Уставниот суд на Република Македонија, врз основа на член 110 од Уставот на Република Македонија и член 71 од Деловникот на Уставниот суд на Република Македонија (“Службен весник на Република Македонија” бр.70/1992), на седницата одржана на 27 октомври 2010 година, донесе
Р Е Ш Е Н И Е
1. НЕ СЕ ПОВЕДУВА постапка за оценување на уставноста на член 29-б став 1 алинеи 1, 2, 3, 4 и 5 од Законот за плата и други надоместоци на избрани и именувани лица во Република Македонија („Службен весник на СРМ“ бр.36/1990 и „Службен весник на Република Македонија“ бр.38/1991, 23/1997, 37/2005, 84/2005, 121/2007, 161/ 2008, 92/2009 и 42/2010).
2. Стамен Филипов од Скопје и Советници на општина Старо Нагоричане, застапувани од адвокат Милован Трајковиќ од Куманово, на Уставниот суд на Република Македонија му поднесоа иницијатива за поведување постапка за оценување на уставноста на членот од Законот означен во точката 1 од ова решение.
Според наводите во двете иницијативи, со оспореното законско решение советниците од општините со помал број на жители биле ставени во нерамноправна положба со другите членови на совет на општините со поголем број на жители. Имено, на овој начин не се вреднувала работата според вложениот труд на работното мест, туку вреднувањето се вршело според бројот на жители.
Во иницијативата понатаму се наведува дека според Законот за локалната самоуправа надлежностите на советот на општините биле исти без оглед на бројот на жителите во поединечните општини. Од овие причини, според иницијативата, оспорениот член од Законот не бил во согласност со член 8 став 1 алинеја 3, член 9, член 32 ставови 3 и 5 и член 51 од Уставот на Република Македонија.
3. Судот на седницата утврди дека според член 29-б од Законот, месечниот надоместок за присуство на седници во советот се утврдува во процентуален износ од просечната месечна нето плата во Републиката исплатена за претходната година, но не повеќе од:
– 40% во општини до 10.000 жители,
– 50% во општини до 10.001 до 25.000 жители,
– 60% во општини до 25.001 до 50.000 жители,
– 70% во општини до 50.001 жител и
– 100% во Градот Скопје.
4. Темелни вредности на уставниот поредок на Република Македонија, според член 8 став 1 алинеи 1, 3 и 11 од Уставот се основните слободи и права на човекот и граѓанинот признати во меѓународното право и утврдени со Уставот, владеењето на правото и почитувањето на општоприфатените норми на меѓународното право.
Според член 9 од Уставот, граѓаните на Република Македонија се еднакви во слободите и правата независно од полот, расата, бојата на кожата, националното и социјалното потекло, политичкото и верското уверување, имотната и општествената положба. Граѓаните пред Уставот и законите се еднакви.
Во членот 32 ставови 3 и 5 од Уставот, секој вработен има право на соодветна заработувачка и остварувањето на правата на вработените и нивната положба се уредуваат со закон и со колективни договори.
Законот за дополнување на Законот за плата и други надоместоци на пратениците во Собранието на Република Македонија и другите избрани и именувани лица во Републиката („Службен весник на Република Македонија“ бр.121/2007) во членот 1 предвидува дека во Законот за плата и други надоместоци на пратениците во Собранието на Република Македонија и другите избрани и именувани лица во Републиката („Службен весник на СРМ“ бр.36/1990 и „Службен весник на Република Македонија“ бр.38/1991, 23/1997, 37/2005 и 84/2005) по делот „V Надоместок на определени материјални трошоци и други примања“ се додава нов дел V-а со пет нови членови 29-а, 29-б, 29-в, 29-г и 29-д. Насловот на делот V-а гласи „Надоместоци на членовите на советите на општините и на членовите на Советот на Градот Скопје“.
Според член 29-а од Законот, на членовите на советите на општините и на членовите на Советот на градот Скопје им припаѓа месечен надоместок за присуство на седниците на советот и надоместок на патните и дневните трошоци (став 1). Средствата за исплата на надоместоците од ставот 1 на овој член се обезбедуваат од буџетот на оштината и во буџетот на градот Скопје (став 2).
Оспорениот член 29-б од Законот за изменување и дополнување на Законот за плата и други надоместоци на избрани и именувани лица во Република Македонија („Службен весник на Република Македонија“ бр.42/2010) предвидува дека месечниот надоместок за присуство на седници на советот се утврдува во процентурален износ од просечната месечна нето плата во Републиката исплатена за претходната година, но не повеќе од:
– 40% во општини до 10.000 жители,
– 50% во општини до 10.001 до 25.000 жители,
– 60% во општини до 25.001 до 50.000 жители,
– 70% во општини до 50.001 жител и
– 100% во Градот Скопје“.
Во членот 34 од Законот за локалната самоуправа („Службен весник на Република Македонија“ бр.5/2002) е предвидено дека бројот на членовите на советот се утврдува во зависност од бројот на жителите во општините и не може да биде помал од девет ниту поголем од 33 члена и тоа во општините со:
– до 5000 жители – 9 членови на советот,
– од 5001 до 10.000 – 11 членови на советот,
– од 10.001 до 20.000 – 15 членови на советот,
– од 20.001 до 40.000 – 19 членови на советот,
– од 40.001 до 60.000 – 23 членови на советот,
– од 60.001 до 80.000 – 27 членови на советот,
– од 80.001 до 100.000 – 31 членови на советот,
– над 100.000 – 33 членови на советот.
Според член 36 од истиот закон, Советот:
1. Го донесува статутот на општината и други прописи,
2. Донесува буџет на општината и годишна сметка на општината,
3. Ја утврдува висината на сопствените извори на приходи за финансирање на општината, во рамките утврдени со закон,
4. Основа јавни служби во рамките на надлежноста на општината и врши надзор над нивната работа,
5. Именува членови во управните одбори на јавните служби, кои ги основа,
6. Усвојува програми за работа и финансиски планови за финасирање на јавните служби, кои ги основала општината,
7. Ги усвојува извештаите за извршување на буџетот и годишната сметка на општината,
8. Одлучува за давање дозвола за вршење дејност од јавен интерес од локално значење, во согласност со закон,
9. Ги усвојува извештаите за работата и годишните сметки на јавните служби, кои ги основала општината,
10. Одлучува за начинот на располагање со сопственоста на општината,
11. Одлучува за начинот на вршење на финансиска конттрола на буџетот на општината, во согласност со закон,
12. Го избира лицето кое раководи со подрачната единица на Министерството за внатрешни работи во општината, во согласност со закон,
13. Го разгледува и усвојува годишниот извештај за јавната безбедност на подрачјето на општината, кој го доставува до министерот за внатрешни работи и народниот правобранител,
14. Може да дава препораки на раководното лице на подрачната единица на Министерството за внатрешни работи од областа на јавната безбедност и безбедноста во сообраќајот и
15. Врши и други работи утврдени со закон.
(2) Доколку советот не ги усвои извештаите од ставот (1) точките (7) и (9) на овој член, може да покрене постапка за вршење на контрола над материјалното и финансиското работење пред надлежниот орган за надзор.
(3) Раководното лице од ставот (1) точка 12 на овој член е избрано ако за него гласале мнозинство од сите совети на општините, кои ги опфаќа подрачната единица на Министерството за внатрешни работи.
Од анализата на наведените уставни и законски одредби, Судот оцени дека со оспорената законска одредба не се повредуваат уставните норми на кои се укажува во поднесените иницијативи. Имено, според Судот, право е на законодавецот да врз основа на определен критериум го утврдува процентот на месечен надоместок за наведените дејствија на членовите на советот на општините, како и на советот на градот Скопје кој што основ е даден во членот 29-а од истиот закон. Во конкретниов случај тој критериум за определување на процентуалниот износ е бројот на жители во конкретна општина, од кој всушност и зависи обемноста, тежината и ангажираноста на советниците која што работа е дополнителна, односно истите не се вработени во општините.
Впрочем, бројот на жители, исто така е основен критериум и при определување на бројот на членови на советот во секоја општина. Оттука, логично произлегува дека со оспорената законска одредба не може да се доведе под сомнение прашањето на еднаквост и рамноправност на граѓаните, на што се укажува во иницијативата, бидејќи не станува збор за општина со еднаков број на жители, а следователно на тоа и на еднаков ангажман на членовите на советот на општините, како и на градот Скопје.
Тргнувајќи од направената уставно судска анализа Судот оцени дека оспорениот член 29-б од Законот, не може да се доведе под сомнение по однос на член 8 став 1 алинеи 1, 3 и 11, член 9, член 32 ставовите 3 и 5 и член 51 од Уставот.
5. Врз основа на изнесеното, Судот одлучи како во точката 1 од ова решение.
6. Ова решение Судот го донесе во состав од претсе-дателот на Судот д-р Трендафил Ивановски и судиите д-р Наташа Габер-Дамјановска, Исмаил Дарлишта, Лилјана Ингилизова-Ристова, Вера Маркова, Бранко Наумоски, Игор Спировски, д-р Гзиме Старова и д-р Зоран Сулејманов.
У.бр.112/2010
27 октомври 2010 година
С к о п ј е
ПРЕТСЕДАТЕЛ
на Уставниот суд на Република Македонија
д-р Трендафил Ивановски