Уставниот суд на Република Северна Македонија, врз основа на член 110 од Уставот на Република Северна Македонија и член 28 алинеи 1 и 3 и член 71 од Деловникот на Уставниот суд на Република Северна Македонија („Службен весник на Република Македонија” број 70/1992 и „Службен весник на Република Северна Македонија” број 202/2019, 256/2020 и 65/2021), на седницата одржана на 20 април 2023 година, донесе
Р Е Ш Е Н И Е
1. СЕ ОТФРЛА иницијативата за оценување на уставноста и законитоста на Решението за разрешување и именување на членови на Управен одбор на КИЦ „Романса“ Македонска Каменица бр.08-2337/1 од 12.12.2022 година, донесено од Советот на Општина Македонска Каменица на 14-та седница, одржана на 12.12.2022 година („Службен гласник на Општина Македонска Каменица“ бр.15/2022).
2. Димчо Атанасовски, градоначалник на Општина Македонска Каменица, до Уставниот суд на Република Северна Македонија поднесе иницијатива за оценување на уставноста и законитоста на актот означен во точката 1 од ова решение.
Според наводите во поднесената иницијатива, Советот на Општина Македонска Каменица го донел оспореното решение спротивно на член 35 од Законот за култура („Службен весник на Република Македонија“ бр. 31/98, 49/03, 82/05, 24/07, 116/10, 47/11, 51/11, 136/12, 23/13, 187/13, 44/14, 61/15, 154/15, 39/16, 11/18 и 11/18) и со неговото донесување биле повредени правата на членовите на Управниот одбор кои биле неосновано разрешени пред истекот на мандатот, а при именувањето на нови членови на Управниот одбор не била спроведена законита постапка.
Имено, согласно овластувањата за вршење на контрола на законитоста на прописите врз основа на член 51 од Законот за локална самоуправа („Службен весник на Република Македонија“ бр.5/02) градоначалникот донел Решение за запирање на објавување на Решението на Советот за разрешување и именување на членови на Управен одбор на КИЦ „Романса“ Македонска Каменица бр.09-2336/1 од 26.12.2022 година со образложение дека Решението бр.08-2337/1 од 12.12.2022 година е во спротивност на член 35 од Законот за култура. Советот на Општина Македонска Каменица на 28.12.2022 година со Одлуката бр. 08-2491/1 од 28.12.2022 година не го усвоил Решението за запирање на објавување на Решението на Советот бр. 08-2337/1 и истото било објавено во „Службен гласник на Општина Македонска Каменица“ бр.15/2022.
Според подносителот, согласно Законот за култура членовите на Управниот одбор на установата го сочинуваат четири члена (еден член претставник од локална самоуправа и три члена од редот на истакнати поединци од областа на културата) со мандат од четири години со право на повторен избор. Со Законот се утврдува и престанокот на мандатот на членовите на Управниот одбор пред истекот за времето за кое биле именувани. Во конкретниот случај, неосновано биле разрешени членовите на Управниот одбор без да се утврди основаноста за утврдување на престанок на мандатот, а воедно изборот на нови членови на Управниот одбор бил спротивен на Законот.
Поради наведените причини во иницијативата се предлага Судот да поведе постапка за оценување на уставноста и законитоста на Решението за разрешување и именување на членови на Управниот одбор на КИЦ „Романса“ Македонска Каменица бр.08-2337/1 од 12.12.2022 година и истото да го поништи.
3. Судот на седницата утврди дека оспореното решение содржи 3 члена. Во член 1 од Решението се предвидува дека се разрешуваат членовите на Управниот одбор на КИЦ „Романса“ Македонска Каменица: Дејвид Стаменковски, Гоце Ангелов, Сашко Златановски и Јоцо Ѓорѓиев. Со член 2 од истото решение се врши именување на нови членови на Управниот одбор: Маја Ѓорѓиевска, Горан Огнановски, Јулијана Василовска и Соња Доневска. Во член 3 се предвидува дека ова решение влегува во сила наредниот ден од денот на објавување во „Службен гласник на Општина Македонска Каменица“.
4. Според член 110 алинеја 2 од Уставот на Република Северна Македонија, Уставниот суд одлучува за согласноста на другите прописи и на колективните договори со Уставот и со законите.
Согласно член 28 алинеи 1 и 3 од Деловникот на Уставниот суд, Уставниот суд ќе ја отфрли иницијативата ако не е надлежен да одлучува за барањето и ако постојат други процесни пречки за одлучување по иницијативата.
Судот утврди дека со оспореното решение се врши поименично разрешување и именување на членови на Управниот одбор на КИЦ „Романса“ Македонска Каменица, од што произлегува дека по својата форма и содржина претставува поединечен акт.
Подносителот на иницијативата бара Уставниот суд да поведе постапка за оценување на уставноста и законитоста на оспореното решение, но Судот утврди дека во содржината на поднесената иницијатива отсуствуваат наводи за неуставноста на Решението.
Со оглед на наведеното, Судот оцени дека се исполнети условите од член 28 алинеи 1 и 3 од Деловникот на Уставниот суд на Република Северна Македонија за отфрлање на иницијативата.
5. Врз основа на наведеното, Судот одлучи како во точката 1 од ова решение.
6. Ова решение Судот го донесе во состав од претседателот на Судот, Добрила Кацарска и судиите: Насер Ајдари, м-р Татјана Васиќ-Бозаџиева, Елизабета Дуковска, д-р Осман Кадриу, д-р Дарко Костадиновски и м-р Фатмир Скендер.
У.бр.7/2023
20.04.2023 година
Скопје
ПРЕТСЕДАТЕЛ
на Уставниот суд на Република Северна Македонија,
Добрила Кацарска
* * *
Gjykata Kushtetuese e Republikës së Maqedonisë së Veriut, në bazë të nenit 110 të Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë së Veriut, nenit 28 alineja 3 dhe nenit 71 të Rregullores së Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” numër 70/1992 dhe “Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut” numër 202/2019, 256/2020 dhe 65/2021), në seancën e mbajtur më 20 prill 2023, miratoi
A K T V E N D I M
1. U REFUZUA iniciativa për vlerësimin e kushtetutshmërisë dhe ligjshmërisë së Aktvendimit për shkarkimin dhe emërimin e anëtarëve të Këshillit drejtues të QIK “Romansa” Makedonska Kamenicë nr.08-2337/1 nga 12.12.2022, e miratuar nga Këshilli i Komunës së Maqedonska Kamenicës në mbledhjen e 14-të, të mbajtur më 12.12.2022 (“Gazeta Zyrtare e Komunës së Makedonska Kamenicës” nr. 15/2022).
2. Dimço Atanasovski, kryetar i Komunës së Makedonska Kamenicës, në Gjykatën Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut, parashtroi iniciativë për vlerësimin e kushtetutshmërisë dhe ligjshmërisë së aktit të shënuar në pikën 1 të këtij aktvendimi.
Sipas pohimeve në iniciativën e dërguar, Këshilli i Komunës së Makedonska Kamenicës e ka miratuar vendimin e kontestuar në kundërshtim me nenin 35 të Ligjit për kulturë (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 31/98, 49/03. 82/05, 24/07, 116 /10, 47/11, 51/11, 136/12, 23/13, 187/13, 44/14, 61/15, 154/15, 39/16, 11/ 18 dhe 11/18) dhe me miratimin e tij janë shkelur të drejtat e anëtarëve të Këshillit Drejtues të cilët në mënyrë të paarsyeshme janë shkarkuar para skadimit të mandatit dhe nuk është zbatuar procedura ligjore me rastin e emërimit të anëtarëve të rinj të Këshillit Drejtues.
Konkretisht, në pajtim me kompetencat për të kontrolluar ligjshmërinë e rregulloreve të bazuara në nenin 51 të Ligjit për vetëqeverisje lokale (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr.5/02), kryetari i komunës ka miratuar Aktvendim për ndalimin e publikimi të Aktvendimit të Këshillit për shkarkimin dhe emërimin e anëtarëve të Këshillit Drejtues të QIK “Romansa” Makedonska Kamenicë nr.09-2336/1 nga 26.12.2022 me arsyetim se Aktvendimi nr.08-2337/1 nga 12.12.2022 është në kundërshtim me nenin 35 të Ligjit për kulturë. Këshilli i Komunës së Makedonska Kamenicës më 28.12.2022 me Aktvendimin nr. 08-2491/1 nga 28.12.2022 nuk e ka miratuar Aktvendimi për ndalimin e publikimit të Aktvendimit të Këshillit nr. 08-2337/1 dhe i njëjti është publikuar në “Gazetën Zyrtare të Komunës së Makedonska Kamenicës” nr. 15/2022.
Sipas parashtruesit, në pajtim me Ligjin për kulturë, anëtarët e Këshillit Drejtues të institucionit përbëhen nga katër anëtarë (një anëtar përfaqësues nga vetëqeverisja lokale dhe tre anëtarë nga radhët e individëve të shquar në fushën e kulturës) me një mandat katër vjeçar me të drejtë rizgjedhjeje. Ligji përcakton edhe ndërprerjen e mandatit të anëtarëve të Këshillit Drejtues para skadimit të periudhës për të cilën janë emëruar. Në rastin konkret, anëtarët e Këshillit Drejtues janë shkarkuar në mënyrë të pabazë pa u përcaktuar arsyet për përfundimin e mandatit, si dhe zgjedhja e anëtarëve të rinj të Këshillit Drejtues ka qenë në kundërshtim me Ligjin.
Për shkaqet e theksuara në iniciativë, propozohet që Gjykata të ngrejë procedurë për vlerësimin e kushtetutshmërisë dhe ligjshmërisë së Aktvendimit për shkarkimin dhe emërimin e anëtarëve të Këshillit Drejtues të QIK “Romansa” Makedonska Kamenicë nr. 08-2337/1 nga 12.12.2022 dhe e njëjta të anulohet.
3. Gjykata në seancë konstatoi se aktvendimi i kontestuar përmban 3 nene. Në nenin 1 të Aktendimit është paraparë që të shkarkohen anëtarët e Këshillit drejtues të QIK “Romansa” Makedonska Kamenica: Dejvid Stamenkovski, Goce Angelov, Sashko Zllatanovski dhe Joco Gjorgjiev. Me nenin 2 të të njëjtit aktvendim emërohen anëtarët e rinj të Këshillit drejtues: Maja Gjorgjievska, Goran Ognanovski, Julijana Vasilovska dhe Sonja Donevska. Në nenin 3 është përcaktuar se ky vendim hyn në fuqi ditën e radhës nga dita e publikimit në “Gazetën Zyrtare të Komunës së Makedonska Kamenicës”.
4. Sipas nenit 110 paragrafi 2 i Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë së Veriut, Gjykata Kushtetuese vendos për pajtueshmërinë e rregullave tjera dhe marrëveshjeve kolektive me Kushtetutën dhe ligjet.
Në pajtim me nenit 28 paragrafët 1 dhe 3 të Rregullores së Gjykatës Kushtetuese, Gjykata Kushtetuese do ta refuzojë iniciativën nëse nuk është kompetente për të vendosur për kërkesën dhe nëse ka pengesa të tjera në proces për të vendosur për iniciativën.
Gjykata përcaktoi se me vendimin e kontestuar kryhet shkarkimi dhe emërimi i anëtarëve të Këshillit Drejtues të QIK “Romansa” Makedonska Kamenicë bëhet me emër, nga ku del se sipas formës dhe përmbajtjes së vet paraqet akt të veçantë.
Parashtruesi i iniciativës kërkon që Gjykata Kushtetuese të inicojë procedurë për vlerësimin e kushtetutshmërisë dhe ligjshmërisë së aktvendimit të kontestuar, por Gjykata përcaktoi në se përmbajtjen e iniciativës së parashtruar mungojnë pretendime për antikushtetutshmërinë e Aktvendimit.
Duke pasur parasysh sa më sipër, Gjykata vlerësoi se janë plotësuar kushtet nga neni 28, alinetë 1 dhe 3 të Rregullores së Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut për refuzimin e iniciativës.
5. Në bazë të lartëpërmendurës, Gjykata vendosi si në pikën 1 të këtij aktvendimi.
6. Këtë aktvendim Gjykata e miratoi në përbërje të kryetares së Gjykatës, Dobrilla Kacarska dhe gjykatësve: Naser Ajdari, mr. Tatjana Vasiq-Bozaxhieva, Elizabeta Dukovska, dr. Osman Kadriu, dr. Darko Kostadinovski dhe mr. Fatmir Skender.
U.nr.7/2023
20.04.2023
Shkup
KRYETARE
e Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut,
Dobrilla Kacarska