У.бр.93/2023 – Уставен суд на Република Северна Македонија

Уставен суд
на Република Северна Македонија
У.бр.93/2023
Скопје, 14.02.2023 година

Уставниот суд на Република Северна Македонија, во состав Добрила Кацарска, претседател на Судот и судиите Насер Ајдари, м-р Татјана Васиќ-Бозаџиева, д-р Јадранка Дабовиќ-Анастасовска, д-р Осман Кадриу, д-р Дарко Костадиновски, д-р Ана Павловска-Данева и м-р Фатмир Скендер, врз основа на член 110 од Уставот на Република Северна Македонија, член 27 и член 71 од Деловникот на Уставниот суд на Република Северна Македонија („Службен весник на Република Македонија” број 70/1992 и „Службен весник на Република Северна Македонија” број 202/2019, 256/2020 и 65/2021), на седницата одржана на 14 февруари 2024 година, донесе

Р Е Ш Е Н И Е

1. СЕ ПОВЕДУВА постапка за оценување на уставноста и законитоста на Одлуката за суспензија од примена на Детален урбанистички план за дел од Урбан блок 48 (дел 2) и за дел од У.Е. „Б.С. Гојчо“, дел од Урбан блок 44, плански опфат помеѓу бул. „Трета МУБ“, ул. „Перо Чичо“, ул.„Прва петолетка“ и ул.„Миле Кипра“- Општина Куманово, (2018-2023) со површина од 3.24ха, со технички број 18/18 од јули 2021, изработен од ДУПИ Планерис ДООЕЛ увоз-извоз Куманово, донесен со Одлуката бр. 09-9525/41 од 28.12.2021 година, број 09-4569/3 од 6 јуни 2023 година („Службен гласник на Општина Куманово“ број 9 од 07.06.2023 година).

2. СЕ ЗАПИРА извршувањето на поединечните акти и дејствија што се преземени врз основа на Одлуката означена во точката 1 од ова решение.

3. Ова решение ќе се објави во „Службен весник на Република Северна Македонија”.

Образложение

ДПТУ УПМ-ГРУП ДООЕЛ Куманово, ТДВНППУ ХРОМАК Емил ДООЕЛ увоз – извоз Куманово, Бранислав Иваноски, Мирослав Иваноски и други, сите од Куманово, застапувани од полномошниците, адвокатот Виктор Божиновски и адвокатот Борче Ивановски од Куманово, до Уставниот суд на Република Северна Македонија поднесоа иницијатива за поведување постапка за оценување на уставноста и законитоста на Одлуката означена во точката 1 од ова решение.

На седницата Судот утврди дека врз основа на член 23 од Законот за урбанистичко планирање („Службен весник на Република Северна Македонија” број 32/2020), член 22 став 1 точка 1 од Законот за локалната самоуправа („Службен весник на Република Македонија” број 5/2002) и член 25 став 1 точка 7 од Статутот на Општина Куманово („Службен гласник на Општина Куманово“ број 13/2003, 13/2007, 8/2015, 11/2019 и 12/2021), Советот на Општина Куманово, на седницата одржана на 6 јуни 2023 година, донел Одлука за суспензија од примена на Детален урбанистички план за дел од Урбан блок 48 (дел 2) и за дел од У.Е. „Б.С. Гојчо“, дел од Урбан блок 44, плански опфат помеѓу бул. „Трета МУБ“, ул. „Перо Чичо“, ул.„Прва Петолетка“ и ул.„Миле Кипра“- Општина Куманово, (2018-2023) со површина од 3.24 ха, со технички број 18/18 од јули 2021, изработен од ДУПИ Планерис ДООЕЛ увоз-извоз Куманово, донесен со Одлуката бр.09-9525/41 од 28.12.2021 година.

Во член 1 од Одлуката се предвидува дека со оваа одлука се суспендира од применување Детален урбанистички план за дел од Урбан блок 48 (дел 2) и за дел од У.Е. „Б.С. Гојчо“, дел од Урбан блок 44, плански опфат помеѓу бул. „Трета МУБ“, ул. „Перо Чичо“, ул.„Прва Петолетка“ и ул.„Миле Кипра“- Општина Куманово, (2018-2023) со површина од 3.24 ха, со технички број 18/18 од јули 2021, изработен од ДУПИ Планерис ДООЕЛ увоз-извоз Куманово, донесен со Одлуката бр.09-9525/41 од 28.12.2021 година, поради несомнена штета по јавниот интерес што е воочена во текот на спроведувањето на планот, која би се зголемувала со неговото спроведување, а произлегува од неговата спротивставеност со Законот и прописите донесени врз основа на него и поради плански решенија чиишто штетни последици по јавниот интерес не биле воочени во постапката за неговото донесување.

Со член 2 од Одлуката се определува дека со оваа одлука се суспендира од применување горенаведениот план, а истата е на сила до донесување на нов план за предметниот плански опфат, но не подолго од една година, додека во член 3 од Одлуката се предвидува дека со суспендираниот ДУП се штити јавниот интерес кој е приоритетен и за јавниот интерес се води грижа во сите фази од урбанистичкото планирање, односно во постапките на изработување, донесување, спроведување и следење на спроведувањето на урбанистичките планови.

Во член 4 е предвидено дека оваа одлука почнува да се применува по донесувањето на одлука за постапка за изработување на нов ДУП за дел од Урбан блок 48 (дел 2) и за дел од У.Е. „Б.С. Гојчо“, дел од Урбан блок 44, плански опфат помеѓу бул. „Трета МУБ“, ул. „Перо Чичо“, ул.„Прва Петолетка“ и ул.„Миле Кипра“- Општина Куманово.

Со член 5 се предвидува дека оваа одлука престанува да важи една година од денот од кога почнала да се применува, а во член 6 е предвидено дека оваа одлука влегува во сила со денот на објавувањето во „Службен гласник на Општина Куманово“.

III

Според член 8 став 1 алинеја 3, 6 и 7 од Уставот, владеењето на правото, правната заштита на сопственоста и слободата на пазарот и претприемништвото се темелни вредности на уставниот поредок на Република Северна Македонија.

Согласно член 30 став 1 од Уставот, се гарантира правото на сопственост и правото на наследување. Според став 2, сопственоста создава права и обврски и треба да служи за добро на поединецот и на заедницата. Во став 3 е предвидено дека никому не можат да му бидат одземени или ограничени сопственоста и правата кои произлегуваат од неа, освен кога се работи за јавен интерес утврден со закон.

Според член 51 од Уставот, во Република Северна Македонија законите мораат да бидат во согласност со Уставот, а сите други прописи со Уставот и со закон. Секој е должен да ги почитува Уставот и законите.

Во член 1 од Законот за урбанистичко планирање („Службен весник на Република Северна Македонија“ број 32/20 и 111/23) е предвидено дека со овој закон се уредува системската и хиерархиската уреденост на урбанистичкото планирање во системот на просторното и урбанистичкото планирање, целите и начелата на урбанистичкото планирање и уредувањето на просторот, видовите и содржината на урбанистичките планови, условите за вршење на работите од областа на урбанистичкото планирање, постапките за изработување, донесување и спроведување на урбанистичките планови, надзорот над спроведувањето на одредбите на овој закон, како и други работи од областа на урбанистичкото планирање.

Според член 5 став 1 од истиот закон, во просторот опфатен со урбанистичките планови, јавен интерес е уредувањето и хуманизацијата на просторот, заштитата и унапредувањето на животната средина и на природата, како и зачувувањето на природните и културните вредности на просторот. Според став 2 од истиот член, за јавниот интерес од ставот (1) на овој член се води грижа во сите фази од урбанистичкото планирање, односно во постапките на изработување, донесување, спроведување и следење на спроведувањето на урбани¬стичките планови. Согласно став 3 од истиот член со урбанистичкото планирање задолжително се штити јавниот интерес кој е приоритетен, додека приватниот интерес се обезбедува согласно со закон.

Во член 23 став 1 од истиот закон е предвидено дека со урбанистичкото планирање задолжително се штити јавниот интерес кој е приоритетен, додека приватниот интерес се обезбедува согласно со закон. Според став 2 од истиот член, ако одлуката за донесување на урбанистичкиот план се укине во целост, донесувачот на планот е должен да отпочне постапка за изработување и донесување на нов урбанистички план за истиот плански опфат по постапка од членот 21 од овој закон, а ако одлуката за донесување на урбанистичкиот план се укине за дел од планот односно за одредени негови плански одредби, донесувачот на планот е должен да отпочне постапка за изработување и донесување на изменување и дополнување на укинатиот дел од планот по постапка од член 31 од овој закон. Согласно став 3 од истиот член ако одлуката за донесување на урбанистичкиот план се укине врз основа на пропуст во постапката за донесување, донесувачот на планот може да го донесе истиот план со постапка што ќе се состои само од спроведување на делот од постапката за кој се однесува пропустот и истиот бил основ за укинувањето. Во став 4 од истиот член е предвидено дека, доколку при спроведувањето на постапката од ставот (3) од овој член произлезат и неопходни измени во планското решение, тогаш донесувачот на планот е должен да отпочне постапка за донесување на нов урбанистички план по постапка од член 21 од овој закон. Според став 5 од истиот член урбанистички план од член 10 став (1) точките 1, 2, 3, 4 и 5 негов дел или планска одредба се суспендира од применување од страна на донесувачот на планот, доколку се докаже несомнена штета по јавниот интерес што е воочена во текот на спроведувањето на планот, која би се зголемувала со неговото спроведување, а произлегува од неговата спротивставеност со Законот и прописите донесени врз основа на него, поради неговата неусогласеност со планови од повисоко ниво или поради плански решенија чиишто штетни последици по јавниот интерес не биле воочени во постапката за негово донесување. Согласно став 6 од истиот член донесувачот на планот, одлуката за суспензија ја донесува врз основа на стручен елаборат за суспензија на применувањето на урбанистичкиот план, негови делови или плански одредби, изработен од комисијата за урбанизам од членот 38 од овој закон, а по претходно добиено мислење од министерот кој раководи со органот на државната управа надлежен за вршење на работите од областа на уредување на просторот, кое се издава во рок од 15 работни дена по приемот на стручниот елаборат и барањето за мислење. Во став 7 од истиот член се наведува дека одлуката од ставот (6) на овој член е на сила до донесувањето на измени и/или дополнувања на суспендираниот урбанистички план, негови делови или плански одредби, со коишто ќе се надминат и отстранат недостатоците што биле основ за суспензијата, но не подолго од шест месеци за поединечни делови од урбанистички план или одредени плански одредби и една година за целиот плански опфат на урбанистичкиот план. Согласно став 8 од истиот член одлуката од ставот (6) на овој член не може да се донесе доколку донесувачот истовремено не донесе одлука за отпочнување на постапката за донесување на нов урбанистички план или на измени и дополнувања на урбанистичкиот план од ставот (7) на овој член, со цел отстранување на одредбите од ставот (5) на овој член за кои е докажана штета по јавниот интерес. Во став 9 од истиот член се предвидува дека по истекот на роковите од ставот (7) и неисполнувањето на условот од ставот (8) на овој член, суспендираниот урбанистички план, неговите делови или плански одредби продолжуваат да се спроведуваат, при што штетите што настанале од суспендирањето на планот како и од неотстранувањето на недостатоците на урбанистичкиот план од ставот (5) од овој член, ги сноси единицата на локалната самоуправа за урбанистичките планови од локално значење и Владата на Република Северна Македонија за урбанистичките планови од државно значење.

Владеењето на правото како една од темелните вредности на правниот поредок предвидува дека сите учесници вклучени во постапката за урбанистичко планирање, а особено локалната самоуправа како носител на процесот на урбанистичко планирање, треба да го обезбедат системот на урбанистичко планирање преку континуираниот процес на изработување, донесување, спроведување и следење на спроведувањето на плановите бидејќи тоа е единствениот начин преку кој може да се обезбеди правната сигурност на граѓаните во важењето и спроведувањето на донесените акти додека постапката за суспендирање или неприменување поради усогласување треба да биде просторно и правно ограничена на исклучоци сè со цел да не се наруши континуитетот на планирањето.

Начелото на пропорционалност како една од основните компоненти на владеењето на правото, како темелна вредност на правниот поредок, предвидува дека сите правни акти, мерки или дејствија треба да бидат пропорционални односно компатибилни на воспоставената цел и истите мора да бидат неопходни за да се постигне истата. Покрај ова, како важна компонента на начелото на пропорционалност е дека преземените мерки или дејствија не смеат да наметнуваат врз правните субјекти товар кој е прекумерен во однос на целта што се мисли да се постигне. Ова е општо прифатената дефиниција на начелото на пропорционалност во рамките на правото на ЕУ и меѓународното право.

Член 51 од Уставот според кој никому не може да му бидат одземени или ограничени сопственоста и правата кои произлегуваат од неа, освен кога се работи за јавен интерес утврден со закон, во конкретниот случај, насочува на тоа дека сите активности што се преземаат во врска со урбанистичкото планирање треба да бидат добро аргументирани во однос на докажување на постоењето на јавниот интерес ако се ограничува наведеното право односно правата што произлегуваат од тоа.

Од набавената документација произлегува дека Советот на Општина Куманово, врз основа на член 23 од Законот за урбанистичко планирање, член 22 став 1 точка 1 од Законот за локалната самоуправа („Службен весник на Република Македонија“ број 5/02) и член 25 став 1 точка 7 од Статутот на Општина Куманово („Службен гласник на Општина Куманово“ број 13/03, 13/07, 8/15, 11/19 и 12/21) на ден 06.06.2023 година, донел Одлука за суспензија од примена на оспорениот акт, донесен со Одлуката бр.09-9525/41 од 28.12.2021 година, поради заштита на јавниот интерес од несомнената штета што е воочена во текот на спроведување на планот која би се зголемувала со неговото спроведување, а произлегува од неговата спротивставеност со Законот и прописите донесени врз основа на него и поради плански решенија чиишто штетни последици по јавниот интерес не биле воочени во постапката за негово донесување.

Истиот ден, од страна на Советот на Општина Куманово врз основа на член 23 став 8 од Законот за урбанистичко планирање, член 22 став 1 точка 1 од Законот за локалната самоуправа и член 25 став 1 точка 7 од Статутот на Општина Куманово е донесена Одлука за отпочнување на постапка за изработка на ДУП за дел од Урбан блок 48 (дел 2) и за дел од У.Е.„Б. С. Гојчо“, дел од Урбан блок 44, плански опфат помеѓу бул. „Трета МУБ“, ул. „Перо Чичо“, ул. „Прва Петолетка“ и ул. „Миле Кипра“ – Општина Куманово.

На 7 јуни 2023 година градоначалникот на Општина Куманово донел два заклучоци за објавување на наведените одлуки заведени под број 08-4745/1 и 08-4746/1.

Во однос на наводите на подносителите на иницијативата дека оспорената одлука е донесена спротивно на член 23 став 6 од Законот за урбанистичко планирање согласно кој донесувачот на планот, одлуката за суспензија ја донесува врз основа на стручен елаборат за суспензија на применувањето на урбанистичкиот план, негови делови или плански одредби, изработен од Комисијата за урбанизам од член 38 од овој закон, а по претходно добиено мислење од министерот кој раководи со органот на државната управа надлежен за вршење на работите од областа на уредување на просторот, кое се издава во рок од 15 работни дена по приемот на стручниот елаборат и барањето за мислење, Судот цени дека истите се основани од следните причини:

Согласно наведената законска одредба Советот на Општина Куманово пред донесувањето на оспорената одлука требало да обезбеди стручен елаборат за суспензија на применувањето на урбанистичкиот план, негови делови или плански одредби, изработен од комисијата за урбанизам од член 38 од овој закон и мислење од министерот кој раководи со органот на државната управа надлежен за вршење на работите од областа на уредување на просторот кое се издава во рок од 15 работни дена по приемот на стручниот елаборат и барањето за мислење.

Од прибавената документација произлегува дека Комисијата за урбанизам на Општина Куманово, врз основа на Барање за постапување бр.08-3411/5 од 24.04.2023 година од градоначалникот на Општина Куманово, а по известување од СОУ Гимназија „Гоце Делчев“ Куманово со барање за постапување бр.08-3411/1 од 10.04.2023; Известување од ЈЗУ Здравствен дом Куманово со бр.08-3518/1 од 13.04.2023 година и Стручното мислење на проф. д-р Мирослав Грчев бр.08-3411/3 од 20.04.2023 година, изработила Стручен елаборат за суспензија на применување на Детален урбанистички план за дел од Урбан блок 48 (дел 2) и за дел од У.Е. „Б.С. Гојчо“, дел од Урбан блок 44, плански опфат помеѓу бул. „Трета МУБ“, ул. „Перо Чичо“, ул. „Прва Петолетка“ и ул. „Миле Кипра“ – Општина Куманово, донесена со Одлука бр.09-9525/41 од 28.12.2021 година, со заклучок дека предметниот ДУП предвидува плански одредби кои се спротивни на Уставот на РСМ, Законот за експропријација и Законот за урбанистичко планирање, при што во случајот на ЈЗУ Здравствен дом Куманово планот грубо го нарушува јавниот интерес утврден со законот и е спротивен на основните норми на уставниот и правниот поредок на Републиката, додека во случајот со СОУ Гимназијата „Гоце Делчев“ Куманово, јавниот интерес е нарушен во помала мерка, но и тука се работи за намалување на квалитетот на животните и работните услови и дехуманизација на просторот и дека со применување на ДУП-от и реализирање на градбите предвидени со него, ќе се направаат штети по јавниот интерес што потоа нема да можат да се поправат и надоместат.

Од наведеното произлегува дека првиот законски услов за донесување на Одлука за суспензија, односно, изготвување стручен елаборат за суспензија на применување на ДУП, негови делови или плански одредби, предевиден во член 23 став 3 од Законот е исполнет.

Во однос на вториот законски услов, добивање на мислење од министерот кој раководи со органот на државната управа надлежен за вршење на работите од областа на уредување на просторот, од прибавената документација произлегува дека Советот на Општина Куманово, и покрај тоа што во мислењето на надлежното министерство заведена под архивски број 21-2661/2 од 22 мај 2023 година, се наведува дека Комисијата за урбанизам при изготвување на Стручниот елаборат за суспензија на применувањето на наведениот ДУП, не го зела предвид член 5 став 4 од наведениот закон според кој со урбанистичките планови се утврдува видот, намената, подрачјето, локацијата и димензиите на просторот, земјиштето и градбите што се од јавен интерес.

Покрај ова, во мислењето се наведува дека доставениот стручен елаборат не содржи конкретни податоци со кои се докажува несомнената штета по јавниот интерес што е воочена во текот на спроведувањето на планот, кои по правило треба да потекнуваат од извештајот со анализа на начинот на спроведување на плановите, кои донесувачот на планот го изработува еднаш годишно при подготвување на годишната програма согласно член 23 од Законот за урбанистичко планирање.

Исто така, Стручниот елаборат за суспензија не смее да се однесува паушално на целиот плански опфат од урбанистичкиот план, доколку штетата по јавниот интерес што треба да се докаже односно предметот на елаборатот за суспензија е лоциран во дел од планскиот опфат или негова планска одредба.

Имено, доколку елаборатот за суспензија се однесува на целиот плански опфат од урбанистичкиот план, во тој случај е неопходно да се докаже штетата по јавниот интерес која би настанала преку примената на сите негови плански одредби за површината на целиот плански опфат, во спротивно суспензијата треба да го ограничи своето правно дејство само на тие делови или одредби за кои може да биде докажана штетата по јавниот интерес.

Во однос на наводите на подносителите на иницијативата дека оспорената одлука не е во согласност со член 8 став 1 алинеја 3 од Уставот, Судот смета дека се основани од причина што начелото на пропорционалност како една од основните компоненти на владеењето на правото, како темелна вредност на правниот поредок, предвидува дека сите правни акти, мерки или дејствија треба да бидат пропорционални односно компатибилни на воспоставената цел, мора да бидат неопходни за да се постигне истата и преземените мерки или дејствија не смеат да наметнуваат врз правните субјекти товар кој е прекумерен во однос на целта што се сака да се постигне. Имено, оспорената одлука како правен акт со кој е суспендирана примената на наведениот ДУП и мерка за заштита на јавниот интерес, Судот смета дека не е компатибилна односно пропорционална на предвидената цел што се мисли да се постигне, од причина што, според мислењето на надлежното министерство, наведената цел односно заштитата на јавниот интерес ќе се постигнеше ако наведената одлука се однесуваше на тие делови или одредби од ДУП-от за кои може да биде докажана несомнената штета по јавниот интерес и не смее да се однесува паушално на целиот плански опфат од урбанистичкиот план доколку штетата по јавниот интерес што треба да се докаже односно предметниот елаборат за суспензија е лоциран во дел од планскиот опфат или негова планска одредба.

Тргнувајќи од наведеното, Судот смета дека има отстапки во постапката за донесување на оспорената одлука, која води кон повреда на начелото на владеењето на правото, поради што основано може да се изрази сомневање во согласноста на оспорената одлука со член 8 став 1 алинеја 3 од Уставот.

Во однос на наводите на подносителите на иницијативата дека оспорената одлука не е во согласност со член 51 од Уставот според кој во Република Северна Македонија законите мораат да бидат во согласност со Уставот, а сите други прописи со Уставот и со закон и дека секој е должен да ги почитува Уставот и законите Судот смета дека се основани од причина што оспорената одлука не е донесена согласно со член 23 став 6 од Законот за урбанистичко планирање. Ова од причина што во наведената законска одредба на јасен начин се предвидува дека донесувачот на планот, одлуката за суспензија ја донесува врз основа на стручен елаборат за суспензија на применувањето на урбанистичкиот план, негови делови или плански одредби, изработен од комисијата за урбанизам од член 38 од овој закон, а по претходно добиено мислење од министерот кој раководи со органот на државната управа надлежен за вршење на работите од областа на уредување на просторот, кое се издава во рок од 15 работни дена по приемот на стручниот елаборат и барањето за мислење. Имено, во конкретниот случај, мислењето од министерот кој раководи со органот на државната управа надлежен за вршење на работите од областа на уредување на просторот, не е во насока за донесување на оспорената одлука од причина што барателот на мислењето не успеал преку стручниот елаборат за суспензија да докаже постоење на штета по јавниот интерес и како резултат на наведеното, Судот оцени дека основано може да се изрази сомневање во согласноста на оспорената одлука со наведената уставна одредба.

Имајќи го предвид сето погоре изнесено, пред Судот основано се постави прашањето за уставноста и законитоста на Одлуката за суспензија од примена на Детален урбанистички план за дел од Урбан блок 48 (дел 2) и за дел од У.Е. „Б.С. Гојчо“, дел од Урбан блок 44, плански опфат помеѓу бул. „Трета МУБ“, ул. „Перо Чичо“, ул.„Прва петолетка“ и ул.„Миле Кипра“- Општина Куманово, (2018-2023) со површина од 3.24 ха, со технички број 18/18 од јули 2021, изработен од ДУПИ Планерис ДООЕЛ увоз-извоз Куманово, донесен со Одлуката бр.09-9525/41 од 28.12.2021 година, број 09-4569/3 од 6 јуни 2023 година („Службен гласник на Општина Куманово“ број 9 од 07.06.2023 година). Поради можноста од настанување штетни последици, а согласно член 27 од Деловникот на Уставниот суд, Судот одлучи да ја запре примената на оспорената одлука, како и да го запре извршувањето на поединечните акти или дејствија што се преземени врз основа на оспорената одлука, до донесувањето на конечната одлука.

Врз основа на наведеното, Судот, со мнозинство гласови, одлучи како во диспозитивот на ова решение.

ПРЕТСЕДАТЕЛ
на Уставниот суд на Република Северна Македонија,
Добрила Кацарска

Издвоено мислење по предметот У.бр.93/2023

* * *

Gjykata Kushtetuese e
Republikës së Maqedonisë së Veriut
U.nr.93/2023
Shkup, 14.02.2023

Gjykata Kushtetue e Republikës së Maqedonisë së Veriut, në përbërje të Dobrilla Kacarska, kryetare e Gjykatës dhe gjykatësve Naser Ajdari, mr. Tatjana Vasiq-Bozaxhieva, dr. Jadranka Daboviq – Anastasovska, dr. Osman Kadriu, dr. Darko Kostadinovski, dr. Ana Pavllovska-Daneva dhe mr. Fatmir Skender, në bazë të nenit 110 të Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë së Veriut, nenit 27 dhe nenit 71 të Rregullores së Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” numër 70/1992 dhe “Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut” numër 202/2019, 256/2020 dhe 65/2021), në seancën e mbajtur më 14 shkurt 2024, miratoi

A K T V E N D I M

1. INICOHET procedura për vlerësimin e kushtetutshmërisë dhe ligjshmërisë së Vendimit për pezullimin e zbatimit të Planit të Detajuar Urbanistik për një pjesë të Bllokut Urban 48 (pjesa 2) dhe për një pjesë të U.E. “B.S. Gojço”, pjesë e Bllokut Urban 44, zona planifikuese ndërmjet Blv. “BSM e Tretë”, rr. “Pero Çiço”, rruga “Përva petoletka” dhe rruga “Mile Kipra” – Komuna e Kumanovës, (2018-2023) me sipërfaqe prej 3.24 ha, me numër teknik 18/18 nga korriku 2021, e punuar nga DUPI Planeris SHPKNJP. eksport-import Kumanovë, miratuar me Vendimin nr. 09-9525/41 nga 28.12.2021, numër 09-4569/3 nga 6 qershori i vitit 2023 (“Gazeta Zyrtare e Komunës së Kumanovës” numër 9 nga 07.06.2023).

2. NDËRPTITET realizimi i akteve individuale dhe veprimeve të kryera në bazë të Vendimit të shënuar në pikën 1 të këtij aktvendimi.

3. Ky vendim do të publikohet në “Gazetën Zyrtare të Republikës së Maqedonisë së Veriut”.

Arsyetim

DPTU UPM-GRUP SHPKNJP Kumanovë, TDVNPPU HROMAK Emil SHPKNJP eksport-import Kumanovë, Branisllav Ivanoski, Mirosllav Ivanoski dhe të tjerë, të gjithë nga Kumanova, të përfaqësuar nga avokatët, avokati Viktor Bozhinovski dhe avokati Borçe Ivanovski nga Kumanova, në Gjykatën Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut parashtruan iniciativë për inicimin e procedurës për vlerësimin e kushtetutshmërisë dhe ligjshmërisë së Vendimit të përcaktuar në pikën 1 të këtij aktvendimi.

Gjykata në seancë konstatoi se në bazë të nenit 23 të Ligjit për urbanizëm (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut” nr. 32/2020), nenit 22 paragrafi 1 pika 1 të Ligjit për Vetëqeverisje Lokale. “Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” numër 5/2002) dhe neni 25 paragrafi 1 pika 7 të Statutit të Komunës së Kumanovës (“Gazeta Zyrtare e Komunës së Kumanovës” numër 13/2003, 13/2007, 8/ 2015, 11/2019 dhe 12/2021, Këshilli i Komunës së Kumanovës, në mbledhjen e mbajtur më 06.06.2023, ka marrë Vendim për pezullimin e zbatimit të Planit të Detajuar Urbanistik për një pjesë të Bllokut Urban 48 ( pjesa 2) dhe për një pjesë të U.E. “B.S. Gojço”, pjesë e Bllokut Urban 44, zona planifikuese ndërmjet Blv. “BSM e Treta”, rr. “Pero Çiço”, rr. “Përva Petoletka” dhe rr. “Mile Kipra” – Komuna e Kumanovës, (2018-2023) me sipërfaqe prej 3.24 ha, me numër teknik 18/18 nga korriku 2021, e punuar nga DUPI Planeris SHPKNJP eksport-import Kumanovë, miratuar me Vendimin nr. 09-9525/41, të datës 28.12.2021.

Në nenin 1 të Vendimit parashikohet se ky vendim pezullon zbatimin e Planit të Detajuar Urbanistik për një pjesë të Bllokut Urbanistik 48 (pjesa 2) dhe për një pjesë të U.E. “B.S. Gojço”, pjesë e Bllokut Urban 44, përfshirja planifikuese ndërmjet Blv. “BSM e Tretë”, rr. “Pero Çiço”, rr. “Përva Petoletka” dhe rr. “Mile Kipra” – Komuna e Kumanovës, (2018-2023) me sipërfaqe prej 3.24 ha, me numër teknik 18/18 nga korriku 2021, e punuar nga DUPI Planeris SHPKNJP eksport-import Kumanovë, i miratuar me Vendimin nr. 09-9525/41, të datës 28.12.2021, për shkak të dëmit të padyshimtë të interesit publik që është konstatuar gjatë zbatimit të planit, i cili do të rritet me zbatimin e tij dhe që rrjedh nga kundërshtimi i tij me ligjin dhe rregulloret e miratuara në bazë të tij dhe për shkak të aktvendimeve planifikuese, pasojat e dëmshme të të cilave për interesin publik nuk janë perceptuar në procedurën e miratimit të tij.

Me nenin 2 të Vendimit përcaktohet se me këtë vendim pezullohet zbatimi i planit të lartpërmendur dhe është në fuqi deri në miratimin e planit të ri për përfshirjen planifikuese në fjalë, por jo më gjatë se një vit, ndërsa në nenin 3 të Vendimit parashikohet se me PDU-në e pezulluar mbrohet interesi publik, i cili është prioritar dhe tregohet kujdeset për interesin publik në të gjitha fazat e planifikimit urbanistik, pra në procedurat e përpunimit, miratimit, zbatimit dhe përcjelljes së zbatimit të planeve urbanistike.

Në nenin 4 parashikohet se ky vendim fillon të zbatohet pas miratimit të vendimit për procedurën e krijimit të PDU-së së re për një pjesë të Bllokut Urban 48 (pjesa 2) dhe për një pjesë të U.E. “B.S. Gojço”, pjesë e Bllokut Urban 44, zona planifikuese ndërmjet Blv. “BSM e Tretë”, rr. “Pero Çiço”, rruga “Përva Petoletka” dhe rruga “Mile Kipra” – Komuna e Kumanovës.

Me nenin 5 përcaktohet se ky vendim pushon së vlejturi një vit nga dita e fillimit të zbatimit, ndërsa në nenin 6 përcaktohet se ky vendim hyn në fuqi me ditën e publikimit në “Gazetën Zyrtare të Komunës së Kumanovës”.

III

Sipas nenit 8 paragrafi 1 alinetë 3, 6 dhe 7 të Kushtetutës, sundimi i së drejtës, mbrojtja juridike e pronësisë dhe liria e tregut dhe sipërmarrësis janë vlera themelore të rendit kushtetues të Republikës së Maqedonisë së Veriut.

Sipas nenit 30 paragrafi 1 i Kushtetutës, garantohet e drejta e pronësisë dhe e drejta e trashëgimisë. Sipas paragrafit 2, pronësia krijon të drejta dhe obligime dhe duhet të shërbejë për të mirën e individit dhe bashkësisë. Në paragrafin 3 është paraparë se askujt nuk mund t’i hiqet ose kufizohet pronësia dhe të drejtat që rrjedhin prej saj, me përjashtim të rasteve kur bëhet fjalë për interes publik të përcaktuara me ligj.

Sipas nenit 51 të Kushtetutës, në Republikën e Maqedonisë së Veriut ligjet duhet të jenë në përputhje me Kushtetutën, ndërsa të gjitha rregullat tjera me Kushtetutë dhe ligj. Të gjithë janë të detyruar të respektojnë Kushtetutën dhe ligjet.

Në nenin 1 të Ligjit për planifikim urbanistik (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut” numër 32/20 dhe 111/23) është paraparë se me këtë ligj rregullohet organizimi sistematik dhe hierarkik i planifikimit urbanistik në sistemin e planifikimit hapësinor dhe urbanistik, qëllimet dhe parimet e planifikimit urbanistik dhe rregullimit të hapësirës, llojet dhe përmbajtja e planeve urbanistike, kushtet për kryerjen e punimeve në fushën e planifikimit urbanistik, procedurat e krijimit, miratimit dhe zbatimit të planeve urbanistike, mbikëqyrja mbi zbatimin e dispozitave të këtij ligji, si dhe të gjërave të tjera nga fusha e planifikimit urbanistik.

Sipas nenit 5 paragrafi 1 të të njëjtit ligj, në hapësirën e përfshirë me planet urbanistike, interes publik është rregullimi dhe humanizimi i hapësirës, mbrojtja dhe përmirësimi i mjedisit jetësor dhe natyrës, si dhe ruajtja e vlerave natyrore dhe kulturore të hapësirës. Sipas paragrafit 2 të të njëjtit nen, për interesin publik nga paragrafi (1) i këtij neni bëhet kujdes në të gjitha fazat e planifikimit urbanistik, përkatësisht në procedurat e përpunimit, miratimit, zbatimit dhe monitorimit të zbatimit të planeve urbanistike. Në pajtim me paragrafin 3 të të njëjtit nen, me planifikimin urbanistik detyrimisht mbrohet interesi publik, i cili është prioritet, ndërsa interesi privat sigurohet në përputhje me ligjin.

Në nenin 23 paragrafi 1 të të njëjtit ligj parashikohet se interesi publik, i cili është prioritar, duhet të mbrohet me planin urbanistik, ndërsa interesi privat sigurohet në përputhje me ligjin. Sipas paragrafit 2 të të njëjtit nen, nëse vendimi për miratimin e planit urbanistik anulohet në tërësi, miratuesi i planit është i obliguar të fillojë procedurën për hartimin dhe miratimin e planit të ri urbanistik për të njëjtën shtrirje planifikuese, sipas procedurës nga neni 21 i këtij ligji dhe nëse vendimi për miratimin e planit urbanistik ndërpritet për një pjesë të planit, përkatësisht për disa dispozita të tij planifikuese, miratuesi i planit është i obliguar që të fillojë procedurë për zhvillimin dhe miratimin e ndryshimeve dhe plotësimeve në pjesën e ndërprerë të planit sipas procedurës së nenit 31 të këtij ligji. Në pajtim me paragrafin 3 të të njëjtit nen, nëse vendimi për miratimin e planit urbanistik revokohet në bazë të një lëshimi në procedurën e miratimit, miratuesi i planit mund të miratojë të njëjtin plan me procedurë që do të përbëhet vetëm nga zbatimi i pjesës së procedurës të cilës i referohet lëshimi dhe i njejti ka qenë bazë e ndërprerjes. Në paragrafin 4 të të njëjtit nen parashikohet se nëse gjatë zbatimit të procedurës nga paragrafi (3) i këtij neni rezultojnë ndryshime të nevojshme në zgjidhjen planifikuese, atëherë miratuesi i planit është i obliguar të fillojë procedurë për miratimin e planit të ri urbanistik sipas procedurës nga neni 21 i këtij ligji. Sipas paragrafit 5 të të njëjtit nen, planit urbanistik nga neni 10 paragrafi (1) pikat 1, 2, 3, 4 dhe 5 të pjesës së tij ose dispozitës planifikuese pezullohet nga zbatimi nga miratuesi i planit nga ana e miratruesit të planit, nëse padyshim dëshmohet dëm për interesin publik që perceptohet gjatë zbatimit të planit, i cili do të shtohej me zbatimin e planit, dhe rezulton nga kundërshtimi i tij me Ligjin dhe rregullat e miratuara në bazë të tij, për shkak të mospërputhjes së tij me planet e nivelit më të lartë ose për shkak të aktvendimeve të planeve, pasojat e të cilave janë të dëmshme për interesin publik, nuk janë vërejtur në procedurën e miratimit të tij. Në pajtim me paragrafin 6 të të njëjtit nen, miratuesi i planit e merr vendimin për pezullimin në bazë të elaboratit profesional për pezullimin e zbatimit të planit urbanistik, pjesëve të tij ose dispozitave planifikuese, të përgatitur nga komisioni për urbanizem nga neni 38 i këtij ligji dhe pas mendimit të marrë paraprakisht nga ministri i cili menaxhon me organin e administratës shtetërore kompetent për kryerjen e punëve në fushën e planifikimit hapësinor, i cili lëshohet në afat prej 15 ditë pune pas pranimit të elaboratit profesional dhe kërkesës për mendim. Në paragrafin 7 të të njëjtit nen theksohet se vendimi nga paragrafi (6) i këtij neni është në fuqi deri në miratimin e ndryshimeve dhe/ose plotësimeve të planit urbanistik të pezulluar, pjesëve të tij ose dispozitave planifikuese, të cilat do të tejkalojnë dhe heqjen e mangësive që kanë qenë bazë për pezullimin, por jo më shumë se gjashtë muaj për pjesë të veçanta të planit urbanistik ose dispozita të caktuara planifikuese dhe një vit për të gjithë përfshirjen planifikuese të planit urbanistik. Në pajtim me paragrafin 8 të të njëjtit nen, vendimi nga paragrafi (6) i këtij neni nuk mund të merret nëse miratuesi në të njëjtën kohë nuk merr vendim për fillimin e procedurës për miratimin e planit të ri urbanistik ose ndryshimin dhe plotësimin e planit urbanistik nga paragrafi (7) i këtij neni, me qëllim të heqjes së dispozitave nga paragrafi (5) i këtij neni për të cilat është vërtetuar dëmtimi për interesin publik. Në paragrafin 9 të të njëjtit nen parashikohet se pas skadimit të afateve nga paragrafi (7) dhe mosplotësimit të kushtit nga paragrafi (8) i këtij neni, plani urbanistik i pezulluar, pjesët e tij apo dispozitat planifikuese vazhdojnë të zbatohen, ndërsa dëmet e shkaktuara nga pezullimi i planit si dhe nga mos heqja e mangësive të planit urban nga paragrafi (5) i këtij neni, i bart njësia e vetëqeverisjes lokale për planet urbanistike me rëndësi lokale dhe Qeveria e Republikës së Maqedonisë së Veriut për planet urbanistike me rëndësi shtetërore.

Sundimi i së drejtës si një nga vlerat themelore të rendit juridik parashikon që të gjithë pjesëmarrësit e përfshirë në procedurën e planifikimit urbanistik, dhe veçanërisht vetëqeverisja lokale si bartëse e procesit të planifikimit urbanistik, duhet të sigurojnë sistemin e planifikimit urbanistik nëpërmjet procesit të vazhdueshëm të përpunimit, miratimit, zbatimit dhe përcjelljes së zbatimit të planeve sepse është e vetmja mënyrë përmes së cilës mund të sigurohet siguria juridike e qytetarëve në vlefshmërinë dhe zbatimin e akteve të miratuara, ndërsa procedura për pezullim ose mos zbatimin për shkak të pajtueshmërisë duhet të jetë e kufizuar në mëyrë hapësinore dhe juridike me përjashtime, e gjitha kjo në mënyrë që të mos cenohet vazhdimësia e planifikimit.

Parimi i proporcionalitetit si një nga komponentët bazë të sundimit të së drejtës, si vlerë themelore e rendit juridik, përcakton se të gjitha aktet, masat apo veprimet juridike duhet të jenë proporcionale, pra kompatibile me qëllimin e vendosur dhe duhet të jenë të nevojshme për ta arritur atë. Përveç kësaj, si komponent i rëndësishëm i parimit të proporcionalitetit është se masat apo veprimet e ndërmarra nuk duhet tu imponojnë subjekteve juridike një barrë të tepruar në raport me qëllimin që synohet të arrihet. Ky është përkufizimi i pranuar përgjithësisht i parimit të proporcionalitetit brenda ligjit të BE-së dhe ligjit ndërkombëtar.

Neni 51 i Kushtetutës, sipas të cilit askujt nuk mund t’i hiqet ose kufizohet pronësia dhe të drejtat që rrjedhin prej saj, përveç kur bëhet fjalë për interes publik të përcaktuar me ligj, në rastin konkret, udhëzon që të gjitha veprimtaritë e ndërmarra në lidhje me planifikimin urbanistik duhet të argumentohet mirë në drejtim të vërtetimit të ekzistencës së interesit publik nëse e drejta e deklaruar është e kufizuar, pra të drejtat që rrjedhin prej saj.

Nga dokumentacioni i siguruar del se Këshilli i Komunës së Kumanovës, në bazë të nenit 23 të Ligjit për planifikim urbanistik, neni 22 paragrafit 1 pika 1 të Ligjit për vetëqeverisje lokale (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” numri 5/02) dhe neni 25 paragrafi 1 pika 7 të Statutit të Komunës së Kumanovës (“Gazeta Zyrtare e Komunës së Kumanovës” numër 13/03, 13/07, 8/15, 11/19 dhe 12/21) më datë 06.06.2023, ka miratuar Vendimin për pezullimin e zbatimit të aktit kontestues, të miratuar me vendimin nr. 09-9525/41, të datë 28.12.2021, për shkak të mbrojtjes së interesit publik nga dëmi i padyshimtë që është konstatuar gjatë zbatimit të planit, i cili do të shtohej me zbatimin e tij, dhe vjen nga kundërshtimi i tij me ligjin dhe aktet nënligjore të miratuara në bazë të tij dhe për shkak të zgjidhjeve planifikuese, pasojat e dëmshme të të cilave për interesin publik nuk u perceptuan në procedurën e miratimit të tij.

Të njëjtën ditë, në bazë të nenit 23 paragrafi 8 të Ligjit për planifikim urbanistik, nenit 22 paragrafit 1 pika 1 të Ligjit për vetëqeverisje lokale dhe nenit 25 paragrafit 1 pika 7 të Statutit të Komunës së Kumanovës, Këshilli i Komunës së Kumanovës ka miratuar Vendim për fillimin e procedurës për përgatitjen e PDU-së për një pjesë të Bllokut Urban 48 (pjesa 2) dhe për një pjesë të U.E.”B. S. Gojço”, pjesë e Bllokut Urban 44, zona planifikuese ndërmjet Blv. “BSM e Tretë”, rr. “Pero Çiço”, rr. “Përva Petoletka” dhe rr. “Mile Kipra” – Komuna e Kumanovës.

Më 7 qershor 2023, kryetari i Komunës së Kumanovës ka marrë dy vendime për publikimin e vendimeve të lartpërmendura të parashtruara me numër 08-4745/1 dhe 08-4746/1.

Lidhur me pretendimet e parashtruesve të iniciativës se vendimi i kontestuar është marrë në kundërshtim me nenin 23 paragrafi 6 të Ligjit për planifikim urbanistik sipas të cilit miratuesi i planit merr vendim për pezullim në bazë të elaboratit provesional për pezullimin e zbatimit të planin urbanistik, pjesët e tij ose dispozitat planifikuese, të hartuara nga Komisioni për Urbanizim nga neni 38 i këtij ligji, dhe pas mendimit të marrë paraprakisht nga ministri i cili menaxhon me organin e administratës shtetërore përgjegjës për kryerjen e punëve në fushën e planifikimit hapësinor që lëshohet brenda 15 ditë pune pas marrjes së elaboratit profresional dhe kërkesës për mendim, Gjykata vlerëson se të njëjtat janë të bazuara për këto arsye:

Sipas dispozitës së theksuar ligjore, Këshilli i Komunës së Kumanovës para se të merrte vendimin kontestues është dashur të paraqesë elaboratin për pezullimin e zbatimit të planit urbanistik, pjesëve të tij apo dispozitave planifikuese, të përgatitur nga komisioni i urbanizimit, nga neni 38 i këtij ligji dhe mendimin e ministrit i cili menaxhon me organin e administratës shtetërore përgjegjës për kryerjen e punëve në fushën e planifikimit hapësinor, i cili lëshohet në afat prej 15 ditësh pune pas pranimit të elaboratit profesional dhe kërkesës për mendim.

Nga dokumentacioni i pranuar, rezulton se Komisioni për Urbanizëm i Komunës së Kumanovës, në bazë të Kërkesës për veprim nr. 08-3411/5 të datës 24.04.2023 nga Kryetari i Komunës së Kumanovës, dhe pas njoftimit të Shkollës së mesme “Goce Dellçev” Kumanovë me kërkesë për procedurë nr.08-3411/1 të datës 10.04.2023; Njoftimi nga ISHP Shtëpia e Shëndetit Kumanovë me nr.08-3518/1 të datës 13.04.2023 dhe ekspertiza e prof. dr.Miroslav Grçev nr.08-3411/3 të datës 20.04.2023, ka përgatitur Elaborat profesional për pezullimin e aplikimit të Planit të Detajuar Urbanistik për një pjesë të Bllokut Urban 48 (pjesa 2) dhe për një pjesë të U.E. “B.S. Gojço”, pjesë e Bllokut Urban 44, zona planifikuese ndërmjet Blv. “BSM eTretë”, rr. “Pero Çiço”, rr. “Përva Petoletka” dhe rr. “Mile Kipra” – Komuna e Kumanovës, i miratuar me Vendimin nr. 09-9525/41 të datës 28.12.2021, me konstatim se PDU-ja në fjalë parasheh dispozita planifikuese që janë në kundërshtim me Kushtetutën e RMV-së, Ligjin për shpronësimin dhe Ligji për planifikim urbanistik, ndërsa në rastin e ISHP-së Shtëpia e Shëndetit Kumanovë, plani cenon rëndë interesin publik të përcaktuar me ligj dhe është në kundërshtim me normat themelore të rendit kushtetues dhe juridik të Republikës, ndërsa në rastin e SHAM-së Gjimnazi “Goce Dellçev” Kumanovë cenohet në masë më të vogël interesi publik, por edhe këtu bëhet fjalë për uljen e cilësisë së jetës dhe kushteve të punës dhe dehumanizimin e hapësirës dhe se me zbatimin PDU-së dhe realizimin e ndërtimeve të parapara me të, do të bëhen dëme për interesin publik që nuk do të mund të riparohet më pas dhe të kompensohet.

Nga sa më sipër rezulton se kërkesa e parë ligjore për miratimin e Vendimit për pezullim, përkatësisht përgatitja e elaboratit profesional për pezullimin e zbatimit të PDU-së, pjesëve të saj apo dispozitave planifikuese, e parashikuar në nenin 23 paragrafi 3 të Ligjit, është përmbushur.

Lidhur me kërkesën e dytë ligjore, marrja e mendimit nga ministri i cili menaxhon organin e administratës shtetërore përgjegjës për kryerjen e punëve në fushën e planifikimit hapësinor, nga dokumentacioni i marrë del se Këshilli i Komunës së Kumanovës, përkundër faktit se në mendimin e ministrisë kompetente me numër arkivor 21-2661/2 nga 22 maji 2023, theksohet se Komisioni për Urbanizëm gjatë përgaditjes së Elaboratit profesional për pezullimin e zbatimit të PDU-së në fjalë, nuk e ka marrë parasysh nenin 5 paragrafi 4 të ligjit në fjalë sipas të cilit me planet urbanistike përcaktohet lloji, qëllimi, rajoni, lokacioni dhe dimensionet e hapësirës, tokës dhe ndërtimeve që janë me interes publik.

Krahas kësaj, në mendim thuhet se elaborati profesional i dërguar nuk përmban të dhëna specifike që vërtetojnë dëmin e padyshimtë të interesit publik që është perceptuar gjatë zbatimit të planit, që si rregull duhet të dalin nga raporti i analizës së mënyrës së zbatimit të planeve, të cilat miratuesi i planit i përpunon një herë në vit me rastin e përgatitjes së programit vjetor në pajtim me nenin 23 të Ligjit për planifikim urbanistik.

Gjithashtu, Elaborati profesional për pezullim nuk guxon t’i referohet të gjithë fushëveprimit planifikues të planit urbanistik, nëse dëmi i interesit publik që duhet të vërtetohet, pra lënda e eleboratit për pezullim ndodhet në një pjesë të përfshirjes së planifikimit ose në dispozitën e tij të planifikimit.

Domethënë, nëse raporti i pezullimit i referohet gjithë fushëveprimit planifikues të planit urbanistik, në atë rast është e nevojshme të vërtetohet dëmi i interesit publik që do të ndodhte me zbatimin e të gjitha dispozitave të tij planifikuese për sipërfaqen e gjithë përfshirjes planifikuese, përndryshe pezullimi duhet të kufizojë efektin juridik vetëm në ato pjesë ose dispozita për të cilat mund të dëshmohet dëmi i interesit publik.

Lidhur me pretendimet e parashtruesve të iniciativës se vendimi i kontestuar nuk është në përputhje me nenin 8 paragrafi 1 alineja 3 të Kushtetutës, Gjykata vlerëson se ato janë të bazuara sepse parimi i proporcionalitetit si një nga komponentët bazë të sundimit të së drejtës, si vlerë themelore e rendit juridik, përcakton se të gjitha aktet, masat ose veprimet juridike duhet të jenë proporcionale, respektivisht të pajtueshme me qëllimin e vendosur, duhet të jenë të nevojshme për të arritur të njëjtin dhe masat ose veprimet e ndërmarra nuk duhet t’u imponojnë personave juridikë një barrë që është e tepruar në raport me qëllimin që duhet arritur. Gjegjësisht, vendimi i kontestuar si akt juridik me të cilin pezullohet zbatimi i PDU-së në fjalë dhe masës për mbrojtjen e interesit publik, gjykon se nuk është i pajtueshëm, gjegjësisht proporcional me qëllimin e paraparë që synohet të arrihet, për arsye se sipas mendimit të ministrisë kompetente do të ishte arritur qëllimi i deklaruar, gjegjësisht mbrojtja e interesit publik nëse vendimi në fjalë do t’i referohej atyre pjesëve ose dispozitave të PDU-së për të cilat mund të dëshmohet dëmi i padyshimtë për interesin publik dhe nuk guxon të sillet paushall për gjithë fushëveprimin planifikues të planit urbanistik, nëse dëmi i interesit publik që duhet të vërtetohet, pra raporti i pezullimit në fjalë ndodhet në një pjesë të fushëveprimit planifikues ose dispozitës së tij planifikuese.

Nisur nga sa më sipër, Gjykata vlerëson se ka lëshime në procedurën e miratimit të vendimit të kontestuar, gjë që çon në shkeljen e parimit të sundimit të së drejtës, prandaj mund të shprehen dyshime për pajtueshmërinë e vendimit të kontestuar me Neni 8 paragrafi 1 alineja 3 të Kushtetutës.

Lidhur me pretendimet e parashtruesve të iniciativës se vendimi i kontestuar nuk është në përputhje me nenin 51 të Kushtetutës sipas të cilit në Republikën e Maqedonisë së Veriut ligjet duhet të jenë në pajtim me Kushtetutën, dhe të gjitha rregulloret tjera me Kushtetutën dhe me ligjin dhe se të gjithë janë të obliguar të respektojnë Kushtetutën dhe ligjet, Gjykata konsideron se janë të bazuara nga shkaku se vendimi i kontestuar nuk është miratuar në pajtim me nenin 23 paragrafi 6 të Ligjit për planifikim urbanistik. Kjo për faktin se në dispozitën e theksuar ligjore parashikohet qartë se miratuesi i planit vendimin për pezullimin e merr në bazë të elaboratit për pezullimin e zbatimit të planit urbanistik, pjesëve të tij apo dispozitave planifikuese, të përgatitura nga komisioni për urbanizëm nga neni 38 i këtij ligji, dhe pas mendimit të marrë paraprakisht nga ministri i cili menaxhon me organin e administratës shtetërore përgjegjës për kryerjen e punëve në fushën e planifikimit hapësinor, i cili lëshohet në afat prej 15 ditë pune pas marrjes së elaboratit profesional dhe kërkesës për mendim. Gjegjësisht, në rastin konkret, mendimi i ministrit i cili menaxhon me organin e administratës shtetërore përgjegjës për kryerjen e punëve nga sfera e planifikimit hapësinor, nuk është në drejtim të marrjes së vendimit kontestues për shkak se kërkuesi i mendimit përmes elaboratit profesional për pezullim nuk ka dëshmuar ekzistencën e dëmtimit të interesit publik dhe si rrjedhojë e sa më sipër, Gjykata vlerësoi se është e arsyeshme të shprehet dyshimi për pajtueshmërinë e vendimit të kontestuar me dispozitën kushtetuese të theksuar.

Duke marrë parasysh gjithçka u tha më sipër, para Gjykatës shtrohet çështja e kushtetutshmërisë dhe ligjshmërisë së Vendimit për pezullimin e zbatimit të Planit të Detajuar Urbanistik për një pjesë të Bllokut Urban 48 (pjesa 2) dhe për një pjesë të U.E. “B.S. Gojço”, pjesë e Bllokut Urban 44, zona planifikuese ndërmjet Blv. “BSM e Tretë”, rr. “Pero Çiço”, rruga “Përva petoletka” dhe rruga “Mile Kipra” – Komuna e Kumanovës, (2018-2023) me sipërfaqe prej 3.24 ha, me numër teknik 18/18 nga korriku i vitit 2021, e punuar nga DUPI Planeris SHPKNJP import-eksport Kumanovë, miratuar me Vendimin nr. 09-9525/41, të datës 28.12.2021, nr. 09-4569/3, të datës 06.06.2023 (“Gazeta Zyrtare e Komunës së Kumanovës” nr. 9, të datës 07.06.2023). Për shkak të mundësisë së pasojave të dëmshme, dhe në përputhje me nenin 27 të Rregullores së Gjykatës Kushtetuese, Gjykata vendosi ndalimin e zbatimit të vendimit të kontestuar, si dhe ndalimin e realizimit të akteve ose veprimeve individuale të ndërmarra në bazë të vendimit të kontestuar deri në marrjen e vendimit përfundimtar.

Në bazë të lartëpërmendurës, Gjykata me shumicë votash vendosi si në dispozitivin e këtij aktvendimi.

KRYETARE
e Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut,
Dobrilla Kacarska