У.бр.108/2022 – Уставен суд на Република Северна Македонија

Уставниот суд на Република Северна Македонија, врз основа на член 110 од Уставот на Република Северна Македонија и член 71 од Деловникот на Уставниот суд на Република Северна Македонија („Службен весник на Република Македонија“ бр.70/1992 и „Службен весник на Република Северна Македонија“ бр.202/2019, 256/2020 и 65/2021), на седницата одржана на 8 февруари 2023 година, донесе

Р Е Ш Е Н И Е

1. НЕ СЕ ПОВЕДУВА постапка за оценување на уставноста и законитоста на член 271 став 1, член 272, член 275 и член 276 од Колективниот договор на Министерството за внатрешни работи, склучен помеѓу Министерството за внатрешни работи и Македонскиот полициски синдикат („Службен весник на Република Северна Македонија” број 149/2021).

2. Синдикатот на полицијата во Македонија од Велес, до Уставниот суд на Република Северна Македонија, поднесе иницијатива за поведување постапка за оценување на уставноста и законитоста на одредбите означени во точката 1 од Решението.

Во иницијативата, подносителот ги цитира оспорените одредби член 271 став 1, член 272, член 275 и член 276 од Колективниот договор на Министерството за внатрешни работи и наведува дека истите се спротивни на членовите 9 и 37 од Уставот на Република Северна Македонија, како и на член 6 став 1, член 184, член 185, член 186, член 198, член 199 и член 200 од Законот за работните односи, бидејќи со оспорените членови од Колективниот договор, Македонскиот полициски синдикат бил определен како единствен синдикат, без да се земе предвид дека во рамките на Министерството за внатрешни работи опстојуваат и други синдикати кои се регистрирани во Централен регистар, едната од нив е и Синдикат на полицијата во Македонија.

Според подносителот на иницијативата, со оспорените одредби Синдикатот на полицијата во Македонија, како синдикат, се доведува во нееднаква положба од причини што нема да може подеднакво и рамноправно да ги застапува правата на неговите членови за разлика од МПС – Македонскиот полициски синдикат. Во конкретниот случај се врши дискриминација и нееднаквост како на самиот Синдикат на полицијата во Македонија така и на нивните членови во поглед на заштита на нивните права како членови, согласно со закон.

Поради тоа, подносителот на иницијативата предлага Судот да поведе постапка за оценување на уставноста и законитоста на оспорените член 271 став 1, член 272, член 275 и член 276 од Колективниот договор на Министерството за внатрешни работи („Службен весник на Република Северна Македонија” број 149/2021) по што, истите да се укинат.

3. Судот на седницата утврди дека во оспорениот член 271 став 1 од Колективниот договор на Министерството за внатрешни работи („Службен весник на Република Северна Македонија“ бр.149/2021, 299/2021, 303/2021 и 32/2022) склучен помеѓу Министерството за внатрешни работи и Македонскиот полициски синдикат, е утврдено дека Министерството е должно да обезбеди редовно и навремено информирање на МПС и на работниците за:
– покрената постапка за изменување и дополнување на актите за организација и работа и систематизација на работните места во Министерството;
– решенија што влијаат врз економската и социјалната положба на работниците во Министерството;
– одлуки со кои се уредуваат правата и обврските на работниците;
– примената на одделни одредби од колективниот договор и
– синдикалните активности.

Со оспорениот член 272 се пропишуваат условите за работа на Македонскиот полициски синдикат. Со став 1 од наведениот член, пропишано е дека Министерството е должно да создаде услови за активности на МПС согласно закон и одредбите од овој колективен доовор, а во врска со заштитата на правата на работниците од работен однос утврдени со закон и колективен договор. Ставот 2 од истиот член предвидува дека на барање на МПС, Министерството му доставува податоци и информации за оние прашања што имаат најнепосредно влијание на материјалната и социјалната положба на членовите на МПС и ги разгледува мислењата и предлозите на МПС во постапката на донесување на одлуки и решенија што имаат влијание врз материјалната и социјалната положба на работниците односно во остварувањето на правата на работниците, а во став 3 е определено дека синдикални претставници се членовите на органите и телата утврдени со статутот на МПС, додека со став 4 од истиот член се пропишува дека МПС изготвува список на синдикални претставници и истиот го доставува до министерот односно соодветната организациска единица надлежна за управување со човечки ресурси за потребите на Министерството односно во Бирото. Ставот 5 од истата одредба предвидува дека Министерството на синдикалниот претставник му доставува покани со материјали за работните состаноци на кои се одлучува за правата на работниците и се овозможува негово учество на истите, додека во став 6 е предвидено дека на претседателот и генералниот секретар на МПС им се овозможува непречено комуницирање со министерот, а по исклучок во случај на негова спреченост со раководниот работник што тој ќе го овласти, а на другите синдикални претставници на ниво на организациска единица им се овозможува непречено комуницирање со раководните работници на ниво на организирање на синдикалната организација кога тоа е неопходно за остварување на правата на работниците, функциите и активностите на МПС. Со ставот 7 од истиот член е предвидено дека министерот и претседателот на МПС најмалку еднаш во период од два месеци остваруваат работна средба, со цел анализа на социјално-економската и професионална состојба на работниците во Министерството.

Во член 275 од Колективниот договор е предвидено дека на синдикалниот претставник од член 272 став 6 од овој колективен договор, покрај посебната заштита утврдена со Законот за работни односи и Општиот колективен договор за јавниот сектор на Република Северна Македонија, заради вршење на синдикални активности во согласност со закон и колективен договор, за време на вршењето на својата должност во МПС и две години по нејзиниот престанок, не може да му се откаже договорот за вработување поради деловни причини и да му се откаже договорот за вработување без согласност на претседателството на МПС.

Исто така, Судот утврди дека со член 276 став 1 е предвидено дека на синдикалните претставници Министерството им овозможува ослободување од работа заради нивно ефикасно вршење на функциите на МПС, за учества на синдикални состаноци, семинари, советувања, конгреси и конференции и други видови на синдикални активности согласно Статутот на МПС и Програмата за работа и тоа најмногу до:
– за синдикалниот претставник (синдикална подружница)16 работни часа месечно;
– за претседател на основна организација на МПС 24 работни часа месечно;
– за синдикален претставник на ниво на совети на МПС 26 работни часа месечно;
– за членовите на синдикалните органи и тела 32 работни часа месечно.

Согласно став 2 од истата одредба синдикалните претставници за времето поминато во синдикални активности добиваат полн надомест на плата и ги користат сите права од работен однос, а според став 3 за учество во активностите од ставот 1 на овој член, на синдикалните претставници, со налог на раководителот им се одобрува користење на службено возило за најмалку двајца учесници.

4. Во член 9 од Уставот, предвидено е дека граѓаните во Република Северна Македонија се еднакви во слободите и правата независно од полот, расата, бојата на кожата, националното и социјалното потекло, политичкото и верското уверување, имотната и општествената положба. Граѓаните пред Уставот и законите се еднакви.

Согласно член 32 од Уставот на Република Северна Македонија, остварувањето на правата на вработените и нивната положба се уредуваат со закон и со колективен договор.

Со член 37 од Уставот, е определено дека заради остварување на своите економски и социјални права, граѓаните имаат право да основаат синдикати. Синдикатите можат да основаат свои сојузи и да членуваат во меѓународни синдикални организации. Со закон може да се ограничат условите за остварување на правото на синдикално организирање во вооружените сили, полицијата и органите на управата.

Според член 51 од Уставот, законите мораат да бидат во согласност со Уставот, а сите други прописи со Уставот и со закон. Секој е должен да ги почитува Уставот и законите.

Со Законот за работните односи („Службен весник на Република Македонија“ број 62/2005, 106/2008, 161/2008, 114/2009, 130/2009, 50/2010, 52/2010, 124/2010, 47/2011, 11/2012, 39/2012, 13/2013, 25/2013, 170/2013, 187/2013, 113/2014, 20/2015, 33/2015, 72/2015, 129/2015, 27/2016, 120/2018 и „Службен весник на Република Северна Македонија“ број 110/2019, 267/2020, 151/2021 и 288/2021), на општ начин се уредува остварувањето на правата, обврските и одговорностите на работникот и работодавецот од работниот однос.

Според член 6 став 1 од Законот за работните односи работодавачот не смее барателот на вработување или работникот, да го става во нееднаква положба заради расно или етничко потекло, бојата на кожата, полот, возраста, здравствената состојба, односно инвалидност, религиозното, политичко или друго убедување, членување во синдикатите, националното или социјалното потекло, статус на семејството, имотната состојба, половата насоченост или заради други лични околности.

Согласно член 184 став 1 од Законот за работните односи, работниците имаат право, по свој слободен избор, да основаат синдикат и во него да се зачленуваат, под условите пропишани со статутот или правилата на тој синдикат. Според ставот 2 од истиот член, Синдикатот е самостојна, демократска и независна организација на работниците во која доброволно се здружуваат заради застапување, претставување, унапредување и заштита на своите економски, социјални и други поединечни и колективни интереси.

Член 185 став 1 од истиот закон предвидува дека работникот, односно работодавачот слободно одлучува за своето стапување и истапување од синдикатот, односно здружението на работодавачите, а според ставот 2 од истиот член никој не смее да биде ставен во понеповолна положба поради членство или нечленство во синдикатот, односно здружението на работодавачите, односно учество или неучество во дејноста на синдикатот, односно здружението на работодавачите.

Во член 186 став 1 од Законот за работни односи е предвидено дека, Синдикатот, односно здружението на работодавачите не можат да бидат распуштени или нивната дејност запрена по административен пат, ако се основани и дејноста ја вршат во согласност со закон, а во ставот 2 од истиот член е предвидено дека активноста на синдикатот и на нивниот претставник не може да се ограничува со акт на работодавачот, ако таа е во согласност со закон и колективен договор.

Согласно член 198 став 1 од истиот закон работникот не смее да биде ставен во понеповолна положба од другите работници поради членство во синдикатот, а особено не е допуштено договор за вработување со определен работник да се склучи под услов тој да не стапи во синдикат, односно под услов да истапи од синдикатот и да му се раскине договорот за вработување или на друг начин го стави работникот во понеповолна положба од другите работници поради негово членство во синдикатот или учество во синдикални активности надвор од работното време, а со согласност на работодавачот и за време на работното време. Во ставот 2 од истата одредба е предвидено дека членството во синдикатот и учество во активностите на синдикатот не смее да биде околност на која работодавачот ќе ја заснова одлуката за склучување на договор за вработување, за промена на работата која работникот ја работи, односно местото на работа, стручното образование, напредувањето, плаќањата, социјалните надоместоци и престанок на договор за вработување, а ставот 3 предвидува дека работодавачот, директорот или некој друг орган и застапникот на работодавачот, не смеат да користат присила против кој било синдикат.

Според член 199 став 1 од Законот, синдикатите самостојно одлучуваат за начинот на нивното застапување кај работодавачот. Во ставот 2 се предвидува дека синдикатите кои имаат членови вработени кај одреден работодавач можат да именуваат или изберат еден или повеќе синдикални претставници кои ќе ги застапуваат кај тој работодавач. Согласно ставот 3 синдикалните претставници имаат право кај работодавачот да ги штитат и промовираат правата и интересите на членовите на синдикатот. Во ставот 4 е предвидено дека работодавачот е должен на најбројниот репрезентативен синдикат да му обезбеди просторни услови за вршење на дејноста. Ставот 5 предвидува дека работодавачот е должен на синдикатите и нивните претставници да им овозможи навремено и успешно остварување на правата од ставот 3 на овој член и пристап до податоците важни за остварување на тоа право. Согласно став 6 синдикалниот претставник е должен правото од ставот 3 на овој член да го остварува во време и на начин согласно со колективен договор. Во ставот 7 е предвидено дека синдикатот е должен да го извести работодавачот за именувањето на синдикалниот претставник.

Согласно член 200 став 1 од истиот закон, синдикалниот претставник е заштитен од отказ согласно со овој закон. Според ставот 2 од истата одредба на синдикалниот претставник заради синдикална активност не може да му се намали платата или да му се откаже договорот за вработување. Во ставот 3 е предвидено дека на синдикалниот претставник за времето на вршење на должноста, работодавачот може да му го откаже договорот за вработување само со претходна согласност на синдикатот. Во ставот 4 се предвидува дека ако синдикатот во рок од осум дена не се изјасни за давање или ускратување на согласноста, се смета дека е согласен со одлуката на работодавачот. Согласно став 5 од одредбата ако синдикатот не даде согласност, согласноста може да се надомести со судска одлука. Според став 6 од истата одредба заштитата пред отказ за лицата од ставот 1 на овој член трае цело време за времето на траењето на мандатот и најмалку две години по престанување на мандатот. Во ставот 7 е предвидено дека на работник кој е избран или именуван на синдикална функција утврдена со статут, а чие вршење бара привремено да престане да работи кај работодавачот, му мирува работниот однос и има право во рок од пет дена по престанувањето на функцијата што ја вршел, да се врати на работа за вршење на работи кои одговараат на неговиот степен на стручна подготовка.

Колективен договор се склучува како општ на ниво на Република, посебен на ниво на гранка, односно оддел, согласно со Националната класификација на дејности и поединечен на ниво на работодавач, како што е предвидено во член 203 од Законот за работните односи.

Со член 210 став 1 од Законот, се определува дека колективен договор склучуваат работодавачот или репрезентативното здружение на работодавачите и репрезентативниот синдикат.

Репрезентативност на синдикат на ниво на работодавач се определува заради учество во колективно договарање на ниво на работодавач, согласно член 211 став 5 од Законот за работни односи.

Со член 212 од Законот за работните односи се утврдени условите за репрезентативност на синдикатите. Репрезентативен синдикат на ниво на јавен сектор е синдикатот кој е запишан во регистарот на синдикати кој го води министерството надлежно за работите од областа на трудот и во кој се зачленети најмалку 20% од бројот на вработените во јавниот сектор и кои плаќаат членарина според став 3 на член 212 од Законот. Репрезентативен синдикат на ниво на работодавач е синдикат во кој се зачленети најмалку 20% од бројот на вработени кај работодавачот и кои плаќаат членарина, како што прецизно наведува став 5 на член 212 од Законот.

Министерството надлежно за работите од областа на трудот, ја утврдува репрезентативноста на синдикатот на предлог од Комисијата за утврдување на репрезентативноста наведено во член 213-а од Законот за работните односи, за што донесува решение за репрезентативност прецизирано во член 213-г став 2, кое може да се обжали до второстепена надлежна комисија, а и да се води управен спор пред надлежен суд против решението со кое е одлучувано по жалбата според член 213-г ставови 3 и 4 од истиот закон.

Согласно Законот за работните односи во член 213-д, е предвидено дека репрезентативноста се определува за временски период од три години од денот на донесување на Решението за репрезентативност, што упатува на законска можност за преиспитување на репрезентативноста, која со оглед на критериумите што ја утврдуваат, претставува суштински елемент и услов за определување на синдикатот за учесник во склучување на Колективен договор.

Во член 217 од Законот за работните односи е дефинирано дека посебниот колективен договор за гранката, односно одделот го склучуваат репрезентативниот синдикат и репрезентативното здружение на работодавачите на ниво на гранка, односно оддел.

Поединечен колективен договор склучуваат репрезента- тивниот синдикат кај работодавачот и овластеното лице од работодавачот, според член 219 став 1 од истиот закон.

Во Законот за работни односи, во главата XIX „Колективни договори” уредени се видовите на колективни договори, примената и важноста на колективниот договор, предметот на колективното договарање, обврската за колективното договорање, лицата кои ги обврзува колективниот договор, обликот на колективниот договор, учесниците во склучувањето на колективниот договор, страните кои учествуваат во колективното договарање, прашањето за репрезентативност на синдикатот и на здружението на работодавачи, условите за определување на репрезентативност на синдикатот, односно постапката за утврдување на репрезентативност, судската заштита на членските права, судска заштита на правото на здружување и други прашања кои произлегуваат од колективното договарање.
Од анализата на Законот за работните односи, како Lex generalis произлегува дека со него се уредуваат работните односи меѓу работниците и работодавачите кои се воспоставуваат со склучување на договор за вработување. Работниот однос се уредува со овој закон кој ги пропишува основните, односно минималните права, и со друг закон, колективен договор и договор за вработување, при што со договорот за вработување, односно со колективниот договор не може да се определат помали права од правата утврдени со закон, а ако такви одредби содржат, се сметаат за ништовни. Со договорот за вработување, односно со колективниот договор може да се одредат правата, кои за работниците се поповолни отколку што ги определува овој закон. Правата од работен однос утврдени со Уставот, закон и колективен договор не можат да се одземат или ограничат со акти или дејствија на работодавачот.

Колективниот договор на Министерството за внатрешни работи („Службен весник на Република Северна Македонија“ бр.149/2021) склучен помеѓу Министерството за внатрешни работи и Македонскиот полициски синдикат, како поединечен договор на ниво на работодавач, ги уредува правата и обврските на работниците во Министерството за внатрешни работи и работодавачот, како и условите и начинот на остварувањето на правата и обврските од работен однос и други прашања од работните односи или во врска со работните односи.

Овој колективен договор влегол во сила со денот на склучувањето на 24.06.2021 година, а се применува од денот на објавувањето во „Службен весник на Република Северна Македонија“ број 149 од 05.07.2021 година.

Од изнесените законски одредби, Судот оцени дека со оспорените одредби од Колективниот договор на Министерството за внатрешни работи, Министерството како работодавач само ја потврдува законската обврска да склучи Колективен договор со репрезентативниот синдикат согласно член 210 од ЗРО, без да се ограничи формирање и функционирање на синдикат паралелно со Македонскиот полициски синдикат, кој ги исполнува условите за репрезентативност.

Наводите во иницијативата дека во оспорените одредби се споменува само Македонскиот полициски синдикат – МПС, односно никаков друг синдикат и дека со оспорените одредби Синдикатот на полицијата во Македонија како синдикат се доведува во нееднаква положба од причини што нема да може подеднакво и рамноправно да ги застапува правата на неговите членови за разлика од МПС – Македонскиот полициски синдикат, Судот оцени дека се неосновани од причина што во конкретниот случај се направени измени и дополнувања на Колективниот договор („Службен весник на Република Северна Македонија“ бр.303/2021) кои се влезени во сила на 31 декември 2021 година.

Со член 2 од наведените измени на Колективниот договор е предвидено дека во член 234 во ставот 2 зборот „МПС“ се заменува со зборовите „синдикатот согласно членот 226 став 1 од овој колективен договор“.

Со член 3 од измените на Договорот е предвидено дека во член 236 зборот „МПС“ се заменува со зборовите „синдикатот согласно членот 226 став 1 од овој колективен договор“.

Според член 4 од измените на Договорот е предвидено дека во член 238 став 2 во алинејата 10 зборовите „претставникот на МПС“ се заменуваат со зборовите „претставникот на синдикатот согласно членот 226 став 1 од овој колективен договор“, а зборовите „мислење на МПС“ се заменуваат со зборовите „мислење на тој синдикат“. Исто така, е предвидено дека во ставот 3 од членот 238 од Договорот зборот „МПС“ се заменува со зборовите „синдикатот согласно членот 226 став 1 од овој колективен договор“.

Врз основа на цитираните одредби произлегува дека Министерството за внатрешни работи и Македонскиот полициски синдикат пристапиле кон измени и дополнувања, токму во насока на дел од наводите во иницијативата, со што одредбите добиле нова, променета содржина.

Судот оцени дека различноста меѓу репрезентативниот синдикат и другите синдикати кај истиот работодавач не може да се смета како привилегирање на еден синдикат и дискриминирање на други синдикати, како што се наведува во иницијативата, туку својството на репрезентативност, кое се стекнува согласно со Законот за работни односи, со исполнување на услови предвидени со Законот, во никој случај не значи забрана на делување на други синдикати доколку ги има, ниту пак може да има таква цел. Оспорените членови од Колективниот договор се уредени во насока на појаснување на употребата на скратената форма „МПС” низ текстот на колективниот договор, а тоа е репрезентативниот синдикат. Околноста што во случајов Македонскиот полициски синдикат е потписник на Колективниот договор на Министерството за внатрешни работи, во никој случај не значи дека нема или не може да има или постојат други синдикати, освен тој што е наведен во оспорениот член од Колективниот договор.

Доколку некој синдикат фактички е попречуван во своето делување или негов член, Законот за работни односи обезбедил правна заштита во таа насока, а конкретно од уредувањето со оспорените членови од Колективниот договор, не произлегува никаква забрана за секакво друго синдикално делување, ниту пак тоа уредување имплицира таква можност.

Согласно член 5 од Колективниот договор Синдикат во смисла на овој колективен договор е Македонскиот полициски синдикат, како репрезентативен синдикат претставуван од претседателот на МПС и неговите овластени претставници.

Имајќи го предвид наведеното, Судот оцени дека член 5 од Колективниот договор кој упатува на репрезентативниот синдикат со кој е склучен Колективниот договор на МВР ги уредува прашањата што се однесуваат на заштита на правата на синдикалните претставници во нивниот работен однос. Во конкретниот случај, со оспорените одредби останатите регистрирани синдикати во Централниот регистар не се исклучени ниту изземени од постапката за утврдување на дисциплинска одговорност за работниците кои се нивни членови, работниците имаат право по свој слободен избор да основаат синдикат и во него да се зачленуваат согласно Законот за работните односи, како и согласно условите пропишани со статутот или правилата на тој синдикат. Оттука, оспорените членови се во согласност со членовите 184, 185, 186, 198, 199 и 200 од Законот за работните односи, каде работникот не е ставен во понеповолна положба од другите работници поради членството во друг синдикат, односно му следуваат истите права и обврски кои ги штитат без разлика на кој синдикат е претставник.

Од наведените причини, Судот оцени дека оспорените член 271 став 1, член 272, член 275 и член 276 од Колективниот договор на Министерството за внатрешни работи, не се во спротивност со одредбите на Уставот и Законот за работните односи на кои се повикува подносителот со иницијативата.

5. Имајќи ја предвид комплетната погоре наведена анализа, Судот одлучи како во точката 1 од ова решение.

6. Ова решение Судот го донесе во состав од претседателот на Судот, Добрила Кацарска и судиите: Насер Ајдари, м-р Татјана Васиќ – Бозаџиева, д-р Осман Кадриу, д-р Дарко Костадиновски и м-р Фатмир Скендер.

У.бр.108/2022
8 февруари 2023 година
Скопје

ПРЕТСЕДАТЕЛ
на Уставниот суд на Република Северна Македонија,
Добрила Кацарска

* * *

Gjykata Kushtetuese e Republikës së Maqedonisë së Veriut, në bazë të nenit 110 të Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë së Veriut dhe nenit 71 të Rregullores së Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” numër 70/1992 dhe “Gazeta zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut” numër 202/2019, 256/2020 dhe 65/2021), në seancën e mbajtur më 8 shkurt 2023, miratoi

A K T V E N D I M

1. NUK INICOHET Procedura për vlerësimin e kushtetutshmërisë dhe ligjshmërisë së nenit 271 paragrafi 1, nenit 272, nenit 275 dhe nenit 276 të Marrëveshjes kolektive të Ministrisë së Punëve të Brendshme, të lidhur ndërmjet Ministrisë së Punëve të Brendshme dhe Sindikatës së Policisë së Maqedonisë (“Gazeta zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut” numër 149/2021).

2. Sindikata e Policisë së Maqedonisë nga Velesi, në Gjykatën Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut, ka dërguar iniciativë për fillimin e procedurës për vlerësimin e kushtetutshmërisë dhe ligjshmërisë së dispozitave të përcaktuara në pikën 1 të Aktvendimit.

Në iniciativë, parashtruesi citon dispozitat e kontestuara neni 271 paragrafi 1, neni 272, neni 275 dhe neni 276 të Marrëveshjes Kolektive të Ministrisë së Punëve të Brendshme dhe thekson se ato janë në kundërshtim me nenet 9 dhe 37 të Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë së Veriut, si dhe nenit 6 paragrafi 1, nenit 184, nenit 185, nenit 186, nenit 198, nenit 199 dhe nenit 200 të Ligjit për marrëdhënie pune, sepse me nenet e kontestuara të Marrëveshjes Kolektive, Sindikata e Policisë së Maqedonisë u përkufizua si sindikatë e vetme, pa marrë parasysh se në kuadër të Ministrisë së Punëve të Brendshme, ekzistojnë sindikata të tjera që janë të regjistruara në Regjistrin qendror, një prej tyre është Sindikata e Policisë në Maqedoni.

Sipas parashtruesit të iniciativës, me dispozitat e kontestuara, Sindikata e Policisë së Maqedonisë, si sindikatë, është në pozitë të pabarabartë për arsye se nuk do të mund të përfaqësojë në mënyrë të drejtë dhe të barabartë të drejtat e anëtarëve të saj, për dallim nga SPM – Sindikata e Policisë së Maqedonisë. Në rastin konkret po bëhet diskriminim dhe pabarazi si ndaj vetë Sindikatës së Policisë në Maqedoni ashtu edhe ndaj pjesëtarëve të tyre në drejtim të mbrojtjes së të drejtave të tyre si anëtarë, në përputhje me Ligjin.

Prandaj, parashtruesi I iniciativës propozon që Gjykata të fillojë procedurën për vlerësimin e kushtetutshmërisë dhe ligjshmërisë së nenit 271 paragrafi 1, nenit 272, nenit 275 dhe nenit 276 të Marrëveshjes kolektive të Ministrisë së Punëve të Brendshme (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut” numër 149/2021), pas së cilës ato duhet të shfuqizohen.

3. Gjykata në seancë konstatoi se në nenin kontestues 271 paragrafi 1 nga Marrëveshja Kolektive e Ministrisë së Punëve të Brendshme (“Gazeta zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut” nr. 149/2021, 299/2021, 303/2021 dhe 32/2022) të lidhur ndërmjet Ministrisë së Punëve të Brendshme dhe Sindikatës së Policisë së Maqedonisë, është konstatuar se Ministria është e obliguar që SPM-në dhe punëtorët t’i informojë rregullisht dhe me kohë si vijon:

– ka iniciuar procedurën për ndryshimin dhe plotësimin e akteve për organizimin dhe punën dhe sistematizimin e vendeve të punës në Ministri;
– vendimet që ndikojnë në pozitën ekonomike dhe sociale të punëtorëve në Ministri;
– vendimet që rregullojnë të drejtat dhe detyrimet e punëtorëve;
– zbatimin e dispozitave të veçanta të kontratës kolektive dhe
– aktivitetet sindikale.

Me nenin 272 të kontestuar përcaktohen kushtet e punës së Sindikatës së Policisë së Maqedonisë. Me paragrafin 1 të nenit të theksuar përcaktohet se Ministria është e obliguar që të krijoj kushte për veprimtarinë e MPS-së në pajtim me ligjin dhe dispozitat e kësaj marrëveshjeje kolektive, si dhe në lidhje me mbrojtjen e të drejtave të punëtorëve nga një marrëdhënie pune të krijuar me ligj dhe kontratë kolektive. Paragrafi 2 i të njëjtit nen përcakton se me kërkesë të MPS-së, Ministria i siguron asaj të dhëna dhe informacione për ato çështje që kanë ndikim më të menjëhershëm në pozitën materiale dhe shoqërore të anëtarëve të MPS-së dhe merr parasysh mendimet dhe propozimet e MPS-së. MPS në procedurën e marrjes së vendimeve dhe zgjidhjeve të cilat kanë ndikim në pozitën materiale dhe shoqërore të punëtorëve, përkatësisht në realizimin e të drejtave të punëtorëve, dhe në paragrafin 3 është përcaktuar se përfaqësuesit sindikal janë anëtarë të organeve dhe trupat e përcaktuar me statutin e MPS-së, ndërsa paragrafi 4 i të njëjtit nen përcakton se MPS-ja përgatit listën e përfaqësuesve sindikalë dhe ia dorëzon ministrit, përkatësisht njësisë përkatëse organizative përgjegjëse për menaxhimin e resurseve njerëzore për nevojat e Ministrisë respektivisht Byrosë. Në paragrafin 5 të së njëjtës dispozitë parashihet se Ministria i dërgon përfaqësuesit të sindikatës ftesa me materiale për mbledhjet e punës në të cilat vendosen të drejtat e punëtorëve dhe mundësohet pjesëmarrja e tij, ndërsa në paragrafin 6 parashikohet që kryetarit dhe sekretarit të përgjithshëm të MPS-së u mundësohet komunikimi i papenguar me ministrin, dhe në përjashtim në rast të pengimit të tij me punonjësin drejtues që ai autorizon, ndërsa përfaqësuesve tjerë sindikalë në nivel të njësisë organizative u mundësohet komunikimi i papenguar me punonjësit menaxhues në nivel organizimi të organizatës sindikale kur është e nevojshme për realizimin e të drejtave të punëtorëve, funksioneve dhe veprimtarive të MPS-së. Paragrafi 7 i të njëjtit nen parasheh që ministri dhe kryetari i MPS-së të mbajnë takim pune së paku një herë në dy muaj, me qëllim të analizimit të gjendjes sociale ekonomike dhe profesionale të punëtorëve në Ministri.

Në nenin 275 të Marrëveshjes Kolektive parashihet që përfaqësuesi i sindikatës nga neni 272 paragrafi 6 i kësaj marrëveshjeje kolektive, përveç mbrojtjes së veçantë të përcaktuar me Ligjin për marrëdhëniet e punës dhe Marrëveshjen e Përgjithshme Kolektive për Sektorin Publik të Republikës së Maqedonisë së Veriut për kryerjen e veprimtarisë sindikale në përputhje me ligjin dhe marrëveshjen kolektive, gjatë kryerjes së detyrës në MPS dhe dy vjet pas përfundimit të saj, marrëveshja e punës nuk mund t’i anulohet për arsye afariste dhe marrëveshja e punës nuk mund t’i anulohet pa pëlqimin e kryesisë së MPS-së.

Gjykata gjithashtu konstatoi se me nenin 276 paragrafi 1 parashihet se Ministria u lejon përfaqësuesve të sindikatave të lirohen nga puna për shkak të kryerjes së tyre efikase të funksioneve të MPS-së, për pjesëmarrje në takime sindikale, seminare, konsultime, kongrese dhe konferenca dhe lloje të tjera të aktivitetet sindikale në përputhje me Statutin e MPS-së dhe Programin e Punës, edhe atë më shumti për:
– për përfaqësuesin e sindikatës (filiala e sindikatës) 16 orë pune në muaj;
– për kryetarin e organizatës bazë të MPS-së 24 orë pune në muaj;
– për një përfaqësues të sindikatës në nivel të këshillave të MPS-së 26 orë pune në muaj;
– për anëtarët e trupave dhe organeve të sindikatës 32 orë pune në muaj.

Në pajtim me paragrafit 2 të së njëjtës dispozitë, përfaqësuesit sindikal për kohën e kaluar në veprimtari sindikale marrin kompensim të plotë të pagës dhe i shfrytëzojnë të gjitha të drejtat nga punësimi, kurse sipas paragrafit 3 për pjesëmarrje në aktivitetet nga paragrafi 1 i këtij neni, përfaqësuesve të sindikatës, me urdhër të udhëheqësit u lejohet përdorimi i automjetit zyrtar për të paktën dy pjesëmarrës.

4. Në nenin 9 të Kushtetutës, parashikohet se qytetarët në Republikën e Maqedonisë së Veriut janë të barabartë në liri dhe të drejta pa dallim gjinie, race, ngjyrës së lëkurës, origjinës nacionale dhe sociale, bindjes politike dhe fetare, pozitës pronësore dhe shoqërore. Qytetarët janë të barabartë para Kushtetutës dhe ligjeve.

Sipas nenit 32 të Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë së Veriut, realizimi i të drejtave të punëtorëve dhe pozita e tyre rregullohen me ligj dhe marrëveshje kolektive.

Neni 37 i Kushtetutës përcakton se qytetarët kanë të drejtë të krijojnë sindikata për të ushtruar të drejtat e tyre ekonomike dhe sociale. Sindikatat mund të themelojnë federatat e tyre dhe të bëhen anëtarë të organizatave sindikale ndërkombëtare. Ligji mund të kufizojë kushtet për ushtrimin e të drejtës së organizimit sindikal në forcat e armatosura, policinë dhe organet administrative.

Sipas nenit 51 të Kushtetutës, ligjet duhet të jenë në përputhje me Kushtetutën, dhe të gjitha rregullimet e tjera me Kushtetutën dhe ligjin. Të gjithë janë të detyruar të respektojnë Kushtetutën dhe ligjet.

Me Ligjin për marrëdhëniet e punës (“Gazeta zyrtare e RM-së” numër 62/2005, 106/2008, 161/2008, 114/2009, 130/2009, 50/2010, 52/2010, 124/2010, 47/2011, 11/2012, 39/2012, 13/2013, 25/2013, 170/2013, 187/2013, 113/2014, 20/2015, 33/2015, 72/2015, 129/2015, 27/2016 , 120/2018 dhe “Gazeta zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut” nr. 110/2019, 267/2020, 151/2021 dhe 288/2021), në mënyrë të përgjithshme rregullohet realizimi i të drejtave, obligimeve dhe përgjegjësive të punëtorit dhe punëdhënësit nga marrëdhënia e punës.

Sipas nenit 6 paragrafi 1 të Ligjit për marrëdhëniet e punës, punëdhënësi nuk guxon që punëkërkuesin ose punëtorin ta vë në pozitë të pabarabartë për shkak të origjinës së racës ose origjinës etnike, ngjyrës së lëkurës, gjinisë, moshës, gjendjes shëndetësore, respektivisht invaliditetit, bindjes fetare, politike ose bindjeve të tjera, anëtarësimi në sindikata, origjina kombëtare ose sociale, statusi familjar, statusi i pasurisë, orientimi gjinor ose për shkak të rrethanave të tjera personale.

Në bazë të nenit 184 paragrafi 1 të Ligjit për marrëdhëniet e punës, punëtorët kanë të drejtë, sipas zgjedhjes së tyre të lirë, të themelojnë sindikatë dhe të anëtarësohen në të, sipas kushteve të përcaktuara me statutin ose rregullat e asaj sindikate. Sipas paragrafit 2 të të njëjtit nen, Sindikata është organizatë e pavarur, demokratike dhe e pavarur e punëtorëve në të cilën ata anëtarësohen vullnetarisht me qëllim të përfaqësimit, promovimit dhe mbrojtjes së interesave të tyre ekonomike, sociale dhe të tjera individuale dhe kolektive.

Neni 185 paragrafi 1 i të njëjtit ligj përcakton se punëtori, gjegjësisht punëdhënësi, vendos lirisht të anëtarësohet dhe të largohet nga sindikata, përkatësisht shoqata e punëdhënësve, dhe sipas paragrafit 2 të të njëjtit nen, askush nuk mund të vihet në gjendje të pafavorshme për shkak të anëtarësimit ose mos anëtarësimit në sindikatë, respektivishr në shoqatën e punëdhënësve, pra pjesëmarrje ose mospjesëmarrje në veprimtarinë e sindikatës, respektivisht në shoqatën e punëdhënësve.

Në nenin 186 paragrafi 1 i Ligjit për Marrëdhëniet e Punës parashihet se Sindikata, gjegjësisht shoqata e punëdhënësve nuk mund të shpërbëhet ose të ndërpritet veprimtaria e tyre me mjete administrative, nëse janë themeluar dhe e kryejnë veprimtarinë e tyre në pajtim me ligjin, ndërsa në paragrafin 2 të të njëjtit nen parashihet se veprimtaria e sindikatës dhe përfaqësuesi i saj nuk mund të kufizohet me akt të punëdhënësit, nëse është në përputhje me ligjin dhe kontratën kolektive.

Sipas nenit 198 paragrafi 1 i të njëjtit ligj, punëtori nuk guxon të vendoset në pozitë më pak të favorshme se punëtorët e tjerë për shkak të anëtarësimit në sindikatë, e në veçanti nuk lejohet lidhja e kontratës së punës me punëtorin e caktuar me kusht që ai të mos anëtarësohet në sindikatë, respektivisht me kusht që të japë dorëheqje nga sindikata dhe të ndërpresë kontratën e punës ose të vendosë punonjësin në një pozitë të pafavorshme në krahasim me punëtorët e tjerë për shkak të anëtarësimit të tij në sindikatë ose pjesëmarrjes në aktivitetet e sindikatës jashtë orarit të punës, dhe me pëlqimin e punëdhënësit edhe gjatë kohës së punës. Në paragrafin 2 të së njëjtës dispozitë, parashikohet se anëtarësimi në sindikatë dhe pjesëmarrja në veprimtaritë e sindikatës nuk duhet të jetë rrethanë në të cilën punëdhënësi do të bazojë vendimin për lidhjen e kontratës së punës, për ndryshimin e punës që kryen punëtori, respektivisht vendi i punës, arsimi profesional, avancimi, pagesat, përfitimet sociale dhe përfundimi i kontratës së punës, dhe paragrafi 3 parashikon që punëdhënësi, drejtori ose çdo organ tjetër dhe përfaqësuesi i punëdhënësit, nuk mund të përdorin detyrim kundër cilës do qoftë sindikate.

Sipas nenit 199 paragrafi 1 të Ligjit, sindikatat në mënyrë të pavarur vendosin për mënyrën e përfaqësimit të tyre te punëdhënësi. Paragrafi 2 parashikon që sindikatat që kanë anëtarë të punësuar nga një punëdhënës i caktuar mund të emërojnë ose zgjedhin një ose më shumë përfaqësues të sindikatës për t’i përfaqësuar ata tek ai punëdhënës. Sipas paragrafit 3, përfaqësuesit e sindikatave kanë të drejtë të mbrojnë dhe promovojnë të drejtat dhe interesat e anëtarëve të sindikatave me punëdhënësin. Në paragrafin 4 është përcaktuar se punëdhënësi është i obliguar që sindikatës përfaqësuese më të madhe t’i sigurojë kushte hapësinore për kryerjen e veprimtarisë. Paragrafi 5 përcakton se punëdhënësi është i detyruar t’u mundësojë sindikatave dhe përfaqësuesve të tyre realizimin me kohë dhe me sukses të të drejtave nga paragrafi 3 i këtij neni dhe qasje në të dhënat e rëndësishme për ushtrimin e kësaj të drejte. Sipas paragrafit 6, përfaqësuesi i sindikatës është i obliguar që të drejtën nga paragrafi 3 i këtij neni ta ushtrojë në kohë dhe mënyrë sipas marrëveshjes kolektive. Paragrafi 7 parashikon se sindikata është e detyruar të informojë punëdhënësin për emërimin e përfaqësuesit të sindikatës.

Në pajtim me nenin 200 paragrafi 1 i të njëjtit ligj, përfaqësuesi i sindikatës mbrohet nga shkarkimi në pajtim me këtë ligj. Sipas paragrafit 2 të së njëjtës dispozitë, përfaqësuesit të sindikatave nuk mund t’i zvogëlohet paga ose t’i anulohet kontrata e punës për shkak të veprimtarisë sindikale. Në paragrafin 3, parashikohet se punëdhënësi mund t’i anulojë kontratën e punës përfaqësuesit sindikal për kohën e kryerjes së detyrës vetëm me pëlqimin paraprak të sindikatës. Paragrafi 4 parashikon se nëse sindikata nuk e shpreh pëlqimin brenda tetë ditëve, konsiderohet se pajtohet me vendimin e punëdhënësit. Sipas paragrafit 5 të dispozitës, nëse sindikata nuk jep pëlqimin, pëlqimi mund të kompensohet me vendim gjykate. Sipas paragrafit 6 të së njëjtës dispozitë, mbrojtja nga shkarkimi për personat nga paragrafi 1 i këtij neni zgjat deri në kohëzgjatjen e mandatit dhe së paku dy vjet pas përfundimit të mandatit. Në paragrafin 7, parashikohet që punëmarrësit që zgjidhet ose emërohet në një pozicion sindikal të caktuar me statut, për kryerjen e të cilit kërkohet të ndërpresë përkohësisht punën tek punëdhënësi, i pezullohet marrëdhënia e punës dhe ka të drejtë brenda pesë ditësh pas përfundimit të detyrës që mbante, të kthehet në punë për të kryer detyra që korrespondojnë me nivelin e tij të përgatitjes profesionale.

Marrëveshja kolektive lidhet si e pergjithshme ne nivel të Republikës, e veçantë ne nivel dege, respektivisht seksion, ne perputhje me Klasifikimin Nacional te veprimtarive dhe individuale ne nivel te punedhenesit, sic parashikohet ne nenin 203 te Ligjit për marrëdhëniet e punës.

Me nenin 210 paragrafi 1 të Ligjit, është përcaktuar se punëdhënësi ose shoqata përfaqësuese e punëdhënësve dhe sindikata përfaqësuese lidhin marrëveshje kolektive.

Përfaqësimi i sindikatës në nivel të punëdhënësit përcaktohet me qëllim të pjesëmarrjes në marrëveshje kolektive në nivel të punëdhënësit, në pajtim me nenin 211 paragrafi 5 të Ligjit për marrëdhëniet e punës.

Me nenin 212 të Ligjit për marrëdhëniet e punës përcaktohen kushtet për përfaqësimin e sindikatave. Sindikata përfaqësuese në nivel të sektorit publik është sindikata e regjistruar në regjistrin e sindikatave që mbahet nga ministria kompetente për çështjet e punës dhe që ka të paktën 20% të numrit të punësuarve në sektorin publik dhe që paguajnë anëtarësim sipas paragrafit 3 të nenit 212 të Ligjit. Sindikata përfaqësuese në nivel punëdhënësi është sindikata në të cilën së paku 20% e numrit të të punësuarve të punëdhënësit janë anëtarë dhe të cilët paguajnë anëtarësim, siç është përcaktuar saktësisht në paragrafin 5 të nenit 212 të Ligjit.

Ministria komptente për çështjet nga sfera e punës, përfaqësueshmërinë e sindikatës e përcakton në bazë të propozimit të Komisionit për përcaktimin e përfaqësimit të përcaktuar në nenin 213-a të Ligjit për marrëdhëniet e punës, për të cilin miraton vendim për përfaqësimin të saktësuar në nenin 213-g paragrafi 2, për të cilin është e mundur të ankimohet në një komision kompetent të shkallës së dytë dhe të drejtohet një kontest administrativ para gjykatës kompetente kundër vendimit me të cilin është vendosur ankesa sipas nenit 213-g paragrafët 3 dhe 4 të të njëjtit ligj.

Në pajtim me Ligjit për marrëdhëniet e punës në nenin 213-d parashikohet që përfaqësimi caktohet në afat prej tre vjetësh nga dita e miratimit të Vendimit për përfaqësimin, i cili i referohet një mundësie ligjore për shqyrtimin e përfaqësimit, e cila duke pasur parasysh kriteret që përcaktojnë paraqet element thelbësor dhe kusht për përcaktimin e sindikatës si pjesëmarrëse në lidhjen e Marrëveshjes Kolektive.

Në nenin 217 të Ligjit për Marrëdhëniet e Punës përcaktohet se marrëveshjen e veçantë kolektive për degën, përkatësisht departamentin e lidh sindikata përfaqësuese dhe shoqata përfaqësuese e punëdhënësve në nivel të degës, përkatësisht seksionit.

Marrëveshje kolektive individuale lidhin sindikata përfaqësuese e punëdhënësit dhe personi i autorizuar i punëdhënësit, sipas nenit 219 paragrafi 1 i të të njëjtit ligj.

Në Ligjin për marrëdhënie pune, në kapitullin XIX “Marrëveshje kolektive” janë rregulluar llojet e marrëveshjeve kolektive, zbatimi dhe rëndësia e marrëveshjes kolektive, lënda e marrëveshjes kolektive, obligimi për marrëveshja kolektive, personat e lidhur me marrëveshjen kolektive, forma e marrëveshjes kolektive, pjesëmarrësit në lidhjen e marrëveshjes kolektive, palët pjesëmarrëse në marrëveshjen kolektive, çështja e përfaqësimit të sindikatës dhe shoqatës së punëdhënësve, kushtet për përcaktimin e përfaqësimit të sindikatës, respektivisht procedura për përcaktimin e përfaqësimit, mbrojtjen gjyqësore të të drejtave të anëtarëve, mbrojtjen gjyqësore të së drejtës për asociim dhe çështje të tjera që dalin nga marrëveshja kolektive.
Nga analiza e Ligjit për marrëdhëniet e punës, si Lex generalis, del se ai rregullon marrëdhëniet e punës ndërmjet punëtorëve dhe se me të rregullohen marrëdhëniet e punës ndërmjet punëtorëve dhe punëdhënësve të cilat vendosen me lidhjen e marrëveshjes së punës. Marrëdhënia e punës rregullohet me këtë ligj me të cilin janë përcaktuar të drejtat themelore, gjegjësisht minimale, dhe me ligj tjetër, marrëveshja kolektive dhe marrëveshja për punësim, ku me marrëveshjen për punësim, gjegjësisht me marrëveshjen kolektive nuk mund të përcaktohen të drejta më të vogla se të drejtat e përcaktuara me ligj dhe nëse përmbajnë dispozita të tilla, konsiderohen të pavlefshme. Me marrëveshjen për punësim, përkatësisht me marrëveshjen kolektive, mund të përcaktohen të drejtat të cilat janë më të favorshme për punëtorët se sa është përcaktuar me këtë ligj. Të drejtat e marrëdhënies së punës të përcaktuara me Kushtetutë, ligj dhe marrëveshje kolektive nuk mund të hiqen ose kufizohen me akte ose veprime të punëdhënësit.

Marrëveshja kolektive e Ministrisë së Punëve të Brendshme (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut” nr. 149/2021) e lidhur ndërmjet MPB-së dhe Sindikatës së Policisë së Maqedonisë, si marrëveshje individuale në nivel të punëdhënësit, rregullon të drejtat dhe detyrimet e punëtorëve në Ministrinë e Punëve të Brendshme dhe të punëdhënësit, si dhe kushtet dhe mënyrën e ushtrimit të të drejtave dhe obligimeve nga marrëdhënia e punës dhe çështje të tjera nga marrëdhënia e punës ose në lidhje me marrëdhëniet e punës.

Kjo marrëveshje kolektive ka hyrë në fuqi me ditën e lidhjes më 24.06.2021 dhe zbatohet nga dita e publikimit në “Gazetën Zyrtare të Republikës së Maqedonisë së Veriut” numër 149 nga 05.07.2021.

Nga dispozitat e paraqitura ligjore, Gjykata vlerësoi se me dispozitat e kontestuara të Marrëveshjes Kolektive të Ministrisë së Punëve të Brendshme, Ministria si punëdhënës vetëm konfirmon obligimin ligjor për lidhjen e Marrëveshjes Kolektive me sindikatat përfaqësuese në pajtim me nenin 210 të LMP, pa kufizuar formimin dhe funksionimin e sindikatës paralelisht me sindikatat policore të Maqedonisë, e cila i plotëson kushtet për përfaqësim.

Pretendimet në iniciativën se në dispozitat kontestuese përmendet vetëm Sindikata e Policisë së Maqedonisë – SPM, gjegjësisht asnjë sindikatë tjetër dhe se dispozitat e kontestuara e vendosin Sindikatën e Policisë së Maqedonisë si sindikatë në pozitë të pabarabartë për arsye se nuk do të mundet t’i përfaqësojë në mënyrë të drejtë dhe të barabartë të drejtat e anëtarëve të saj, për dallim nga SPM – Sindikata e Policisë së Maqedonisë, Gjykata ka vlerësuar se ato janë të pabazuara për faktin se në rastin konkret janë bërë ndryshime dhe plotësime në Marrëveshjen Kolektive (“Gazeta Zyrtare e Republika e Maqedonisë së Veriut” nr. 303/2021), të cilat hynë në fuqi më 31 dhjetor 2021.

Me Nenin 2 të ndryshimeve të përmendura të Marrëveshjes Kolektive parashihet se në neni 234 në paragrafi n2, fjala “SPM” zëvendësohet me fjalën “sindikata në pajtim me nenin 226, paragrafi 1 i kësaj marrëveshje kolektive”.

Me nenin 3 të ndryshimeve të Marrëveshjes parashihet se në nenin 236 fjala “SPM” zëvendësohet me fjalët “sindikata në përputhje me nenin 226 paragrafi 1 i kësaj marrëveshje kolektive”.

Sipas nenit 4 të ndryshimeve të Marrëveshjes, parashikohet se në nenin 238 paragrafi 2 në alinenë 10 fjalët “përfaqësuesi i SPM-së” zëvendësohen me fjalët “përfaqësuesi i sindikatës në përputhje me nenin 226 paragrafi 1 i kësaj marrëveshjeje kolektive” dhe fjalët “mendimi i SPM” zëvendësohen me fjalët “mendimi i asaj sindikate”. Gjithashtu parashikohet se në paragrafin 3 të nenit 238 të Marrëveshjes, fjala “SPM” zëvendësohet me fjalët “Sindikata në përputhje me nenin 226, paragrafi 1 i kësaj marrëveshjeje kolektive”.

Nga dispozitat e cituara, rezulton se MPB-ja dhe Sindikata e Policisë së Maqedonisë kanë bërë ndryshime dhe plotësime, pikërisht në drejtim të disa pretendimeve të iniciativës, me të cilat dispozitat morën përmbajtje të re, të ndryshuar.

Gjykata vlerësoi se dallimi ndërmjet sindikatës përfaqësuese dhe sindikatave të tjera tek i njëjti punëdhënës nuk mund të konsiderohet si privilegj i një sindikate dhe diskriminues ndaj sindikatave të tjera, siç thuhet në iniciativë, por karakteristikë e përfaqësimit, e cila fitohet në përputhje me Ligjin për marrëdhëniet e punës, me plotësimin e kushteve të përcaktuara me ligj, në asnjë mënyrë nuk do të thotë ndalimi i veprimit të sindikatave të tjera nëse ka të tilla dhe as nuk mund të ketë një qëllim të tillë. Nenet e kontestuara të Marrëveshjes kolektive janë rregulluar në drejtim të qartësimit të përdorimit të formës së shkurtuar “SPM” në të gjithë tekstin e marrëveshjes kolektive, e cila është sindikata përfaqësuese. Fakti që në këtë rast Sindikata e Policisë së Maqedonisë është nënshkruese e Marrëveshjes Kolektive të Ministrisë së Punëve të Brendshme, në asnjë mënyrë nuk do të thotë se nuk ka apo nuk mund të ketë apo ekzistojnë sindikata të tjera, përveç atij të përcaktuar në nenin e kontestuar të. marrëveshjen Kolektive.

Nëse sindikata realisht pengohet në aktivitetet e saj apo anëtarëve të saj, Ligji për marrëdhëniet e punës ka siguruar mbrojtje juridike në atë drejtim, dhe konkretisht nga marrëveshja me anëtarët e kontestuar të marrëveshjes kolektive, nuk del ndalim për ndonjë veprim tjetër sindikate as kjo marrëveshje nuk nënkupton një mundësi të tillë.
Në bazë të nenit 5 të Marrëveshjes Kolektive, Sindikata në kuptim të kësaj marrëveshje kolektive është Sindikata e Policisë së Maqedonisë, si sindikatë përfaqësuese e përfaqësuar nga kryetari i SPM-së dhe përfaqësuesit e tij të autorizuar.

Duke marrë parasysh sa më sipër, Gjykata vlerësoi se neni 5 i Marrëveshjes kolektive, i cili i referohet sindikatës përfaqësuese me të cilën është lidhur Marrëveshja Kolektive e Ministrisë së Brendshme, rregullon çështjet që lidhen me mbrojtjen e të drejtave të përfaqësuesve sindikal në marrëdhëniet e tyre të punës. Në rastin konkret, me dispozitat e kontestuara, sindikatat e tjera të regjistruara në Regjistrin Qendror nuk përjashtohen apo hiqen nga procedura për përcaktimin e përgjegjësisë disiplinore për punëtorët që janë anëtarë të tyre, punëtorët kanë të drejtën e zgjedhjes së tyre të lirë të themelojë sindikatë dhe të anëtarësohet në të në pajtim me Ligjin për marrëdhëniet e punës, si dhe në përputhje me kushtet e përcaktuara me statut ose me rregullat e asaj sindikate. Pra, nenet e kontestuara janë në pajtim me nenet 184, 185, 186, 198, 199 dhe 200 të Ligjit për marrëdhëniet e punës, ku punëtori nuk vihet në pozitë më pak të favorshme se punëtorët e tjerë për shkak të anëtarësimit në një sindikatë tjetër, respektivisht i takojnë të njëjtat të drejta dhe obligime që i mbrojnë pavarësisht se në cilin sindikatë është përfaqësues.

Për arsyet e cekura, Gjykata vlerësoi se neni 271 paragrafi 1 i kontestuar, neni 272, neni 275 dhe neni 276 i Marrëveshjes Kolektive të Ministrisë së Punëve të Brendshme, nuk bien ndesh me dispozitat e Kushtetutës dhe Ligjit për marrëdhëniet e punës për të cilat thirret parashtruesi me iniciativën.

5. Duke pasur parasysh analizën e kompletuar të theksuar më lartë, Gjykata vendosi si në pikën 1 të këtij aktvendimi.

6. Këtë aktvendim Gjykata e miratoi në përbërje të kryetares së Gjykatës, Dobrilla Kacarska dhe gjykatësve: Naser Ajdari, mr. Tatjana Vasiq-Bozaxhieva, dr. Osman Kadriu, dr. Darko Kostadinovski dhe mr. Fatmir Skender.

U.nr.108/2022
8 shkurt 2023 година
Shkup

KRYETARE
e Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Maqedonisë së Veriut,
Dobrilla Kacarska