Вовед
Ustavniot sud na Republika Makedonija, vrz osnova na ~len 110 od
Ustavot na Republika Makedonija i ~len 28 alineja 3 i člen 71 od Delovnikot na
Ustavniot sud na Republika Makedonija (“Slu`ben vesnik na Republika Makedonija”
br. 70/1992) na sednicata odr`ana na 11 januari 2006 godina donese
Р Е Ш Е Н И Е
Текст
1. SE OTFRLA inicijativata za poveduvawe postapka za ocenuvawe na
ustavnosta na ~len 228 stav 1 to~ka 3 od Zakonot za supervizija na osiguruvawe
(“Slu`ben vesnik na Republika Makedonija” br. 27/2002 i 98/2002).
2. Komisijata za za{tita na konkurencijata na Ustavniot sud na
Republika Makedonija mu podnese inicijativa za poveduvawe postapka za ocenuvawe
na ustavnosta na ~lenot 228 stav 1 to~ka 3 od zakonot ozna~en vo to~kata 1 od
ova re{enie.
Spored navodite vo inicijativata so osporenata odredba so koja e
utvrdena nadle`nosta na Nacionalnoto biro za osiguruvawe da ja opredeluva
visinata na dopolnitelnata premija za izdavawe na me|unarodni zeleni karti, se
sozdaval zaedni~ki monopol na pretprijatijata koi deluvaat na ovoj pazar,
bidej}i se ovozmo`uvalo sklu~uvawe na dogovori pome|u konkurentite na pazarot
so koi direktno ili indirektno se fiksirale kupovnite ili proda`nite ceni ili
nekoi drugi uslovi za trguvawe. So toa se spre~uvala ili ograni~uvala
efektivnata konkurencija {to pretstavuvalo edno od najserioznite i naj{tetni
naru{uvawa na pazarot. So osporeniot ~len bila povredena odredbata na ~lenot 55
od Ustavot na Republika Makedonija so koja se garantira slobodata na pazarot i
pretpriemni{tvoto.
Vrz osnova na osporenata odredba, Upravniot odbor na Nacionalnoto biro
za osiguruvawe donel Odluka za utvrduvawe na dopolnitelna premija za izdavawe
na zelena karta br. 0201-974/04 od 10 juni 2004 godina, so ~ie sproveduvawe,
spored podnositelot na inicijativata, mo`ele da nastanat te{ko otstranlivi
posledici po konkurencijata na ovoj pazar, a korisnicite da bidat trajno
o{teteni so skratuvaweto na pravoto na izbor na davatel na uslugi, poa|aj}i od
nivniot kvalitet i ceni.
Istovremeno se predlaga do donesuvawe na kone~nata odluka, Sudot da
donese re{enie za zapirawe na izvr{uvaweto na navedenata odluka na Upravniot
odbor na Nacionalnoto biro za osiguruvawe.
3. Sudot na sednicata utvrdi deka soglasno ~len 1 od Zakonot za
supervizija na osiguruvaweto so ovoj zakon se ureduvaat uslovite pod koi mo`at
da se vr{at raboti na osiguruvawe na `ivot, ne`ivotno osiguruvawe i
reosiguruvawe, osiguritelno brokerski raboti, osnovawe, rabotewe, supervizija i
prestanok so rabota na trgovskite dru{tva za osiguruvawe i reosiguruvawe,
osiguritelnite brokerski dru{tva. Vo Delot ~etirinaesetti od Zakonot se ureduva
polo`bata i nadle`nostite na Nacionalnoto biro za osiguruvawe.
Spored ~len 227 od Zakonot, Nacionalnoto biro za osiguruvawe go
osnovaat so dogovor najmalku dve dru{tva za osiguruvawe i toa ima svojstvo na
pravno lice.
Vo ~lenot 228 se opredeleni rabotite {to gi vr{i Biroto: vr{i raboti
soglasno me|unarodnite spogodbi za osiguruvawe od odgovornost na sopstvenicite
i korisnicite na motorni vozila (zelena karta) i gi pretstavuva dru{tvata za
osiguruvawe pred me|unarodnite orgacizacii na dru{tvata za osiguruvawe; izdava
i pe~ati me|unarodni zeleni karti za potrebite na ~lenkite; ja opredeluva
visinata na dopolnitelnata premija za izdavawe na me|unarodni zeleni karti
(osporena odredba); vr{i raboti vo vrska so garantniot fond; donesuva
osiguritelni statisti~ki standardi; vr{i raboti koi se od zaedni~ki interes na
dru{tvata za osiguruvawe, propi{ani vo Zakonot za trgovskite dru{tva ili
statutot, kako i drugi raboti za koi e ovlastena od nejzinite ~lenovi; donesuva
kodeks na odnesuvawe na dru{tvata za osiguruvawe i sorabotuva so drugi organi
za pra{awa od oblasta na osiguruvaweto.
Ponatamu Sudot utvrdi deka po podnesuvaweto na inicijativata (13
septemvri 2005 godina), na 12 oktomvri 2005 godina Sobranieto na Republika
Makedonija go donelo Zakonot za zadol`itelno osiguruvawe vo soobra}ajot (“
Slu`ben vesnik na Republika Makedonija” br. 88/2005). So ~lenot 76 od ovoj
zakon, me|u drugoto, e predvideno deka so denot na vleguvaweto vo sila na ovoj
zakon odredbite od Delot ~etirinaesetti od Zakonot za supervizija na
osiguruvaweto prestanuvaat da va`at. Zakonot za zadol`itelno osiguruvawe vo
soobra}ajot vlegol vo sila na 27 oktomvri 2005 godina. Vo ramkite na Delot
~etirinaesetti se nao|a i odredbata na ~lenot 228, ~ij stav 1 to~ka 3 e osporen
so inicijativata. Toa zna~i deka na 27 oktomvri 2005 godina prestanal da va`i i
osporeniot ~len 228, stav 1 to~ka 3 od Zakonot za supervizija na osiguruvaweto.
4. Soglasno ~len 110 od Ustavot, Ustavniot sud na Republika
Makedonija, me|u drugoto, odlu~uva za soglasnosta na zakonite so Ustavot i za
soglasnosta na drugite propisi i kolektivni dogovori so Ustavot i zakonite.
Soglasno ~len 28 alineja 3 od Delovnikot na Ustavniot sud na Republika
Makedonija, Sudot }e ja otfrli inicijativata ako postojat procesni pre~ki za
odlu~uvawe po inicijativata.
Imaj}i predvid deka osporenata odredba na ~len 228 stav 1 to~ka 3 od
Zakonot za supervizija na osiguruvawe prestanala da va`i so denot na
vleguvaweto vo sila na Zakonot za zadol`itelno osiguruvawe vo soobra}ajot Sudot
utvrdi deka postojat procesni pre~ki za odlu~uvawe po inicijativata.
Vrz osnova na iznesenoto, Sudot odlu~i kako vo to~kata 1 od ova
re{enie.
5. Ova re{enie Sudot go donese vo sostav od pretsedatelot na Sudot
Liljana Ingilizova-Ristova i sudiite d-r Trendafil Ivanovski, Mahmut Jusufi,
Mirjana Lazarova Trajkovska, Vera Markova, Branko Naumoski, d-r Bajram
Polo`ani, Igor Spirovski i d-r Zoran Sulejmanov.
U. br. 166/2005
11 januari 2006 godina
Skopje
ПРЕТСЕДАТЕЛ
на Уставниот суд на Република
Македонија
Лилјана Ингилизова-Ристова