У.бр.218/2011

Вовед

Уставниот суд на Република Македонија, врз основа на член 110 од Уставот на Република Македонија и членовите 28 алинеја 1 и 70 од Деловникот на Уставниот суд на Република Македонија („Службен весник на Република Македонија“ бр.70/1992) на седницата одржана на 4 април 2012 година, донесе

Р Е Ш Е Н И Е

Текст

1. НЕ СЕ ПОВЕДУВА постапка за оценување на устав-носта на Закон за прогласување на старото градско јадро на Охрид за културно наследство од особено значење („Службен весник на Република Македонија“ бр.47/2011) и на членовите 7 и 8 од истиот закон.

2. СЕ ОТФРЛА иницијативата во делот со кој се бара оцена на меѓусебната согласност на одредбите од Законот означен во точката 1 од ова решение со членот 22 став 1 точка 1 од Законот за локалната самоуправа („Службен весник на Република Македонија“ бр.5/2002 и со членот 26 став 5 од Законот за просторното и урба-нистичко планирање („Службен весник на Република Македонија“ бр.51/2005, 137/2007, 151/2007, 91/2009, 124/10, 18/11 и 53/2011).

3. Александар Петрески, градоначалник на општината Охрид на Уставниот суд на Република Македонија му поднесе иницијатива за поведување на постапка за оценување на уставноста на Законот означен во точката 1 од ова решение.

Според подносителот на иницијативата оспорениот закон не бил во согласност со одредбите од Уставот, бидејќи воспоста-вениот принцип на владеење на правото (член 8 став 1 алинеја 3) барал законите да се во согласност со Уставот, а истиот бил во спротивност со одредбите од Законот за локалната самоуправа и Законот за просторното и урбанистичко планирање. Наведениот принцип бил нарушен од причина што со оспорениот Закон се уредувале прашања што биле исклучива надлежност на локалната самоуправа, како што предвидувале членот 115 од Уставот, членот 22 став 1 точка 1 од Законот за локалната самоуправа и членот 26 став 5 од Законот за просторното и урбанистичко планирање. Од наведените уставни и законски одредби на несомнен начин можело да се констатира дека просторното и урбанистичко планирање преста-вувало исклучива надлежност на општината. Меѓутоа, спротивно на наведеното, со членовите 7 и 8 од оспорениот закон во значителна мера се ограничувало таквото право на општината, а со членот 8 став 2 точка 3 од Законот дури се нормирале висините и габаритите (акт на министерот) на новоизрадените објекти во контактната зона со што практично се вршело уредување на прашања од надлежност на општината и директно се влијаело врз утврдувањето на содржината на плановите, како исклучива надлежност на општината Охрид.

Подносителот на иницијативата, смета дека постои и повреда на членот 55 став 2 од Уставот, кој ја гарантира еднаквата правна положба на субјектите на пазарот, имајќи предвид дека оспорениот Закон не го уредувал суштинското прашање, односно што „станувало“ со важечките детални урбанистички планови кои биле во сила пред донесување на Законот и дали со оспорениот закон истите се ставени вон сила. Притоа, подносителот на иницијативата, наведува дека согласно членот 4 од Законот, контактната зона на старото градско јадро се протегала на површина од 777 хектари, што преставувало повеќе од 90% од територијата на градот Охрид (во старото градско јадро не влегувале само неколку приградски и рурални населби) со што била утврдена несоодветно голема површина на контактната зона и се навлегло во надлежностите на општината Охрид. Од друга страна, тоа што во оспорениот Закон не било уредено прашањето за важечките детални урбанистички планови предизвикало да не биде обезбедена еднаквост на граѓаните во остварувањето на граѓанските слободи и права, а субјектите биле доведени во нееднаква правна положба на пазарот.

4. Судот на седницата утврди дека според содржината на членот 1 став 1 од Законот, старото градско јадро на Охрид, кое претставува споменична целина, се прогласува за културно наследство од особено значење, поткатегорија-големо значење.

Во ставот 2 од истиот член од Законот во 5 посебни алинеи е определено која е целта и што се ќе се овозможи и постигне со прогласувањето на споменичната целина „Старо градско јадро на Охрид“, за културно наследство од особено значење.

Според членот 1 став 3 од Законот, споменичната целина „Старо градско јадро на Охрид“ настаната во периодот од IV век пред нашата ера до XXI век, како културно наследство од особено значење е добро од општ интерес за Република Македонија и ужива посебна заштита во согласност со овој закон, Законот за заштита на културното наследство и Законот за управување со светското природно и културно наследство на Охридскиот регион и друг закон.

Во членот 2 од Законот определен е опфатот на Споменичната целина „Старо градско јадро на Охрид“ со побликсо определување на соодветните кординати, со вкупна површина од 85 ха 08 а и 74 м2, а во членот 3 од Законот определени се границите на „Старо градско јадро на Охрид“.

Во членот 4 од Законот е определено дека Старото градско јадро на Охрид има една контактна зона со вкупна површина од 777 ха 06 а 238 м2 чии граници се определени во продолжението на одредбата.

Во членот 5 ставови 1 и 2 од Законот се определени одредени законски обврски за Агенцијата за катастар на недвижности. Во ставот 3 од истиот член од Законот е определено дека, границите на заштитеното подрачје од ставот 1 на овој член не можат да се менуваат со просторен и урбанистички план ниту со друг вид акт, освен со акт за заштита или акт за промена во согласност со прописите за заштита на културното наследство.

Според членот 6 став 1 од Законот, заради заштита, уредување, ревитализација и рационално користење на Старото градско јадро на Охрид, општината Охрид донесува детален урбанистички план со плански опфат во границите на Старото градско јадро на Охрид од членот 3 на овој закон. Според ставот 2 од истиот член од Законот, за контактната зона од членот 4 на овој закон општината Охрид донесува детални урбанистички планови. Според ставот 3 од истиот член од Законот, плановите од ставовите 1 и 2 на овој член се изработуваат врз основа на заштитно-конзерваторски основи подготвени од Националната установа–Завод за заштита на спомениците на културата и Музеј-Охрид. Според ставот 4 од истиот член од Законот, заштитно-конзерваторските основи за споменичната целина Старото градско јадро на Охрид задолжително содржат дозволени и рестриктивни мерки за секој поединечен составен дел во споменичната целина. Според ставот 5 од истиот член од Законот, одобрените заштитно-конзерваторски основи од ставовите 3 и 4 на овој член се вградуваат во деталните урбанистички планови, како посебни услови за градење за секоја градежна парцела поединечно.

Во членот 7 став 1 од Законот во 17 точки децидно се набројани градежните и други дејствија кои не смеат да се преземаат во Старото градско јадро на Охрид, меѓу кои: да се менуваат висината и фасадниот изглед на заштитените добра и на амбиенталните објекти (точка 2); да се менува габаритот на заштитените добра (точка 3); да се градат нови објекти кои како висина имаат галерија или потпокрив, без или со баџи, или се покриени со рамна тераса (точка 4); да се вршат градежни или други работи без да се извршат археолошки истражувања на земјиштето (точка 8); и други. Според членот 7 став 2 од Законот, во Старото градско јадро на Охрид режимот на заштита се остварува според детално дефинирани параметри во деталните урбанистички планови од членот 6 на овој закон кои се донесуваат за споменичната целина, како и според посебни заштитно-конзерваторски услови, разработени во 16 посебни точки во продолжението на одредбата.

Во членот 8 став 1 од Законот во 4 точки децидно се набројани градежните и други дејствија кои не смеат да се преземаат во контактната зона на Старото градско јадро на Охрид. Според членот 8 став 2 од Законот, во контактната зона на Старото градско јадро на Охрид режимот на заштита се остварува според детално дефинирани параметри во деталните урбанистички планови од членот 6 на овој закон кои се донесуваат за контактната зона, како и според посебни заштитно-конзерваторски услови, разработени во 4 посебни точки во продолжението на одредбата.

Во членот 9 од Законот, во три посебни ставови се определени соодветните одговорности на Општината Охрид и нејзи-ните органи и јавни служби, на имателите на културно наследство, на Националната установа-Завод за заштита на спомениците на културата и Музеј-Охрид во согласно со одредбите на оспорениот закон и Законот за заштита на културното наследство.

Во членот 10 став 1 од Законот е определено дека, со Старото градско јадро на Охрид во името на Република Македонија управува Националната установа-Завод за заштита на спомениците на културата и Музеј-Охрид, а во името на локалната заедница управува општината Охрид. Според ставот 2 од истиот член од Законот, заради обезбедување посебни услови за трајно зачувување на споменичната целина и за отстранување на причините кои ги загрозуваат нејзините вредности, како и заради координирано реализирање на заеднички иницијативи, акции или проекти за заштита, уредување, користење и ревитализација на споменичната целина Старото градско јадро на Охрид, Националната установа-Завод за заштита на спомениците на културата и Музеј-Охрид и градоначалникот на општината Охрид, изработуваат план за интегри-рана заштита на Старото градско јадро на Охрид (во натамошниот текст: планот за интегрирана заштита). Според ставот 3 од истиот член од Законот, планот го донесува Управниот одбор на Нацио-налната установа-Завод за заштита на спомениците на културата и Музеј-Охрид, на предлог на директорот, а по претходна согласност на општината Охрид. Елементите на планот за интегрирана заштита се разработени во членот 10 став 4 од Законот. Според ставите 5 и 6 од членот 10 од Законот, планот пред неговото донесување се става на јавна расправа и се донесува за период од пет години.

Во членот 11 став 1 од Законот е опеределено дека, вреднување и набљудување на спроведување на планот за интег-рирана заштита врши надзорен одбор составен од девет члена кои ги именува министерот за култура и тоа по еден претставник од: Минис-терството за култура, Управата за заштита на културното наследство, Управата за животна средина, Министерството за транспорт и врски, Министерството за локална самоуправа, Националната установа-Национален конзерваторски центар-Скопје, Меѓународниот совет за споменици и места ИКОМОС, Националната комисија на УНЕСКО и Здружението на туристички работници од општината Охрид.

Во натамошните ставови на истиот член од Законот се уредени прашањата по однос на четиригодишниот мандат на членовите на надзорниот одбор и нивната обврска за годишен извештај до министерот за култура за преземените мерки за реализација на планот.

Во членот 12 е уредено кој врши надзор и контрола во спорведувањето на Законот.

Во членот 13 став 1 од Законот е определено дека, деталните урбанистички планови од членот 6 на овој закон ќе се донесат во рок од една година од денот на влегувањето во сила на овој закон. Планот за интегрирана заштита од членот 10 став 2 на овој закон ќе се донесе во рок од шест месеци од денот на влегувањето во сила на овој закон (став 2). Одборот од членот 11 на овој закон ќе се основа во рок од една година од денот на влегувањето во сила на овој закон (став 3).

Според членот 14, овој закон влегува во сила осмиот ден од денот на објавувањето во „Службен весник на Република Македонија“. Законот е објавен на 8 април 2011 година, а влегол во сила на 16 април 2011 година.

5. Според член 8 став 1 алинеја 3 од Уставот, владеењето на правото е една од темелните вредности на уставниот поредок на Република Македонија.

Согласно член 55 од Уставот, се гарантира слободата на пазарот и претприемништвото. Републиката обезбедува еднаква правна положба на сите субјекти на пазарот. Републиката презема мерки против монополската положба и монополското однесување на пазарот. Слободата на пазарот и претприемништвото можат да се ограничат со закон, единствено заради одбраната на Републиката, зачувувањето на природата, животната средина или здравјето на луѓето.

Според членот 56 став 1 од Уставот, сите природни богатства на Републиката, растителниот и животинскиот свет, добрата во општа употреба, како и предметите и објектите од особено културно и историско значење определени со закон се добра од општ интерес на Републиката и уживаат посебна заштита. Според Амандманот IX на Уставот, со кој е заменет ставот 2 на членот 56 од Уставот, Републиката гарантира заштита, унапредување и збога-тување на историското и уметничкото богатство на Македонија и на сите заедници во неа како и на добрата кои го сочинуваат без оглед на нивниот правен режим. Според ставот 3 од членот 56 од Уставот, со закон се уредуваат начинот и условите под кои определени добра од општ интерес за Републиката можат да се отстапат на користење.

Со точка 1 од Амандманот XVII од Уставот, со која е заменет ставот 1 од членот 115 од Уставот, е утврдено дека во единиците на локалната самоуправа граѓаните непосредно и преку претставници учествуваат во одлучувањето за прашања од локално значење, а особено во областите на јавните служби, урбанизмот и руралното планирање, заштитата на околината, локалниот економски развој, локалното финансирање, комуналните дејности, културата, спортот, социјалната и детската заштита, образованието, здрав-ствената заштита и во други области утврдени со закон.

Според ставовите 2 и 3 на членот 115 од Уставот, општината е самостојна во вршењето на надлежностите утврдени со Уставот и со закон, а надзорот над законитоста на нејзината работа го врши Републиката. Републиката со закон може да и довери вршење на определени работи на општината.

Од анализата на означените уставни одредби произлегува дека општината е основна вредност на правниот поредок на државата, издвоена од државниот апарат, со надлежности, за неа, утврдени со Уставот и со законите, кои, пак, надлежности ги врши самостојно, со сопствени и државни средства, под надзор од државните органи.

Прашањата поврзани со урбанизмот и просторното планирање на општините во најголем дел се предмет на уредување во Законот за просторното и урбанистичко планирање, но вакви одредби се среќаваат и во Законот за локалната самоуправа, Законот за заштита на културното наследство и други закони, а кога станува збор за општините од охридскиот регион нив ги има и во Законот за управување со светското природно и културно наследство во охридскиот регион, но и во оспорениот закон.

Според член 21 став 1 од Законот за Законот за локалната самоуправа („Службен весник на Република Македонија“ бр.5/2002) општините самостојно, во рамките на закон, ги уредуваат и вршат работите од јавен интерес од локално значење, утврдени со овој или друг закон и се одговорни за нивното вршење. Со законот со кој се утврдуваат други надлежности на општината се определуваат и изворите на финансирање за вршење на тие надлежности (став 2). Надлежностите од ставот 1 на овој член по правило се целосни и исклучиви и не смеат да бидат одземени или ограничени, освен во случаите утврдени со закон (став 3).

Во членот 22 став 1 точка 1 од истиот закон покрај другото е определено дека општините се надлежни за вршење и на: урбани-стичкото (урбано и рурално планирање), издавањето на одобрение за градење на објекти од локално значење утврдени со закон, уредувањето на просторот и уредувањето на градежното земјиште.

Според тоа проблематиката на самостојност на општината, меѓу другото, е предмет на уредување во Законот за локалната самоуправа, кој во цитираните одредби предвидел самостојност на општината, но не апсолутна, туку регулирана во рамките на наведениот, но и други закони (член 21 став 1).

Во членот 26 став 5 од Законот за просторното и урбани-стичко планирање („Службен весник на Република Македонија“ бр. 51/2005, 137/2007, 151/2007, 91/2009, 124/10, 18/11 и 53/2011) е опре-делено дека советите на општините со седиште во град донесуваат: генерален урбанистички план, детален урбанистички план, урбанистички план за село и урбанистички план вон населено место.

Врз основа на наведеното произлегува дека уставно дадената самостојност на општината (член 115 од Уставот) е ставена во законски рамки, а кога станува збор за градот Охрид неговата самостојност е ставена во специфични, законски определени рамки бидејќи градот Охрид е културно наследство од особено значење, добро од општ интерес за Република Македонија и ужива посебна заштита во согласност со оспорениот закон, Законот за заштита на културното наследство и Законот за управување со светското при-родно и културно наследство на Охридскиот регион и други закони. Потребата, пак, од негова посебна заштита произлегува и од содржината на членот 56 став 1 од Уставот и Амандманот IX на Уставот.

За таа цел, во членот 6 став 2 од Законот за заштита на културното наследство („Службен весник на Република Македонија“ бр. 20/04, 115/07, 18/11и 148/2011) е предвидено дека заштитата на недвижното културно наследство се остварува и со негово задолжи-телно вклучување во просторните и урбанистичките планови и во плановите и програмите за заштита на животната средина и приро-дата, како и со негов третман како фактор на одржливиот економски и социјален развој, особено во насока на развојот на културниот туризам, домувањето, специфичните занимања и едукацијата.

Според членот 7 став 2 од истиот Закон, единиците на локалната самоуправа и нивните органи и јавни служби се одговорни за остварувањето на заштитата во рамките на нивните надлежности утврдени со овој и со друг закон.

Од анализата на оваа одредба Судот заклучи дека надлежностите на општините не се предмет на уредување само во Законот за локалната самоуправа, туку и во Законот за заштита на културното наследство, во оспорениот, но и други закони.

Под изразот „Интегрирана заштита”, согласно член 11 точка 14 од Законот за заштита на културното наследство се подразбира вкупност од мерки на зачувување и активно вклучување на недвижното културно наследство во животот на заедницата како фактор на одржлив општествен развој, особено во областа на планирањето и уредувањето на просторот, инвестиционата изградба, заштитата на животната средина и природа и друго.

Интегрираната заштита и заштитата на недвижното културно наследство се основни цели на просторното и урбанисти-чкото планирање според одредбите од наведениот Закон, кој во членот 69 став 1 ги предвидел наведените цели заради создавање на трајни економски и други општествени услови за опстојување, оживување и функционално користење на недвижното културно наследство и неговата заштита.

Во остварувањето на целта од членот 69 став 1 од Законот, зависно од видот и подрачјето на опфатот на планот, меѓу другото, се обезбедува:

– Задолжително опфаќање и почитување на недвижните добра заштитени според одредбите на овој закон (точка 1);
– Разработка на режимот на заштита што е од значење за планирањето, уредувањето и користењето на просторот, според соодветна заштитно-конзерваторска основа (точка 2);
– Соработка меѓу органите и јавните служби надлежни за заштита на недвижното културно наследство и за просторното и урба-нистичкото планирање, во сите фази на подготовките, изработката и постапката за донесување или изменување и дополнување на плановите (точка 7).

Заради остварување на интегрираната заштита, согласно член 10 став 2 од оспорениот закон, градоначалникот на општината Охрид, во содејство со други органи и институции изработува план за интегрирана заштита на Старото градско јадро на Охрид, кој План, согласно ставот 3 од истиот член од Законот го донесуваат Управниот одбор на Националната установа-Заводот за заштита на спомениците на културата и Музеј-Охрид, а негово вреднување и набљудување на споведувањето врши Надзорен одбор составен од девет члена, согласно членот 11 став 1 од оспорениот закон.

Во членот 70 став 1 од Законот за заштита на културното наследство е предвидено дека, со просторен и урбанистички план не можат да се променат заштитно-правниот статус и режимот на заштита, ниту границите на заштитеното добро и на неговата контактна зона, утврдени со актот за заштита.

Според членот 71 став 3 од Законот, заштитно-конзерваторските основи содржат текстуален, графички и докумен-тарен приказ за заштитени и недвижни добра предвидени за заштита на подрачјето на опфатот на планот, со податоци за самите добра, непосредната околина, пристапите и поширокото подрачје на влијание, релевантни за планирањето и уредувањето на просторот и содржината на планот.

Во членот 112 од Законот е предвидено дека, единиците на локалната самоуправа, надлежните јавни установи за заштита и имателите на заштитените добра се должни да преземаат мерки за заштита и унапредување на квалитетот на животната средина во околината на недвижното културно наследство, како и во границите на споменичките целини и културните предели. Според ставот 2 од истиот член од Законот, единиците на локалната самоуправа преземаат мерки во смисла на ставот 1 на овој член за отворените градски, рурални и други јавни простори во заштитените подрачја ако со закон поинаку не е определено. Според ставот 3 од членот 112 од Законот, за недвижното културно наследство што се наоѓа во границите на национален парк или друго подрачје прогласено за природно наследство, како и во зони со посебна намена, утврдени или заштитени според друг закон, мерките од ставот 1 на овој член се преземаат во согласност со пропишаниот режим на заштита и плановите за управување со таквите подрачја, односно зони.

Исто така, во Законот за управување со светското природно и културно наследство на Охридскиот регион („Службен весник на Република Македонија“ бр.75/2010) е содржана регулатива која на директен или индиректен начин ја димензионира самостојноста на општината Охрид и нејзината надлежност во постапката за донесување на урбанистичките планови.

Така, согласно член 1 став 1 од наведениот закон, со овој закон се уредува управувањето со природното и културното наследство во Охридскиот регион запишано во Списокот на светското природно и културно наследство на Конвенцијата за заштита на светското културно и природно наследство на Обединетите нации во рамките на Организацијата на Обединетите нации за образование, наука и култура (во натамошниот текст: Конвенцијата на УНЕСКО).

Според членот 1 став 2 од Законот, сo овој закон се уредуваат правата и обврските на Република Македонија, на општините Охрид, Струга и Дебарца, како и правата и должностите на правните и физичките лица во однос на управувањето со светското природно и културно наследство во Охридскиот регион запишано во Списокот на светското природно и културно наследство на Конвенцијата на УНЕСКО (во натамошниот текст: светско природно и културно наследство во Охридскиот регион).

Во членот 2 став 1 од Законот е определено дека, одредбите од овој закон се применуваат во Охридскиот регион во кој постои природно и културно наследство кое е определено како светско природно и културно наследство. Управувањето со светското природно и културно наследство е од јавен интерес, што се врши во согласност со одредбите од овој закон и прописите донесени врз основа на овој закон (став 2). Доколку со овој или друг закон се утврдени мерки, стандарди и цели на животната средина, на заштита на природното и културното наследство, при управувањето со светското природно и културно наследство во Охридскиот регион ќе се применуваат најстрогите мерки и стандарди со цел за заштита на животната средина и заштита на природното и културното наследство (став 5).

Според членот 4 став 1 од Законот, покрај одредбите од овој закон, при управувањето со светското природно и културно наследство во Охридскиот регион се применуваат и одредбите на Конвенцијата на УНЕСКО и документите донесени од органите на оваа Конвенција. За прашањата што не се уредени со овој закон, а се однесуваат на заштита на природното наследство се применуваат и одредбите од Законот за заштита на природата и прописите донесени врз основа на тој закон (став 2). За прашањата што не се уредени со овој закон, а се однесуваат на заштита на културното наследство се применуваат и одредбите од Законот за заштита на културното наследство и прописите донесени врз основа на тој закон (став 3). За прашањата што не се уредени со овој закон, а се однесуваат на планирањето, управувањето и стопанисувањето (одгледување, заштита и користење) со шумите и дивечот во ловиштата, се применуваат одредбите на Законот за шумите и Законот за ловството (став 4).

Од анализата на цитираните одредби произлегува дека покрај веќе споменатите закони при управувањето со светското природно и културно наследство во Охридскиот регион, во кое неспорно спаѓа и просторното и урбанистичко планирање, примена имаат и одредбите од Конвенцијата на УНЕСКО и документите донесени од органите на оваа Конвенција, како и одредбите од Законот за заштита на природата, Законот за шумите и Законот за ловството.

Природното и културното наследство на Охридскиот регион се протега на површина од 833,5 км2 согласно членот 8 став 1 од Законот за управување со светското природно и културно наследство на Охридскиот регион. Согласно член 2 од оспорениот Закон опфатот на Споменичната целина „Старо градско јадро на Охрид“ е со вкупна површина од 85 ха 08 а и 74 м2, а согласно членот 4 од оспорениот закон контактната зона се протега на површина од 777 ха 06 а 238 м2. По пат на компарација на површините на регионот во кој се протега природното и културното наследство на Охридскиот регион и површината на контактната зона Судот заклучи дека истата изнесува околу една десетина од Охридскиот регион. Впрочем, законодавецот при определувањето на површината на контактната зона мора да внимава на колкава површина има природно, културно, архелошко и друго богатство и наследство кое треба да потпадне под режимот на посебна заштита и посебен начин на спроведување на постапката за просторно и урбанистичко планирање и без влијание е дали при тоа ќе опфати помала или поголема површина.

Според членот 10 од Законот за управување со светското природно и културно наследство на Охридскиот регион, со цел за координирање на работите од членот 9 на овој закон се формира Комисија за управување со светското природно и културно наследство во Охридскиот регион како координативно и советодавно тело (во натамошниот текст: Комисијата), составена од 23 членови, меѓу кои е и еден член избран на предлог на градоначалникот на општината Охрид.

Наведената Комисија, согласно членот 11 став 1 точка 5 од Законот, меѓу другото, ги разгледува и дава мислење за просторните и урбанистичките планови во Охридскиот регион.

Согласно членот 13 став 1 од Законот, план за управу-вање со светското природно и културно наследство во Охридскиот регион со акционен план донесува Владата на Република Македонија, а согласно членот 16 од Законот, меѓу другите, планот го спроведува и градоначалникот на општината Охрид.

Во членот 17 став 1 од Законот е предвидено дека, градоначалникот на општината Охрид, градоначалникот на општината Струга и градоначалникот на општината Дебарца се должни урбани-стичките планови или измена на постојните урбанистички планови да ги достават на мислење до органот на државната управа надлежен за вршење на работите од областа на заштита на природата и органот на државната управа надлежен за вршење на работите од областа на културата, како и до Комисија од членот 10 на овој закон пред да започнат со спроведување на јавна расправа по истите.

Од анализата на цитираните одреби произлегува дека управувањето со светското природно и културно наследство на Охридскиот регион е комплексна проблематика со цел: обезбедување на посебни услови за трајно зачувување на конкретната споменичка целина; отстранување на причините кои ги загрозуваат нејзините вредности, координирано реализирање на заеднички иницијативи, акции или проекти за заштита, уредување, користење и ревита-лизација на споменичката целина Старото градско јадро. Со цел да се постигне сето наведено, но и од причина што плановите несомнено можат да имаат позитивно или пак негативно влијание на трајното зачувување на споменичната целина, кога се во прашање плановите од Охридскиот регион, истите подлежат на спроведување на посебна постапка за простно и урбанистичко планирање.

Оттаму, законското уредување во посебно оспорените членови 7 и 8 од Законот може единствено да се сфати како неопходни законски мерки за зачувување на светско културно наследство присутно на територијата на општината Охрид. Од друга страна, ако се има предвид дека висините и габаритите вообичаено се предмет на уредување во подзаконски акт, но во овој случај за градот Охрид тие се утврдени со оспорените законски одредби тоа значи дека законодавецот имал намера овие прашања да ги уреди на повисоко правно ниво, во закон, кој како посебен вид на правен акт во поголема мера гарантира сигурност на нормираното, наспроти било кој подзаконски акт, што во никој случај не е начин на нормирање спротивен на Уставот.

Точна е констатацијата на подносителот на иницијативата дека оспорениот закон не уредувал што „станувало“ со важечките детални урбанистички планови кои биле во сила пред донесување на Законот и дали со оспорениот закон истите се ставени вон сила. Но, според Судот вака изнесените наводи не можат да предизвикаат оцена на уставната усогласеност со членот 55 од Уставот кој гарантира еднаква правна положба на субјектите на пазарот, бидејќи за повреда на оваа одредба може да стане збор само кога ист правен режим доведува до нееднаква правна положба на субјекти од иста категорија, што овде не е случај. Имено, со оспорениот Закон се предвидува нов посложен правен режим во постапката за донесување на урбанистичките планови во градот Охрид со примарна цел за негово прогласување за старо градско јадро, кој режим е со важност осум дена по влегувањето во сила на Законот. Од друга страна, дали оспорениот закон ќе се одрази на реализацијата на донесените планови пред влегувањето во сила на Законот, во кој обем и по однос на кои субјекти е прашање од фактичка природа кое не спаѓа во доменот на уставно-судска надлежност.

Врз основа на изнесеното Судот оцени дека оспорениот Законот како целина и посебно оспорените членови 7 и 8 се во согласност со член 8 став 1 алинеја 3, член 55, член 56 ставови 1 и 3, Амандманот IX, членот 115 ставови 2 и 3 и Амандманот XVII на Уставот.

6. Согласно членот 110 од Уставот на Република Македонија, Уставниот суд е надлежен да одлучува за согласноста на законите со Уставот и за согласноста на другите прописи и на колективните договори со Уставот и со законите, како и за други прашања утврдени во Уставот, но не и за меѓусебната согласност на законите, кое нешто, меѓу другото, се бара со иницијативата.

Според членот 28 алинеја 1 од Деловникот на Уставниот суд на Република Македонија, Уставниот суд ќе ја отфрли иницијати-вата ако не е надлежен да одлучува за барањето.

Имајќи ја предвид надлежноста на Уставниот суд на Република Македонија утврдена во членот 110 од Уставот, како и аргументите од иницијативата дека оспорениот закон бил во спротивност со член 21 став 1 точка 1 од Законот за локалната самоуправа и со член 26 став 5 од Законот за просторното и урбанистичко планирање, Судот оцени дека така изнесените наводи всушност преставуваат барање за оцена на меѓусебната согласност на наведените законски одредби што излегува надвор од рамките на надлежноста на Судот. Оттаму, согласно член 28 алинеја 1 од Деловникот, Уставниот суд, во овој дел иницијативата ја отфрли.

7. Врз основа на изнесеното, Судот одлучи како во точките 1 и 2 од ова решение.

8. Ова решение Судот го донесе во состав од претседа-телот на Судот Бранко Наумоски и судиите д-р Наташа Габер-Дамјановска, Исмаил Дарлишта, Лилјана Ингилизова-Ристова, Вера Маркова, Игор Спировски, д-р Гзиме Старова, Владимир Стојаноски и д-р Зоран Сулејманов.

У.бр.218/2011
4 април 2012 година
С к о п ј е
м.л.

ПРЕТСЕДАТЕЛ
на Уставниот суд на Република Македонија
Бранко Наумоски