Уставниот суд на Република Северна Македонија, врз основа на членовите 110 и 112 од Уставот на Република Северна Македонија, член 70 од Деловникот на Уставниот суд на Република Северна Македонија („Службен весник на Република Македонија” бр.70/1992 и „Службен весник на Република Северна Македонија“ бр.202/2019, 256/2020 и 65/2021), на седницата одржана на 7 март 2023 година, донесе
О Д Л У К А
1. СЕ ПОНИШТУВААТ:
– Одлуката за изменување и дополнување на Одлуката за спроведување и планирање на површини за градење со намена А2 на парцели лоцирани вон централно градско подрачје во граница на градежен реон на град Куманово бр.09-5643/4 од 12.07.2022 година, донесена од Советот на Општина Куманово („Службен гласник на Општина Куманово“ бр.8/2022 од 12 јули 2022) и
– Заклучокот бр.08-5915/1 од 12 јули 2022 година за објавување на означената одлука донесен од градоначалникот на Општина Куманово („Службен гласник на Општина Куманово“ бр.8/2022 од 12 јули 2022).
2. СЕ СТАВА ВОН СИЛА Решението за запирање на извршувањето на поединечните акти или дејствија што се преземени врз основа на актите означени во точката 1 од оваа одлука.
3. Оваа одлука ќе се објави во „Службен весник на Република Северна Македонија“.
4. Уставниот суд на Република Северна Македонија по повод иницијативата на Друштвото за производство, трговија и услуги УПМ-ГРУП ДООЕЛ Куманово и Трговското друштво за внатрешен и надворешен промет, производство и услуги ХРОМАК Емил ДООЕЛ увоз-извоз Куманово, застапувани од Борче Ивановски и Виктор Божиновски, адвокати од Куманово, со Решението У.бр.82/2022 од 20 декември 2022 година поведе постапка за оценување на уставноста и законитоста на актите означени во точката 1 од оваа одлука, бидејќи основано се постави прашањето за нивната согласност со Уставот, со одредбите од Законот за урбанистичко планирање и од Законот за градење.
5. Судот на седницата утврди врз основа на член 8 став 1 алинеи 1, 3, 6, 8, 9 и 10 од Уставот на Република Северна Македонија, член 22 став 1 точка 1 и член 36 став 1 точка 15 од Законот за локалната самоуправа („Службен весник на Република Македонија“ бр.5/2002) и член 68 од Статутот на Општина Куманово („Службен гласник на Општина Куманово“ бр.13/2003, 13/2007, 8/1205, 11/2010 и 12/2021), Советот на Општина Куманово на седницата одржана на 12 јули 2022 година, донел:
О Д Л У К A
за изменување и дополнување на Одлуката за спроведување и планирање на површини за градење со намена А2 на парцели лоцирани вон централно градско подрачје во граница на градежен реон на град Куманово
Во Одлуката за спроведување на површини за градење со намена А2 на парцели лоцирани вон централно градско подрачје во граница на градежен реон на град Куманово, бр.09-8741/35 од 27 декември 2017 година („Службен гласник на Општина Куманово“ бр. 17/17), Одлуката за изменување и дополнување на Одлуката за спроведување на површини за градење со намена А2 на парцели лоцирани вон централно градско подрачје во граница на градежен реон на град Куманово, бр.09-3091/10 од 04 мај 2018 година („Службен гласник на Општина Куманово“ бр. 6/18) и Одлуката за дополнување на Одлуката за спроведување и планирање на површини за градење со намена А2 на парцели лоцирани вон централно градско подрачје во граница на градежен реон на град Куманово, бр. 09-4318/10 од 08 јули 2019 година („Службен гласник на Општина Куманово“ бр. 8/19), се вршат следните измени и дополнувања:
Член 1
Во членот 1, по ставот 2 се додава нов став 3, кој гласи:
„По исклучок на став 1 од овој член, за сите градежни парцели во граница на градежен реон на град Куманово, лоцирани вон централно градско подрачје, во кои се планира изградба на објект со намена А2-домување во станбени згради, како слободностоечки објекти од П+8 и повеќе ката, (за донесени урбанистички планови П+7+Пк и повеќе ката) на парцели поголеми од 500м2, максимален процент на изграденост на градежната парцела може да изнесува 30%“.
Член 2
Членот 2, се менува и гласи:
„При спроведување на сите донесени урбанистички планови и урбанистичко-плански документации, не се дозволува зголемување на процент на изграденост на градежна парцела до 50%, односно 30%, доколку со важечката документација е планиран помал процент на изграденост на градежната парцела од 50%, односно 30%.“
Член 3
По членот 2, се додава нов член 2-а, кој гласи:
„При изготвување и спроведување на сите донесени урбанистички планови поткровје или потпокривен спрат што во урбанистички план се планира или е планиран како изградена површина чијашто намена е еднаква на намената на градбата, не се обележува во урбанистички планови и урбанистички проекти посебно-како поткровје, туку како кат што влегува во бројот на вкупно одредените катови на градбата.“
Член 4
Во членот 5 став 1, точката на крајот од реченицата се заменува со запирка и се додаваат зборовите: „во дел од градежна парцела каде не се предвидува никаква подземна и надземна градба“.
Член 5
По членот 5, се додава нов член 5-а, кој гласи:
„Подземна градежна линија при изработка и спроведување на урбанистички планови, ја дефинира површина за градење под котата на теренот, која може да зафати најмногу до 80% од градежната парцела.
Во површината дефинирана со подземна градежна линија влегуваат сите градби под котата на терен, како и пристапните рампи и сите други видови на пристапи до подземното ниво“.
Член 6
Членот 9, се менува и гласи:
„Одредбите од оваа одлука ќе се применуваат при изработка и донесување на сите урбанистички планови и урбанистичко-плански документации, по денот на влегување во сила на оваа одлука.
Оваа Одлука ќе се применува во сите постапки за добивање на одобрение за градење отпочнати по денот на влегување во сила на истата, кои се однесуваат на спроведување на донесени урбанистички планови и урбанистичко-плански документации, како и за сите барања за кои не е издадена „Потврда за заверка на проектна документација“ во врска со добивање на одобрение за градење во електронскиот систем Е-Одобрение за градење.
По исклучок на став 2 од овој член, одредбите од оваа одлука не се применуваат за градби за кои веќе има издадено одобрение за градење и е започната градбата на објектот“.
Член 7
Оваа одлука влегува во сила со денот на објавувањето во „Службен гласник на Општина Куманово“.
Бр. 09 – 5643/4 Совет на Општина Куманово
12 јули 2022 година Претседател,
Куманово Ивана Ѓорѓиевска, с.р.
Предмет на оспорување пред Судот се членовите 1, 2 и 3 и член 6 став 2 од Одлуката.
Градоначалникот на Општината донел Заклучок бр.08-5915/1 од 12 јули 2022 година за објавување на Одлуката во која се содржани оспорените одредби.
6. Согласно член 8 став 1 алинеи 3, 6 и 7 од Уставот на Република Северна Македонија, владеењето на правото, правната заштита на сопственоста и слободата на пазарот и претприемништвото се темелни вредности на уставниот поредок.
Со член 30 став 1 од Уставот се гарантира правото на сопственост и правото на наследување. Според ставот 2 од истиот член од Уставот, сопственоста создава права и обврски и треба да служи за добро на поединецот и на заедницата. Во ставот 3 од истиот член е утврдено дека никому не можат да му бидат одземени или ограничени сопственоста и правата кои произлегуваат од неа, освен ако се работи за јавен интерес утврден со закон.
Во член 51 став 1 од Уставот е определено дека во Република Северна Македонија законите мораат да бидат во согласност со Уставот, а сите други прописи со Уставот и со закон. Секој е должен да ги почитува Уставот и законите, според ставот 2 од истиот член од Уставот.
Како една од гаранциите на основните слободи и права на човекот и граѓанинот, во член 52 став 4 од Уставот е утврдена забраната на повратното дејство на законите и другите прописи, освен во случај кога тоа е поповолно за граѓаните.
Главата II. Урбанистички планови од Законот за урбанистичко планирање („Службен весник на Република Северна Македонија“ бр. 32/2020) го содржи и член 24 став 1 според кој со правилникот за урбанистичко планирање се пропишуваат стандардите и нормативите за урбанистичко планирање и се дефинираат принципите, начелата и методи-те за рационално планирање на одржливи населби и градби за уредување и користење на просторот, методите и техниките на урбанистичкото планирање, правното дејство на планските одредби, системот на класи на намени, како и сите заштитни или генеративни стандарди што го обезбедуваат исполнувањето на целите и начелата на урбанистичкото планирање уредени со овој закон.
Во ставот 2 на член 24 од Законот е определено дека со правилникот за урбанистичко планирање особено се уредуваат:
1. поблиската содржина, форма и начин на графичка обработка на урбанистички планови и урбанистичките проекти од овој закон, како и на составните делови на урбанистичките планови и проекти;
2. начинот на одредување на видот на урбанистичкиот план и видот на урбанистичкиот проект што е соодветен за уредување на соодветни ситуации;
3. стандарди и нормативи за урбанистичко планирање со планирање на градежно земјиште, формирање на градежни парцели, систем на класи на намени и детална класификација на намени во урбанистичкото планирање и правила за компатибилност и комплементарност на намени, регулаторни линии и плански одредби со правно дејство, урбанистички параметри: максимален дозволен процент на изграденост, максимален дозволен коефициент на искористеност и минимален процент на озеленетост на градежното земјиште за различните класи на намени, типови на градби и просторни планерски единици, густина на населеност, параметри за висина и архитектонска пластика и други, планирање на стационарен и динамички сообраќај, нормативи за обезбедување на непречено движење и пристапност на лица со инвалидитет, стари лица и деца, нормативи за урбано зеленило согласно со Законот за урбано зеленило, инфраструктури, енергетско однесување на урбаното ткиво и градбите и други стандарди и нормативи што произлегуваат од целите и начелата на урбанистичкото планирање уредени со овој закон.
Надлежностите на општините, како и организацијата и делокругот на работа на органите на општината (советот и градоначалникот), се уредени со Законот за локалната самоуправа („Службен весник на Република Македонија” број 5/2002).
Со член 22 од Законот за локалната самоуправа, е уредена листата на надлежности на општините, а помеѓу другото според став 1 точка 1 на член 22 од Законот, општините се надлежни за вршење на урбанистичкото (урбано и рурално) планирање, за издавањето на одобрение за градење на објекти од локално значење утврдени со закон, уредување на просторот и уредувањето на градежното земјиште.
Со член 36 од Законот за локалната самоуправа се уредени надлежностите на советот, во кои според став 1 точка 1 на член 36 од наведениот закон, советот го донесува статутот на општината и други прописи.
Според член 62 став 1 од Законот, во вршењето на работите од својата надлежност советот донесува прописи и тоа: статут, програми, планови, одлуки и други прописи утврдени со закон.
Од цитираната регулатива неспорно произлегува право на општините во вршење на своите надлежности да носат прописи во форма на одлука, но за тоа мора да постои соодветен законски основ.
Во конкретниот случај, Советот на Општина Куманово на 27 декември 2017 година, донел Одлука за спроведување на површини за градење со намена А2 на парцели лоцирани вон централно градско подрачје во граница на градежен реон на град Куманово, која ја изменувал и дополнувал на 4 мај 2018 година и 8 јули 2019 година. Трите одлуки претходат на Одлуката која ги содржи оспорените одредби и биле предмет на оцена по однос на нивната согласност со Уставот и законите кога Судот со Решението У.бр.138/2019 од 1 јули 2020 година не повел постапка за оцена на нивната уставност и законитост.
Во таа постапка одлуките биле оценувани по однос на нивната согласност со Законот за просторното и урбанистичко планирање („Службен весник на Република Македонија” број 199/2014, 44/2015, 193/2015, 31/2016, 163/2016, 64/2018 и 168/2018) кој во меѓувреме престанал да важи. Во овој закон спроведувањето на планирањето поконкретно било уредено единствено во член 53 од Законот во главата IX. Спроведување на урбанистички планови и урбанистичко-планска документација каде, во оваа единствена одредба е уредено поднесување на барање на извод и добивање на извод од Просторен план, урбанистички план, урбанистичко-планска документација и архитектонско-урбанистички проект. Судот не нашол повреда на уставните и законски норми, а како утврдил дека Советот на Општина Куманово при носење на одлуките се движел во рамките на максимално определените стандари и нормативи од тогаш важечкиот Правилник за стандарди и нормативи за урбанистичко планирање.
При оцена на согласноста на сега оспорената одлука, според Судот, настанала променета фактичка и правна состојба која е од значење за донесување на правилна уставно-судска оцена во конкретниот случај.
Оспорената одлука е донесена на 12.07.2022 година, а Законот за урбанистичко планирање („Службен гласник на Република Северна Македонија“ бр.32/2020) бил влезен во сила на 18.02.2020 година и е во примена сметано од 26.06.2020 година.
Така, во член 56 став 1 од Законот, како акти со кои се спроведуваат урбанистичките планови, се наведени урбанистичкиот проект и урбанистички проект со план за парцелизација. Членот 2 точка 54 од Законот го дефинира урбанистички проект како планско-проектна документација што се изработува за разработка и спроведување на урбанистички план.
Ставот 2 од член 56 од Законот предвидел надлежните органи за усогласување на планските-проектни и проектните-документации со урбанистичките планови во процесот на нивно спроведување да издаваат извод од урбанистички план и потврда за урбанистичка усогласеност.
Спроведувањето на урбанистичкиот план, согласно став 3 од член 56 од Законот, почнува со издавање на извод од урбанистички план, а за случаите кога во урбанистичкиот план се уредени сите со закон пропишани услови за градење, врз основа на изводот од урбанистички план се изработува идеен проект согласно со Законот за градење, кој мора да добие потврда за урбанистичка усогласеност согласно со овој закон.
Член 57 став 1 од Законот определил дека извод од урбанистички план е копија од графичкиот и текстуалниот дел на планот со нумеричките податоци, општите и посебните одредби за спроведување на планот, што се однесуваат на една градежна парцела, дел од планот или на целиот план, во зависност од потребите на барателот.
Натамошните одредби од Законот детално ја уредуваат постапката и роковите за аплицирање за извод од план, потоа за поднесување на потребната документација сẻ до издавање на правосилно одобрение за градење со цел спроведување на урбанистички план, а поголем дел од дејствијата се преземаат и спроведуваат електронски.
Од анализата на цитираната регулатива произлегува дека органите на општината во функција на разработка и спроведување на плановите на барање на заинтересирано лице издаваат извод од план, кој пак е копија на графичкиот и текстуален дел на веќе донесен план со нумерички податоци за спроведување на планот за една парцела или поголем дел од планот. Барателот изготвува идеен проект врз основа на податоците од изводот на планот, добива потврда за усогласеноста на проектот со конкретниот план, а потоа постапката продолжува сẻ до издавање на правосилно одобрение за градење.
Имајќи го сето ова предвид произлегува дека општините во функција на спроведување на плановите не можат да носат одлуки за спроведување на плановите во генерална смисла, туку спроведувањето е индивидуално за конкретна градежна парцела или поголем дел од планот, но само по повод конкретно барање. Според Судот, особено е проблематично тоа што оспорената одлука во член 9 став 2 предвидува нејзина примена за сите барања за кои не е издадена „Потврда за заверка на проектна документација“ во врска со добивање на одобрение за градење во електронскиот систем Е-Одобрение за градење, поради следниве причини:
Предвидениот преоден режим на оспорениот член 6 став 2 од Одлуката, односно член 9 став 2 од целината, разгледуван преку предвидената законска постапка, доведува до состојба барателот да биде одбиен во постапката за добивање на одобрение, иако пред влегување во сила на Одлуката добил извод од важечки план, изготвил соодветен идеен проект врз основа на извод од важечки план, со параметри утврдени во веќе донесен план, само затоа што нема издадена потврда во моментот на влегување во сила на оспорената одлука.
Поконретно до одбивање на барањето ќе дојде затоа што:
– со Одлуката се менуваат параметрите без оглед дали се во насока на намалување или зголемување, а не затоа што отстапуваат од она што е предвидено со претходно донесениот урбанистички план, врз основа на кој е издаден изводот од планот и
– не е добиена потврда до влегување во сила на оспорената одлука, не по вина на барателот.
Ваквата состојба, според Судот, би довела до поднесување на ново барање за издавање на нов извод, изготвување на нов идеен проект, почнување на нова постапка, до пресметка на нови надоместоци за уредување на земјиштето, што во крајна линија ги изложува заинтересираните лица на непланирани материјални издатоци и правна несигурност, во оваа и така сложена и долготрајна постапка. Сето ова, според Судот е проблематично од аспект на владеењето на правото од член 8 став 1 алинеја 3 од Уставот, од причина што принципот на владеење на правото, меѓу другото, подразбира конзистентност на правните норми за текот на започнати процедури за заинтересираните субјекти, а не нивна промена која предизвикува правна несигурност по однос на исходот на постапката. Дозволен е исклучок доколку промените се поповолни за граѓаните, што овде не е случај.
Исто така, не е јасно од кои причини Одлуката се однесува само на градбите со намена А2 на парцели лоцирани вон централно градско подрачје во граница на градежен реон на градот Куманово, односно од кои причини Општината се определила за селективна примена и не се однесува на останатите видови на градби опфатени со донесените планови. На овој начин, според Судот, се врши селективна измена на планот во неговото спроведување само по однос на овој вид на градби иако плановите неспорно содржат и други категории на градби коишто не се реализирани.
Воедно, нејасна е употребата на термините „при изготвување“ во член 3 и „при изработка“ во член 5-а став 1 и член 6 став 1 од Одлуката кои асоцираат на навлегување во фазите на изработка на плановите, ако целта била со Одлуката да се олесни спроведувањето на плановите. Со наведените изрази Одлуката како целина добива карактер и на упатство за постапување на општинските органи според актуелната регулатива за изработка на плановите, што во никој случај не може да се направи во форма на одлука објавена во службено гласило.
При формирањето на правното мислење Судот имаше предвид дека Правилникот за урбанистичко планирање („Службен весник на Република Северна Македонија“ бр.225/2020) влегол во сила на 19 септември 2020 година. Неговата прва измена („Службен весник на Република Северна Македонија“ бр.219/2021) влегла во сила на 24 септември 2021 година, а последната измена („Службен весник на Република Северна Македонија“ бр.104/2022) влегла во сила на 04.05.2022 година од кои моменти при планирањето, односно донесувањето на плановите од страна на надлежните органи требало да се вградат соодветните стандарди, нормативи за урбанистичко планирање и урбанистички параметри.
Притоа во член 20 став 1 од Правилникот се предвидува дека извод од урбанистички план е копија од графичкиот и текстуалниот дел на планот со нумеричките податоци, општите и посебните услови за спроведување на планот, што се однесуваат на една градежна парцела, дел од планот или на целиот план, во зависност од потребите на барателот. Според ставот 2 од истиот член од Правилникот, извод од урбанистички план содржи графички и текстуален дел.
Во ставот 3 од член 20 од Правилникот е предвидено дека графичкиот дел содржи план на намена на површините, сообраќаен план со профили, типови на раскрсници и елементи на сообраќајници и нивелациски план, план на инфраструктура, синтезен план, табеларна презентација на нумерички податоци за посебните услови за спроведување на планот.
При уставно-судската анализа, Судот имаше предвид дека согласно член 110 од Уставот нема надлежност да ја оценува меѓусебната усогласеност на законските или подзаконските акти од ист правен ранг, или усогласеноста на оспорената одлука по однос на одредбите од означениот правилник, како подзаконски акти. Но, исто така, имаше предвид дека Правилникот за урбанистичко планирање е основната алатка при планирањето, донесувањето и спроведувањето на плановите и е правно обврзувачки акт за општините во реализација на нивната надлежност од областа на урбанизмот. Исто така, од особено значење за донесување на правилна одлука е утврдувањето на моментот кога настапила обврската на општинските органи за вградување на евентуалните промени во стандардите и нормативите во планирањето и каков вид на промени се во прашање.
Имено, во член 197, како преодна и завршна одредба, од основниот текст на Правилникот за стандарди и нормативи е определена обврска за внесување на „новата“ класификација на видовите градби и намени од член 77 од Правилникот при спроведување на плановите донесени до денот на влегување во сила на Правилникот (до 18 септември 2020) и за ниедна друга подетална регулатива од Правилникот не постои обврска за усогласување со веќе донесените планови во постапката на нивно спроведување.
Членот 77 од Правилникот, пак, детално ги разработува групите на класи на намени, класи на намени и поединечни намени, како и нивните ознаки и тоа: класа А-домување, класа Б-комерцијални и деловни намени, класа В-јавни дејности и институции, класа Г-рударство, енергетика и индустрија, класа Д-зеленило, рекреација и меморијални простори и класа Е-инфрастуктури. На пример, класата А-домување ги содржи намените и поединечните намени кои се движат во ознаки од А1 до А4.7 и така натаму, што не било начин на одбележување на ознаките во претходната регулатива.
Поточно, член 197 став 1 од Правилникот определил дека класификацијата на видови на градби и намени од член 77 од Правилникот дадена во негов прилог, ќе се применува во спроведувањето на урбанистички планови, урбанистичко-плански документации и урбанистичко проектни документации донесени до денот на влегувањето во сила на овој правилник. За случаите од ставот 1 од истиот член, каде што ознаките за класите на намени или намени во плановите и планските документации не се совпаѓаат со ознаките во овој правилник, нивното спроведување со проектна документација (урбанистички проект и/или основен проект), ќе се врши согласно дадените текстуални описи на видовите на градби, дејности, содржини, активности и намени, како што определил ставот 2 од член 197 од Правилникот.
Од анализата на преодниот и завршен режим на Правилникот, односно член 197, не произлегува обврска за општините во форма на посебна одлука да направат усогласување со регулативата на Правилникот по однос на спроведувањето на веќе донесените планови, односно при издавање на извод од план или одобрение за градење. Исто така, во останатата регулатива основниот текст на Правилникот и неговите две измени се со важност од денот на нивното објавување и се однесуваат на процесот на планирање и донесување на идните планови, по влегување во сила на Правилникот и измените, од кој момент треба да се вградат предвидените стандарди и нормативи, меѓу другото и по однос на параметрите и стандардите за кои се предвидуваат промени. Одредбите немаат примена по однос на спроведувањето на донесените планови.
Оттаму, не постои правен основ за редефинирањето и определувањето на стандарди и нормативи во оспорената одлука по однос на катноста, процентот на изграденост и искористеност на земјиштето, обележувањето на поткровјето како кат, процентот на искористеност на подземјето имајќи ја предвид цитираната законска регулатива и преодниот режим на Правилникот, кој се однесува само по однос на класификацијата на градбите. Според тоа со Одлуката се прават измени на веќе донесените планови во постапка која не е предвидена со закон.
Во таа насока, Судот го имаше предвид и член 23 став 1 од Законот за урбанистичко планирање, според кој урбанистичкиот план е на сила до донесување на нов урбанистички план, па во таа смисла измени по однос на содржината на плановите со ваков вид на одлуки не се дозволени, од каде се појавува сомнение и за повреда на оваа законска одредба. Се имаше предвид и тоа дека во Законот за градење („Службен весник на Република Македонија“ бр. 130/2009, 124/2010, 18/2011, 36/2011, 54/2011, 13/2012, 144/2012, 25/2013, 79/2013, 137/2013, 163/2013, 27/2014, 28/2014, 42/2014, 115/2014, 149/2014, 187/2014, 44/2015, 129/2015, 217/2015, 226/2015, 30/2016, 31/2016, 29/2016, 71/2016, 132/2016, 35/2018, 64/2018 и 168/2018), детално е уредена постапката за добивање на одобрение за градење во електронски систем или Е-одобрение и во ниту една одредба не е предвидено новата регулатива да важи само за оние баратели што добиле потврда од системот.
Конечно, определбата од оспорената одлука да има примена на сите постапки за кои не е добиена потврда во електронскиот систем не е во согласноста со член 52 став 4 од Уставот, заради повратното дејство на Одлуката којашто со сигурност не е поповолна за граѓаните кои би морале да започнат сосема нова постапка при одбивање на барањето, заради тоа што Одлуката ги менува стандардите и нормативите и заради тоа што не по своја вина не добиле соодветна потврда.
Од посебната анализа на оспорениот член 1 од Одлуката, со кој се додава нов став 3 во членот 1 произлегува дека со оваа одредба се предвидува за сите градежни парцели во кои се планира изградба на објект со намена А2-домување во станбени згради, како слободностоечки објекти од П+8 и повеќе ката, за донесени урбанистички планови П+7+Пк и повеќе ката на парцели поголеми од 500м2, максимален процент на изграденост на градежната парцела да може да изнесува 30%. Според Судот, видно од одредницата за „донесени урбанистички планови П+7+Пк и повеќе ката на парцели поголеми од 500м2“ се врши измена на веќе донесените планови кои имаат вака предвидена катност, за што нема основ во досега цитираната регулатива.
Во посебно оспорениот член 2 од Одлуката се врши измена на претходниот член 2 на начин што е определено при спроведување на сите донесени урбанистички планови и урбанистичко-плански документации да не се дозволува зголемување на процентот на изграденост на градежна парцела. Ова, според оцена на Судот, претставува промена на претходно утврдените параметри од претходно донесените планови кои пак максималниот процент на изграденост го определиле според важечките позаконски акти коишто треба да се почитуваат при планирањето.
При анализата на посебно оспорениот член 3 од Одлуката со кој се додава нов член 2-а, Судот имаше предвид дека со оваа одредба се предвидува при изготвување и спроведување на сите донесени урбанистички планови поткровје или потпокривен спрат да се обележува како кат што влегува во бројот на вкупно одредените катови на градбата, што во делот на спроведување на плановите значи навлегување во претходно определените содржини на донесените планови што само по себе е измена на плановите во постапка која не е предвидена со закон. Тука се имаше предвид дека член 119 став 2 точка 4 од Правилникот е со скоро идентична содржина како оспорената одредба, но обврската за ваквиот начин на засметување на максималната висина на градба се однесува само на изготвувањето на новите планови, но не и на спроведувањето на веќе донесените. Оттаму, и со оваа одредба, според Судот, се врши измена на донесените планови надвор од постапка предвидена со закон.
Конечно, обврската за вградување на евентуално променети стандарди и нормативи при урбанистичкото планирање, според Судот не може да биде правна основа општините да носат одлуки, по формат и содржина како оспорената, со кои ќе вршат измени на веќе донесените планови, од каде освен оспорените одредби предмет на анализа за согласност со Уставот и законите беше и целината на Одлуката.
Сумарната анализа на цитираната регулатива, наспроти содржината и видот на оспорената одлука покажа дека во случајот станува збор не само за оспорени одредби, туку за одлука како целина, која според важечката регулатива нема законски основ за донесување, дека е одлука со која се вршат измени на веќе донесените планови и дека води во правна несигурност. Одлуката предизвикува понеповолна положба за граѓаните од каде истата не е во согласност со член 8 став 1 алинеја 3, член 51 и член 52 став 4 од Уставот. Исто така, Одлуката не е во согласност со член 23 став 1, член 24, глава V.Спроведување на урбанистички планови (членови 55-66) од Законот за урбанистичко планирање и одредбите од Законот за градење.
Од сите наведени причини и Заклучокот за објавување на оспорената одлука, не може самостојно да опстои во правниот поредок како акт со кој се објавува донесениот оспорен пропис.
При одлучувањето за правната судбина на оспорените акти, Уставниот суд, согласно член 73 од Деловникот, ги зема предвид сите околности од значење за заштита на уставноста и законитоста, а особено тоа што актите предвидуваат ретроактивна, понеповолна примена за засегнатите субјекти и одлучи истите да ги поништи со цел да се овозможи враќање во поранешна состојба.
7. Врз основа на изнесеното, Судот одлучи како во точката 1 од оваа одлука.
8. Оваа одлука Судот ја донесе во состав од претседателот на Судот, Добрила Кацарска и судиите: Насер Ајдари, д-р Осман Кадриу, д-р Дарко Костадиновски и м-р Фатмир Скендер.
У.бр.82/2022
7 март 2023 година
С к о п ј е
ПРЕТСЕДАТЕЛ
на Уставниот суд на Република Северна Македонија,
Добрила Кацарска