Уставниот суд на Република Северна Македонија, врз основа на член 110 алинеја 2 од Уставот на Република Северна Македонија и член 28 алинеја 3 и член 71 од Деловникот на Уставниот суд на Република Северна Македонија („Службен весник на Република Македонија” број 70/1992 и „Службен весник на Република Северна Македонија” број 202/2019, 256/2020 и 65/2021), на седницата одржана на 6 јуни 2023 година, донесе
Р Е Ш Е Н И Е
1. СЕ ОТФРЛА иницијативата за оценување на уставноста и законитоста на Одлуката за извршување на Буџетот на Општина Македонска Каменица за 2023 година донесена од Советот на Општина Македонска Каменица бр. 08-2489/1 од 28.12.2022 година („Службен гласник на Општина Македонска Каменица“ бр.16/2023).
2. Димчо Атанасовски, градоначалник на Општина Македонска Каменица, до Уставниот суд на Република Северна Македонија поднесе иницијатива за оценување на уставноста и законитоста на актот означен во точката 1 од ова решение.
Според наводите во поднесената иницијатива, Советот на Општина Македонска Каменица ja донел оспорената одлука спротивно на член 8 став 1 алинеја 9 од Уставот според која локалната самоуправа е темелна вредност на уставниот поредок на Република Северна Македонија и спротивно на членовите 2, 3 и 4 од Законот за извршување на Буџетот на Република Северна Македонија за 2023 година („Службен весник на Република Северна Македонија“ бр.282/2022).
Подносителот наведува дека со донесување на оспорената одлука за извршување на Буџетот на Општина Македонска Каменица за 2023 година се доведува во прашање функционирањето на Општина Македонска Каменица. Во продолжението на иницијативата подносителот наведува дека Одлуката не може да се изврши согласно Законот за извршување на Буџетот на Република Северна Македонија за 2023 година („Службен весник на Република Северна Македонија“ бр.282/2022) од причини што Општината не може да ги користи утврдените средства наменски, рационално, економично и ефикасно, ниту да го контролира наменското и законито користење на средствата од страна на буџетските корисници поради претходно незаконски донесениот Буџет за 2023 година каде утврдените средства не се доволни за преземените обврски од 2022 година.
Имено, согласно овластувањата за вршење на контрола на законитоста на прописите кои произлегуваат од член 51 од Законот за локална самоуправа („Службен весник на Република Македонија“ бр.5/02), градоначалникот донел Решение бр.09-2488/1 од 28.12.2022 година за запирање на објавување на Одлуката на Советот за извршување на Буџетот на Општина Македонска Каменица за 2023 година. Советот на Општина Македонска Каменица, на седницата одржана на 31.12.2022 година не го усвоил цитираното решение и донел Одлука бр.08-19/1 од 03.01.2023 година за неусвојување на Решението на градоначалникот бр. 09-2488/1 од 28.12.2022 година за запирање на објавувањето на Одлуката на Советот за извршување на Буџетот за 2023 година на Општина Македонска Каменица бр.08-2489/1 од 28.12.2022 година, со што ја потврдил Одлуката на Советот. Градоначалникот ја објавил истата во „Службен гласник на Општина Македонска Каменица“ бр.16/2023, а пред Уставниот суд поднел иницијатива со која ја оспорува нејзината уставност и законитост.
Поради наведените причини во иницијативата се предлага Судот да поведе постапка за оценување на уставноста и законитоста на Одлуката за извршување на Буџетот на Општина Македонска Каменица за 2023 година бр.08-2489/1 од 28.12.2022 година и истата да ја поништи.
3. На седницата Судот утврди дека Советот на Општина Македонска Каменица на седницата одржана на 28.12.2022 година донел Одлука за извршување на Буџетот на Општина Македонска Каменица за 2023 година бр.08-2489/1 од 28.12.2022 година, објавена во „Службен гласник на Општина Македонска Каменица“ бр.16/2023.
4. Според член 110 алинеја 2 од Уставот на Република Северна Македонија, Уставниот суд одлучува за согласноста на другите прописи и на колективните договори со Уставот и со законите.
Согласно член 28 алинеја 3 од Деловникот на Уставниот суд, Уставниот суд ќе ја отфрли иницијативата ако постојат други процесни пречки за одлучување по иницијативата.
Судот цени дека за оценка на уставноста и законитоста на оваа одлука од значење е дали истата е донесена од страна на надлежните органи и во постапка утврдена во закон, за што отсуствуваат наводи во иницијативата. По однос на наводите во иницијативата дали и на каков начин буџетските корисници и единките корисници ќе ги искористат средствата наменски, рационално, економично и ефикасно и дали ќе направат расходи над лимитот на одобрените средства во Буџетот, Уставниот суд не е надлежен.
Во конкретниот случај, Судот утврди дека отсуствуваат наводи за оспорување на уставноста и законитоста на Одлуката за извршување на Буџетот на Општина Македонска Каменица за 2023 година бр.08-2489/1 од 28.12.2022 година („Службен гласник на Општина Македонска Каменица“ бр.16/2023) од кои причини оцени дека се исполнети условите од член 28 алинеја 3 од Деловникот на Уставниот суд на Република Северна Македонија за отфрлање на иницијативата поради процесни пречки за мериторно постапување по иницијативата.
5. Врз основа на наведеното, Судот одлучи како во точката 1 од ова решение.
6. Ова решение Судот го донесе во состав од претседателот на Судот, Добрила Кацарска и судиите: м-р Татјана Васиќ-Бозаџиева, Елизабета Дуковска, д-р Осман Кадриу, д-р Дарко Костадиновски и м-р Фатмир Скендер.
У.бр.20/2023
06.06.2023 година
Скопје
ПРЕТСЕДАТЕЛ
на Уставниот суд на Република Северна Македонија,
Добрила Кацарска
* * *
Gjykata Kushtetuese e Republikës së Maqedonisë së Veriut, në bazë të nenit 110 alineja 2 të Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë së Veriut dhe nenit 28 alineja 3 dhe nenit 71 të Rregullores së Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” numër 70/1992 dhe “Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut” numër 202/2019, 256/2020 dhe 65/2021), në seancën e mbajtur më 20 prill 2023, miratoi
A K T V E N D I M
1. REFUZOHET iniciativa për vlerësimin e kushtetutshmërisë dhe ligjshmërisë së Vendimit për realizimin e Buxhetit të Komunës së Makedonska Kamenicës për vitin 2023 të miratuar nga Këshilli i Komunës së Makedonska Kamenicës nr. 08-2489/1 të datës 28.12.2022 (“Gazeta Zyrtare e Komunës së Makedonska Kamenicës” nr. 16/2023).
2. Dimço Atanasovski, kryetar i Komunës së Makedonska Kamenicës, në Gjykatën Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut ka dërguar iniciativë për vlerësimin e kushtetutshmërisë dhe ligjshmërisë së aktit të përcaktuar në pikën 1 të këtij aktvendimi.
Sipas pretendimeve në iniciativën e dërguar, Këshilli i Komunës së Makedonska Kamenicës ka miratuar vendimin kontestues në kundërshtim me nenin 8 paragrafi 1 alineja 9 të Kushtetutës sipas të cilit vetëqeverisja lokale është vlerë themelore e rendit kushtetues të Republikës së Maqedonisë së Veriut dhe në kundërshtim me nenet 2, 3 dhe 4 të Ligjit për realizimin e Buxhetit të Republikës së Maqedonisë së Veriut për vitin 2023 (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut” nr. 282/2022).
Parashtruesi thekson se me miratimin e vendimit të kontestuar për realizimin e Buxhetit të Komunës së Makedonska Kamenicës për vitin 2023, vihet në pikëpyetje funksionimi i Komunës së Makedonska Kamenicës. Në vazhdim të iniciativës, parashtruesi i kërkesës thekson se Vendimi nuk mund të realizohet në pajtim me Ligjin për realizimin e buxhetit të Republikës së Maqedonisë së Veriut për vitin 2023 (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut” nr. 282/ 2022) për arsye se Komuna nuk mund t’i përdorë mjetet e përcaktuara në mënyrë racionale, ekonomike, efikase dhe me dedikim dhe as të kontrollojë shfrytëzimin e dedikuar dhe të ligjshëm të mjeteve nga shfrytëzuesit buxhetor për shkak të buxhetit të miratuar më parë në mënyrë të kundërligjshme për vitin 2023, ku mjetet e ndara nuk janë të mjaftueshme për obligimet e marra nga viti 2022.
Konkretisht, në pajtim me autorizimet për kontrollimin e ligjshmërisë së rregullave që dalin nga neni 51 i Ligjit për vetëqeverisje lokale (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 5/02), kryetari i komunës ka miratuar Aktvendimin nr. 09- 2488/1 të datës 28.12.2022 për ndalimin e publikimit të Vendimit të Këshillit për realizimin e Buxhetit të Komunës së Makedonska Kamenicës për vitin 2023. Këshilli i Komunës së Makedonska Kamenicës, në mbledhjen e mbajtur më 31.12.2022, nuk e miratoi aktvendimin e cituar dhe miratoi Vendimin nr. 08-19/1 të datës 03.01.2023 për mos miratimin e Aktvendimit të kryetarit të komunës nr. 09-2488/1 të datës 28.12.2022 për ndalimin e publikimit të Vendimit të Këshillit për realizimin e Buxhetit për vitin 2023 të Komunës së Makedonska Kamenicës nr.08-2489/1 të datës 28.12.2022, me çka konfirmohet Vendimi i Këshillit. Kryetari i komunës e publikoi në “Gazetën Zyrtare të Komunës së Makedonska Kamenicës” nr. 16/2023, dhe në Gjykatën Kushtetuese dërgoi iniciativë për kontestimin e kushtetutshmërisë dhe ligjshmërisë së tij.
Për shkak të shkaqeve të theksuara në iniciativë, propozohet që Gjykata të ngrejë procedurë për vlerësimin e kushtetutshmërisë dhe ligjshmërisë së Vendimit për realizimin e Buxhetit të Komunës së Makedonska Kamenicës për vitin 2023, nr. 08-2489/1, nga data 28.12.2022 dhe ta anulojë të njëjtin.
3. Gjykata në seancë konstatoi se Këshilli i Komunës së Makedonska Kamenicës në mbledhjen e mbajtur më 28.12.2022 ka miratuar Vendim për realizimin e Buxhetit të Komunës së Makedonska Kamenicës për vitin 2023 nr. 08-2489/1. të datës 28.12.2022, të publikuar në “Gazetën Zyrtare të Komunës së Makedonska Kamenicës” nr.16/2023.
4. Sipas nenit 110 paragrafi 2 i Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë së Veriut, Gjykata Kushtetuese vendos për pajtueshmërinë e rregullave tjera dhe marrëveshjeve kolektive me Kushtetutën dhe ligjet.
Në bazë të nenit 28 paragrafi 3 të Rregullores së Gjykatës Kushtetuese, Gjykata Kushtetuese do ta refuzojë iniciativën nëse ka pengesa të tjera procedurale për vendimmarrjen e iniciativës.
Gjykata vlerëson se për vlerësimin e kushtetutshmërisë dhe ligjshmërisë së këtij vendimi është e rëndësishme nëse ai është miratuar nga organet kompetente dhe në një procedurë të përcaktuar me ligj, për të cilën nuk ka pretendime në iniciativë. Në bazë të pretendimeve në iniciativë, nëse dhe në çfarë mënyre shfrytëzuesit buxhetorë dhe përdoruesit individualë do t’i shfrytëzojnë mjetet në mënyrë racionale, ekonomike, efikase dhe me dedikim, nëse do të kryejnë shpenzime mbi kufirin e mjeteve të miratuara në Buxhet. Gjykata Kushtetuese nuk është kompetente.
Në rastin konkret, Gjykata ka konstatuar se nuk ka pretendime për kontestim të kushtetutshmërisë dhe ligjshmërisë së vendimit për realizimin e Buxhetit të Komunës së Makedonska Kamenicës për vitin 2023 nr.08-2489/1 të datës 28.12.2022 (“ Gazeta Zyrtare e Komunës së Makedonska Kamenicës” nr.16/2023) për çfarë arsye vlerësoi se kushtet nga neni 28 paragrafi 3 i Rregullores së Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut për refuzimin e iniciativës për shkak të pengesave në proces për veprim meritor mbi iniciativën.
5. Në bazë të lartëpërmendurës, Gjykata vendosi si në pikën 1 të këtij aktvendimi.
6. Këtë aktvendim Gjykata e miratoi në përbërje të kryetares së Gjykatës, Dobrilla Kacarska dhe gjykatësve: mr. Tatjana Vasiq-Bozaxhieva, Elizabeta Dukovska, dr. Osman Kadriu, dr. Darko Kostadinovski dhe mr. Fatmir Skender.
U.nr.20/2023
06.06.2023
Shkup
KRYETARE
e Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut
Dobrilla Kacarska