Уставниот суд на Република Северна Македонија, врз основа на членовите 110 и 112 од Уставот на Република Северна Македонија и член 70 од Деловникот на Уставниот суд на Република Северна Македонија („Службен весник на Република Македонија“ бр.70/1992 и „Службен весник на Република Северна Македонија“ бр.202/2019, 256/2020 и 65/2021), на седницата одржана на 25 јануари 2023 година, донесе
О Д Л У К А
1. СЕ УКИНУВА Одлуката на Советот на Општина Центар-Скопје за донесување на Детален урбанистички план за градска четврт J 07-локалитети Капиштец, Завод за медицинска рехабилитација, Старо Водно, Долно Водно, Мало Курило и Цвеќара со број 07-4414/4 од 18.07.2014 година, објавена во „Службен гласник на Општина Центар-Скопје” број 9/2014.
2. СЕ СТАВА ВОН СИЛА Решението за запирање на извршувањето на поединечните акти или дејствија што се преземени врз основа на Одлуката, означена во точката 1 од оваа одлука.
3. Оваа одлука произведува правно дејство од денот на објавувањето во „Службен весник на Република Северна Македонија”.
4. Уставниот суд на Република Северна Македонија, по повод поднесената иницијатива од Томе Симоновски од Скопје, со Решението У.бр.80/2021 од 16 ноември 2022 година, поведе постапка за оценување на уставноста и законитоста на Одлуката, означена во точката 1 од оваа одлука, затоа што пред Судот со основ се постави прашањето за нејзината согласност со Уставот и законот.
5. Судот на седницата утврди дека Советот на Општина Центар – Скопје, врз основа на член 15 став 1 точка 1 алинеја 3 и член 26 од Статутот на Општина Центар-Скопје („Службен гласник на Општина Центар-Скопје” бр.1/06) и член 26 став 4 од Законот за просторното и урбанистичкото планирање („Службен весник на РМ“ бр. 51/05, 137/07, 91/09, 124/10, 18/11, 53/11 и 144/12), на 23-тата седница одржана на 18.07.2014 година, донел Одлука за донесување на Детален урбанистички план за градска четврт J 07- локалитети Капиштец, Завод за медицинска рехабилитација, Старо Водно, Долно Водно, Мало Курило и Цвеќара со број 07-4414/4 од 18.07.2014 година.
Судот, од доставената документација утврди дека Советот на Општина Центар-Скопје има 23 члена, како и дека на одржаната 23-та седница на Советот, оспорената одлука за донесување на предметниот детален урбанистички план, е донесена со 11 гласа „за“ од вкупниот број гласови од 23 советници.
6. Според член 8 став 1 алинеја 3 од Уставот на Република Северна Македонија, владеењето на правото е темелна вредност на уставниот поредок на Република Северна Македонија.
Во Република Северна Македонија законите мораат да бидат во согласност со Уставот, а сите други прописи со Уставот и со закон. Секој е должен да ги почитува Уставот и законите, како што е предвидено во член 51 од Уставот.
Во член 110 алинеи 1 и 2 од Уставот е предвидено дека Уставниот суд одлучува за согласноста на законите со Уставот и за согласноста на другите прописи и колективни договори со Уставот и со законите.
Главата VII од Законот за локалната самоуправа е со наслов „Акти на органите на општините“. Член 62 од истиот закон е со наслов „Прописи на советот“.
Во став 1 од член 62 од Законот, е предвидено дека во вршењето на работите од својата надлежност советот донесува прописи и тоа: статут, програми, планови, одлуки и други прописи утврдени со закон.
Според став 2 на истиот член од Законот за локалната самоуправа, прописите се донесуваат со мнозинство гласови од вкупниот број членови на советот, доколку поинаку не е определено со овој или друг закон.
Советот на Општина Центар-Скопје има 23 члена, а при донесувањето на оспорената одлука биле присутни 12 члена, при што „за” гласале 11 члена, а само 1 гласал „против”, од што произлегува дека при донесувањето на оспорената одлука, не било обезбедено потребното мнозинство од 12 гласа „за”, колку што според Законот за локална самоуправа е потребно за полноважно донесување на прописи, односно одлука за урбанистички план.
Имајќи предвид дека оспорената одлука не е донесена во согласност со член 62 став 2 од Законот за локалната самоуправа, Судот оцени дека истата е незаконита и неуставна од аспект на принципот на владеење на правото од член 8 став 1 алинеја 3 од Уставот.
7. Врз основа на изнесеното, Судот одлучи како во точките 1 и 2 од Одлуката.
8. Оваа одлука Судот ја донесе со мнозинство гласови, во состав од претседателот на Судот, Добрила Кацарска и судиите: Насер Ајдари, м-р Татјана Васиќ-Бозаџиева, д-р Осман Кадриу, д-р Дарко Костадиновски и м-р Фатмир Скендер.
У.бр.80/2021
25.01.2023 година
Скопје
ПРЕТСЕДАТЕЛ
на Уставниот суд на Република Северна Македонија,
Добрила Кацарска
* * *
Gjykata Kushtetuese e Republikës së Maqedonisë së Veriut, në bazë të neneve 110 dhe 112 të Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë së Veriut dhe nenit 70 të Rregullores së Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut (“Gazeta Zyrtare të Republikës së Maqedonisë” nr.70/1992 dhe “Gazeta zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut” nr. 202/2019, 256/2020 dhe 65/2021), në seancën e mbajtur më 25 janar 2023, miratoi
A K T V E N D I M
1. SHFUQIZOHET Vendimi i Këshillit të Komunës Qendër-Shkup për miratimin e Planit të Detajuar Urbanistik për lagjen e qytetit J 07-lokalitetete Kapishtec, Enti për Rehabilitim Mjekësor, Vodno e Vjetës, Vodno e Poshtme, Kurilo e Vogël dhe Lulishte me numër 07-4414. /4 nga 18.07.2014, botuar në “Gazetën Zyrtare të Komunës Qendër-Shkup” numër 9/2014.
2. SHFUQIZOHET Aktvendimi për ndërprerjen e ekzekutimit të akteve ose veprimeve të veçanta që janë marrë në bazë të Vendimit, të shënuar në pikën 1 të këtij vendimi.
3. Ky vendim ka fuqi juridike nga dita e botimit në “Gazetën Zyrtare të Republikës së Maqedonisë së Veriut”.
4. Gjykata Kushtetuese e Republikës së Maqedonisë së Veriut, me rastin e iniciativës së Tome Simonovski nga Shkupi, me Aktvendimin U. nr.80/2021, të datës 16.11.2022, ka ngritur procedurë për vlerësimin e kushtetutshmërisë dhe ligjshmërisë së Vendimit të shënuar në pikën 1 të këtij vendimi, pasi që para Gjykatës me bazë u ngrit çështja e përputhshmërisë së tij me Kushtetutën dhe ligjin.
5. Gjykata në seancë konstatoi se Këshilli i Komunës Qendër-Shkup, në bazë të nenit 15 paragrafi 1 pika 1 alineja 3 dhe nenit 26 të Statutit të Komunës Qendër-Shkup (“Gazeta Zyrtare e Komunës Qendër- Shkup” nr. 1/06 ) dhe neni 26 paragrafi 4 i Ligjit për planifikim hapësinor dhe urbanistik (“Gazeta zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 51/05, 137/07, 91/09, 124/10, 18. /11, 53/11 dhe 144/12), në seancën e 23-të të mbajtur më 18.07.2014, mori Vendim për miratimin e Planit të Detajuar Urbanistik për lagjen e qytetit J 07 – lokalitetete Kapishtec, Instituti për Rehabilitim Mjekësor, Vodno e Vjetër, Vodno e Poshtme, Kurilo e Vogël dhe Lulishte me numër 07-4414 /4 nga 18.07.2014.
Gjykata nga dokumentacioni i dorëzuar ka konstatuar se Këshilli i Komunës Qendër-Shkup ka 23 anëtarë, si dhe se në seancën e 23-të të Këshillit është miratuar vendimi i kontestuar për miratimin e planit urbanistik në fjalë me 11 vota” për” nga numri i përgjithshëm i votave të 23 këshilltarëve.
6. Sipas nenit 8 paragrafi 1 alineja 3 e Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë së Veriut, sundimi i të drejtës është vlerë themelore e rendit kushtetues të Republikës së Maqedonisë së Veriut.
Në Republikën e Maqedonisë së Veriut, ligjet duhet të jenë në përputhje me Kushtetutën, dhe të gjitha rregulloret e tjera me Kushtetutën dhe ligjin. Secili është i detyruar të respektojë Kushtetutën dhe ligjet, siç parashikohet në nenin 51 të Kushtetutës.
Në nenin 110, alinetë 1 dhe 2 të Kushtetutës, parashihet se Gjykata Kushtetuese vendos për pajtueshmërinë e ligjeve me Kushtetutën dhe për pajtueshmërinë e rregullave të tjera dhe të marrëveshjeve kolektive me Kushtetutën dhe ligjet.
Kapitulli VII i Ligjit për Vetëqeverisje Lokale titullohet “Aktet e organeve të komunave”. Neni 62 i të njëjtit ligj titullohet “Rregullat e Këshillit”.
Në paragrafin 1 të nenit 62 të Ligjit, parashikohet se në kryerjen e punëve nga kompetenca e tij këshilli miraton rregulla, përkatësisht: statutin, programe, plane, vendime dhe rregulla tjera të përcaktuara me ligj.
Sipas paragrafit 2 të të njëjtit nen të Ligjit për Vetëqeverisje Lokale, rregullat miratohen me shumicë votash nga numri i përgjithshëm i anëtarëve të këshillit, përveç nëse me këtë apo me ligjin tjetër është përcaktuar ndryshe.
Këshilli i Komunës Qendër-Shkup ka 23 anëtarë, ndërsa në marrjen e vendimit të kontestuar kanë qenë të pranishëm 12 anëtarë, ku 11 anëtarë kanë votuar “pro” dhe vetëm 1 “kundër”, nga ku del se gjatë miratimit të vendimit të kontestuar nuk është siguruar shumica e nevojshme prej 12 votash “për”, aq sa kërkohet sipas Ligjit për Vetëqeverisjen Lokale për miratimin e plotë të rregulloreve, përkatësisht vendimit për plan urbanistik.
Duke marrë parasysh se vendimi i kontestuar nuk është marrë në pajtim me nenin 62 paragrafi 2 të Ligjit për Vetëqeverisje Lokale, Gjykata ka vlerësuar se është i kundërligjshëm dhe jokushtetues në aspektin e parimit të sundimit të të drejtës nga neni 8 paragrafi 1 alineja 3 të Kushtetutës.
7. Për shkak të lartpërmendurës, Gjykata vendosi si në pikat 1 dhe 2 të vendimit.
8. Këtë vendim Gjykata e miratoi me shumicë votash, në përbërje të kryetares së Gjykatës, Dobrilla Kacarska dhe gjykatësve: Naser Ajdari, mr. Tatjana Vasiq-Bozaxhieva, dr. Osman Kadriu, dr. Darko Kostadinovski, dhe mr. Fatmir Skender.
U.nr.80/2021
25.01.2023
Shkup
KRYETARE
e Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut,
Dobrilla Kacarska