У.бр.127/2010-1

2. Оваа одлука произведува правно дејство од денот на објавувањето во „Службен весник на Република Македонија“.

3. Уставниот суд на Република Македонија со Решение У.бр.127/2010 од 27 октомври 2010 година, по повод поднесена иницијатива на Драган Христов, Дејан Николовски и Зоран Велковски сите од Делчево, поведе постапка за оценување на уставноста на членовите од актот означен во точката 1 од оваа одлука. Постапката беше поведена затоа што пред Судот основано се постави прашањето за нивната согласност со Уставот.

4. Судот на седницата утврди дека според член 4 од Стату­тот, член на Здружението на возачите од Делчево може да биде секој полнолетен граѓанин-државјанин на Република Македонија, кој добро­волно ќе пристапи на Здружението.

Зачленувањето во Здружението на возачите Делчево се врши со пристапница.

Пристапницата ја издава (потпишува) секретарот на Здруже­нието воколку смета дека новиот член ќе даде допринос за развојот на Здружението и со неговото членување – работење и дејствување нема да нанесе штета и намалување на угледот на Здружението.

Здружението на возачите Делчево на своите членови им издава членска книшка.

Членовите на Здружението на возачите Делчево плаќаат го­дишно членарина во износ од 1.000,00 денари веднаш со зачлену­ва­ње­то.

Здружението на возачите Делчево на своите членови води Регистар на членство, кои еднаш годишно се ажурираат“.

Во член 5 од Статутот е предвидено дека членот на Здруже­нието на возачите Делчево е активен со пристапница и со платена членарина, тој има право да бира и да биде избран во органите и телата на Здружението кога плаќа редовно годишна членарина по зачленува­њето и најмалку 3 (три) години пред одржувањето на изборите да е член со пристапница и најмалку 3 (три) години редовно да ја плаќал членари­ната.
Член кој не плаќа редовно годишна членарина не може да биде избран за извршување на функција во органите и телата на Здружението“.

Според член 7А од истиот статут членувањето во Здружени­ето на возачите Делчево престанува:
– ако Здружението престане да работи,
– поради смрт на член на Здружението,
– ако членот уредно не ја плаќа членарината,
– ако членот на Здружението не се придржува кон одредбите на Статутот или работи спротивно на програмските определби, целите и задачите на Здружението.

Одлука за престанок на членувањето во Здружението доне­сува Секретарот на Здружението на возачите Делчево, а одлука по жал­ба Извршниот одбор.

Според член 19 од овој статут Собранието на Здружението на возачи Делчево брои 9 (девет) члена претставници кои се избираат од Собир на активни членови со пристапница и редовно платена члена­рина за последните 3 (три) години, а кои се евидентирани во регис­тар и список кои еднаш годишно се ажурираат од страна на секретарот.

На гласачкото ливче се наоѓаат сите активни членови со редов­но платена чланарина за последни 3 (три) години ажурирани од страна на секретарот на Здружението.

Гласањето го спроведува изборна комисија од 3 члена форми­рана од Собир.

Мандатот на претставниците во Собранието трае 4 години кое се состанува по потреба, а најмалку еднаш годишно.

Претставник во органите на Сојузот на возачите на Македо­нија е секретарот на Здружението или друго лице член на Здружението согласно законските прописи.

5. Според член 20 од Уставот, на граѓаните им се гарантира слободата на здружувањето заради остварување и заштита на нивните политички, економски, социјални, културни и други права и уверувања и граѓаните можат слободно да основаат здруженија на граѓани и политич­ки партии, да пристапуваат кон нив и од нив да истапуваат.

Според член 22 од Уставот, секој граѓанин со наполнети 18 години живот стекнува избирачко право.

Од изнесените уставни одредби произлегува дека на граѓа­ните им се гарантира со Устав слободата на здружувањето заради остварување и заштита на нивните политички, економски, социјални, културни и други права и уверувања и граѓаните можат слободно да основаат здруженија на граѓани.

Според член 1 од Статутот на Здружението на возачи – Делчево, здружението на возачи Делчево е здружение на граѓани – воза­чи формирано со слободно здружување на граѓаните заради остварува­ње и усогласување на своите интереси и заради вршење на дејности и активности со цел подобрување на сообраќајната култура безбедноста на сообраќајот на патиштата, техничката исправност на мотор­ните возила и други прашања од заеднички интерес.

Оспорените одредби од Статутот на Здружението на возачи – Делчево, анализирајќи ги во контекст на истакнатите наводи во иницијативата, не се во согласност со уставно загарантираната слобода на граѓаните да се здружуваат, утврдена во член 20 од Уставот.

Имено, имајќи го во вид фактот дека со членот 4 став 3 од Статутот се определува дискреционо право на секретарот на Здружени­ето да оценува кој кандидат ќе дал допринос за развојот на здружението и немало да нанесе штета, ниту ќе го нарушел угледот на Здружението, од што зависи и издавањето на пристапницата, Судот оцени дека се ограничува правото, односно слободата на здружување на граѓаните предвидени во член 20 од Уставот.

Ограничувањето дадено во член 5 од Статутот, член на Здружението да може да биде избран во органите и телата на Здружени­ето и да бира, само доколку плаќал редовна годишна членарина по зачленувањето најмалку 3 (три) години пред одржувањето на изборите и да е член на Здружението најмалку 3 години, според Судот, е во спротивност со член 22 од Уставот на Република Македонија.

Одредбата во Статутот во која, исто така, е предвидено дека членовите на Собранието на Здружението можат да бидат само членови кои платиле членарина последните 3 (три) години, а не и другите членови (член 19 ставови 1 и 2) според Судот не е во согласност со член 20 од Уставот, од причина што со истата се повредува уставно загарантира­ната слобода на граѓаните да се здружуваат.

По однос на членот 7А ставот 2 од Статутот, каде е предви­дено дека одлука за престанок на членувањето во здружението донесува секретарот на Здружението, Судот оцени дека, од анализата на истото во контекст на наводите во иницијативата, основано може да се поведе под сомнение неговата согласност со Уставот на Република Македонија, бидејќи во конкретниов случај се дава дискреционо право на една личност во здружението, Секретарот, да ги утврдува причините за прес­танок на членувањето во Здружението, а посебно кога станува збор за причините предвидени во членот 7А став 1 алинеи 3 и 4 од Статутот.

6. Врз основа на изнесеното, Судот одлучи како во точката 1 од оваа одлука.

7. Оваа одлука Судот ја донесе со мнозинство гласови во состав од претседателот на Судот Бранко Наумоски и судиите: д-р Наташа Габер-Дамјановска, Исмаил Дарлишта, д-р Трендафил Ивановски, Лилјана Ингилизова – Ристова, Вера Маркова, д-р Гзиме Старова и д-р Зоран Сулејманов.

У.бр.127/2010
22 декември 2010 година
Скопје

ПРЕТСЕДАТЕЛ
на Уставниот суд на Република Македонија
Бранко Наумоски