Уставниот суд на Република Северна Македонија, врз основа на член 110 од Уставот на Република Северна Македонија, член 28 алинеја 3 и член 71 од Деловникот на Уставниот суд на Република Северна Македонија („Службен весник на Република Македонија” број 70/1992 и „Службен весник на Република Северна Македонија” број 202/2019, 256/2020 и 65/2021), на седницата одржана на 26 април 2023 година, донесе
Р Е Ш Е Н И Е
1. СЕ ОТФРЛА иницијативата за поведување постапка за оценување на уставноста и законитоста на Одлуката за усвојување на Буџетот на Општина Македонска Каменица за 2023 година, донесена од Советот на Општина Македонска Каменица, на седницата одржана на 28.12.2022 година, број 08-2487/1 од 28.12.2022 година, објавена во „Службен гласник на Општина Македонска Каменица” број 16/2023.
2. Димчо Атанасовски, градоначалник на Општина Македонска Каменица, до Уставниот суд на Република Северна Македонија, поднесе иницијатива за поведување постапка за оценување на уставноста и законитоста на актот, означен во точката 1 од Решението.
Во иницијативата се наведува дека Советот на Општина Македонска Каменица, на седницата одржана на 28 декември 2022 година, ја донел оспорената одлука за усвојување на Буџетот на Општина Македонска Каменица за 2023 година, меѓутоа подносителот кој е и градоначалник на Општината, повикувајќи се на Законот за локалната самоуправа, членовите 38, 58 и 59 од Законот за буџети („Службен весник на Република Северна Македонија” број 203/2022) и Статутот на Општината, донел Решение број 09-2486/1 од 28.12.2022 година, за запирање на нејзиното објавување во службениот гласник на Општината, бидејќи смета дека усвоените амандмански измени на Предлог-буџетот на Општината, не се во согласност со член 38, член 58 и член 59 од Законот за буџети. Советот, меѓутоа не го усвоил Решението од градоначалникот и ја потврдил Одлуката, по што градоначалникот ја објавил истата во „Службен гласник на Општина Македонска Каменица”, а пред Уставниот суд поднесува иницијатива со која ја оспорува нејзината уставност и законитост.
Во продолжение на иницијативата, подносителот образложува дека согласно добиените насоки од Министерството за финансии и утврдената буџетска рамка на основниот буџет и буџетите на единките корисници, тој го изготвил Предлог-буџетот на Општината за 2023 година и дека истиот прелиминарно е одобрен од Министерството за финансии, по што Предлог-буџетот е доставен до членовите на Советот на Општината на разгледување, а на 28.12.2022 година, се одржала седница на Советот на Општината за донесување на буџетот за 2023 година. На седницата на Советот биле предложени и амандмански измени на Предлог-буџетот, коишто се однесуваат на измени на одделни ставки во Буџетот, меѓутоа подносителот смета дека поголем дел од овие амандмански измени не се во согласност со член 38, член 58 и член 59 од Законот за буџети и дека не постои законска можност да се извршат промени во Буџетот за 2023 година по донесените амандмански измени од страна на Советот, со што се доведува во прашање редовното функционирање на Општината во 2023 година.
Од наведените причини со иницијативата се предлага Уставниот суд да донесе Решение за поведување постапка за оценување на уставноста и законитоста на Одлуката, а по спроведената постапка и одлука за нејзино поништување.
3. На седницата, Судот утврди дека Советот на Општина Македонска Каменица, на седницата одржана на 28.12.2022 година, донел Одлука за усвојување на Буџетот на Општина Македонска Каменица за 2023 година, број 08-2487/1 од 28.12.2022 година, објавена во „Службен гласник на Општина Македонска Каменица” број 16/2023.
4. Согласно член 110 алинеја 2 од Уставот на Република Северна Македонија, Уставниот суд на Република Северна Македонија одлучува за согласноста на другите прописи и на колективните договори со Уставот и со законите.
Според член 28 алинеја 3 од Деловникот на Уставниот суд, Уставниот суд ќе ја отфрли иницијативата ако постојат други процесни пречки за одлучување по иницијативата.
Со поднесената иницијатива подносителот ја оспорува уставноста на Одлуката за усвојување на Буџетот на Општина Македонска Каменица за 2023 година, без да ги наведе одредбите на Уставот со кои оспорената одлука не е во согласност, а со иницијативата ја оспорува и законитоста на Одлуката, со наводи дека усвоените буџетски амандмани, коишто се составен дел на содржината на донесениот Буџет на Општината, не се во согласност со одредбите од член 38, член 58 и член 59 од Законот за буџети.
Разгледувајќи ја иницијативата и причините за оспорување на предметната одлука, Судот констатира дека одредбите од член 38, член 58 и член 59, во однос на кои подносителот смета дека усвоените амандмански измени на Предлог-буџетот, не се во согласност, се предвидени законски решенија во Законот за буџети („Службен весник на Република Северна Македонија” број 203/2022), чијашто примена, не е започната, односно истите ќе започнат да се применуваат од 1 јануари 2025 година.
Во однос на оценувањето на оспорената одлука од аспект на нејзината уставност и законитост, од битно значење е дали предметната одлука е донесена од страна на надлежен орган, дали Предлог-буџетот којшто градоначалникот на Оштината како овластен предлагач го доставил на Советот на Општината, бил ставен на дневен ред на седница на Советот на Општината кој е овластен да го усвојува буџетот и дали е изгласан со потребното мнозинство за неговото донесување, со други зборови дали оспорената одлука е донесена во законито спроведена постапка.
Во конкретниот случај, Судот утврди дека Одлуката за усвојување на Буџетот на Општина Македонска Каменица за 2023 година, не се оспорува од аспект на законитоста на постапката за донесување на Буџетот на Општината, туку со наводи дека усвоените амандмански измени на Предлог-буџетот на Општината, се спротивни на погоре наведените одредби од Законот за буџети, чијашто примена во конкретниот случај сẻ уште не е започната.
Меѓутоа, од аспект на ваквите наводи не може да се оспорува уставноста и законитоста на предметната одлука, од кои причини Судот во конкретниот случај констатира процесни пречки за мериторно постапување по иницијативата.
5. Имајќи го предвид наведеното, Судот утврди дека се исполнети условите од член 28 алинеја 3 од Деловникот на Судот, за отфрлање на иницијативата.
6. Поради изнесеното, Судот, одлучи како во точката 1 од ова решение.
7. Ова решение Судот го донесе во состав од претседателот на Судот, Добрила Кацарска и судиите: Насер Ајдари, м-р Татјана Васиќ-Бозаџиева, Елизабета Дуковска, д-р Осман Кадриу, д-р Дарко Костадиновски и м-р Фатмир Скендер.
У.бр.8/2023
26 април 2023 година
Скопје
ПРЕТСЕДАТЕЛ
на Уставниот суд на Република Северна Македонија,
Добрила Кацарска
* * *
Gjykata Kushtetuese e Republikës së Maqedonisë së Veriut, në bazë të nenit 110 të Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë së Veriut, nenit 28 alineja 3 dhe nenit 71 të Rregullores së Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” numër 70/1992 dhe “Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut” numër 202/2019, 256/2020 dhe 65/2021), në seancën e mbajtur më 26 prill 2023, miratoi
A K T V E N D I M
1. REFUZOHET iniciativa për fillimin e procedurës për vlerësimin e kushtetutshmërisë dhe ligjshmërisë së Vendimit për miratimin e Buxhetit të Komunës së Kamenicës për vitin 2023, miratuar nga Këshilli i Komunës së Kamenicës së Maqedonisë, në seancën e mbajtur më 28.12.2022, me numër 08-2487/1 nga 28.12.2022, botuar në “Gazetën Zyrtare të Komunës së Kamenicës së Maqedonisë” numër 16/2023.
2. Dimço Atanasovski, kryetar i Komunës së Kamenicës së Maqedonisë, në Gjykatën Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut, parashtroi iniciativë për fillimin e procedurës për vlerësimin e kushtetutshmërisë dhe ligjshmërisë së aktit të përcaktuar në pikën 1 të Aktvendimit.
Në iniciativë thuhet se Këshilli i Komunës së Kamenicës së Maqedonisë, në mbledhjen e mbajtur më 28 dhjetor 2022, ka marrë vendim kontestues për miratimin e Buxhetit të Komunës së Kamenicës për vitin 2023, por parashtruesi i cili është edhe kryetar i komunës, duke iu referuar Ligjit për vetëqeverisje lokale, neneve 38, 58 dhe 59 të Ligjit për buxhetin (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut” numër 203/2022) dhe Statutit të Komunës, ka miratuar Aktvendimin nr.09-2486/1, më 28.12.2022, për të ndërprerë publikimin e tij në Gazetën Zyrtare të Komunës, sepse konsideron se ndryshimet e miratuara të amendamenteve në Propozim Buxhetin e Komunës nuk janë në përputhje me nenin 38, nenin 58 dhe nenin 59 të Ligjit për buxhete. Këshilli, megjithatë, nuk e miratoi Aktvendimin e kryetarit dhe e konfirmoi vendimin, me çka kryetari i komunës e ka publikuar në “Gazetën Zyrtare të Komunës së Kamenicës së Maqedonisë”, dhe në Gjykatën Kushtetuese parashtron iniciativë me të cilën e konteston kushtetutshmërinë dhe ligjshmërinë e tij.
Në vazhdim të iniciativës, parashtruesi jep arsyetim se në pajtim me udhëzimet e marra nga Ministria e Financave dhe nga korniza e përcaktuar buxhetore e buxhetit bazë dhe buxheteve të përdoruesve individual, ka përgatitur Propozim Buxhetin e Komunës për vitin 2023 dhe se është miratuar paraprakisht nga Ministria e Financave, me çka Propozim-buxheti u është dërguar anëtarëve të Këshillit të Komunës për shqyrtim dhe më 28.12.2022 është mbajtur mbledhja e Këshillit të Komunës për miratimin e buxhetit për vitin 2023. Në mbledhjen e Këshillit janë propozuar edhe amendamente për Propozim buxhetin, të cilat i referohen ndryshimeve në zëra të veçantë të buxhetit, por parashtruesi konsideron se pjesa më e madhe e këtyre amendamenteve nuk janë në përputhje me nenin 38, nenin 58 dhe nenin 59 të Ligjit për buxhetet dhe se nuk ka mundësi ligjore për të bërë ndryshime në Buxhetin për vitin 2023 pas ndryshimeve të miratuara me amendamente nga Këshilli, me çka vë në pikëpyetje funksionimin e rregullt të Komunës në vitin 2023.
Për arsyet e cekura, me iniciativë propozohet që Gjykata Kushtetuese të marrë Aktvendim për inicimin e procedurës për vlerësimin e kushtetutshmërisë dhe ligjshmërisë së Vendimit dhe pas procedurës së zbatuar edhe vendi për anulimin e tij.
3. Gjykata në seancë konstatoi se Këshilli i Komunës së Kamenicës së Maqedonisë në seancën e mbajtur më 28.12.2022 ka miratuar Vendim për miratimin e Buxhetit të Komunës së Kamenicës për vitin 2023, me numër 08-2487/1 më 28.12.2022, botuar në “Gazetën Zyrtare të Komunës së Kamenicës së Maqedonisë” me numër 16/2023.
4. Në pajtim me nenin 110 alineja 2 të Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë së Veriut, Gjykata Kushtetuese e Republikës së Maqedonisë së Veriut vendos për pajtueshmërinë e rregullave të tjera dhe marrëveshjeve kolektive me Kushtetutën dhe ligjet.
Sipas nenit 28 alineja 3 të Rregullores së Gjykatës Kushtetuese, Gjykata Kushtetuese do ta refuzojë iniciativën nëse ka pengesa të tjera procedurale për të vendosur për iniciativën.
Me iniciativën e parashtruar, parashtruesi e konteston kushtetutshmërinë e Vendimit për miratimin e Buxhetit të Komunës së Kamenicës për vitin 2023, pa i cekur dispozitat e Kushtetutës me të cilat vendimi i kontestuar nuk është në përputhshmëri dhe me iniciativën e konteston edhe ligjshmërinë e Vendimit, me pretendimin se ndryshimet buxhetore të miratuara, të cilat janë pjesë përbërëse e përmbajtjes së buxhetit të miratuar komunal, nuk janë në pajtim me dispozitat e nenit 38, nenit 58 dhe nenit 59 të Ligjit për buxhete.
Duke shqyrtuar iniciativën dhe arsyet e kontestimit të vendimit në fjalë, Gjykata thekson se dispozitat e nenit 38, nenit 58 dhe nenit 59, në lidhje me të cilat parashtruesi konsideron se ndryshimete e miratuara me amendamente të Propozim buxhetit, nuk janë në përputhje, janë paraparë dispozita ligjore në Ligjin për buxhete (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut” numër 203/2022), zbatimi i të cilave nuk ka filluar, përkatësisht do të fillojë të zbatohet nga 1 janari 2025.
Sa i përket vlerësimit të vendimit të kontestuar nga aspekti i kushtetutshmërisë dhe ligjshmërisë së tij, është me rëndësi jetike nëse vendimi në fjalë është marrë nga organi kompetent, nëse buxheti i propozuar që kryetari i komunës si propozues i autorizuar ia ka dërguar Këshillit të Komunës, është vënë në rend dite të mbledhjes së Këshillit të Komunës i cili është i autorizuar për miratimin e buxhetit dhe nëse është votuar me shumicën e nevojshme për miratimin e tij, me fjalë të tjera nëse vendimi i kontestuar është miratuar në procedurë të zbatuar ligjore.
Në rastin konkret, Gjykata ka konstatuar se Vendimi për miratimin e Buxhetit të Komunës së Kamenicës së Maqedonisë për vitin 2023 nuk kontestohet nga aspekti i ligjshmërisë së procedurës për miratimin e Buxhetit të Komunës, por me pretendime se ndryshimet e miratuara me amendamente në Propozim Buxhetin e Komunës, janë në kundërshtim me dispozitat e lartpërmendura të Ligjit për buxhete, zbatimi i të cilave në rastin konkret ende nuk ka filluar.
Megjithatë, nga këndvështrimi i pretendimeve të tilla, kushtetutshmëria dhe ligjshmëria e vendimit në fjalë nuk mund të kontestohet, për çka Gjykata në rastin konkret konstaton pengesa në proces për veprim meritor të iniciativës.
5. Duke marrë parasysh sa më sipër, Gjykata konstatoi se janë plotësuar kushtet e nenit 28 paragrafi 3 të Rregullores së Gjykatës, për refuzimin e iniciativës.
6. Për shkak të lartëpërmendurës, Gjykata vendosi si në pikën 1 të këtij aktvendimi.
7. Këtë aktvendim Gjykata e miratoi në përbërje të kryetares së Gjykatës, Dobrilla Kacarska dhe gjykatësve: Naser Ajdari, mr. Tatjana Vasiq-Bozaxhieva, Elizabeta Dukovska, dr. Osman Kadriu dhe dr. Darko Kostadinovski dhe mr. Fatmir Skender.
U.nr.8/2023
26 prill 2023
Shkup
KRYETARE
e Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut,
Dobrilla Kacarska