, rrjedh se ligjvënësi i ka përcaktuar saktësisht dhe qartë kufijtë e vendimeve gjyqësore kur ka vendosur në procedurën për kontestet administrative, pra kushtet për refuzimin e padisë së gjykatës së shkallës së parë, mjetet juridike dhe përmbajtjen e aktgjykimeve gjyqësore të gjykatës së shkallës së dytë. Konkretisht, juridiksioni i Gjykatës Administrative dhe juridiksioni i Gjykatës së Lartë Administrative i nënshtrohen rregullimit nga Ligji për Gjykatat, i cili, në përputhje me Amendamentin XXV të Kushtetutës, përcakton, ndër të tjera, juridiksionin e gjykatave. Për këto arsye, Gjykata vlerësoi se çështja e përputhshmërisë së tyre me Kushtetutën nuk mund të ngrihet në mënyrë të arsyeshme nga aspekti i pretendimeve në iniciativë.

Bazuar në gjendjen e vërtetuar faktike dhe analizën ligjore të dispozitave të kontestuara të Ligjit në korrelacion me dispozita të tjera me të cilat dispozitat e kontestuara janë të lidhura ngushtë, për shumicën e dispozitave të kontestuara, Gjykata vlerësoi se ato nuk janë në kundërshtim me asnjë normë kushtetuese të theksuar në iniciativë, dhe për disa nga dispozitat plotësohen kushtet për refuzim.

Nisur nga sa më sipër, Gjykata vendosi si në dispozitivin e këtij aktvendimi.

KRYETAR
i Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut,
dr. Darko Kostadinovski