Уставниот суд на Република Северна Македонија, врз основа на член 110 од Уставот на Република Северна Македонија и член 28 алинеја 1 и член 71 од Деловникот на Уставниот суд на Република Северна Македонија („Службен весник на Република Македонија” број 70/1992 и „Службен весник на Република Северна Македонија” број 202/2019, 256/2020 и 65/2021), на седницата одржана на 1 март 2023 година, донесе
Р Е Ш Е Н И Е
1. СЕ ОТФРЛА иницијативата за оценување на уставноста на член 44 став 4 во делот „ставот 3 на” од Законот за даночната постапка („Службен весник на Република Македонија“ бр.13/2006, 88/2008, 159/2008, 105/2009, 133/2009, 145/2010, 171/2010, 53/2011, 39/2012, 84/2012, 187/2013, 15/2015, 97/2015, 129/2015, 154/2015, 23/2016, 35/2018 и „Службен весник на Република Северна Македонија“ бр.275/2019, 290/2020 и 247/2022) и на член 2 во делот „Ставот (6) станува став (8)“ од Законот за изменување и дополнување на Законот за даночната постапка („Службен весник на Република Македонија“ бр.97/2015.
2. Игорчо Точев од Скопје, до Уставниот суд на Република Северна Македонија поднесе иницијатива за оценување на уставноста на делови од одредбите од Законот означени во точката 1 од ова решение.
Според наводите во иницијативата, со оспорениот дел од одредбата на член 44 став 3 од Законот за даночната постапка и член 2 став 3 од Законот за изменување и дополнување на Законот за даночната постапка се повредува член 8 став 1 алинеја 3 од Уставот на Република Северна Македонија поради што истите треба да се укинат.
Имено, според подносителот на иницијативата наведениот член нема осум, туку седум става, а ставот 3 на член 44 од Законот упатува на примена самиот на себе што може да ги доведе во заблуда оние кои оваа норма ја применуваат. Поради тоа, подносителот на иницијативата смета дека оспорената одредба не е во согласност со владеењето на правото што подразбира дека во правниот промет треба да постојат јасни и концизни норми и истите треба да образуваат правно логична функционална целина.
Во иницијативата подносителот смета дека означувањето на ставот 4 од член 44, треба да биде со став 3, но според Судот единствено од значење е нумерацијата која постои во Законот.
3. Судот на седницата утврди дека член 44 од Законот во основниот текст имал шест става. Со Одлука на Уставниот суд на Република Македонија, У.бр.152/2008 од 11.02.2009 година, меѓу другото, е поништен член 44 став 2 од Законот за даночната постапка, но законодавецот не направил нова нумерација на одредбата по интервентната одлука на Судот, туку со член 2 од Законот за измени и дополнувања на Законот („Службен весник на Република Македонија“ бр.97/2015) пристапил кон измена на дел од ставовите од член 44 од Законот и направил делумно нова нумерација.
Така, во означениот став 4 од член 44 од Законот е предвидено доставувањето, во смисла на овој закон, се смета дека е уредно и кога лицата од ставот (3) на овој член, одбијат да го примат или потпишат даночниот управен акт, а лицето кое го вршело доставувањето за тоа состави службена белешка.
Со Законот за изменување и дополнување на Законот за даночната постапка („Службен весник на Република Македонија“ бр.97/2015) член 44 став (5) се менува и гласи:
(5) Даночен управен акт и даночен акт може да се достави и по електронски пат со пренос на податоци или документи преку информацискиот систем на Управата за јавни приходи или на последната пријавена адреса на електронска пошта на даночниот обврзник во Управата за јавни приходи.
По ставот (5) се додаваат два нови ставови (6) и (7), кои гласат:
(6) Доставата од ставот (5) на овој член, се врши со претходна согласност на даночниот обврзник.
(7) Доставата од ставот (5) на овој член, се смета за извршена петтиот ден од денот на испраќањето на даночниот управен акт и даночниот акт по електронски пат.
Ставот (6) станува став (8).
4. Според член 110 алинеја 1 од Уставот на Република Северна Македонија, Уставниот суд одлучува за согласноста на законите со Уставот.
Согласно член 28 алинеја 1 од Деловникот на Уставниот суд, Уставниот суд ќе ја отфрли иницијативата ако не е надлежен да одлучува за барањето.
Од анализата на законската одредба произлегува дека член 44 од Законот за даночната постапка има 7 става, означени како ставови: 1, 3, 4, 5, 6, 7 и 8 или недостасува ознака со став 2. Законодавецот, поради поништувањето на ставот 2 од член 44, пропуштил да изврши пренумерирање на ставовите кога се правела измена и дополнување во 2015 година, не ја зел предвид Одлуката на Уставниот суд и не направил соодветно усогласување во целината на член 44 по однос на нумерацијата и посебно во содржината на оспорениот став 4.
Што се однесува до посебно оспорениот член 2 во делот „Ставот (6) станува став (8)“ од Законот за изменување и дополнување на Законот за даночната постапка („Службен весник на Република Македонија“ бр.97/2015), овој суд цени дека не содржи уредување, туку претставува нормативна техника за појаснување каква ќе биде новата нумерација.
Судот оцени дека се работи за потреба од номотехничко усогласување на важечкиот член 44 од Законот за даночната постапка, што е неспорно прашање од надлежност на законодавецот кој ги донесува, изменува и дополнува законите, а не на Уставниот суд.
Поради наведеното, Судот оцени дека се исполнети условите од член 28 алинеја 1 од Деловникот на Уставниот суд на Република Северна Македонија, поради што иницијативата ја отфрли.
5. Врз основа на наведеното, Судот одлучи како во точката 1 од ова решение.
6. Ова решение Судот го донесе во состав од претседателот на Судот, Добрила Кацарска и судиите: Насер Ајдари, м-р Татјана Васиќ-Бозаџиева, д-р Осман Кадриу и м-р Фатмир Скендер.
У.бр.120/2022
01.03.2023 година
Скопје
ПРЕТСЕДАТЕЛ
на Уставниот суд на Република Северна Македонија,
Добрила Кацарска
* * *
Gjykata Kushtetuese e Republikës së Maqedonisë së Veriut, në bazë të nenit 110 të Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë së Veriut dhe nenit 28 alineja 1 dhe nenit 71 të Rregullores së Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” numër 70/1992 dhe “Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut” numër 202/2019, 256/2020 dhe 65/2021), në seancën e mbajtur më 1 mars 2023, miratoi
A K T V E N D I M
1. REFUZOHET iniciativa për vlerësimin e kushtetutshmërisë së nenit 44 paragrafi 4 në pjesën “paragrafi 3” të Ligjit për procedurë tatimore (“Gazeta Zyrtare e RM-së” nr.13/2006, 88/2008, 159/2008, 105/2009, 133/ 2009, 145/2010, 171/2010, 53/2011, 39/2012, 84/2012, 187/2013, 15/2015, 97/2015, 129/2015, 154/2015, 23/2016, 35/2018 dhe “Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut” nr.275/2019, 290/2020 dhe 247/2022) dhe në nenin 2 në pjesën “Paragrafi (6) bëhet paragrafi (8)” i Ligjit për ndryshimin dhe plotësimin e Ligjit për procedurë tatimore (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 97/2015.
2. Igorço Toçev nga Shkupi në Gjykatën Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut ka dërguar iniciativë për vlerësimin e kushtetutshmërisë së pjesëve të dispozitave të ligjit të shënuara në pikën 1 të këtij aktvendimi.
Sipas pretendimeve në iniciativë, pjesa kontestimore e dispozitës së nenit 44 paragrafi 3 të Ligjit për procedurë tatimore dhe nenit 2 paragrafi 3 të ligjit për ndryshimin dhe plotësimin e Ligjit për procedurën tatimore është në kundërshtim me nenin 8 paragrafi 1 alineja 3 të Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë së Veriut dhe për këtë arsye ato duhet të shfuqizohen.
Gjegjësisht, sipas parashtruesit të iniciativës, neni i theksuar nuk ka tetë, por shtatë paragrafë, dhe paragrafi 3 i nenit 44 të Ligjit i referohet zbatimit të tij në vetvete, gjë që mund tu bëjë huti atyre që e zbatojnë këtë normë. Prandaj, parashtruesi i iniciativës vlerëson se dispozita e kundërshtuar nuk është në përputhje me sundimin e të drejtës, gjë që nënkupton se duhet të ketë norma të qarta dhe koncize në veprimin juridik dhe ato të formojnë një njësi funksionale juridikisht logjike.
Në iniciativë, parashtruesi kosideron se shënimi i paragrafit 4 të nenit 44 duhet të jetë me paragraf 3, por sipas Gjykatës, e vetmja gjë me rëndësi është numërimi që ekziston në Ligj.
3. Gjykata në seancë konstatoi se neni 44 i Ligjit kishte gjashtë pika në tekstin bazë. Me vendim të Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë, U.nr.152/2008 nga 11.02.2009, ndër të tjera është anuluar neni 44 paragrafi 2 i Ligjit për procedurë tatimore, por ligjvënësi nuk ka bërë numërim të ri të dispozitës pas intervenimit të vendimit të Gjykatës, por me nenin 2 të Ligjit për ndryshimin dhe plotësimin e ligjit (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 97/2015) ka bërë ndryshim të një pjese të paragrafëve nga neni 44 i Ligjit dhe ka bërë numërim të ri të pjesërishëm.
Pra, në paragrafin 4 të nenit 44 të Ligjit parashihet që dërgimi, në kuptim të këtij ligji konsiderohet i rregullt edhe kur personat nga paragrafi (3) i këtij neni refuzojnë të marrin ose nënshkruajnë aktin tatimorë administrativ, dhe personi që ka bërë dërgimin ka bërë shënim zyrtar për të.
Me Ligjin për ndryshimin dhe plotësimin e Ligjit për procedurë tatimore (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr.97/2015), neni 44 paragrafi (5) ndryshohet si vijon:
(5) Akti administrativ dhe akti tatimor mund të dërgohen edhe në mënyrë elektronike me transferim të të dhënave ose dokumenteve përmes sistemit informativ të Drejtorisë së të Hyrave Publike ose në adresën e fundit të postës elektronike të regjistruar të tatimpaguesit në Drejtorinë e të Hyrave Publike.
Pas paragrafit (5) shtohen dy paragrafë të ri (6) dhe (7), si vijon:
(6) Dërgimi nga paragrafi (5) i këtij neni bëhet me pëlqimin paraprak të tatimpaguesit.
(7) Dërgimi nga paragrafi (5) i këtij neni konsiderohet se është bërë në ditën e pestë nga dita e dërgimit të aktit administrativ tatimor dhe aktit tatimor në mënyrë elektronike.
Paragrafi (6) bëhet paragrafi (8).
4. Sipas nenit 110 paragrafi 1 i Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë së Veriut, Gjykata Kushtetuese vendos për pajtueshmërinë e ligjeve me Kushtetutën.
Në bazë të nenit 28 paragrafi 1 të Rregullores së Gjykatës Kushtetuese, Gjykata Kushtetuese do ta refuzojë iniciativën nëse nuk është kompetente për të vendosur për kërkesën.
Nga analiza e dispozitës ligjore rezulton se neni 44 i Ligjit për Procedurën Tatimore ka 7 paragrafë, të shënuar si paragrafë: 1, 3, 4, 5, 6, 7 dhe 8, ose mungon shenja me paragraf 2. Ligjvënësi, për shkak të anulimit të paragrafit 2 të nenit 44, nuk ka rinumëruar paragrafët kur janë bërë ndryshime dhe shtesa në vitin 2015, nuk ka marrë parasysh Vendimin e Gjykatës Kushtetuese dhe nuk ka bërë rregullimin e duhur në tërësi të nenit 44 në lidhje me numërimin dhe veçanërisht në përmbajtjen e paragrafit 4 të kontestuar.
Sa i përket nenit 2 konkretisht të kontestuar në pjesën “Paragrafi (6) bëhet paragrafi (8)” të Ligjit për ndryshimin dhe plotësimin e Ligjit për procedurë tatimore (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr.97/2015), kjo gjykatë vlerëson se nuk përmban një rregullim, por përfaqëson teknikë normative për të sqaruar se cili do të jetë numërimi i ri.
Gjykata vlerësoi se bëhet fjalë për harmonizim nomoteknik të nenit 44 të vlefshëm të Ligjit për procedurën tatimore, që është çështje e padiskutueshme në kompetencë të ligjvënësit që i miraton, ndryshon dhe plotëson ligjet dhe jo e Gjykatës Kushtetuese.
Për sa u tha më lart, Gjykata vlerësoi se janë plotësuar kushtet nga neni 28 paragrafi 1 i Rregullores së Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut, prandaj edhe e refuzoi iniciativën.
5. Në bazë të lartëpërmendurës, Gjykata vendosi si në pikën 1 të këtij aktvendimi.
6. Këtë aktvendim Gjykata e miratoi në përbërje të kryetares së Gjykatës, Dobrilla Kacarska dhe gjykatësve: Naser Ajdari, mr. Tatjana Vasiq-Bozaxhieva, dr. Osman Kadriu, dr. Darko Kostadinovski dhe mr. Fatmir Skender.
U.nr.120/2022
01.03.2023
Shkup
KRYETARE
e Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut,
Dobrilla Kacarska