Уставниот суд на Република Северна Македонија, врз основа на членот 110 од Уставот на Република Северна Македонија и членот 71 од Деловникот на Уставниот суд на Република Северна Македонија („Службен весник на Република Македонија” број 70/1992 и „Службен весник на Република Северна Македонија” број 202/2019, 256/2020 и 65/2021), на седницата одржана на 6 октомври 2021 година, донесе
Р Е Ш Е Н И Е
1. НЕ СЕ ПОВЕДУВА постапка за оценување на уставноста и законитоста на Одлуката за донесување на Детален урбанистички план за Советот на Oпштина Крива Паланка на 28 јуни 2005 година за дел од Центар за урбан модул „Старо Пазариште“ план 2004-2009, Крива Паланка донесена од Советот на Општина Крива Паланка, заведена под број 07-596/9 од 28 јуни 2005 година („Службен гласник на Општина Куманово“ бр.13/2011 од 25 август 2011 год).
2. СЕ ОТФРЛА иницијативата во делот што се однесува на барањето за меѓусебна согласност на оспорената одлука со членот 15, членот 36 и членот 49 од Правилникот за стандарди и нормативи за урбанистичко планирање („Службен весник на Република Македонија“ бр. 2/2002 и 50/2003) и член 40 став 3 од Правилникот за стандарди и нормативи за уредување на просторот („Службен весник на Република Македонија“ бр. 142/2015).
3. Раде Давитковски од Крива Паланка, поднесе иницијатива за поведување на постапка за оценување на уставноста и законитоста на актот означен во точката 1 од ова решение.
Според наводите во иницијативата оспорената одлука за донесување на детален урбанистичи план не била во согласност со повеќе одредби од Законот за просторно и урбанистичко планирање. Оспорениот детален урбанистички план бил донесен во нетранспарентна постапка спротивно на членот 11, член 22 став 1, членот 24, членот 25 и членот 26 од цитираниот закон.
Исто така, во иницијативата се наведува дека оспорената одлука била спротивна на Правилникот за стандарди и нормативи за планирање на просторот („Службен весник на Република Македонија” бр. 69/1999; 102/2000; 2/2002), со овој Правилник престанува да важи претходниот кој бил донесен согласно Законот за просторно и урбанистичко планирање („Службен весник на Република Македонија” број 4/1996; 28/1997;18/1999; 53/2001 и 45/2002), односно не биле испочитувани одредбите од член 40 став 3 од Правилникот за стандарди и нормативи за планирање на просторот („Службен весник на Република Македонија” број 142 од 21 август 2015 година), каде дисперзивниот тип на градење наменет за домување со слободностоечки градби и со по четири фасади со отвори, растојанието помеѓу градежната линија и границите на градежната парцела требало да биде најмалку 3.0 метри со височина до 10.20 метри (мерено до тротоарот до кота на венец), потоа најмалку третина височина за градби со височина над 10.20 метри. Сегашните растојанија помеѓу градежната линија и дното на парцела требало да изнесуваат 6.0 метри. Исто така, во иницијативата се наведува дека инвеститорот не го регулирал начинот на паркирањето на возилата согласно насоките кои му биле издадени од страна на Второстепената владина комисија во однос на градењето на детската градинка со несоодветното сообраќајно-техничко решение.
Во иницијативата се бара да се поништи оспорената одлука и да се донесе времена мерка за забрана за превземање на градежните дејствија на објектот Детска градинка ЈОУДГ„Детелинка“ клон на улицата „Илинденска“ број 13 на КП 1684 за КО Крива Паланка.
3. Судот на седница утврди дека Одлуката за донесување на Детален урбанистички план за дел од Центар, за урбан модул „Старо Пазариште“ Крива Паланка е донесена од Советот на Општина Крива Паланка и заведена под број 07-596/9 од 28 јуни 2005 година („Службен гласник на Општина Куманово“) за План 2004-2009 година.
Врз основа на член 22 точка 1 став 1 и член 62 точка 1 од Законот за локалната самоуправа („Службен весник на Република Македонија“ бр. 5/02 ), член 22 од Законот за урбанистичко и просторно планирање („Службен весник на Република Македонија“ број 4/1996, 28/1997 и 18/1999) и членот 23 од Статутот на Општина Крива Паланка, Советот на Општина Крива Паланка на седницата одржана на 28 јуни 2005 година ја донесе оспорената одлука.
Според членот 1 од Одлуката, се донесуваат измените на Детален урбанистички план за дел од Центар за урбан модул „Старо пазариште“ во Општина Крива Паланка.
Со членот 2 од оспорената одлука е утврдено дека во границите на урбаниот опфат влегува територијата на подрачјетона место викано „Старо пазариште“ во Крива Паланка и ѓи опфаќа, границата на урбаниот модул и тоа: Границата започнува од вкрстувањето на „Маршал Тито“ оди на запад преку „Старо пазариште“ во Крива Паланка и ѓи опфаќа следните граници, започнува од улицата „Маршал Тито“ оди на запад преку „Старо Пазариште“ доаѓа до улицата „Илинденска“ оди на север по истата, излегува до крстосницата каде што свртува кон југоисток по улицата „Илинденска“ и излегува на улицата „Маршал Тито“, потоа оди кон југозапад по улицата „ Маршал Тито“ и доаѓа на почетната точка.
Според членот 3 од Одлуката, составен дел на Одлуката е планската документација со технички број 29/04 – Детален урбанистички план за урбан модул „Старо пазариште“ во Општина Крива Паланка во 4 примероци.
Според членот 4 од оспорената одлука, документацијата од член 3 на оваа одлука ја потпишува градоначалникот на Општина Крива Паланка, со назначување на бројот и датумот на седницата на која е донесена и истата се заверува со печат на градоначалникот, а во членот 5 од Одлуката е утврдено дека таа влегува во сила осмиот ден од денот на објавувањето во „Службен гласник на Општина Крива Паланка“.
Одлуката е заведена под број 07-596/9 од 28 јуни 2005 година.
4. Судот на седница исто така ја утврди фактичката состојба и од увидот и анализата на документацијата доставена од Советот на Општина Крива Паланка, произлегува дека Одлуката за донесување на Детален урбанистички план за дел од Центар, за урбан модул „Старо Пазариште“ Крива Паланка донесена од Советот на Општина Крива Паланка го утврди следното:
– Програма за уредување на градежното земјиште на Општина Крива Паланка за 2004 година и Предлог-план изготвен од ДОО „Пологпроект-про“- Гостивар со тех.број 29/04 од септември 2004 година;
– Извештај од извршена стручна ревизија на ДУП, Нацрт -план од јуни 2004 година од ДОО “ИН-ПУМА” – Скопје;
– Одговор на стручната ревизија за измена и дополнување на ДУП УЕ од јуни 2004 година на Институтот за урбанизам, сообраќај и екологија “ИН-ПУМА” Скопје;
– Записник за утврдување на текстот на Нацртот за донесување на измената и дополнувањата на дел од ДУП- Крива Паланка У бр.14-146/2 од 5 август 2004 година на Општина Крива Паланка;
– Заклучок за утврдување на текстот на Нацртот за донесување на измени и дополнувања на ДУП дел од Центар, урбан модул „Старо пазариште“, број 14-146/3 од 5 август 2004 година;
– Одлука за организирање јавна анкета по Нацрт планот број 08-360/1 од 17 август 2004 година на градоначалникот на Општина Крива Паланка;
– Соопштение за спроведување на јавна анкета за утврдување на Нацрт-планот број 23-924/2 од 12 јуни 2004 година на Општина Крива Паланка , а кое е доставено до Радиото на Општина Крива Паланка од 20 до 31 август 2004 година, додека планот бил изложен непосредно до влезот во Домот на културата во Оптина Крива Паланка на неговиот излог;
– Стручно мислење на Нацрт-планот број 13-935/2 од 12 јуни 2004 година на главниот архитект на градот ;
– Стручно мислење број 13-5531 од 9 јуни 2004 година на Министерство за транспорт и врски на Република Македонија – Сектор за уредување на просторот;
– Извештај од Комисијата за разгледување на забелешките од анкетните листови за ДУП број 23-1029/1 од 23 јуни 2004 година;
– Известување за постапување по забелешките од усвоената анкета и стручна расправа за ДУП УЕ бр. 03-360 од 20 јануари 2005 година;
– Согласност бр.13-184/3 од 1 февруари 2015 година на Министерството за транспорт и врски на Република Македонија;
5. Согласно член 8 став 1 алинеи 3,6 и10 од Уставот на Република Македонија, владеењето на правото, правната заштита на сопственоста и уредувањето и хуманизацијата на просторот и заштитата и уредувањето на животната средина и на природата е темелна вредност на уставниот поредок на Република Македонија.
Системот на просторното и урбанистичкото планирање, видовите и содржината на плановите, изработувањето и постапката за донесувањето на плановите, како и другите прашања од областа на просторното и урбанистичкото планирање се уредени со Законот за просторно и урбанистичко планирање
Според член 8 став 1 алинеја 10 од Уставот на Република Македонија, уредувањето и хуманизацијата на просторот и заштитата и унапредувањето на животната средина и на природата се утврдени како едни од темелните вредности на уставниот поредок на Република Македонија.
Условите и начинот на системот на просторното и урбанистичкото планирање, видовите и содржината на плановите изработувањето и постапката за донесување на плановите, спроведувањето на плановите и следењето на реализацијата на плановите, надзорот и други прашања од областа на просторното и урбанистичко планирање се уредени со Законот за просторно и урбанистичко планирање („Службен весник на Република Македонија број 4/1996, 28/1997, 18/1999, 53/2001 и 45/2002).
Согласно членот 26 од Законот за изменување и дополнување на Законот за просторно и урбанистичко планирање („Службен весник на Република Македонија” бр.53/2001), започнатите постапки за донесување на урбанистичките планови ќе продолжат според одредбите на овој закон.
Според членот 7 од Законот, во зависност од просторот што е предмет на планирање се донесува покрај другите и детален урбанистички план. Деталниот урбанистички план, според член 11 став 1 од Законот, се донесува за одделни делови од населените места и други подрачја за кои е донесен генерален урбанистички план. Според содржината на став 3 од оваа одредба, деталниот урбанистички план содржи синтезен графички приказ на планските решенија во границата на урбаното подрачје со билансни показатели за урбаните модули и инфраструктурата. Синтезниот графички приказ содржи: граница на урбаното подрачје; намена на земјиштето на урбаните модули со градежно парцели; површина за изградба на објекти определени со градежни линии и максимална висина; сообраќајна мрежа со нивелманско решение; решенија на секундарни водови и објекти на инфрастуктурата. Билансните показатели содржат: податоци за површините, показатели за инфраструктурата и параметри за уредување на просторот на урбаните модули согласно со соодветните стандарди и нормативи. Деталниот урбанистички план, како план од пониско ниво, мора да биде усогласен со Генералниот урбанистички план. Во ставот 4 определено е дека документацијата на деталниот урбанистички план за постојната состојба и проекциите претставуваат документа-циона основа на планот, која заедно со нацрт планот се доставува на стручна ревизија според членот 19 на овој Закон.
Според член 14 став 1 од Законот, за изработка на урбанистичките планови од член 7 точка 2 на овој закон и општи акти според членот 25 на овој закон, општината донесува годишна програма.
Во членот 15 од Законот, предвидено е дека за изработка на плановите од членот 7 на овој закон, Владата на Република Македонија основа јавно претпријатие кое покрај другите надлежности изработува и урбанистички планови.
Во смисла на содржината на членот 16 од Законот, изработувањето на сите видови урбанистички планови се врши од правно лице овластено од министерот надлежен за работите на уредувањето на просторот, кое правно лице, според видот на урбанистичкиот план треба да има одреден број на вработени лица со лиценца за изработка на планови.
Од содржината на членот 17 од Законот, која се однесува на деталните урбанистички планови произлегува дека плановите од членот 7 од овој закон се изработуваат како нацрт и предлог на план.
По нацртот на деталниот урбанистички план се спроведува јавна анкета. Јавната анкета по деталниот урбанистички план ја организира општината. Одлука за јавна анкета по нацрт деталниот урбанистички план во општината донесува градоначалникот на општината, по утврдување на нацртот на планот од страна на општинската администрација.
Во смисла на членот 19 од Законот, на нацртот на плановите од членот 7 од овој закон, пред организирањето на јавата анкета се врши стручна ревизија. Стручната ревизија на урбанистичките планови според програмата од членот 13 на овој закон ја врши стручна научна институција или комисија што ја определува односно формира министерот надлежен за работите за уредување на просторот.Стручната ревизија на урбанистичките планови според програмата на членот 14 од овој закон ја врши правно лице кое има добиено овластување од член 16 став 1 на овој закон, што го определува градоначалникот. Изработувачот на планот задолжително дава извештај за постапувањето по стручната ревизија.
Според член 22 став 3 од Законот, општината донесува урбанистички планови од членот 7 точка 2 од овој Закон, а урбанистичките планови од ставот 3 на овој член се донесуваат по издавањето согласност на предлогот на планот од страна на министерството надлежно за работите на уредувањето на просторот (став 6).
Тргнувајќи од содржината на членот 7 од Законот, произлегува дека оваа одредба не го регулира временскиот период во кој се донесуваат и на кој се однесуваат поединечните видови на планови, во кои спаѓаат и деталните урбанистички планови. Од друга страна објавувањето на планот во годишната програма на општината во соодветното службено гласило не претставува пречка во тековната година да се вршат измени на планот, ако таква потреба се појави, а по спроведена законска постапка што произлегува од содржината на член 14 од Законот.
Од содржината на членот 11 и членот 19 од Законот не произлегува дека стручната ревизија треба да се достави на увид на советниците на општината, како и тоа дека одговорот на ревизијата е задолжителна фаза во постапката за измена на деталниот урбанистички план. Исто така, оваа одредба не регулира кој е овластен да бара стручна ревизија, односно дали тоа е општината, група на граѓани или слично.
Од приложената документација произлегува дека стручната ревизија што е извршена пред донесувањето на планот, како и изготвувањето на планот се направени од овластени лица согласно одредбите од Законот за просторно и урбанистичко планирање.
Од содржината на членот 16 од Законот, во кој се наведени децидно дејностите на јавното претпријатие не е предвидена и надлежност за вршење на стручна ревизија. Во оваа одредба исто така не е содржана обврска на општината да склучи договор за изработка на планот ниту пак да распише тендер.
Имајќи ја во предвид содржината на документацијата, произлегува дека постапката за донесување на планот е спроведена согласно членот 17 од Законот, односно како нацрт и предлог на план, поради што не може да се прифати наводот од иницијативата за спроведување на постапката во една фаза.
Со оглед на изнесеното произлегува дека оспорената Одлука е донесена во постапка предвидена со закон, поради што Судот оцени дека не може да се постави прашањето за нејзината согласност со наведените одредби од Законот за просторното и урбанистичко планирање.
Имајќи ја предвид наведената законска регулатива, како и увидот и анализата на доставената документација за донесување на Одлуката за донесување на на Детален урбанистички план за дел од Центар за урбан модул „Старо Пазариште“ Крива Паланка донесена од Советот на Општина Крива Паланка Судот оцени дека Општина Крива Паланка како надлежен орган за донесување на наведената Одлука ги испочитувала сите фази на постапката и ги спровела законски определените дејствија во постапката за донесување на истата.
Од утврдената фактичка состојба произлегува дека оспорениот Детален урбанистички план го изработил Друштвото за просторно и урбанистичко планирање „Пологпроект-про“ ДОО Гостивар кое поседува Лиценца бр.77/1 за носител на изработување урбанистички планови, издадено од министерот за транспорт и врски поради што не може да се прифати тврдењето во иницијативата дека изработувачот на оспорениот план не поседува лиценца, односно дека не ги исполнува условите за изработување на урбанистички планови.
Оттука, поаѓајќи од изложената факатичка и правна состојба, Судот утврди дека се неосновани наводите во иницијативата кои се однесуваат за сторени повреди во постапката за донесување на оспорената одлука спротивно на одредбите од Законот за просторно и урбанистичко планирање, поради што неможе да се постави прашањето на согласноста на оспорената Одлука со Уставот и Законот за просторно и урбанистичко планирање и Законот за градење (поради издавање на соодветно одобрение за градење).
Имајќи ја предвид одредбата од членот 110 од Уставот на Република Северна Македонија, не може да се воспостави надлежност на Судот да одлучува за согласноста меѓу два прописи, како што се Правилникот за стандарди и нормативи за планирање на просторот кој го носи надлежниот министер и овие стандарди и нормативи претставуваат задолжителен елемент кој треба да се инкорпорира во интегралното планирање на просторот. Сепак, Судот нема надлежност да одлучува дали во конкретниот случај се повредени некои одредби од правилникот, од причина што се работи за акти кои во правната хиерархија на актите се наоѓаат на исто ниво (подзаконски акти како што се одлука и правилник, со членот 15, членот 36 и членот 49 од Правилникот за стандарди и нормативи за урбанистичко планирање („Службен весник на Република Македонија“ бр. 2/2002 и 50/2003) и член 40 став 3 од Правилникот за стандарди и нормативи за уредување на просторот („Службен весник на Република Македонија“ бр. 142/2015).
Оттука, не може да се постави прашањето за согласноста на Деталниот урбанистички план со Уставот и законот, ако при неговото донесување се запазени и спроведени сите фази и дејствија за донесување на планот.
Од изнесената правна и фактичка состојба произлегува дека оспорената одлука е донесена во целост во постапка како што е предвидено со одредбите од Законот за просторното и урбанистичкото планирање, односно дека истата не може да се доведе под сомнение по однос на нејзината согласност со член 8 став 1 алинеи 1, 6 и 10 од Уставот и со членот 11, член 22 став 1, членот 24, членот 25 и членот 26 од Законот за просторно и урбанистичко планирање.
5. Врз основа на изнесеното, Судот одлучи како во точката 1 од Решението.
6. Ова решение Судот го донесе во состав од претседателот на Судот, Добрила Кацарска и судиите: Насер Ајдари, Јован Јосифовски, д-р Осман Кадриу, д-р Дарко Костадиновски и Вангелина Маркудова.
У.бр.244/2020
06.10.2021 година
Скопје
ПРЕТСЕДАТЕЛ
на Уставниот суд на Република Северна Македонија
Добрила Кацарска